Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 MART 2014 SALI 12 EKONOMİekonomi@cumhuriyet.com.tr İşler yavaşladı Özellikle sigorta tarafında kredi daralmasından kaynaklanan bir daralma yaşandığını dile getiren Metlife Emeklilik ve Hayat Sigortası Genel Müdürü Deniz Yurutseven, seçimin ardından işlerin rayına gireceğini umuyor. Geçen yıl Bireysel Emeklilik Sistemi’nde 1 milyon 20 bin giriş yaşandığını ilk çeyreğin en yüksek çeyrek olduğunu hatırlatan Metlife Emeklilik ve Hayat Sigortası Genel Müdürü Deniz Yurtseven, bu yıl iki aylık verilere göre yüzde 10 civarında bir daralma olduğunu ifade etti. Sigorta tarafında düşüşün esas olarak kredilerdeki daralmadan kaynaklandığına dikkat çeken Yurtseven, Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) 189 bin kişilik katılımın geçen yıla göre düşük olsa da seçimlerden sonra normal hızına ulaşacağına inanıyor. Dünyada ekonomik ve sosyal olarak çeşitli sorunlar yaşanmasına karşın emeklilik tarafından performansın memnunluk verici olduğunu anlatan Yurteven, bu yıl toplamda 5 milyon katılımcının aşılacağını öngörüyor. Devlet katkısı dahil 27.5 milyar büyüklüğündeki fon büyüklüğünün yıl sonunda 35 milyar lira seviyesini bulacağını tahmin eden Deniz Yurtseven, “Bu yıl fon performansının daha iyi olacağını düşünüyorum. Geçen yıl oldukça düşük performans göstermişti, faiz hatları belli bir seviyeye geldi. Borsa önemli ölçüde değer kaybetti. Her iki piyasada da fazla kötüye gidiş beklenmiyor. Bu nedenle bu yıl iyi getiriler olacağını düşünüyorum” dedi. Yurtseven, gerek sigorta gerekse BES’te yüzde 10’luk düşüş olduğunu söyledi En büyük risk Türk şirketlerde Fitch, gelişen ülkelerde bulunan şirketler arasında en yoğun riske maruz kalanların Türk şirketleri olduğunu açıkladı. Borsa hızlı düştü. Kur ve faiz yükseldi. Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, büyümedeki yavaşlama, faizlerdeki artış ve para biriminde devam eden zayıflığa işaret ederek Türkiye’deki şirketlerin gelişmekte olan Avrupa, Ortadoğu ve Afrika ülkelerindeki (EMEA) şirketler arasında risklere en yoğun maruz kalan şirketler arasında olduğunu açıkladı. Fitch tarafından yayımlanan raporda, Türkiye’deki birçok şirketin TL gelirlerine karşılık dolarla borçlandığı vurgulandı. Ekonomideki yavaşlama ve kurdaki yükselişe paralel şirketlerin borcunun sermayeye olan oranının bir buçuk kat artabileceğine dikkat çekildi. Raporda, “Bu yıl ve 2015’te kurda yüzde 15 değer kaybı, şirketlerin büyüme tahminlerinin yarıya indirilmesi ve ortalama faizlerde 250 baz puan artışın yanı sıra döviz cinsi borçlanma maliyetlerinin arttığı bir stres senaryosu uygulandı. Buna göre şirket borçlarının toplam varlıklara oranı yaklaşık 1.5 kat arttı” denildi. Fitch açıklamasından sonra borsa yönünü aşağı çevirdi. Gün boyu artıda seyreden Borsa İstanbul’da kayıplar kısa sürede yüzde 1’i aştı. Dolar kuru 2.24’ü geçti. 24 Şubat 2016 itfalı gösterge faiz yüzde 11.60’a çıktı. Borsa günü yüzde 1.35 düşüşle tamamlarken, serbest piyasada dolar 2.2410 TL’den kapandı. Geçen yıl yüzde 33 büyüyen sektörde yüzde 54 büyüyen Metliğe, hem marka bilinirliği hem de büyüklük olarak ilk beş şirket arasında yer almayı hedefliyor. Şirket kısa sürede 6. sıraya yükselmişti. İşveren ra varan oranla Türkiye’de katılımcı sayısının 25 sürekliliği olduözendirirse milyona kadar çığu bilgisi var. katılım uzun kabilecek bir perAma küçük bir formansa sahip olişveren katılımı olur duğu tahmininde buile devamlılık çok lunan Yurtseven, araşuzun oluyor. tırmaların işe girişte şirketlerin 4 Sistemde amaçlanan dekatılımcıyı sistemle tanıştırmavamlılık esas. Maksimum yasının önemli katkılar sağladırar için en az 20 yıl kalmak ğını, sonra çıkılsa bile sistemgerekiyor. de kalış süresinin daha uzun 4 Birleşik getirinin sihrinden olduğunu, hatta işveren katkıyararlanmak gerekiyor. Uzun sı olması halinde devamlılığın süre kalınca getirinin de geçok daha uzun olduğunu ortatirisinden yararlanıyorsunuz. ya koyduğunu söyledi. 4 BES, ilk on yılda reel yüzYurtseven’in katılımın artmade 5.5 ortalama, brüt yüzde 14 sı ve şirket gerçekleşmelerine civarında getiri sağladı. Dünyailişkin verdiği bilgiler de özetnın her yanında bu getiri risk le şöyle: 4 Sistem İngiltere’de uyalınmaksızın elde edilen makul gulanıyor, yüzde 90’labir getiri olarak görülür. Katılımcıların konsolidasyondan nasıl etkileneceği sorusuna, katılımcıların BES’teki varlıklarının Takasbank’taki hesaplarda saklandığı ve en kötü senaryoya göre bile şirketler batsa dahi katılımcıların varlıklarının şirketlerden bağımsız olarak korunduğunu ve korunacağı bilgisini veren Yurtseven, bir şirketin bir başka şirketi ya da portföyünü satın alması durumunda katılımcının mağduriyetinin söz konusu olmayacağını ifade etti. Metlife’ın geçen yıl katılımcı sa yısında yüzde 54, fon büyük lüğünde yüzde 79 büyüdüğü bilgisini veren Deniz Yurtseven, geçen yıl 48 bine yakın sözleşme üretildiğini söyledi. Geçen yıl en iyi performans gösterilen ülkelerin Rusya ile Türkiye olduğunun altını çizen Yurtseven, kendilerini yalnız emeklilik şirketi olarak tanımlamadıklarını hayat ve ferdi kazada 6. sıraya geldiklerini de sözlerine ekledi. atılımcı mağdur olmaz Sektörde 18 şirketin faaliyet gösterdiğini hatırlatan Yurtseven, katılım bankalarının ortak kuruluşu olan 19. şirketin yolda olduğunu belirterek “Ancak pazar hâlâ nüfus ve ekonomik veriler olarak cazip. Sürpriz şekilde gelen büyüme verileri söz konusu. Pazara girmemiş büyük ve ciddi şirketler var hâlâ. Ayrıca pazada bu alanda faaliyetini durdurmak isteyen şirketler söz konusu. Hal böyle olunca sektör içinde konsolidasyon olabilir. Hatta yeni girecek şirket bile olabilir” diye konuştu. K Yatırımlar ‘Gençler mutlaka BES’lensin’ Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan, gençlerin mutlaka BES’e girmeleri gerektiğini söyledi Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan, yaşı genç olan tasarruf sahiplerinin mutlaka bireysel emeklilik sistemine kaydolması gerektiğini söyledi. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan, yatırım yaparken dikkat edilmesi gerekenleri AA’ya anlattı. Bireysel emekliliğe dikkati çeken Turhan, “Hükümet de Bireysel Emeklilik Sistemine çok ciddi bir destek veriyor, katkı sağlıyor, teşvik uyguluyor. Özellikle yaşı daha genç olan tasarruf sahipleri, mutlaka ve mutlaka Bireysel Emeklilik Sistemi’ne kaydolmalı, biriktirebildikleri kadar katkı sağlamalı. Çünkü kendilerinin sağladığı katkının yüzde 25’i kadar hükümet de Hazine de oraya katkı sağlayacak diye düşünüyorum” ifadesini kullandı. SEKTÖRDEN ‘Hayat’a darbe Sigorta sektörü ocakta prim üretimini 2 milyar 763 milyon TL’ye yükseltti. TSB verilerine göre, bunun 2 milyar 431 bin TL’si hayat dışı sigortalardan, 331 milyon 942 bin TL’si ise hayat sigortalarından sağlandı. Ancak, hayat sigortasında prim üretiminde yüzde 21.2’lik düşüş yaşandı. yurtdışında büyüyor Kurların 1.601.80 TL arasında seyrettiği 20092012 arasında Türk şirketlerin yurtdışı yatırımları yüzde 17 arttı. Ekonomi Servisi Türk şirketlerin yurtdışı varlıkları 20072012 arasında yüzde 130 artışla 15 milyar dolardan 37 milyar dolara ulaştı. Kadir Has Üniversitesi’nin (KHÜ), Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile Columbia Üniversitesi ve The Earth Institute’a bağlı Vale Columbia Sürdürülebilir Uluslararası Yatırım Merkezi (VCC) işbirliğinde yaptığı “Çokuluslu Türk Şirketleri” araştırmasına göre, Türkiye merkezli çokuluslu şirketlerin sayısı ise 29’a ulaştı. 2009’da bu sayı 19 idi. Yurtdışına asgari 100 milyon dolarlık yatırım yapan şirketleri kapsayan araştırmaya göre; l20092012 arasında Türk şirketlerin yurtdışı yatırımları yüzde 17, yurtdışı satışları yüzde 59, yurtdışı istihdamı yüzde 28.5 arttı. lTürk şirketleri 6 kıtada 426 yurtdışı iştirake sahip. 37 milyar dolarlık yurtdışı özvarlığı, 23 milyar dolarlık yurtdışı satışı bulunuyor, 116 bin kişiyi yurtdışında istihdam ediyor. lYurdışı iştiraklerin yüzde 77’si Avrupa ve Orta Asya’da, yüzde 12’si Ortadoğu ve Afrika’da yoğunlaştı. lBirleşme ve satın almalarda Avrupa ve ABD, sıfırdan yapılan yatırımlarda Ortadoğu ve Orta Asya öne çıktı. lYatırımların yüzde 56’sı holdingler tarafından yapıldı. Petrol ve doğalgaz sektörü yüzde 13 ile ikinci, altyapı yatırımları yüzde 10 ile üçüncü sırada yer aldı. lYatırım miktarı en fazla olan ilk 10 şirket 26.4 milyar dolar ile yurtdışı yatırımların yüzde 70’ine sahip. Bu şirketler şöyle: TPAO, Anadolu Grubu, Enka İnşaat, Koç Holding, Doğuş Grubu, Yıldırım Holding, Şişecam, Yıldız Holding, Tekfen Holding, Zorlu Enerji Grubu. SERBEST PİYASA ALIŞ ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 2.2370 3.0830 3.6800 2.5200 94.10 618.06 Güneş’ten kıyak Yıl boyunca sürecek uygulama ile acenteler, her branş için belirlenen kriterler doğrultusunda Güneş Puan toplayabilecek ve puanları 3 destinasyonda yurtdışı seyahatlerinde kullanabilecek.. Şirket ayrıca, küresel iklim değişikliğine dikkati çekmek amacıyla Doğal Hayatı Koruma Vakfı Türkiye liderliğinde yürütülen ‘Dünya Saati’ uygulamasına katılıyor. Çin’de hava kirliliği sigorta kapsamında Çin’in en büyük sigorta şirketlerinden Ping An Group, müşterilerine kirlilik nedeniyle yedi şehirde kirlilikten görebilecekleri zararı tazmin maksadıyla bir paket hazırladığını duyurdu. Başkent Pekin, Şanghay, Guangcou ve Şıciacuang gibi büyük şehirlerin de yer aldığı kirlilik sigortası kapsamında şirket, müşterilerine, hava kirliliği kalite endekslerinin beş gün 300 birimi aşması halinde yaklaşık 300 yuan (yaklaşık 100 TL) ödeme yapacak. Kirlilik sağlık sigortasını satın alan müşteriler yaklaşık 100 yuanlık bir prim ödeyecek ve hava kirliliğinin beş gün boyunca 300 birimi aşması halinde akciğer değerlerini gösteren bir sağlık taraması hizmetinden de yararlanabilecek. Hava kirliliği sigortasının deneme amacıyla bu yıl 3000 kişi ile sınırlandırılacağı, gelecek yıllarda doğrudan pazarlanmasına başlanacağı ifade edildi. Birliğe sürpriz aday Geçen yıl Yapı Kredi Sigorta ve Yapı Kredi Emeklilik şirketlerini satın alarak sigorta sektörünün liderlik koltuğuna oturan Allianz Türkiye’nin Üst Yöneticisi Solmaz Altın, Türkiye Sigorta Birliği’nin başkanlığına aday oldu. Toplam 70 üyesi bulunan Türkiye Sigorta Birliği’nin yeni başkanı 11 Nisan’da yapılacak olağan seçimli genel kurul toplantısında belirlenecek. AHE yenileniyor Anadolu Hayat Emeklilik, temel sigortacılık yazılımlarını yenilemek üzere bir dönüşüm projesi başlattı. Şirket, temel sigortacılık paketi için çözüm ortağı olarak Fadata AD firmasını seçti. Ayrıca, Ernst & Young) Atina ve İstanbul ofisleri de projede görev alacak. Geçen hafta bölünmüş yollar ve bölünmüş millet diyerek AKP dönemi ile geçmiş dönem ekonomisini karşılaştırmaya başlamıştık. Bugün rakamlara kaldığımız yerden devam ediyoruz. durumda İşsizlik ve yoksulluk artmış yararlanarak zenginlerimiz artmış. Türkiye’de 2007’de dolar milyarderi sayısı 26, 2013’te 43. Fransa’da 24, İtalya’da ise 23. Kişi başına milli gelirde ise Fransa bizim 4, İtalya ise 3 katımız. Bu da bir çelişki gibi görünmekte. vardı. 2012’de bu rezerv tutarı 81 dolara düştü. Bugün geldiğimiz noktada cari açık tehlikesi devam ediyor! Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde “Kırılganlığımız cari açığımızdır. Şu anda sürdürülemez durumdadır. Geçen sene açıkta altının etkisi büyük. Çok altın ithalatı yaptık. Avrupa krizi bizim cari açığı yükseltti. Bizim en büyük ticaret ortağımız krizdeydi. Oraya satışımız kötü gitti. Enerji fiyatları inanılmaz düzeyde arttı. Çin bozdu. ‘Arap Baharı’ vardı. Bu faktörler cari açığını çok öteye taşıdı” diyerek kırılganlığımızı işaret etti. 2013’ün haziran ayında 44 milyar doları aşan döviz pozisyonunun 2014 Şubat sonunda 33 milyar dolara gerilediği görüldü. Hemen 210 milyar dolar para bulmak lazım... Bölünmüş yollarla gururlananlar ekonominin büyük bir krize sürüklendiğini ve bunun uyguladıkları bol para ekonomisinin ve gerilim yaratan siyaset anlayışının sonucu olduğunu ya görmüyorlar ya da halkın gözünü boyadıkları için rahatlar. Kriz geliyor... 19802002 arasında işsizlik oranı yüzde 8.3 iken AKP döneminde yüzde 10.9 ortalamaya ulaştı. Her 5 gençten 1 tanesi işsiz. İşgücü verimliliği oldukça düşmüş durumda. Çok çalışma var; ancak verimlilik azaldı. 41 milyon kişi ancak iki günde bir sofrasına et koyabiliyor. 25 milyon kişi eskiyen elbiselerini yenileyemiyor. 62 milyon kişi ev ihtiyaçlarını karşılamaktan yoksun. Borçlanmadaki artış korBölünmüş Yollarla kutucu düzeye geldi 2002’de devletin iç borcu 95 Gururlananlar! milyar dolar, 2012’de bu rakam 229 milyar dolara çıkmış durumda. yararlanarak zengin olanlar gelir dağılımının adil olmasını engelliyorlar. Yolsuzluk ve rant ekonomisine sebep olan önemli etkenlerden birkaçı şöyle: 4 Arsa spekülasyonu... 4 Kazançların kaynağının sorgulanmaması... 4 Kamu İhale Kanunu’nda 30’dan fazla değişiklik yapıldı. İstisnalar (t) harfine geldi... 4 Bağımsız kurumlar ve Merkez Bankası bağımsızlıklarını koruyamamış durumdalar. Günlük siyasetin içine girdiler. 4 Hazine garantisi verilen projeler rant elde edilmesini kolaylaştırıyor. Hazine 173 projeye 89 milyar dolarlık kefalet vermiş durumda. 17 Aralık ile başlayan süreçle öğreniyoruz ki bu dönemde yolsuzluk ekonomisi oldukça büyümüş ve bundan SATIŞ 2.2410 3.0860 3.6960 2.5360 94.45 631.31 Zenginlerimizin sayısı AKP döneminde arttı Zenginlik kötü bir şey değil elbette. Girişimci para kazanmak amacıyla hareket etmeli. Kâr onun en büyük hedefidir. Bu kapitalizmin ve oyunun kuralının gereğidir. Hakça dağıtılan gelirden emeği ve zekâsı sayesinde(tabii ki şans da önemli) zengin olanlara diyeceğimiz yok. Yolsuzluk ve rant ekonomisinden Türkiye’nin dış borcu 2002’de 130 milyar dolar iken 2012’de 337 milyar dolar. 2013 itibarıyla 380 milyar dolar. 1 yıl içinde ödenecek kısa vadeli dış borç tutarı da oldukça yüksek; 240 milyar dolar... AKP döneminde ödenen toplam faiz tutarı 101 milyar dolar. Öncesi 11 yılda ödenen 56 milyar dolar. İki katı bir faiz ödenmiş. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 25 MART 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.2354 2.0238 3.0801 3.6796 2.5173 1.9822 7.7771 SATIŞ 2.2444 2.0587 3.0924 3.7070 2.5411 2.0061 8.1189 Döviz rezervleri eriyor! 2.2370 2.2410 1 AVUSTRALYA DOLARI 2.0332 2.0464 3.0823 3.0878 3.6822 3.7014 2.5211 2.5373 1.9896 1.9985 7.8955 7.9989 0.41225 0.41428 0.41196 0.41523 da kritik düzeye gelindi Döviz açık pozisyonunda 2012’de özel sektörün döviz açık pozisyonu (varlıklarborçlar) 18.5 milyar dolarken 2012’de bu rakam 142.4 milyar dolara çıktı. Ülkenin açık pozisyonu 85 milyar dolardan 426 milyar dolara yükseldi. 2012’de her 100 dolar (kısa vadeli borç+cari açık) için 166 dolar rezerv 0.34619 0.34977 0.34595 0.35057 0.36808 0.37055 0.36782 0.37140 2.1775 2.1919 2.1694 2.2002 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.59648 0.59756 0.59201 0.60204