Katalog

28 MART 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 S&P, Türk bankalarını seçimler, politik tansiyon ve Fed politikaları nedeniyle temkinli olmaya çağırdı Bankalara uyarı Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s, (S&P) yerel politikadaki gelişmeler, yaklaşan seçimler ve Yüksek Fed’in devam eden tahvil alımıfaiz, kredi nın azaltımının Türk bankaları kaybı ve için belirsizlikleri artırdığına dikkat çekerek 2014’ün bankredi büyükalar için zor bir yıl olacağı mesindeki uyarısında bulundu. yavaşlamanın Kredi derecelendirmesi ve kredi riski araştırması konukârları eritecesunda dünyanın önde gelen ğinin altını çizen kuruluşlarından S&P’s Türk kuruluş, özellikle bankacılık sektörü hakkında yeni bir rapor hazırladı. dış borca ilişkin Raporda, Türkiye Cumartan fonlama huriyeti Merkez Bankası’nın ocaktaki faiz artırımının riskleri konu2014’ün en azından ilkyarısunda bankasında faiz marjlarını daraltmasının beklendiği görüşü ifade ları ihtiyatlı edilerek “Yüksek faiz oranları, olmaya yüksek kredi kayıpları ve borççağırdı. lanmadaki yavaşlamanın 2014 yılında Türk bankalarının kazaTüketici kredileri 1421 Mart 2014 tarihleri arasında 571 milyon TL azalışla 250 milyar 810 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. Konut kredilerinin 116 milyon TL azalışla 111 milyar 674 milyon TL’ye gerilediği bu dönemde, taşıt kredileri 78 milyon TL azalışla 8 milyar 7 milyon TL oldu. Merkez Bankası’nın Haftalık Para ve Banka Bülteni’ne göre 1421 Mart 2014 arasında toplam tüketici kredileri 250 milyar 810 milyon TL’ye geriledi. Bu kredilerin 239 milyar 357 milyon TL’si mevduat bankaları, 1 milyar 486 milyon TL’si kalkınma ve Türkiye’nin Düştüğü Küme Türkiye’nin küme düştüğü, bazı çevrelerce, yazarlarca savunuluyor. Türkiye hangi kümede? Geri kalmışlığa (backward) devrilme sürecinde mi? Nesnel ölçülerle bulunuduğumuz kümeyi belirlemeye çalışayım. Kişi başına gelir açısından orta gelirli ülkelerin alt gelir grubunda yer alıyoruz. IMF, Dünya Bankası gibi uluslararası finans kuruluşlarının yayınlarında gelişmekte olan piyasa ekonomileri grubundayız. OECD ülkeleri arasında hemen her ölçüte göre yerimiz en son sıra. Gelir düşüklüğünü bir eksiklik bir nakise olarak görmemek gerekir. Gelirden bağımsız yaşam kalitemiz, insana saygı, toplumsal sorumluluk anlayışımız, ülkeye ve küresel varlığa katkımız gibi ölçütlere göre yerimizin belirlenmesi çok daha anlamlı ve geleceğimizi belirleyici. Bu bağlamda son yayımlanan iki uluslararası rapordaki yerimize, sıramıza dikkat çekmeye çalışayım. Robecosam tarafından yayımlanan “Ülke Sürdürülebilirlik Çerçevesi Raporu”, çevresel performans, sosyolojik değişkenler, hak ve özgürlükler gibi kıstasları ölçü alarak ülkeleri sıralıyor. 59 farklı ülkeyi kapsayan araştırmada Türkiye’nin sıralamadaki yeri 41’incilik. Yine 61 ülkenin iklim değişikliğine uyum performansını ölçmek için düzenlenen 2013 yılı endeksinde Türkiye’nin yeri çok zayıf notu ile 57’ncilik; teselli yönü Suudi Arabistan’ın hâlâ üstünde olmamız. Dikkat edilirse gerek Robecosam araştırması gerek İklim Değişikliğine Uyum Endeksi’nde kişi başına gelir ülkenin milli geliri gibi ölçütler yer almıyor. Örneğin ABD, “Ülke Sürdürülebilirlik Çerçevesi” sıralamasında 9’uncu sırada yer alırken “İklim Değişikliğine Uyum Performansı Endeksi”nde bizim gibi çok zayıf notu ile ancak 43’üncü sırada yer alabiliyor. Sıralamayı belirleyen etken ülkelerin insan kalitesi. İnsan kalitesi denilince eğitim, değer yargıları, davranış biçimi, toplumsal sorumluluk anlayışı gibi öğeler dikkate alınıyor. Biz hemen her alanda kolaycılığa kaçan yaklaşımımızı, bu tür uluslararası araştırmalarda, karşılaştırmalardaki yerimizin değerlendirilmesinde de sürdürüyoruz. Ya bize haksızlık yapıldığını düşünüyoruz ya da nesnel davranıyormuş gibi gözükerek sıralamadaki yerimizi eğitim düzeyinin yetersizliğine bağlıyoruz. Eğitimden anladığımız ne? Eğitim, bireyin kültürel, teknik bilgilerle donatılarak, kişisel yeteneklerini geliştirerek, etik değerlere uyumlu davranacak şekilde kişilik sahibi olarak yetiştirilmesidir. Bizim eğitim anlayışımız da yetersiz ve çarpık. Sonuca ve görüntüye bakıldığında eğitimli diye havadan inme diplomalı yarı cahiller yetiştiriyoruz. Sakallı Celal’e hak vermemek elden gelmiyor. Bu denli cehalet, kişilik eksikliği, zaaf ancak bizdeki eğitim sistemiyle gerçekleşebiliyor. Asıl sorun bilgi eksikliği değildir, bilgi eksikliği de gelir düşüklüğü gibi giderilebilir. Belirleyici eksiklik, kişiliğin gelişmemiş olması, ufak çıkar hesapları peşinde koşma, takıyye, toplumsal sorumluluk anlayışının gelişmemiş olması, adam sendecilik, ödleklik sıfatı belki ağır kaçar ama en azından ürkeklik, çaba yetersizliği, özsaygı duyulmaması gibi davranış ve değer yargısı çarpıklıklarıdır. Ne yazık ki bu tür eksiklikler hemen her alanda gözlemleniyor. Türkiye’nin sorunları, siyasal, ekonomik, toplumsal hemen her alanda insan kalitesinden kaynaklanıyor. Biz bireylerimize kişilik, özgüven, özsaygı, toplumsal sorumluluk anlayışı, etik değerlere uyum isteği kazandıramazsak, korkarım bulunduğumuz kümede de kalamaz, geri kalmışlık sürecine devrilerek geri kalmış olarak (backward) nitelendirilen kümeye düşeriz. 30 Mart seçimi halkımız için de bir sınav olacaktır. Kredilerde sert düşüş yatırım bankaları, 9 milyar 967 milyon TL’si ise katılım bankaları tarafından kullandırıldı. Tüketici kredileri 2013 sonuna göre yüzde 1.5 oranında, 3 milyar 791 milyon TL tutarında artış gösterdi. Öte yandan mali olmayan kesime verilen krediler 1 milyar 285 milyon TL azalışla 1 trilyon 31 milyon TL’ye gerilerken mali kesime verilen krediler 319 milyon TL azalışla 20 milyar 600 milyon TL düzeyinde oldu. Bankacılık sektörünün 1421 Mart haftasında takipteki kredi alacakları 48 milyon TL artışla 30 milyar 398 milyon liraya yükseldi. nımlarını azaltacağı öngörülmektedir. Ancak Türk bankalarının daha iyi olan konumları nedeniyle, yeterli seviyede takipteki kredi hazırlıklarıyla sermaye tamponları sayesinde genel olarak beklenen mal varlığı kaliteleri baskılarına karşı dayanıklılık göstermesi beklenmektedir” denildi. Raporda, “Türk bankaları yeterli seviyede takipteki kredi karşılıkları ve ekstra sermaye tamponuyla faaliyet göstermektedirler ve bu yüzden Türk bankalarının, beklenen kredi portföyü kalitesi baskılarına karşı dayanıklılık göstereceğini düşünüyoruz. Yine de özellikle dış borçlanmayla bağlantılı olan yüksek fonlama riskleri konusunda tedbirli olunması gerekmektedir” uyarısında bulunuldu. Raporda, 2014’te kredilerin büyüme hızında önemli bir yavaşlamanın beklendiği ve kredilerin artış hızında yüzde 10 ila yüzde 15’lik bir düşüş olacağı öngörüsü yapılırken, sorunlu kredilerde de hafif bir artış olacağı vurgulandı. Raporda ayrıca, yüksek faiz oranları ve risk maliyetleriyle birlikte kredilerdeki yavaşlamanın bankaların 2014 yılı gelirlerinde bir düşüşe yol açağı ifade edilerek bankacılık sektörü gelirlerinin, kredi kartı faizlerine getirilen üst sınırın yanı sıra, ücret ve komisyonlara yönelik yapılabilecek muhtemel yeni düzenlemeler karşısında kırılgan olduğu hatırlatıldı. Ukrayna IMF Ekonomi Servisi Uluslararası Para Fonu (IMF) Ukrayna ile 1418 milyar dolarlık kurtarma paketinde anlaştıklarını açıkladı. Anlaşma ile önümüzdeki iki sene içinde kurtarma paketi 27 milyar dolara yükselebilecek. “IMF heyeti, iki yıllık standby anlaşması ile desteklenecek bir ekonomik reform programı üzerinde Ukrayna’daki yetkililerle heyet seviyesinde anlaşmaya vardı” denilen IMF açıklamasında, anlaşmanın nisanda onaylanacağı belirtildi. Ukrayna için belirlenen kurtarma paketinin 15 milyar dolardan daha yukarılara çıkabileceği belirtilirken Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk IMF programı olmasa temerrüte düşebileceklerini belirterek “Bu sene ekonomi yüzde 10 küçülebilir. Enflasyonun yüzde 1214 arası olmasını bekliyoruz” diye konuştu. ile el sıkıştı Hayat 432 lira daha pahalı Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türkİş), martta Ankara’da gıda harcamalarının bir önceki aya göre yüzde 1,65 arttığını, dört kişilik ailenin açlık sınırının 1149 lira, yoksulluk sınırının da 3743 lira olduğunu açıkladı. Martta yoksulluk sınırı bir yıl öncesine göre 432 lira arttı. Geçen yıl martta açlık sınırı 1017 lira, yoksulluk sınırı 3311 lira seviyesindeydi. Türkİş’in Mart 2014 açlık ve yoksulluk sınırı raporuna göre, mart itibarıyla Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1.65, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13.03 arttı. Son ayda da 61 lira arttığının belirtildiği raporda, “Bu ay gelen yükle dört kişilik bir aile yıl başına göre 220 lira daha fazla harcama yapmak durumundadır. Son bir yılda sadece mutfağa gelen ek yük 132 liradır” denildi. EY: Lirada değer ILO’nun hakemliğinde zirve Hükümet ile işçi, işveren ve memur konfederasyonları nisanda Cenevre’de çalışma hayatındaki sorunları konuşmak için masaya oturacak. ILO hakemlik yapacak. MUSTAFA ÇAKIR kaybı sürecek Ekonomi Servisi EY’nin “Hızlı Gelişen Pazarlar” raporuna göre 2022’de aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 25 ülkede yıllık geliri 35 bin doların üzerinde olan kişi sayısı 200 milyona ulaşacak. Raporda, “Yatırımcıların risk almaya daha az gönüllü olduğu bir dönemde, cari açığı kapatmak için duyulan büyük miktarlı dış finansal kaynak ihtiyacı Türk Lirası’nda değer kaybının süreceği anlamına geliyor. Hanehalkı ve şirketler kısa vadede daha ihtiyatlı olacak” denildi. Raporda ayrıca, GSMH’ye oranı yüzde 7’den daha fazla olması beklenen cari açığın, bir endişe unsuru olarak kalmaya devam edeceği de belirtildi. ANKARA AB ile Türkiye arasında “sosyal politika ve istihdam” başlıklı 19. faslın açılmasına yönelik görüşmeler devam ederken ILO’dan süpriz bir öneri geldi. ILO nisan ayı sonunda Cenevre’de Türkiye’de çalışma hayatında karşılaşılan sorunların ele alınacağı bir toplantı düzenleme kararı aldı. Böyle bir toplantının ilk kez yapılacağı öğrenildi. Toplantıda işyeri ve işkolu barajları, sendikalara üyelik ve istifanın edevlet üzerinden yapılmasında karşılaşılan sorunlar, sendikal hakların önündeki engeller, işyerlerindeki sorunlar, grev yasakları tartışılacak. Hükümet ile sos yal taraflar arasında uzlaşı aranacak. Organizasyonun düzenleyicisi olan ILO toplantıda hakemlik yapacak. Bu kapsamda ILO Türkiye Temsilcisi Ümit Deniz Efendioğlu işçi, işveren ve memur konfederasyonlarına toplantı isteğini iletti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in de davet edildiği öğrenildi. Turkcell’de üç yıl sonra genel kurul çağrısı Ekonomi Servisi Mobil iletişim operatörü Turkcell, üç yıl aradan sonra genel kurul yapmaya hazırlanıyor. Ana hissedarların, hisse sahipliği ve yönetim anlaşmazlıkları nedeniyle karşılıklı açtıkları davalar nedeniyle 2010, 2011 ve 2012 yıllarına ilişkin genel kurul toplantılarını yapamayan ve hissedarlarına temettü dağıtamayan Turkcell, 2013 olağan genel kurulu için 29 Mayıs’ta toplantı çağrısı yaptı. Turkcell’den Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamaya göre, bu yıl yapılacak genel kurul toplantısında son dört yıla ilişkin faaliyet raporları okunacak. Uzmanlar, genel kurulda temettü dağıtım kararı çıksa da ortaklar arasında süren davalar nedeniyle gerçekleştirilemeyeceğine dikkat çekiyor. Temettü dağıtımı için şirketin başlıca ortakları Çukurova Holding ve Sonera arasında New York’ta devam eden mahkemelerin tamamlanması bekleniyor. Turkcell’in ana hissedarları arasında bir başka dava da Çukurova Holding ve Rus Altimo arasında sürüyor. Çukurova’nın Altimo’ya yapacağı ödeme konusunda verilecek 60 günlük süreyi başlatmak için New York Temyiz Mahkemesi’nin kararı bekleniyor. Hissedarlar arasındaki davalar sonuçlanmadan önce genel kurul toplantısındaki diğer gündem maddelerinin de onaylanması mümkün görünmüyor. EkoArçelik’e verimlilik ödülü nomi Servisi AmeriArçelik’in Arctic Romanya buzkan Ulusal Uzay dolabı işletmesi, ‘Toplam Veve Havacılık Darimlilik Yönetimi’ (TPM Speciiresi (NASA) taraTürkiye İş Bankası, Banvit Basketbol Kulübü tarafal Award) ödülüne layık görüldü . Şekerbank Genel Müdürü Meriç UluşaMerkez Bankası’nın hamlesi tarlarına özel yeni bir kredi kartı çıkardı. Banvit Basfından düzenlenen ‘Uluslararası Uzay Arctic, Arçelik’in Eskişehir buzsonucu sıcak para girişleriyle hin 31 Mart itibarıyla emekli olarak görevin dola ketbol Kulübü’nün turuncu beyaz renkleriyle özel olaAraştırmaları’ Türkiye etkinliği , bu sebı işletmesinden sonra dünya gerileyen dolar, Youtube yaden ayrılırken, bankanın Perakende Banrak tasarlanan İş Bankası Banvit Maximum Kart ile ne TTNET’in ana sponsorluğunda yapılabeyaz eşya sektöründe bu ödüsağıyla yeniden yükselişe geçkacılık Genel Müdür Yardımcısı Halit YılBanvit Basketbol Kulübü taraftarları, hem kulüplerine cak. Teknoloji çözümleriyle uzay teknolole sahip ikinci üretim tesisi oldu . ti. Gün boyu artıda olan bor jisinde ilerlemeye katkı yapmayı hedefleyen dız, Nisan 2014’ten itibaren bankanın ye Top destek olacak hem de Maximum Kart kampanyalalam Verimlilik Yönetimi’ni uysa endeksi de geriledi. ni genel müdürü olarak atandı. Bankacırından ve ayrıcalıklardan yararlanabilecek. Türkiye İş gulayan Arctic Romanya buzdo proje, interneti kullanarak uzayda farklılık Telekomünikasyon İletişim lıkta 30 yıllık deneyimi bulunan ve Şekerlabı işletmesi, temel olarak tüm Bankası Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Sezen, “Kart Başkanlığı’nın, Twitter’ın ardın oluşturmaya ilgi duyan kişileri bir araya ge bank’taki kariyerine 1 Mart 2009’da İşlet kay ıpları yok ederek verimliliği en sahibi olan taraftarlar, yaptığı harcamalar ile Banvit tirecek. NASA’nın, tüm dünyada 48 ülke dan Youtube’un da kapatıldıme ve Tarım Bankacılığı Genel Müdür Yar üst seviyeye çıkarmayı am Basketbol Kulübü’ne katkı sağlayacak” dedi. ve 96 şehirde eşzamanlı olarak düzenleaçlıyor. ğını açıklaması ardından, dolar dımcısı olarak başlayan Yıldız, 2014 başın yeceği etkinlik, 1213 Nisan’da Saban2.17 liradan, yeniden 2.18 liradan bu yana Şekerbank Perakende Bankacı Üniversitesi Tuzla Kampusu’nda nın üzerine çıktı. Gün boyu arİnoksan, İnoksan, Hostech by TUSİD Fuarı’nda yeme içme sektör temsilcilerini bir cılık Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yadüzenlenecek. Etkinlikte seçilen tıda seyreden BIST100 endekgetirdi. Fuarda ‘Sektör Sohbetleri’ düzenleyen şirket, sektör temsilcipıyordu. Şekerbank’ın yüzde 65’i Anadolu’da yemekçileri araya proje, Türkiye’yi globalde si de yüzde 0.6 dolayında düşüşleri ile sektörün sorun ve çözümlerini konuştu. Fuarın sektör sohbetleri’nde olmak üzere Türkiye geneline yayılmış 71 il ve le eksiye geçerek 67 bin puanın bitemsil etmeye hak bir araya ‘Yerel Ürünlerin Coğrafi İşaret Alması’, ‘Catering Sektörünün Endüstriyel 101 merkez dışı ilçede 312 şubesi bulunuyor. raz üzerine geriledi. kazanacak. Mutfak Sektörüne Etkileri’ ve ‘Sektörün Eğitim İhtiyacı’ konusu ele alındı. Piyasalar yine karıştı TTNET, teknoloji fikirlerini buluşturacak Şekerbank’ta dümen Halit Yıldız’da İş Bankası’ndan taraftara özel kredi kartı getirdi