Katalog

15 ŞUBAT 2014 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA [email protected] KÜLTÜR 15 ‘Vivan Maier’in Peşinde’ 13. ULUSLARARASI BAĞIMSIZ FiLMLeR FeStivALi ! f iStANBUL 90 kuşağı Gezi’yi anlatıyor AYŞEGÜL ÖZBEK Amerikan fotoğrafının taçsız kraliçeleri SAMİ KISAOĞLU Hepsi de 90’larda dünyaya gelmiş beş arkadaş. Albina Özden, Nazlı Bulum, Ayris Alptekin, Sefa Tokgöz ve Fehime Seven... Gezi sürecinde haklarında birçok tanım çıkan 90 kuşağının bu beş bireyi haziranda sokaklardayken kameralarıyla kayda başlıyor ve Gezi’ye destek veren aynı kuşaktan insanları aileleriyle buluşturuyorlar. !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali programında yer alan “Ben Bir Slogan Buldum Annem Benim Yanımda” filmi işte bu kolektif çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkıyor. Yeni Metin Yeni Tiyatro ekibinden bu beş arkadaş, aynı zamanda şu sıralar Berlin’de yarışan “Mavi Dalga” filminde de rol alıyor. “Ekip olarak beşimiz de birbirimizden çok farklıyız, sosyal çevrelerimiz de öyle” diyorlar. “Gezi Direnişi, ülkedeki birçok farklılığı bir araya getirdi, bunun filme yansımasının öneminin hep farkındaydık. Bir yandan da en çok ilgilendiğimiz şey ailelerin, arkadaşlarımızın kişisel tarihleri ve tanıklıkları olduğu için de filmde toplumsal olaylarla ilgili daha bireysel anıları, hisleri öne çıkarmaya çalıştık.” “İlerlemek için iki kuşağın uyumu gerekir” sözüyle son buluyor film. Filmi bu cümleyle özetleyebilir miyiz? Nasıl bir motivasyonla başladı çekimler? Filmde, farklı ailelerin Gezi’ye olan bakışını aktarırken, bir yandan hem Gezi hareketi, hem de aile olmakla ilgili birçok mesele de gündeme geliyor aslında. Ama filmin sonuna vardığımızda ‘Wag the Dog’dan alıntıladığımız bu cümle, bizim altını çizmek istediğimiz şeyi, bizce çok iyi anlatıyordu. Filmin özeti olduğunu söyleyemeyiz belki; ama bizim amacımız, kendimize ve seyircilere farklı kuşakların toplumsal bir konuyla ilgili birleşmesinin ne kadar büyük, kökten bir değişim umudu taşıdığını hatırlatmak, bu yüzden film için tamamlayıcı olacağını düşündük. Gezi sürecinde 90 kuşağı hakkında çok konuşuldu, tanımlar çıktı. O dönem ne hissediyordunuz? Aslında bu tam da filmin ortaya çıkış hikâyesine tekabül ediyor. Gezi süreci boyunca, medyanın birçok kanalında konu bizdik. Sürekli yeni tanımlar üretiliyordu. Bu tanımların kendimiz ve arkadaşlarımız için ne ifade ettiğini ya da etmediğini anlamaya çalışırken belgesel fikri ortaya çıktı. Yeni bir protesto, politika u ‘Ben Bir Slogan Buldum Annem Benim Yanımda’ 90’larda dünyaya gelmiş beş arkadaşın kolektif çalışması. !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali programında da yer alan film, Gezi sürecinde öne çıkan 90 kuşağının gözünden Gezi’yi anlatıyor. anlayışı doğarken onu anlamaya çalışmak yerine; tanımlama yapma eğilimi tabii rahatsız ediyordu bizi. Filmde de bunu yapmaktan hep kaçındık, kuşak ve Gezi ile ilgili tanımlar için hâlâ çok erken bizce. Filmde biri Gezi öncesi Türkiye’yi terk etmek istediğini söylüyor, ama Gezi sonrası fikrini değiştirmiş. Kişisel olarak sizin hayatlarınızda neler değişti? Nazlı Bulum: Ailemle, arkadaşlarımla olan gündelik sohbetlerim değişti. Toplumsal konularla ilgili daha çok konuşuyoruz, tartışıyoruz. Sokakta da daha güvende ve cesaretli hissediyorum. Yaşayacağım herhangi bir sorunda birilerinin bana yardım edeceğini, yanımda olacağını biliyorum artık. Fehime Seven: Daha fazla haber okuyorum artık, olan biten her şeyi öğrenmeye ve yorumlamaya çalışıyorum. Gezi’den sonra özellikle sosyal medyayla ilişkim çok değişti. Önceden çok az kullanırdım, gereksiz bulur dum; ama şimdi bir haber kaynağı ve iletişim aracına dönüştü hepimiz için. Gezi’den öncesine kıyasla daha etkin ve bence faydalı kullanıyoruz. Ayris Alptekin: Umut etmenin insanı ne kadar güçlendiren bir şey olduğunu hatırladım. Başka bir hayat gerçekten mümkün olabilir. Oh be diyordum sürekli, yapılabilecek başka şeyler de varmış. Bundan bir ay, bir yıl ya da on yıl sonra Gezi’ye dair nasıl tanımlamalar yapılacak bilemiyoruz. Ama herkesin Gezi Parkı’nın ortasında sıkışmış, asılı kalmış bir hayali var. Sefa Tokgöz: Derslerden, televizyonlardan, solculardan duyduğum ve hiçbir zaman Türkiye’de şahit olmadığım bir ortamı orada gördüm. İlk defa hissettiğim bir şeye benimle birlikte oradaki insanların da hissettiğini gördüm, bunun samimiyetine inandım. Birlikte hissetmenin gücünü anladım. Başka hiçbir etiketin öneminin olmadığını anladım. Albina Özden: Eskiden konuşmaktan çok korkuyorduk ama artık tepki vermeyi biliyoruz. Hiç tanımadığın birinin acısına ortak olmaktır insanlık. Canım yandığında ve bağırmaya başladığımda birilerinin benim acıma ortak olup benimle beraber bağırabileceğini öğretti Gezi. Yaşamlarına ve çektikleri karelere ayrıksılığın gölgesi düşmüş Amerikan fotoğrafının taçsız iki kraliçesi. Sokak fotoğrafçılığının yaratıcılarından New York doğumlu Vivian Maier (19262009) ve öznel belgeselci fotoğrafın temel sac ayaklarından biri olan Nan Goldin (1953, Washington, D.C.). Bu iki aykırı ses ve objektiften yansıyan dünya, 13. !f İstanbul Uluslararası Bağımsız Filmler Festivali kapsamında iki çok özel belgesel ile İstanbullu sinemaseverlerle buluşuyor. ni ve yaşamını anlatırken bir yandan da onun çocukAlabildiğine içe kapanık bir hayatın başrol oyun larına bakmış olduğu ailelerle görüşerek detaylı bir cusu olan Vivian Maier 1950’lerden 1990’lara ka Maier portresi çiziyor. (20 Şubat 2014 19.30 Cinedar Chicago’da dadılık yaparak hayatını kamaximum İstinyePark, 22 Şubat 2014 17.30 zanır. Aynı dönemde yaşadığı şehri, New Cinemaximum Fitaş Salon 4) u York’u ve çevresindeki insanları foYönetmenliğini tekileştirilmişlerin toğraflayan sanatçı zamanla onlarca negatiften oluşan bir koleksitarihine görsel bir yolculuk Sabine Lidl’ın üstlendiği yona imza atıyor. FotoğraflarınFestivalde Alman yönetmen Sa‘Nan Goldin Yüzünü da ABD’nin sokak yaşamının habine Lidl’in “Nan Goldin YüzüHatırlıyorum’ bugün Cinemaximum yat koşuşturmacasının gölgesinnü Hatırlıyorum” belgeseli ile haFitaş’ta. ABD’nin sokak yaşamını de kalmış, ıskalanmış taraflarını yat renklerine tanıklık edeceğimiz görüntüleyen Maier bu yönüyle görüntüleyen Maier’i anlatan film, fotoğraf sanatçısı Nan Goldin ismi sıklıkla ressam Edward Hopper hiç şüphesiz yirminci yüzyıl sanat ‘Vivan Maier’in Peşinde’ Charlie ile karşılaştırılıyor. Rolleflex martarihinin en sıra dışı kadın sanatçılaSiskel ve John Maloof ka makinesiyle çektiği fotoğraflarırından birine işaret ediyor. 1970’lerde nı kimse ile paylaşmayan sanatçının imzası taşıyor. yakın çevresindeki hayat kadınlarını, eşyıldızının parladığı an ise ölümünün arcinselleri ve toplumun ötekileştirdiği insandından oluyor. Eşyalarını sakladığı depodaları kamerasına misafir ederek kendi hayatını payki kutuda bulunan onlarca fotoğraf rulosu, borçları laşan Goldin, özellikle alt kültürler üzerine yaptığı fonedeniyle her şeyini satılığa çıkardığı vakit eski Chi toğraf serileriyle tanınıyor. Eserleri dünya çapında retcago fotoğraflarını toplayan John Maloof’un payına rospektif sergilere konu olan, aralarında Fransızların düşüyor. Önünde beliren fotoğraflardan çok etkile Legion of Honor ödülünün de yer aldığı birçok ödüle nen Maloof daha sonra Maier’ın diğer fotoğraf koli değer görülen sanatçı, şimdiye kadar 19 fotoğraf kitalerinin de izini sürüp, sanatçının yüz bine yakın fo bı hazırladı. Bu kitapların ilki olan ve ismini Bertolt toğrafını gün ışığına çıkarıyor. Festivalde gösterile Brecht’in “Üç Kuruşluk Opera” müzikalindeki bir cek “Vivan Maier’in Peşinde” isimli filmin yönet şarkıdan alan “The Ballad of Sexual Dependency” menliği de Charlie Siskel ile birlikte üstlenen Malo isimli kitap ise Goldin’in en çok ses getiren kitabı. 1979 of bir buçuk saat süreyle sanatçıyı keşfetme süreci – 1986 yılları arasında çekilen fotoğraflardan oluşan kitap dönemin post punk kültüründen uyuşturucu bağımlılarına uzanan bir çeşitlilik içerirken, Goldin kitapta bulu nan fotoğrafları görsel bir günlük olarak değerlendiriyor. (Bugün 13.00 Cinemaximum Fitaş Salon, 17 Şubat 2014 19.30 Cinemaximum ‘Nan Goldin Yüzünü Hatırlıyorum’ İstinyePark) apalı kutularda biriken hayat parçaları K Ö Afife Jale yeniden Türk GeriaTri Vakfı Ve alzHeimer Vakfı orTaklığında ‘Yaşam Durakları’ Mabeyn’de bale sahnesinde Kültür Servisi İstanbul Devlet Opera ve Balesi, koreografisi ve librettosu Beyhan Murphy’ye, müzikleri Turgay Erdener’e ait olan “Afife” adlı modern bale eserini bu sezon yeniden izleyiciyle buluşturuyor. Afife Jale’nin hayatı üzerine kurulmuş bir modern bale prodüksiyonu olan Afife; şubat ve mart aylarında gerçekleşecek beş temsille İstanbullu sanatseverlerle buluşuyor. 20122013 sezonunda Donizetti ödüllerine aday gösterilen Afife’nin bu beş temsilini Naci Özgüç yönetecek. Eserde bu kez geçen yıl olduğu gibi Afife rolünü Tülay Yalçınkaya canlandırıyor. Afife modern balesi; 20 Şubat, 4, 6 Mart Saat 20.00’de; 22 Şubat ve 8 Mart tarihlerinde Saat 16.00’da Kadıköy Belediyesi Süreyya Opera Sahnesi’nde izlenebilecek. Kültür Servisi Türk Geriatri Vakfı ve Alzheimer Vakfı’nın ortaklaşa hazırladığı “Yaşam Durakları” isimli resim sergisi Galeri Mabeyn’de 28 Şubat’ta açılıyor. Türkiye genelinde yaşlı sağlığı ve geriatri konularında eğitim ve bilinçlendir me çalışmaları yapan Geriatri Vakfı, bu projesi ile teknolojiye adapte olmuş yeni bir anlayış geliştirmeyi ve yaş almış kişilerin hayata daha fazla dahil olmalarını amaçlıyor. Aynı zamanda, kuşaklar arasındaki iletişimi güçlendirme ve toplumda far kındalık yaratma amacı taşıyan projeye birçok sanatçı farklı temalardaki eserleriyle destek veriyor. Sergiden elde edilen gelir, bireylerin üretkenliklerini artıracakları mekânların oluşturulması için kullanılacak. Sergi, 10 Mart’a kadar devam edecek. İlker Barış (BaşKültür Servisi Sender’in yeni yönetim lunda; kan), Tamer Baran (GeSenaryo Yazarları nel Sekreter), Didem AyDerneği’nin (SENkurulu belirlendi berkin (Sayman), Ahmet DER) yeni yönetim kurulu belirlendi. Önümüzdeki iki yıl bo Saatçioğlu (Üye) ve Kasım Uçkan (Üye) yunca görev üstlenecek yönetim kuru yer alıyor.