Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 ARALIK 2014 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Medvedev’in ‘Derin resesyon riski var’ dediği Rusya’da bu kez de ihracatçılardan yardım istendi Rubleye ihracatçı desteği u 40 zenginden piyasaya 1 milyar dolar sürme desteği alan Putin yönetimi bu kez de devlet kontrolündeki en büyük ihracatçılardan, rubleye istikrar kazandırmak için döviz gelirlerinin bir bölümünü satmalarını istedi. Dolar iki günde yüzde 2 değer kaybetti. Ekonomi Servisi Derin bir resesyon riskinin başkanlar tarafından dillendirildiği Rusya’da rubleye istikrar kazandırmak için her gün yeni bir adım atılıyor. Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev’den, ülkenin derin bir resesyon riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtirken, Putin yönetimi ruble ile ilgili yeni karara imza attı. Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev’in ülkenin devlet kontrolündeki en büyük ihracatçılarını, rubleye istikrar kazandırmaya katkı sağlamaları için sahip oldukları döviz gelirlerinin bir bölümünü satmak zorunda bırakacak bir düzenlemeyi imzaladığı belirtildi. Kommersant gazetesinde yer alan ve kaynaklara dayandırılan haberde, şirketlerin gelecek iki ayda piyasaya toplamda günlük 1 milyar dolar kadar sağlayabilecekleri de ifade edildi. Rusya Merkez Bankası da ihracatçılarla döviz piyasasında istikrarın korunması amaçlı görüşmeler yapacağını açıkladı. Bu müdahalenin ardından 1 dolar günlük yüzde 4 kayıpla 53.4 rubleye kadar düşse de biraz daha toparlandı. Dolar yüzde 2 günlük kayıpla 54.51 ruble oldu. Daha net hissedilecek Rusya’nın eski Maliye Bakanı Alexei Kudrin, Rus hükümetini sert bir dille eleştirdi. 2011 yılında istifa ederek görevinden ayrılan Kudrin, hükümetin finansal sorunlarla yeterince hızlı mücadele edememesinin ülkeyi krize ittiğini savundu. Kudrin, Rusya’nın tam anlamıyla bir ekonomik krize girdiğini ve gelecek yıl bunu net biçimde hissedeceğini ifade etti. ‘Özel Şiddet’ Kimi Zengin Ediyor? AKP iktidarı, “devletin meşru şiddet tekeli”ni, beş yıldır özel güvenlik şirketleriyle paylaşıyor. Vergilerimizden yapılan bu harcama, bütçede “özel güvenlik hizmet alımı” adıyla geçiyor. Kamusal alanları koruması ve gerektiğinde şiddet uygulayabilmesi için açılan ihaleler aracılığıyla, özel sektöre kaynak transferi yapılırken, taşeronluk kurumsallaşıyor. Bir önceki yazıda, özel güvenlik alanındaki harcama artışının, bütçe gelirlerindeki artışı ikiye katladığına yer verdik. Bugün de bir kaynak transferi olarak, özel güvenlik harcamalarının kimi zengin ettiğine bakalım. HHH İstanbul’un bütün mezarlıklarını, ormanlarını, korularını, havzalarını, Adalet Sarayı’nı; DHMİ’nin bütün havalimanlarını, istasyonlarını, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın pek çok binasının özel güvenlik ihalelerini alan şirketin adı Akdeniz Güvenlik A.Ş. 2001’de kurulan şirket, 2012’de kayıtlı sermayeye geçerek halka açıldı. Hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görüyor. Akdeniz Güvenlik, Akdeniz Girişim Holding’e bağlı bir grup şirketi. Yönetim Kurulu Başkanı Necmettin Şimşek, iki hafta önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ödül aldı. ASKON’un “Asil Duruş” ana temalı genel kurulunda ödüllendirilen Şimşek, “asil duruş” temasının önemini şöyle vurguluyor: “Bu duruş, ülkemizde yaşanan uluslararası oyunlara rağmen Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan’la simgeleşen, ancak hepimizin destek verdiği bir duruştur.” Şimşek, ödül konuşmasında devamla, holding olarak Türkiye’nin geleceği için büyümelerini sürdüreceklerini ifade ediyor. HHH Akdeniz Güvenlik’in bugüne kadar nasıl “büyüdüğüne”, KAP’a (Kamuyu Aydınlatma Platformu) yaptıkları açıklamalar üzerinden bakalım: Aralık: Şirketin sadece bu ay kamudan aldığı altı ihalenin toplam bedeli, 170 milyon TL: En büyüğü 94.4 milyon TL ile, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin mezarlıkların korunması ihalesi. İki gün önce 18.9 milyon TL’lik Başakşehir Belediye Başkanlığı. 2 Aralık’ta da 4 milyon 162 bin TL’lik Bakırköy Adalet Sarayı. Kültür Bakanlığı’nın Döner Sermaye için açtığı özel güvenlik ihalesini de 42 milyon TL ile kazanan yine aynı şirket. Kasım: Yine altı ayrı kamu ihalesi. Akdeniz Güvenlik’in kasımda kazandığı ihalelerin toplam bedeli, bu ayı ikiye katlıyor: 341 milyon TL. En büyük iş, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kent ormanları ve koruların korunması: 158.9 milyon TL. Onu, DHMİ’nin açtığı havalimanlarının özel güvenlik ihalesi izliyor: 147.9 milyon TL. Yanı sıra, 21.1 milyon TL’lik Kepez Belediyesi. Ekim: Merkez Bankası’nın çeşitli binalarının özel güvenliği açtığı ihale de 822 bin 248 TL ile yine Akdeniz Güvenlik’te. Ama şirket için, ekim ayının en büyük ihalesi bu değil. Beyoğlu Belediyesi’nin destek ve gözetleme işi: 18 milyon 952 bin TL. Eylül: İSKİ’nin açtığı havzaların korunması ihalesi 103 milyon 755 bin TL bedelle Akdeniz Güvenlik’te. HHH KAP verileri esas alındığında, şirketin son dört ayda kamudan aldığı ihalelerin toplamının yaklaşık 636 milyon TL civarında olduğu görülüyor. Liste uzayıp gidiyor. Zaten halka açık bir şirket olarak, kendileri de bu verileri kamuoyuyla paylaşıyor. Yanı sıra, faaliyet raporlarında özel güvenlik sektörünün öne çıkan özelliğinin “yüksek verim ve düşük maliyet” olduğunu da belirtiyorlar. Samimi bir itiraf. Hasılı, “düşük maliyet”li bir sektörün, kamudan ihale üstüne ihale alarak büyüyen bir şirketine boşuna ödül verilmiyor. “Düşük maliyetli sektör”ün, düşük yaşam kalitesi anlamına geldiği ise milyarlık ihalelerin yanında teferruattan ibaret. Turist sayısı azaldı Ruble krizi ile gündeme gelen sürecin Türkiye’ye etkileri de hissedilmeye başlandı. Rubledeki düşüşler, Türkiye’nin en büyük turizm pazarlarından Rusya’dan gelen turist sayısının düşmesine neden oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.19 artışla 1.73 milyon oldu. Yılın ilk 11 ayında ise yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 5.35 artışla 35.26 milyon olarak gerçekleşti. Turist sayısındaki genel artışa karşılık, Rusya’dan gelen turist sayısı kasım ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18.45 düşüşle 63 bin kişiye geriledi. Rusya’dan gelen turist sayısı, geçen yılın aynı ayında, bir önceki aya göre yüzde 6.11 artışla 77 bine çıkmıştı. Rusya’dan gelen turist sayısı ekim ayında da yüzde 29.0 düşmesine karşılık, yılın ilk 11 aylık döneminde yüzde 5.29 artışla 4.43 milyon kişiye yükseldi. Ödenemeyen kredi miktarı 60 milyar liraya ulaştı ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay, “2014’te takipteki kredilerde artış olduğunu gözlemledik. 2015’te de bu artış trendi devam edecek” dedi. Sorunlu kredi satışları da 2014’te 6 milyar TL’yi aşarak rekor kırdı. İletişime yılda 1373 TL harcıyoruz Ekonomi Servisi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) verileri ile Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) değerlendirmesine göre, bir cep telefonu, bir sabit telefon ve de bir internet aboneliğine sahip olan dört kişilik bir ailenin haberleşme hizmetleri için ayda ortalama 114.45 TL harcadığı belirlendi. Verilere göre sabit telefona aylık ortalama 23.07 TL ve 3 GSM için 22.97 TL ödeniyor. Genişbant internet bağlantısı abonelerinin aylık ortalama gideri ise aylık ortalama 41.4 TL seviyesine gelmiş durumda. Tüm bu giderlere vergiler eklendiğinde dört kişilik bir ailenin ortalama haberleşme gideri, yılda 1.373 TL’ye ulaşıyor. Ekonomi Servisi Azerbaycan’daki Şahdeniz II sahasından çıkarılacak doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) kara kesimi boru hattı inşaatını gerçekleştirecek firmalar belirlendi. TANAP tarafından açılan 56 inç Kara Kesimi Lot 1, Lot 2, Lot 3 boru hattı inşaat ihalesi sonucunda, Lot 1 için Fernas İnşaat, Lot 2 için SicimYükselAkkord ortaklığı ve Lot 3 için Tekfen Holding’in bağlı ortaklığı Tekfen İnşaat ile sözleşme imzalandı. Tekfen İnşaat 509 kilometre uzunluğundaki Lot 3’ün inşaatını 565 milyon dolar bedel karşılığı yapmak için anlaştı. Tekfen TANAP’ta ihale kazandı Ekonomi Servisi ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay, sektör performansını etkileme potansiyeli taşıyan risk faktörlerinin başında Fed’in sıkılaştırma süreci ve jeopolitik gelişmelerin yer aldığını söyledi. Abay, “Bu risklerin piyasa fiyatlarında olumsuz etkiler yaratması durumunda enflasyon, büyüme gibi makro değişkenleri de bozarak, bankaların aktif kalitesi, büyüme hızı ve kârlılığına yansıması ihtimalini de göz önünde bulundurmak gerekiyor” dedi. Abay 2014’te Kaan takipteki kredilerde artış olduğunu gözlemledikBülent Gür lerini kaydederek, 2015’te de bu artış trendinin Oğuz süreceğini öngördüklerini aktardı. Varlık yönetim şirketi ve finans sektöründe tahsili gecikmiş alacakların satın alınması, yapılandırılması alanlarında faaliyet gösteren Turkasset’in Genel Müdürü Hilmi Güvenal, sorunlu kredi rasyosunda (NPL) yüzde 3 psikolojik limitin aşılması ve bankaların NPL satışlarını giderek ‘kredi tahsis ve fiyatlama’ sürecinin bir parçası olarak görmeleriyle sorunlu kredi satışAkbank Genel larının bu yıl 6 milyar TL’yi aşarak rekor Akbank, Türkiye ekonoMüdürü Hakan Binkırdığını, 2015’te de 5 milyar TL’nin albaşgil, Akbank’ın stramisinin sürdürülebilir bütejilerini Türkiye’nin ekotına düşmesini beklemediğini söyledi. yümesine verdiği destek nomi politikalarına uygun beGüvenal, “2014’te bankacılık sektökapsamında, ihracatçılar lirlediklerini kaydederek “Esrünün takipteki krediler 29 milyar için bir hamle başlattı. kiden bireysel krediler her sene TL’den 38 milyar TL’ye yaklaştı. ‘İhracata Destek Hamyüzde 2530 civarı büyürdü. ArBu rakamlara yıl içinde varlık yötık eski büyüme oranları yok, ilelesi’ ile üretim aşamariye yönelik burada çok da iyimser netim şirketlerine satılan 6 milyar sından gümrüklemeolmamak lazım. 2015 sanırım 2014 TL tutarındaki sorunlu alacaklar ye, sigortadan tahsilagibi olacak” dedi. Binbaşgil, kredidahil değil. Bunun da eklenmesiyta kadar tüm aşamalarlerde kısıtlayıcı önlemlerin etkisiyle NPL rasyosu yüzde 3.1’e ulaşır. da ihracat yapmak istele, bireysel kredilerdeki büyüme2014 sonunda varlık yönetim şiryen KOBİ’lerin yanınnin azaldığını, kredi kartlarındaketlerinin portföylerindeki toplam ki büyümenin de daraldığını beda olacak Akbank, 20 lirterek, 2015’te özellikle tüzel NPL tutarı 20 milyar TL’ye ulaşabin KOBİ ile görüşecek. tarafın büyümesinin yüksek cak olup bu rakam toplam bankacıAkbank’ın ihracat yapolmasını, bireysel tarafın lık sistemi sorunlu kredilerinin yüzde mak isteyen KOBİ’lere yöstabil kalmasını bekle35’ine denk geliyor” açıklamasını yaptı. nelik projesinin tanıtım topdiklerini söyledi. Hakan Binbaşgil Alper Hakan Yüksel Bireyselde eski büyümeler yok Akbank 20 bin KOBİ’nin kapısını çalacak lantısında konuşan Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil, önümüzdeki dönemde ekonomik büyümenin dinamosunun ihracat olacağını belirterek, banka olarak gelecek sene 20 milyar dolar ihracat kredisi kullandıracaklarını, bunun fonlamasının ise hem yurtiçi hem yurtdışı yabancı para kaynaklarla yapılacağını söyledi. Binbaşgil, ihracatın dünyadaki bütün sıkıntılara rağmen iyi gittiğini belirterek “Akbank’ın ihracat yapan müşteri sayısı 37 bin. Bunun 9 bini ticari ve kurumsal. 28 bini de KOBİ müşterisi. Önümüzdeki dönemde ihracat yapmayan 20 bin müşterimize daha ihracatı anlatacağız” dedi. DİSK: Asgari ücret iki katına çıksın Fotoğraf: VEDAT ARIK İstanbul Haber Servisi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), asgari ücretin net 1800 liraya çıkarılması için başta İstanbul ve Ankara olmak üzere ülkenin birçok kentinde eylem yaptı. DİSK üyeleri İstanbul’da Şişli Cevahir AVM önünden Mecidiyeköy Meydanı’na yürüdü. Hükümetin asgari ücrette orta oyunu oynadığını belirten DİSK Genel Başkanı Kani Beko, “Bir çok insan temel ihtiyaçlarını giderecek ücret alamamakta. Cumhurbaşkanlığı bütçesi iki kat artırılırken, bizde asgari ücretin ki katına çıkarılarak net 1800 lira olmasını istiyoruz” dedi. 2015 yılı bütçesinde asgari ücrete yıllık yüzde 3+3 zam yapılmasını öngören teklife karşı DİSK üyeleri dün Şişli Cevahir AVM önünde bir araya geldi. “Asgari ücret 1800 net”,“Patronlar cumhuriyetine artık yeter”,“Kaçak sara ya değil, emekçiye bütçe” yazılı pankart ve dövizler açan emekçiler, “ Sefalet ücreti istemiyoruz”,“ Bu daha başlangıç, mücadeleye devam”,“ Saraylar değil, ekmeğimiz büyüsün” sloganları atarak Mecidiyeköy Meydanı’na yürüdü. Burada basın açıklamasını okuyan DİSK Genel Başkanı Kani Beko, hükümet programında işçilere günlük 1 lira civarında bir zammın uygun görüldüğünü belirterek, “Hükümet, açlık sınırının altında bir asgari ücrette ısrar ederek, yeniden bir sosyal cinayete imza atacağını şimdiden ilan etti” dedi. Beko, DİSK olarak asgari ücretle ilgili 4 ayrı hesap yaptıklarını ve hepsinde “Asgari ücret net olarak en az 1800 lira olmalıdır” sonucuna ulaştıklarını kaydetti. Beko daha sonra beraberindekilerle birlikte Mecidiyeköy’de bildiri dağıttı. MERKEZ BANKASI CİNSİ DÖVİZ ALIŞ 24 ARALIK 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.3149 1.8701 0.37972 2.8297 3.5947 2.3451 0.29652 1.9827 7.7496 0.31210 0.61259 1.9163 SATIŞ 2.3241 1.9023 0.38273 2.8411 3.6213 2.3672 0.30050 2.0067 8.0902 0.31514 0.62297 1.9436 SATIŞ 2.3206 1.8910 0.38185 2.8368 3.6159 2.3637 0.29981 1.9991 7.9706 0.31442 0.61833 1.9362 1 ABD DOLARI 2.3165 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8787 1 DANİMARKA KRONU 0.37999 1 EURO 2.8317 1 İNGİLİZ STERLİNİ 3.5972 1 İSVİÇRE FRANGI 2.3486 1 İSVEÇ KRONU 0.29673 1 KANADA DOLARI 1.9901 1 KUVEYT DİNARI 7.8676 1 NORVEÇ KRONU 0.31232 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.61722 100 JAPON YENİ 1.9234 C M Y B