Katalog

SAYFA 14 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr CUMHURİYET 23 KASIM 2014 PAZAR ABD Başkan Yardımcısı, ikazını STK’ler üzerinden kapalı toplantıda yaptı: Gücü elde toplamak sistemi çürütür Biden demokrasiyi ‘fısıldadı’ BD Başkan Yardımcısı Joe Biden, İstanbul’da Denge ve Denetleme Ağı (DDA) ile buluşmasında “Tüm güçlerin tek elde toplanması sistemi içten içe çürütür” mesajını verdi. Biden, dün 185 STK’yi birleştiren Türkiye’nin en büyük sivil toplum çatı kuruluşu DDA ile buluştu, ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından ağırlandı. Grand Tarabya Otel’de basına kapalı BidenDDA görüşmesi 1.5 saat sürdü. ABD Başkan Yardımcısı “Neden sizinle buluşmak istediğimi anlatayım. Adınız bana ilginç geldi. Çünkü demokrasinin hedefi ‘Denge ve Denetleme’dir. Türkiye’de böyle bir örgüt olacağını tahmin etmemiştim. Siz karşıma çıktınız” dedi. Batı medyasında her gün “otoriterleşmekle” eleştirilen Erdoğan’ın “güçler ayrılığını kaldırmaktan” söz ettiği bir sırada, meseleye odaklanan Biden, “Güçlerin tek elde toplanması yıpratıcı olur” dedi. Yasama, yürütme ve yargı arasındaki “güçler ayrılığı” için “denk güçler” vurgusu yapan Biden, ABD’de yargı, yürütme ve yasamanın “eşit statüde güçler” olduğunu belirtip şöyle devam etti: “İster başkanlık, ister parlamenter, hangi sistem olursa olsun fark etmez, denk güçlerin birbirini iyi dengelemesi olmazsa sistemin iyi yürümeyeceğini düşünüyorum. Her ülke, ABD de geçmişinde sıkıntılar çekti.” Kendi ülkesinden ve Britanya’dan örnekler veren Biden, “Bizim kurucularımız güçlerin tek elde toplanmasının bir sistemde en yıpratıcı şey olduğu görüşünde birleşti. Biz de hâlâ buna inanıyoruz” dedi. Senatörken yasamayürütme ayrılığı sorununu bizzat yaşadığını anlatan Biden, bu konuda şakalaştıkları ABD Başkanı Barack Obama’nın kendisine “Sen Kongre’nin benden daha fazla yetkiye sahip olması gerektiğini düşünüyorsun” diye takıldığını aktardı. Siyasi bilimler ve hukuk mezunu Biden, Türkiye’yi ABD’deki sisteme benzetmek gibi bir amacı olmadığını söylerken “Özgürlüğü korumanın en iyi yolu, hükümetin hiçbir organında çok fazla yetkinin toplanmamasıdır” diye altını çizdi, bunun basın özgürlüğünü korumanın da en iyi yolu olduğunu belirtti. Ardından Biden, Erdoğan ile Beylerbeyi Sarayı’nda 4 saat görüştü. Görüşmeye, MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı. Lavrov: ABD Rusya’da rejim değişikliği istiyor Dış Haberler Servisi Moskova, Batı’yı Ukrayna’daki çatışmaları kullanarak yaptırımlarla Rusya’da rejimi değiştirmeye çalışmakla suçladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’daki forumda yaptığı konuşmada, Avrupa’yı tehlikeli oyunlar oynamakla suçladı. Batılı ülkelerde önde gelen isimlerinin açıkça Rus ekonomisini yok edecek ve halkı ayaklandıracak yaptırımlar salık vermesine atıf yapan Lavrov, “Batı Rusya’nın politikalarını değiştirmek istemiyor. Bunun yerine rejim değişikliği istiyorlar” dedi. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Kiev ziyaretinde “Rusya’nın daha fazla tecrit olacağı” çıkışını küçümseyerek “Dünyadaki ülkelerin ezici bir çoğunluğuyla diyaloğumuz sürüyor. Tecrit yok” diyen Rus bakan, Avrupa’ya ise işlerin artık eskisi gibi olmayacağı mesajı verdi: “Avrupa bizim en büyük ortağımız. Kimse Avrupa ile işbirliğini koparıp kendini kendi ayağından vurmak istemez. Fakat herkes işlerin eskisi gibi gitmesinin mümkün olmadığını anlıyor.” A DDA ile 1.5 saat görüştü Atlantik Konseyi enerji zirvesinde Davutoğlu ile el ele poz veren Biden, öğleden sonra Erdoğan tarafından Beylerbeyi Sarayı’nda kabul edildi. Obama’yla şakalaşma Biden’ın IŞİD’le ilgili Erdoğan’ı suçlamasının ardından özür tartışmasının gölgesinde ikili; basın açıklamasıyla yetindi, soru almadı. Erdoğan, “Suriye ve Irak’ta yaşanan gelişmeler ile IŞİD tehdidini etraflıca görüştük. Pek çok konuda ABD ile fikir birliği içinde olduğumuzu memnuniyetle gördük. Yakın işbirliği içinde atacağımız bu adımlar hem bölgemizde hem ötesinde yaşanan gelişmelerin yönünü tayin edecek. Bu anlamlı ziyaretin neticesi de bereketli olacak.” Ankara IŞİD’e karşı savaşa destek için Suriye’de “rejimin devrilmesi” hedefi ile “tampon bölge” kurulması şartlarını koyarken Biden bunların hiçbirini anmadı: ‘’Suriye’de IŞİD’i güvenli sığınaktan mahrum bırakıp geriletme ve yenmenin yanı sıra muhalefeti güçlendirmeyi ve Esad rejiminden uzaklaşacak şekilde siyasi geçiş sürecini de görüştük.” Bir Beyaz Saray yetkilisi, uçakta yaptığı bilgilendirmede, “Önceliğimiz Irak ve Suriye’de IŞİD’i küçülte küçülte yok etmek. Bunu çok açık söyledik. Bizim stratejimizde öncelik IŞİD, öncelik Irak. Ama sadece IŞİD ve Irak değil. Nihai hedefin Esad’dan siyasi geçiş olduğu konusunda Türkiye ile mutabıkız” dedi. Yetkili, Ankara’nın istediği gibi uluslararası toplumun ilan ettiği “güvenli bölge”yı dışlayıp “İsyancıların kuzey bölgelerini IŞİD’den kurtarmasıyla sivil halkın geri döneceği bir güvenli bölge” örneğini verdi. ‘Esad’dan uzaklaşmak...’ BD Başkanı Joe Biden , Türkiye temasları çerçevesinde Başbakan Ahmet Davutoğlu ile birlikte dün Atlantik Konseyi’nin İstanbul enerji zirvesinin kapanışını yaptı. Biden, Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’ya sert mesajlar yollarken Avrupa’nın kaynaklarını çeşitlendirmesi meselesi ve Türkiye’ye düşen önemli role vurgu yaptı. Rusya’yı enerjiyi dış politika aracı kılarak enerji güvenliğinin tehdit etmekle suçlarken, “Rusya oyunculardan biri olabilir ve olmalı da ama oyunu kurallarına uygun oynamalı” diyen Biden, Ukrayna krizinin Avrupa’nın kaynaklarını çeşitlendirmesinin aciliyetini gösterdiğini anlattı. Biden, İtalya ve Hazar’a uzanan ve Türkiye’ye önemli rol biçen enerji hattı panoroması çizerken Kıbrıs’ı eksik etmedi. Rumlara yakınlığını “Bidenopolis” lakabı ile ifade eden Biden, Kıbrıs’ta müzakerelerin donmasına yol açan ve Türkiye ile Rum yönetimi, İsrail ve Mısır’ı karşı karşıya getiren Doğu Akdeniz’deki aramaları ima ederek “Geçenlerde son 50 yılda Kıbrıs’ı ziyaret eden en üst düzey Amerikalı yönetici oldum. Çünkü Kıbrıs’ı enerji geliştirmede komşularının işbirliğiyle ilerlemesi için cesaretlendirmek istedim. Bütün Doğu Akdeniz’in birlikte gaz pazarları için merkez olmasından herkesin istifade edebileceği açık” vurgusu yaptı. “Asrın Projesi” diye anılan BTC hattına başta kimse inanmasa de gerçekleştiğini anımsatan Biden, ABD’nin desteği ve Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan, Yunanistan, Arnavutluk ve İtalya’nın kararlılığıyla ilk kez Hazar gazının Avrupa’ya getirileceğini belirtip “Bu, Avrupa’da enerji güvenliğinde oyunu değiştire A İstanbul’dan ‘enerjik’ mesajlar cek” dedi. Biden, petrol için önemli bir dağıtım merkezi olan Türkiye’nin şimdi de gaz konusunda daha büyük role hazırlandığını kaydetti. Biden, Bağdat ve Erbil arasında ihracat ve gelir paylaşımı anlaşmasından memnuniyetlerini de aktarırken “Biz de Basra’dan Ceyhan’a stratejik boru hattını desteklemeye devam ediyoruz. Türkiye’nin stratejik pozisyonu enerji açısından büyük bir değer” diye konuştu. Biden Türkiye için “Avrupa’da genişlemesi beklenen tek gaz pazarı” ifadesini kullandı. ıristiyanofobi artıyor Rus bakan Avrupa’nın Akdeniz, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’dan kaynaklanan onca sorunu varken, AB içinde “saldırgan azınlığın” Ukrayna üzerinden ideolojik güdümlü bir mücadele vermekle suçlayıp “Demokratik yahut komünist yahut başka türden, herhangi türden bir ideoloji ihracı hayır getirmiyor” ifadelerini kullandı. İdeolojinin Avrupalıları bazı sorunlarda “körleştirdiğini” de söyleyen Rus bakan, Irak ve Suriye’deki Hıristiyanların Müslümanların zulmüne uğraması karşısında sessiz kalmalarını örnek gösterip sordu: “AB üyelerinin çoğu bu konuyu tartışmaktan kaçınıyor. Avrupa’nın Hıristiyan kökenlerini anmaktan da AB anayasasına koymaktan da utanıyorlar. Kendi kökenlerini ve geleneklerini anımsamıyor ve saygı göstermiyorsan başkalarınınkilere nasıl saygı gösterebilirsin.” Lavrov, ABD’yi de hem kaynakları hem de liderlik kapasitesi düşüşe girmişken, küresel liderlik iddiası için eleştirdi. Amerika’nın 2 yılda bir seçim döngüsüyle ve popülarite uğruna uzun vadeli hedefler yerine kısa vadeli kazanımları koyduğunu savunan Rus bakan, Rusya’nın Amerika’nın küresel etkisine Amerikan karşıtlığı yüzünden itiraz etmediğini, bunun giderek artan sayıda ulusun kendi yaşamsal çıkarlarını garantilemeye yönelik doğal arzularının tezahürü olduğunu belirtti. Lavrov, “Eğer ABD liderliği Tanrı’nın kendilerine herkesin sorumluluğunu verdiği yanlış fikrinden vazgeçebilse ve konsensüs oluşturma yolunda yetenekler geliştirebilse, Washington’ın en büyük destekçisi Moskova olur” diye konuştu. H Biden’dan Kıbrıs mesajı “Önceliğimiz IŞİD ve Irak” 4 saate yakın görüştüler Başbakan Davutoğlu da Ermenistan ve Rum Kesimi’ne çağrı yaptı. BTC hattının yarattığı ekonomik refahtan Ermenistan’ın Azerbaycan’daki “işgalci tutumu” yüzünden mahrum kaldığını anlatan Davutoğlu, “Eksik olan siyasi irade, eksik olan vizyon. Ben buradan Ermenistan’a da çağrıda bulunuyorum. Kafkas petrolleri, Hazar petrolleri Avrupa’ya aktarılırken Ermenistan da bu barış projelerinin parçası haline gelecek bir tutumla katkıda bulunsun” dedi. Davutoğlu Kıbrıs’ta ise Rumların, Türkiye’nin de hakkı olan kaynakların tek taraflı ihale ederek dünyaya sunma girişimini eleştirdi. “Herkes Kıbrıs etrafındaki kaynakların Kıbrıs’ın bütününe ait olduğu konusuna mutabık kalır ve ortak bir vizyonla bu enerjiyi barış yönünde kullanırsa herkes kazanır” diyen Davutoğlu, bu sayede Kıbrıs Türkleri ile Rumlarının entegrasyonunun mümkün olacağını belirtti. “Bir an önce çözüm masasına dönülmeli” diyen Başbakan “Enerjiyi barış aracı olarak kullanalım” çağrısı yaptı. denize de dökeriz” pankartları açtı. l Biden’ın eşi Jill Biden tarihi mekânları, Kapalı Çarşı’yı gezdi. Ayasofya’daki Hz. İsa’nın mozaiklerini inceledi. Gezi sırasında müze ziyaretçilere kapatılmadı. l Cumhurbaşkanı’nın eşi Emine Erdoğan, Jill Biden ile Adile Sultan Kasrı’nda buluştu. Erdoğan’ların kızı Sümeyye Erdoğan’ın da katıldığı görüşmede kansere karşı eğitim ve kız çocuklarının eğitimi konuşuldu. lJill Biden 1980’lerde Ankara’ya geldiğinde her köşe başında elde tüfek bekleyen askerler gördüğünü, yıllar sonra bu manzaranın değiştiğini görüp memnun kaldığını anlattı. l Emine Erdoğan, Jill Biden ile sohbetinde Amerikan basınında Türkiye hakkındaki olumsuz haberlerden üzüntüsünü dile getirdi. Jill Biden ise ilişkilerin bunların üstesinden gelecek kadar güçlü olduğu karşılığını verdi. Ermeni ve Rumlara çağrı ABD’yi destekleme koşulu.. NOTLAR ‘Özre’ mahal kalmadı, şahsi dostluk pekişti ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “özür krizinin” yarattığı hassas ortamın yeniden dostluğa evrildiği görüntüsü çizdi. Dün ortak basın açıklamasında Erdoğan için “Çok saygı duyuyorum. Her zaman çok açık ve dürüst görüşmelerimiz oldu. Çünkü dostlar böyle yapar” diyen Biden, “Bizim Türkiye’ye ihtiyacımız var ve sanırım Türkiye de bize ihtiyacı olduğuna inanıyor. Yakınız, yakın olmaya ve yakın şekilde bütün sorunları görüşmeye devam edeceğiz” diye ekledi. Uzun görüşmenin ardından JillJoe Biden çifti ile Erdoğan, eşi Emine Erdoğan, kızları Sümeyye ve oğulları Bilal akşam yemeğini birlikte yedi. 72’lik Biden’a gençlik aşısı Fotoğraflar: AA/ DHA) l Başbakan Davutoğlu, 20 Kasım’da 72 yaşına basan Biden’a “Kim İstanbul’a gelirse en az 10 yıl gençleşir. Kendisini gençleşmiş göndereceğiz” dedi. l Biden iki kez Davutoğlu ile geçmişine atfen “Kendisini Dışişleri Bakanı’ydı. Şimdi başbakan oldu. Ben hâlâ başkan yardımcısıyım. Beni hâlâ seviyor kendisi, ben de onu” esprisini yaptı. l Biden için Atlantik Konseyi zirvesinin yapılıdığı Grand Tarabya Otel’i çevresinde TOMA ve çevik kuvvet konuşlandı, otel deniz, hava ve karadan korundu. l Biden’ın Denge ve Denetleme Ağı ile kapalı görüşmesinin başında ABD basını yer alırken Türk basını alınmadı. l Türkiye Gençlik Birliği (TGB) Biden’ın ziyaretini Tünel Meydanı’nda toplanıp yaptıkları çuvallı eylemle protesto etti. Kitle, “Çuvalı geçirdik ‘Putin kendini 2. tanrı görüyor’ Dış Haberler Servisi Dağılan Sovyetler Birliği’nin son lideri Mikhail Gorbaçov, son kitabında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e ağır eleştiriler yöneltti. 83 yaşındaki “Gorbi” lakaplı lider, “Kremlin’den Sonra” isimli kitabında Putin için “Kendini Tanrı’dan sonra ikinci sırada görüyor” dedi. Gorbi, “ego şişikliğinin tehlikeli olduğunu, kendi kariyerini yıktığı” örneğiyle anımsattı. Putin’in kendisini sürekli Sovyetler’in çöküşünden sorumlu tutarak eleştirilerini susturduğunu, özellikle Ukrayna çatışmasında söz hakkının engellenmeye çalışıldığını anlatan Gorbi, “Hiç kimse ağzımı kapatmamı sağlayamaz. Beni sürgüne göndermeye kalkışsalar bile” dedi. Eş Şebab’tan otobüs katliamı Dış Haberler Servisi Kenya’nın Somali sınırı yakınında aşırı dinci Eş Şebab militanları dün bir otobüsü durdurarak en az 28 yolcuyu katletti. Mandira kentinden başkent Nairobi’ye giden otobüsü durduran militanlar yolculara Kuran’dan ayetler de sorarak Müslüman olan ve olmayanlar diye ayırdı. Daha sonra Hıristiyan olduklarını sanılanlar yere yatırılıp başlarından vuruldu. Kimi yolcuların kafalarının kesildiği de söyleniyor. Ölenlerden 17’si öğretmen. Vahşeti üstlenen Eş Şebab sözcüsü, saldırıyı “Kenya polisinin Mombasa’da camilere saldırılarının intikam” diye sundu. Yemenli bakan ödülü Yahudilere adadı Dış Haberler Servisi Yemen Kültür Bakanı Erva Abduh Osman, İnsan Hakları İzleme (HRW) örgütü tarafından eylülde layık görüldüğü Alison Des Forges Ödülü’nü, ülkesindeki Yahudilere adadı. Yemen’in önde gelen yazar, gazeteci, antropolog ve kadın hakları savunucularından biri olarak 2011’de devlet başkanını götüren protestolara katılan Osman, İslamcıların hem sözlü hem fiziksel şiddetine maruz kalmasına rağmen, yeni anayasanın oluşturulması sırasında haklar ve özgürlükler komisyonu başkanlığı yaptı ve sonrasında bakan oldu. Kadınerkek eşitliği reformu çalışmaları ve aşırılıkçılıkla mücadelesi için ödülle onurlandırılan Osman, özellikle kızların çocuk yaşta evlendirilmesine karşı verdiği mücadeleyle tanınıyor. Kadın bakan, bu hafta “hoşgörü” çağrısı eşliğinde ödülü alırken, “Yahudi cemaatinden erkek ve kız kardeşlerine adadığını” söyledi. Osman, çalışmaları ve Yahudi cemaatine desteğinden ötürü özellikle Selefi grupların “linç kampanyasıyla” karşı karşıya. Yemen’de 90’dan az Yahudi kaldı, bunların yarısı da korunmak için ABD’nin Sana Büyükelçiliği binasının içinde yaşıyor. Dış Haberler Servisi Birleşmiş Milletler (BM) tüm üye ülkelerin “çocukların evlendirilmelerinin” engellemesi yönünde gerekli yasaları kabul etmeleri, uygulamaya geçirmeleri kararına vardı. Bu adımla birlikte her yıl dünya genelinde yaklaşık 15 milyon kız çocuğunun “evlendirilmesinin” önüne geçilmesi amaçlanıyor. “Çocuk yaşta, zorla evliliklerin yasaklamasını” içeren yasal adımların atılmasına yönelik tasarı BM İnsan Hakları Komisyonu’nda kabul edildi. Bir sonraki adım ise gelecek ay genel kurulda yapılacak oylama. BM Genel Kurulu’ndan çıkan kararlar yasal bir zorunluluk taşımıyor ama ülkeler üzerinde baskıya neden oluyor. Bu tasarının yanı sıra kız çocuklarına cinsellikle ilgili eğitim verilmesi konusunda ise BM’de üyeler arasında tam bir uzlaşma yok. BM verilerine göre, dünya genelinde şu anda 700 milyonu aşkın kadın 18 yaş altında evlenmiş durumda. “Kız çocuklar gelin değildir” isimli oluşuma göre, önlem alınmaması halinde 2050’ye kadar bu sayı 1.2 milyara çıkabilir. Her yıl dünya genelinde 15 milyon “çocuk gelin” vakasının yaşandığı belirtiliyor. Bu konuda Türkiye’deki ağır tablo malum. Uzmanlar özellikle “çocuk gelinlerin” Asya ve Afrika’da sıklıkla görüldüğüne işaret ediyor. “Çocuk evlilik” sıralamasında ilk sırada yer alan ülkelerden Hindistan’ın yanı sıra Bangladeş’te kız çocuklarının birçoğunun 15 yaş altında “evlendirildikleri” belirtiliyor. Kız çocukları için BM’den çağrı var Eski başbakana yolsuzluk gözaltısı Portekiz’in Sosyalist Partili eski başbakanı Jose Sokrates, yolsuzluk soruşturması çerçevesinde önceki gün gözaltına alındı. 20052011 yılları arasında başbakan olan Socrates, yurtdışınden dönüşünde Lisbon Havaalanı’nda gözaltına alındı, geceyi nezarethanede geçirdi. Socrates ile birlikte gözaltına alınan 3 kişi hakkında savcılığın para aklama, vergi kaçırma iddiaları var. Operasyon kapsamında bazı ev ve işyerlerinde arama yapıldı. 57 yaşındaki Socrates, 2011’de ikinci döneminde patlayan ekonomik kriz sonrası istifa etmişti. Erken seçimlerde merkez sağ işbaşına gelmiş, tepkilere yol açan kemer sıkma politikalarını uygulamaya sokmuştu.