Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 MART 2014 PERŞEMBE 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Doha’ya İhvan cezası Dış Haberler Servisi Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn, Katar’daki büyükelçilerini çekme kararı aldı. ABD’nin Körfez’deki müttefiklerinin Katar’a yönelik bu adımının arkasında içişlerine müdahale etmekle suçladıkları Doha’nın Müslüman Kardeşler destekli politikalarının olduğu yorumları yapılıyor. Atılan adımdan üzüntü duyduğunu bildiren Katar ise bu üç ülkedeki büyükelçilerini çekmeyeceğini açıkladı. Bahreyn, Kuveyt, Umman, Ka tar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) oluşan Körfez İşbirliği Konseyi’nde (KİK) geçen yıl kabul edilen güvenlik anlaşmasının üye ülkelerin birbirlerinin içişlerine müdahale etmemesinin yanı sıra suçlular hakkında karşılıklı bilgi alışverişi ve mücadele konusunda işbirliğini kapsadığı, ancak bu üç ülke tarafından Doha’ya buna uymadığı suçlamasının yapıldığı belirtiliyor. Suudi Arabistan, BAE ve Bahreyn’in ortak açıklamasında geçen 23 Kasım’da kabul edilen güvenlik anlaşmasının “KİK’e yönelik güvenlik ve istikrarı tehdit eden kişi ve gruplara, doğrudan veya dolaylı güvenlik ya da siyasi konularda etkide bulu ABD’nin Körfez’deki müttefikleri Bahreyn, BAE ve Suudi Arabistan, Katar’daki elçilerini geri çekiyor ‘Tatarların Evleri İşaretleniyor!’ “Kırım Tatarlarına Gene Gözyaşı Var” başlıklı yazım üzerine Ukrayna’daki bir okurumdan şu iletiyi aldım: “Akmescit’e 225 km. uzaklıkta iş sahibiyim ve yanımızda Kırım Tatarlarından çalışanlar var. Aileleri Kırım’da. Hafta sonları gidip geliyorlar. Bu hafta gelen haber, Kırımlı Tatarların evlerinin işaretlenmeye başladığıdır. İsmi ile müsemma: Kırım. Korkarım Kırım Tatarlarını yeni bir kırım bekliyor.” Bu feci haber eposta kutuma düşerken New York Times’ta da yarımadadaki dehşeti anlatan şu yorum çıktı: “Kırım’da korku başını aldı yürüyor/The march of fear in Crimea”. “Kırım’da ruh hali: Rus kökenli aydınlar arasında bile ‘coşku’ değil ‘korku’” diyen değerlendirme özetle şöyle: “Kırımlı Ruslar, Rus işgali istemedi (Moskova’dan) korumaya ayrıca gereksinim duymuyor. Çoğu sokaklarda Rus tankı görmek istemiyor. Kırım’ın geçim kaynağı turizm. Rus ordusunun karneleriyle yaşamak istemiyorlar. Kırım’a, elektrik, su veren Ukrayna’nın desteği olmadan yarımadanın kendisini ekonomik olarak idame ettiremeyeceğini herkes biliyor… Rus saldırısı öncesinde Rus kökenli, Ukraynalı ve de Tatar çok sayıda Kırımlı, Kiev’e kaçtı. Hangi kökenden olursa olsun, geride kalanların da kaçması için sosyal ağlarda destek grupları oluşturdular. Güvensizlik duygusu çok yaygın. Ukraynalı aktivistler (Moskova’ya ihanet eden) ‘hain’ damgasından çekiniyor. Sayıları 300 bin olan (Kırım nüfusunun yüzde 12’si) Kırım Tatarları, burada kalıp aslında hakları için mücadele etmek istiyor. Cemaat liderlerinin ‘sükunet’ çağrısı yapmasına rağmen; içlerinde azınlık Selefist İslamcılar, bu çağrılara uymayabilir. Rus medyası Müslüman nüfus içindeki bu küçük azınlığı ha bire öne sürerek Kırım Tatar nüfusunun tamamını, haksız biçimde ‘ayrılıkçı terörist’ olarak göstermek istiyor.” Kırım başka deyişle her türlü provokasyona açık! İşlerin bu noktaya gelmesinde Batı’nın sorumluluğu, daha doğrusu “sorumsuzluğu” çok büyük. Yanukoviç’in devrilmesiyle sonuçlanan Kiev gösterileri, Brüksel’e somut angajman getirmeyen “ortaklık anlaşması” yüzünden çıkmıştı. Brüksel’in bizim tecrübeyle sabit biçimde bildiğimiz üzere sırf “havuç” olsun diye Kiev’e uzattığı anlaşmayı, Rus kuklası Yanukoviç imzalamayınca; “Batıcılar” sokağa döküldü ve “Maidan/Meydan” patladı! Yanukoviç’in yerini alan geçici Batı yanlısı hükümeti meşru kabul etmeyen Moskova, özerk Kırım bölgesinde nüfusun yüzde 60’ını oluşturan “Rus halkını koruma” bahanesiyle Kırım’ı işgal etti! Batı özetle, kıymeti harbiyesi olmayan bir “ortaklık anlaşması” için Ukrayna genelini ve Kırım’ı bu dehşetengiz maceraya itmiş oldu. Komşuyu maceraya ittikten sonra da ne Kiev’deki yeni meşruiyetin kurulması için atik tetik girişimde bulundu ne “Putin’in Kırım işgali” karşısında caydırıcı tavır aldı. Böylelikle hem vagonların raydan çıkmasına yol açtı, hem tren devrilince arazi oldu! Kırım’ı yeniden “ilhak” etmek isteyen Putin’e karşı Batılıların gösterdikleri en büyük sopa Moskova’yı G8’den kovmak. Trajikomik! Batı’nın Ukrayna politikasının bu gerçekdışılığına ülkeye ilk gittiğim 2006 yılından beri hep çok şaştım… 90’larda “turizme” kapalı bir askeri üs olan, Sivastopol’ün “iki ülke donanması barındıran yeryüzündeki tek şehir”olduğu gerçeğine yeni uyanmıştım. Sivastapol’ün Karadeniz donanmasının yüzde 80’i Rusların, yüzde 20’si Ukraynalılarındı… Bu şehre ilk gidişimde burayı bize, aynı zamanda gazeteci olan bir rehber gezdirmişti. Ona sordum: “Bölünmüş donanmayla nasıl AB’ye ve hele NATO’ya girmeyi planlıyorsunuz? Ruslar buna izin verir mi?” Rehber istifini bozmadan “Verir!” demişti: “Biz NATO’ya girince, Ruslar da Suriye’ye inecek!” Gazeteci rehberin bu büyük jeostratejik depremden; sıradan bir ayrıntı gibi bahsetmesi, benimle birlikte tüm seyahat arkadaşlarımın afallatmıştı. Ukraynalı muhatabımızın üstelik, söylediklerine inanan bir havası vardı… Kırım’da oysa o ana dek gördüğümüz her şey; Rus tarihinin büyük parçalarının burada yattığını göstermekteydi… Rus imparatorluğunun emperyal güçlerle koz paylaştığı Kırım Savaşı, burada yaşanmıştı. Beride Yalta’da, Stalin, Roosevelt ve Churchill’le DoğuBatı bloku arasında dünyayı paylaşmıştı… Kendi adıma ben, Rus tarihiyle Moskova’dan çok… kuzeyde St. Petersburg; güneyde Kırım’da tanıştım… Rusların zihinlerinden hiç çıkmayan “büyük imparatorluğun” temellerini çarlar; 17., 18. ve 19. yüzyıllarda bu iki uca, adeta mıhlamışlardı. Kırım’ın önemli tüm mevzilerinde misal!İmparatoriçe II. Katerina ve son Rus Çarı II. Nikola’nın anıları vardı. Bu anıların izlerine ve Sivastopol’deki Karadeniz donanmasına baktıkça insan Rusların er geç buralara dönmek için ellerinden geleni artlarına koymayacağını görebiliyordu. Hal böyleyken “Ukrayna’nın NATO üyeliğinden” söz etmek bir kurgubilim öyküsünü andırıyordu. Buradan devam edecek. K İK dünya petrolünün yüzde 40’ını elinde tutan muhafazakâr Arap monarşilerinin iktidarda olduğu ülkelerden oluşan bir grup. İran’da İslam devriminin ardından Şii yönetimin etkisinin artmasıyla Mayıs 1981’de kuruldu. Bu ülkelerin birçoğu topraklarında azımsanmayacak Şii nüfusa karşın Sünni monarşilerin yönetiminde. Özellikle Bahreyn’de Şiilere yönelik baskılar sık sık gündeme geliyor. nanlara, düşman medyayı destekleyenlere arka çıkılmayacaktır” tutumunu içerdiğine işaret edildi. Açıklamada, “Katar KİK kurallarına uymadı. Üç ülke kendi güvenlikleri ve istikrarları için büyükelçilerini Katar’dan çekme kararı aldı” denildi. Doha yönetiminin, KİK üyesi ülkelerin güvenlik ve istikrarı için Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nı (İhvan) desteklememesi gerektiği vurgulanan bildiride, BAE’nin 2 Şubat’ta Katar’ın Abu Dabi’deki büyükelçisini çağırarak İhvan yanlısı açıklamaları sebebiyle Dünya Müslüman Âlimler Birliği Başkanı Yusuf el Karadavi’den duyduğu rahatsızlığı ilettiğine de işaret edildi. Karadavi Mısır’daki yeni yönetime destek veren Körfez ülkelerini eleştirmişti. Riyad’da önceki gün yapılan konsey dışişleri bakanları toplantısında Katar’ı ikna çabalarından sonuç alınamadığı, bunun ardından da elçi çekme protestosunun geldiğine dikkat çekildi. Elçilerin çekilme eyleminin KİK tarihinde bir ilk olduğu belirtiliyor. Ayrıca kararın önceki gün Hamas’ın Mısır’da da terör örgütü kabul edilmesinin ardından geldiğine işaret ediliyor. Gerginlik halihazırda Mısır’da İhvan destekli Mursi yönetimini destekleyen Katar’ın özellikle Suriye’de muhalifler arasında KİK tarihinde bir ilk nkara ve Doha aynı çizgideydi A İhvan etkili bir yapılandırma çabasına, Suudi Arabistan ve BAE’nin karşı çıkmasıyla daha da su üstüne çıkmıştı. Suriye Ulusal Konseyi’nde de İhvancı ve karşıtları üzerinden taraflar arasında mücadele yaşanmıştı. Mısır’da Mursi yönetiminin ordu darbesiyle devrilmesinin hemen ardından yeni yönetime Suudi Arabistan ve BAE’den milyarca dolarlık destek verilmesi Körfez’deki görüş ayrılığının boyutlarının büyüklüğünü gözler önüne sermişti. Bölgede mezhepçi politika izlemekle suçlanan Ankara’nın da İhvan destekli politikalarında yakın müttefiki olan Katar’la Suriye ve Mısır’da ortak tutumu dikkat çekmişti. Mısır’da Mursi’ye yönelik darbeye ilk aşamada en sert tepkiler Ankara ve Doha’dan gelmişti. Bu arada Katar merkezli El Cezire’nin özellikle “Arap Baharı” sürecinde izlediği, halk ayaklanmalarına yer veren, Müslüman Kardeşler destekli yayın politikasının da körfezin diğer bazı ülkeleri arasında rahatsızlık yarattığı ifade ediliyor. Keskin nişancıları ‘Meydan’ mı kiraladı? (AFP) Batı’nın sorumsuzluğu İsrail gemiyi durdurdu ‘İçinde İran silahları vardı’ Dış Haberler Servisi İsrail Gazze Şeridi’ne İran silahları taşıdığını iddia ettiği bir gemiye uluslararası sularda el koydu. İsrailli yetkililer, Kızıldeniz’de seyreden Panama bandıralı gemiyi dün özel donanma güçlerinin durdurduğunu, aramada onlarca roketin bulunduğunu belirtti. İran iddiaları reddetti. İsrail ordusundan kaynaklar roketlerin bazılarının Suriye yapımı olduğunu, Hamas’a gönderildiğini kaydetti. 17 kişilik mürettebatın taşınan kargo konusunda bilgilerinin olmadığının sanıldığını söyleyen İsrailli kimi yetkili, ancak yine sorgulanmak üzere bu kişilerin İsrail’e götürüldüğünü duyurdu. Bu arada Suriye, İsrail ordusundan topraklarına ateş açıldığını duyurdu. İsrail kaynakları bomba yerleştirmeye çalışan Hizbullah militanlarının kovalandığını ve sınırdan geçmeleri üzerine hedef alındığını savundu. (AFP) Dış Haberler Servisi Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki “Maidan” (Meydan) diye bilinen Bağımsızlık Meydanı’ndaki protestolar sırasında göstericilere ve polislere ateş açan keskin nişancıların “Maidan” liderleri tarafından tutulduğu öne sürüldü. Estonya Dışişleri Bakanı Urmas Paet ile Avrupa Birliği (AB) Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton arasındaki telefon konuşmaları internete sızdı. Gizlice kaydedilen konuşmalar sırasında Paet, “Keskin nişancıların arkasında Yanukoviç’in değil, yeni koalisyonun olduğuna dair kanaat güçleniyor” derken çok şaşıran Ashton ise cevaben “Bu korkunç. Soruşturmak lazım” diyor. Konuşmanın, Paet’in Kiev’deki çatışmaların en şiddetli olduğu günlerden 25 Şubat’ta Ukrayna başkentine yaptığı ziyaret sırasında gerçekleştiği öğrenildi. Kiev’de bir doktorla görüştüğünü de söyleyen Paet’in aktardığına göre, söz konusu doktor, hem göstericilerin hem de polislerin aynı kişiler tarafından vurulduğunu, kurşunların aynı tip olduğunu anlattı. Telefon konuşmasının, hâlâ Ukrayna’nın devrik Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’e bağlı olan Ukrayna Güvenlik Servisi yetkilileri tarafından internete konulduğu bildiriliyor. NATO’nun teklifi üzerine büyükelçiler düzeyinde toplanan NATORusya Konseyi’nin ardından yapılan açıklamaya göre NATO, Rusya ile ortak deniz misyonunu askıya alma, alt düzey sivil ve askeri toplantıları durdurma, NATORusya iş birliğinin tümünü gözden geçirme kararı aldı. Atılan adımların diğer uluslararası aktörler tarafından atılan adımlarla birlikte değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizen NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Ukrayna ile ortaklığı yoğunlaştırma kararı aldığını açıkladı. Rusya’nın NATO nezdindeki Büyükelçisi Alexander Grushko ise NATO’nun ülkesine karşı çifte standart ve Soğuk Savaş klişelerini uyguladığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün Fransa’nın başkenti Paris’te bir araya gelerek Ukrayna’daki krizi ele aldılar. Görüşmenin ardıdan ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kerry’nin, Rusya’yı Ukrayna’yla doğrudan müzakerelere başlaması konusunda uyardığı bildirildi. Kerry daha sonra yaptığı açıklamada “Ukrayna’nın bağımsızlığının ihlal edilmesine ve bunun cezasız kalmasına izin vermeyeceğiz” ifadelerini kullandı. ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel ise Ukrayna’nın savunmasına yönelik NATO’ya talep gelmesi halinde, buna ABD Başkanı Barack Obama’nın karar vereceğini söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise Ukrayna’daki Rusya yanlısı gruplar üzerinde “otoriteleri” olmadığını söyledi. Lavrov, bir soru üzerine “Bu güçler, Kırımlılar tarafından oluşturulmuş savunma birlikleriyse, bizim üzerlerinde otoritemiz yok. Bizden emir almıyorlar” dedi. Lavrov, Ukrayna’da “kan dökülmesini” önleyeceklerini de belirterek “Ukrayna’da yaşayan Rusya vatandaşları dahil” kimsenin hayatına kastedilmesine izin vermeyeceklerini söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, şimdilik Kırım’ı işgal etmeye niyetleri olmadığını açıklamasına rağmen dün Rus birlik U krayna’da yönetimi değiştiren protestolar sırasında göstericilere de polise de aynı kişilerin ateş açtığı iddia edildi (Fotoğraf: AFP) NATO’dan yaptırım Gerçekçi olmayan dizayn Kerry ve Lavrov, Ukrayna’da yönetim değişikliğinden beri ilk kez bir araya geldi. (REUTERS) Estonya Dışişleri Bakanı Paet’in AB temsilcisi Ashton’la yaptığı konuşmada keskin nişancıların muhalefet tarafından tutulduğu iddialarını dile getirdiği belirtiliyor. Paet’in konuştuğu bir doktor, kurşunların aynı tip olduğunu söylüyor. si de Kırım’daki 34 Ukrayna askeri birliğinden 23’ünün Kırım saflarına geçtiğini bildirdi. Paris’te Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius ile bir araya gelen Ukrayna’daki geçici yönetimin Dışişleri Bakanı Andriy Deşçiytsya ise Rusya ile savaş istemediklerini belirtti. Fransa Dışişleri Bakanı, Almanya ile birlikte krizden çıkış için Rusya, Ukrayna ve başlıca Batılı güçlerin katılacağı bir uluslararası temas grubu oluşturulması amacıyla bir yol haritası hazırladıklarını duyurarak, “Rusların bunu tartışmayı kabul edip etmeyeceklerini göreceğiz” diye konuştu. FransaAlmanya planı, Ukrayna’da bir ulusal birlik hükümeti kurulmasını, Rus kuvvetlerinin çekilmesini, Ukrayna’da aşırı sağcı milislerin dağıtılmasını ve bir an önce devlet başkanlığı seçimlerine gidilmesini içeriyor. Kırım Tatarları liderlerinden Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, geçen hafta Kiev’de Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile yaptığı görüşmenin en önemli unsurunu dün açıkladı. Kırımoğlu, “Türk Dışişleri Bakanı ile görüştüğümde Ankara bize önemli bir güvence verdi. Davutoğlu Kırım’da yaşayan Tatarların herhangi bir tehditle karşılaşmaları durumunda Türkiye’nin hemen devreye gireceği güvencesini verdi” dedi. Paris’te buluştular ‘Arkadaşım Hugo’ Dış Haberler Servisi Venezüella’nın, yaşamını yitirdikten sonra “ebedi başkan” ilan edilen eski Devlet Başkanı Hugo Chavez ölümünün birinci yıldönümünde dün halkın geniş katılımıyla düzenlenen törenlerle anıldı. Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega ile Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales’in de katıldığı belirtilen anma törenlerinin bir parçası olarak ABD’li film yapımcısı Oliver Stone’un “Arkadaşım Hugo” adlı belgeseli devlet televizyonu Telesur’da yayımlandı. lerinin, Kırım’da Ukrayna’ya ait iki füze savunma birimini kısmen ele geçirdiği bildirildi. Ukrayna Savunma Bakanlığı, Kırım’ın batı kıyısındaki Evpatorya Üssü ve Sivastopol kentindeki Fiolent Burnu’nda bulunan üslerin komuta merkezi ve füze deposunun ise hâlâ kendilerinin denetiminde olduğunu duyurdu. Rusya’nın önceki gün yaptığı ve Kazakistan’daki hedeflerin başarıyla vurulduğu füze denemelerinin ardından yeni füze denemeleri yapacağı açıklandı. DHA’nın haberine göre, Kazakistan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, bu ay içinde toplam üç füze testi yapılacağı, bunlardan ilkinin önceki gün yapıldığı duyuruldu. ParisBerlin planı Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu Kırım’da Rus plakalı askeri araçlarda görülen ve Rus olduklarını söyleyen silahlı kişilerle ilgili fotoğraf ve videoların “provokasyon” olduğunu belirtti. Sorular üzerine, fotoğraf ve görüntülerin “tamamen anlamsız” olduğunu söyleyen Şoygu, görüntülerdeki, Rus ordusunun kullandığı “Lynx” ve “Tiger” araçları konusunda da “hiçbir fikri olmadığını” bildirdi. Kırım’da geçen hafta başbakanlığa getirilen Rusya yanlısı Sergey Aksinov ise 5 bin 500’den fazla Ukrayna askerinin kendi saflarına geçtiğini duyurdu. DHA’nın RIA Novosti’yi kaynak göstererek verdiği habere göre bir Kırım hükümet yetkili yakın Ukrayna ‘6bine askeri saf değiştirdi’ Davutoğlu: Devreye gireriz