Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 KASIM 2014 PERŞEMBE 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr OECD’nin raporuna göre Türkiye’de en alttakiler yardımların yalnız yüzde 5’ini alıyor Sosyal yardım da zengine Ömer Yüngül: Yüzde 2’nin altı kriz Ekonomi Servisi Zorlu Holding Üst Düzey Yöneticisi (CEO) Ömer Yüngül, kişi başına milli gelirde 10 bin dolar sınırının aşılamadığını, Türkiye’nin yeni bir hikâyeyle büyümek zorunda olduğunu belirterek büyümede yüzde 2’nin altının kriz anlamına geldiğini vurguladı. Yüngül, “Dövizin ülkeden çıkması gibi bir durum olmaz ama büyümede yüzde 2’nin altının hepimiz için alarm olması gerektiğine inanıyorum” dedi. Yüngül, 10 bin dolar girdabını bir türlü geçemediklerini vurgulayarak, “Mevcut hikâyeyle gidersek bu rakamları büyütme şansımız yok. Geçmişe baktığımızda Türkiye en yüksek büyümeyi yabancı sermayenin en çok girdiği zamanlarda yapmış, cari açığın en yüksek olduğu zamanlarda ekonomi büyümüş. Büyüme dışardan gelen para ve hızlı özelleştirmeden kaynaklanmış. Yeni hikâye koyup 2023 hedeflerine doğru koşmamız lazım. Bu kolay değil. Şu anda zor gözüküyor. Hepimizin beraberce aynı hedefe koşması çok önemli” açıklamasını yaptı. Ekonomi Servisi Türkiye GSYH’sinde sosyal harcamalara ayırdığı yüzde 12.2 pay ile 34 Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkesi arasında sondan dördüncü oldu. OECD, alt gelir grubunda bulunanların toplam sosyal harcamalardan aldığı payın Akdeniz ülkelerinde yüzde 10, Türkiye’de ise yüzde 5 olduğunu belirterek “Bu son ülkelerde sosyal transferler, genellikle zengin hanelere gidiyor çünkü bu yardım ödemeleri genellikle kayıtlı sektörde bir iş özgeçmişiyle ve genellikle emekli işçilere yapılan emeklilik ödemeleri ilgili” değerlen u Sosyal yardımların GSMH’lerine oranı yüzde 20 düzeyinde olan OECD ortalamasının çok gerisinde yer alan Türkiye’de, sosyal yardımların da ekonomik durumu çok daha düzgün hanelere gittiği anlaşıldı. Zira sosyal yardımlar kayıtlı sektörde bir iş özgeçmişi olanlara ve emeklililere gidiyor. dirmesinde bulundu. OECD Sosyal Harcamalar veritabanı güncellendi. Konuyla ilgili açıklamada teşkilata üye bazı ülkelerde sosyal harcamaların düştüğü, fakat birçok üye ülkede harcama toplamının tarihi yüksek düzeyini koruduğu belirtildi. Yeni OECD verilerine göre son yıllarda Kanada, Estonya, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda ve İn giltere sosyal harcamaların GSYH’ye oranında önemli azalış yaşadı. Ancak birçok ülkede sosyal harcamalar tarihi yüksek düzeyinde kaldı. Bazı yükselen ekonomilerde kamu harcamaları yüzde 22 olan OECD ortalamasının altında bulunuyor. Emekli maaşları ve sağlık harcamaları, en önemli sosyal harcama olarak tanımlanıyor. Kamu sosyal harcamala rının GSYH’ye oranı yüzde 30’un üzerindeki rakamlarla en yükseğe çıktığı ülkeler Danimarka, Belçika, Finlandiya ve Fransa oldu. Sosyal yardımlar “nakit” ve “ hizmet ”ten oluşuyor. Türkiye’de GSYH’nin yüzde 12.2’si olarak yapılan sosyal yardımın “nakit” tarafında yüzde 7.5’lik bölümü emekli maaşları oluşturuyor. “Hizmet” tarafında GSYH içindeki sosyal yardımların yüzde 4.2’si sağlık yardımı, binde 1’i de sağlık dışı yardım hizmeti olarak tahsis ediliyor. GSYH’ye itibarıyla yapılan sıralamada, Türkiye 34 ülkede sondan ikinci geldi. Mehmet Büyükekşi Rifat Hisarcıklıoğlu Erdal Bahçıvan B20’den iş dünyasına çağrı Ekonomi Servisi Hükümet tarafından belirlenen B20 Türkiye Yürütme Kurulu, Türk iş dünyasının bugüne kadar B20 ve G20’den uzak durduğundan yakındı. “Üstüne para versek böyle bir tanıtım yapamayız” diyen Hisarcıklıoğlu, iş dünyasının karar mekanizmasında olmasını istedi. Hükümet tarafından saptanan ve Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından deklarasyonu yapılan B20 Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu oldu. Kurul, TÜSİAD Başkanı Haluk Dinçer, TİSK Başkanı Erol Kiresepi, İSO Başkanı Erdal Bahçıvan ve DEİK Başkanı Tuncay Özilhan, MÜSİAD Başkanı Nail Olpak ve TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’den oluştu. G20 dönem başkanlığının 1 Aralık 2014’te resmen Türkiye’ye geçeceğini söyleyen Hisarcıklıoğluı, “G20 ülkeleri dünya üretiminin yüzde 85’ini, dünya ticaretinin yüzde 80’ini, dünya nüfusunun 3’te 2’sini oluşturuyor. Günümüzün uluslarası alanda en etkin platformu ve özünde tam bir devler ligi. G20 dönem başkanlığının ülkemize gelişi önümüzdeki bir yıl boyunca bütün dünyayı etkileyecek” dedi. B20 Türkiye 12 ayrı ülkeye gidererek toplantı yapacak. 15 Aralık’ta İstanbul’da 300’e yakın işadamı buluşturulacak ve B20 Türkiye’nin öncelikleri ve faaliyetleri anlatılacak. İkinci organizasyon eylülde yapılacak. Bin kişilik bir katılımın beklendiği konferansta önerilerin lansmanı yapılacak. Üçüncü organizasyonu B20 zirvesi G20 zirvesiyle eşzamanlı Kasım’da Antalya’da yapılacak. Bütçeyi dakikasında deldiler MUSTAFA ÇAKIR (Fotoğraf: DHA) Brisa’da taşeron işçilere kadro KOCAELİ (AA) Lastikİş Sendikası Genel Başkanı Abdullah Karacan, Brisa’da yaklaşık 500 taşeron işçinin kadroya alındığını bildirdi. İşçiler, kararı sevinçle karşıladı. Lastikİş Sendikası Sosyal Tesisleri’nde kadroya alınan işçilere hitap eden Karacan, “Bugün Türkiye’de bir ilki gerçekleştiriyoruz. Taşeronda çalışan arkadaşlarımız asıl işverenin bünyesine geçerek sendikalı oluyor” diye konuştu. Karacan, alın teriyle çalışanların bulunduğu durumu daha yukarıya çıkarabilmek için çalıştıklarını dile getirerek, “2015 Ocak itibarıyla şimdiki bulunduğunuz konumu sosyal hakları, ikramiyesi, yakacak, bayram, izin paralarıyla çalışma saat ücretlerindeki saat ücreti üzerinden yukarı çekerek toplu iş sözleşmemizi bitireceğiz. Bu anlayış, Brisa işvereninin bu noktadaki düşüncesiyle oluşturulmuştur. Türkiye’de taşeronu asıl işverene geçirerek bütün herkesi sendikalı yapan şu ana kadar örgütlü başka bir yapı yoktur. İşçinin hakkını ve hukukunu koruduğunu söyleyen kim varsa bu başlangıcın takipçisi olursa yeni bir sistem kurarız” dedi. ANKARA TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan önceki gün geçen 2015 Bütçe Yasa Tasarısı, AKP’lilerin önergeleriyle “delindi.” Yapılan değişiklikle, hükümet, “kamudaki araç saltanatına sınırlama” getirilmesinden vazgeçilirken kamu araçlarının “makam aracı”na dönüştürülmesinin yolu açıldı. Komisyonun son gününde önce Maliye Bakanlığı bütçesi, ardından da 2015 bütçesinin maddeleri ele alındı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Cumhurbaşkanlığı Sarayı ile ilgili soruya verdiği yanıt dikkat çekti. Daha önce Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın maliyetini 1 milyar 370 milyon lira olarak açıklayan Şimşek, milletvekillerinin saray için getirilen ağaçlar da dahil olmak üzere ne kadar ithalat yapıldığına ilişkin soruları üzerine, yapılan ithalatlar konusunda bilgisi olmadığını savundu. Şimşek, kamuda hangi kurumu ne kadar atama yapılacağının ocak ayında Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun başkanlığında gerçekleştirilecek toplantıda belirleneceğini söyledi. Şimşek, 15 bin öğretmen atamasının da tüm kamuya yapılacak 40 bin atamanın içerisinde yer aldığını belirtti. Bu durumda geriye 25 bin kadro kalıyor. Böylece milyonlarca adayın açıkta kalacağı da kesinleşmiş oldu. Ayrıca, AKP’nin önergesi ile Gebze’de kurulan Muallimköy Teknoloji Geliştirme Bölgesi içerisinde yer alan şahıslara ait 1 milyon 56 bin 677 metrekare arazinin satın alınması ya da kamulaştırılması için de 100 milyon lira kaynak ayrıldı. Sıfırcı hocaya göre ülkedeki büyümenin, yüksek enflasyon ve faizler nedeniyle güçlenmesi mümkün değil Güçlü büyüme beklemeyin Ekonomi Servisi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Kıdemli Türkiye Analisti Banerji, Türkiye ekonomisinin gelecek yıl yüzde 2.8 büyümesini beklediklerini söyledi. Türkiye’nin kredi notu ve görünümüne ilişkin 5 Aralık Cuma günü değerlendirme yapması beklenen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Kıdemli Türkiye Analisti Alpona Banerji, 2015’e ilişkin öngörülerini paylaştı. Gelecek yıl Fed’in faiz artışı ilişkili zorlukların, büyüme modelinin dış finansmana olan bağlılığı göz önüne alındığında, diğer gelişmekte olan ülkelerle birlikte Türkiye ekonomisinin şoklara karşı kırılganlığını artıracağını belirten Banerji, Türkiye’nin ekonomik büyümesine ilişkin görüşlerini, “2014 sonu itibarıyla Türkiye’deki ekonomik büyümenin, azalan sermaye girişi, yüksek enflasyon ve faiz oranları nedeniyle güçlenmesi olası değil. Bunların iç tüketimi ve yatırım aktivitesini azaltması bekleniyor. Türkiye ekonomisinin gelecek yıl yüzde 2.8 büyümesini bekliyoruz. Özellikle Türkiye’nin durumunda, seçim ortamında, büyümeyi desteklemek ve yapısal değişimi gerçekleştirmek arasındaki kısa vadeli gerilimi yönetmek daha zorlaşıyor” sözleriyle özetledi. Banerji, Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) varlık alım programı yoluyla bilançosunu genişletme isteğinin Avro bölgesi ülkeleri için kredi destekleyici olduğunu da dile getirdi. Milyonlarca aday açıkta! Aycı: Hukuk herkese lazım; yatırımcıya da Ekonomi Servisi Yabancı yatırımcının en büyük sorununun hukuk güvencesi olduğunu söyleyen Başbakanlık Yatırım Ajansı Başkanı İlker Aycı, “Hukuk herkese lazım, yatırımcıya da” diye konuştu. Zor olacağı beklentisiyle girilen 2014’ün ilk 9 ayinda Türkiye geçen yila göre yüzde 10’a yakın bir artışla 9.4 milyar dolar doğrudan yabancı yatırım çektiği bilgisini veren Aycı, buna geçen hafta açıklanan İspanyol BBVA’nın Garanti Bankası’nın yüzde 14.89 oranındaki hissesi için ödeyecegi 2.5 milyar doların dahil olmadığını da söyledi. Yakın bölgelere giden ve oralarda mutlu olmayan yatırımcının son dönemlerde Türkiye’yi daha çok düşündüğünü anlatan Aycı, Türkiye’nin son 45 yıldır doğrudan yatırım çekme açısından bulunduğu bölgede pozitif ayrıştığını belirtti. Aycı, bu yılın yabancı yatırımcı açısından 13.5 milyar ya da 14 milyar doların üzerinde kapatabılabileceğini dile getirdi. Yeni yatırım starejisi doğrultusunda arge ve teknoloji yatırımlarına odaklanacakları bilgisini veren Aycı, her yıl sadece enerji sektörüne 56 milyar dolarlık yatarım geleceğini savundu. Petrolde karar günü Ekonomi Servisi Haziran’dan bu yana yüzde 30 düşen petrol fiyatlarının ardından, gözler bugün yapılacak OPEC toplantısına çevrilirken dün dört ülke arasında yapılan petrol zirvesinden üretimi azaltma kararı çıkmadı. Moody’s petrol fiyatının 2015’te 80 dolar olacağını açıkladı. Suudi Arabistan’ın Petrol Bakanı Ali AlNaimi, “Kimse petrol üretimini düşürmemeli” derken İran Petrol Bakanı Bicen Namdar Zengene, “OPEC dışı üreticiler petrol arzının fazla olduğu şartlarda OPEC’le ortak hareket ederek petrol üretimini azaltmalıdır” dedi. OPEC toplantısı öncesi dört ülke arasında yapılan petrol zirvesinden üretimi azaltma kararı çıkmadı. Bugün yapılacak OPEC toplantısı öncesi OPEC’in en büyük üretici olan Suudi Arabistan ile OPEC üyesi Venezüella ve OPEC’te yer almayan Rusya ile Meksika arasında petrol zirvesi gerçekleşti. Venezüella Dışişleri Bakanı ve OPEC tem silcisi Rafael Ramirez, Venezüella, Suudi Arabistan, Rusya ve Meksika’dan yetkililer arasında gerçekleşen görüşmelerin petrol üretiminin düşürülmesine ilişkin ortak bir karar alınması ile sonuçlanmadığını belirtti. Suudi Arabistan’ın Petrol Bakanı Ali AlNaimi, “Gerileyen petrol fiyatları üretimde indirim olmadan kendisini dengeleyecek, kimse petrol üretimini düşürmemeli” dedi. YATIRIMCIYA UYARI Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başekonomisti Fatih Birol, petrol fiyatlarının düşmesi halinde, ABD’de yatırım yapacak firmalara planlarını yeniden gözden geçirmeleri tavsiyesinde bulundu. zorunlu ders oldu Turkcell, Harvard’da Ekonomi Servisi Turkcell, Harvard Business School’un (HBS) gerçekleştirdiği vaka incelemelerine ilham kaynağı olan bir grup uluslararası şirket arasına katıldı. Turkcell HBS’nin MBA için şart koştuğu zorunlu ders programı kapsamında okutulacak. Bu vaka incelemesinden, işletme ve benzeri alanlarda eğitim alan milyonlarca kişi de faydalanabilecek. Turkcell örneği, Harvard akademisyenleriyle fakültenin 2013’te açılan İstanbul Araştırma Merkezi’nin ortaklaşa yazdığı ilk HBS incelemesi. Harvard’ın Turkcell’i incelemeye karar vermesinin nedeni, rekabetin yüksek olduğu bir pazarda kendini yenilemekte gösterdiği başarı olarak açıklandı. Turkcell CEO’su Süreyya Ciliv, “Umarız böylece daha çok Türk şirketinin hikâyelerini paylaşmalarının ve dünyanın geri kalanına ilham vermelerinin yolunu açmış oluruz” dedi. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ 2.2214 1.8850 2.7688 3.4898 2.2970 1.9677 7.5848 SATIŞ 2.2255 1.8973 2.7738 3.5080 2.3118 1.9766 7.6841 27 KASIM 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.2198 1.8763 2.7669 3.4874 2.2936 1.9604 7.4710 SATIŞ 2.2288 1.9087 0.37431 2.7780 3.5133 2.3153 0.30153 1.9841 7.7994 0.32766 0.59757 1.9013 Kredi derecelendirme kuruluşu petMoody’s, brent petrol ile ABD ham lenbek rolüne yönelik 2015 ve 2016 fiyat lentisitilerini düşürdü. Kuruluş, fiyat bek ra, dola 80 rdan dola 90 ni gelecek yıl için indirdi. 2016 için 85 dolardan 80 dolara 5’te Moody’s, ABD ham petrolünün 201 de eyin ortalama 75, 2016’da 80 dolar düz işlem göreceğini öngördü. Moody’s petrol fiyat beklentisi düştü 0.37162 0.37345 0.37136 Rusya’da arz karmaşası Rusya Rosneft’in başkanı Igor Sechin, son 5 yıldır petrol fiyatlarının varil başı yaklaşık 40 dolara kadar düşmesine rağmen bunun kritik olmadığını söyledi. Rosneft’in başkanı ayrıca, kendilerinin günlük petrol üretimini 25 bin varile düşürdüklerini belirtmişti. Ancak Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, geçen cumartesi Rossiya 24 televizyonuna yaptığı açıklamada petrol fiyatlarını artırmak için petrol üretimini azaltmayacaklarını belirtti. 0.29776 0.30084 0.29755 0.32472 0.32691 0.32449 0.59206 0.59312 0.58762 1.8816 1.8941 1.8746