Katalog

SAYFA CUMHURİYET [email protected] 14 KASIM 2014 CUMA 18 KÜLTÜR Erden Kıral’ın olgunluk dönemi filmi ‘Gece’ bugün başlıyor Pavyona düşmeyegör... Yılmaz Güney’den Wenders’e, Fassbinder’den Angelopoulos’a ve Bresson’a kadar çeşitli yaratıcı yönetmenler, toplumsal gerçekçilik ya da Cinema Novo vb. gibi akımlar ve sosyopolitik çalkantılardan etkilenip esinlenerek habire baskılarla sansürle mücadele ederek (estetik görüşlerinden de ödün vermeksizin), kendine özgü üslubunu geliştirdiği, sinema yazarlığıyla dergiciliğinin ardından reklam filmleri ve belgeseller çekerek başlamış 40 yıllık, çileli kariyerinde “Bereketli Topraklar talığı kırıp döÜzerinde”, “Hakkâri’de ken, sövüp sayan u Gerçekten beceri Bir Mevsim”, “Ayna”, Süsen’i anında gerektiren dahili “Mavi Sürgün”, “Yolda” kapıya koyar patgibi önemli filmleriyle çoktan Türk simekân çekimlerinden ron Ekrem. nema tarihinde yerini almış, 1970’lerDaha önce patronun adamlalümpenarabeskimsi den günümüze, yıldız sistemi ve takrınca dövülüp kolu kırılmış, bir hissiyatına kadar, litmelodram ağırlıklı Yeşilçam sinede Süsen’in pavyon arkadaşı, artık olgunluk masını biçimiçerik bakımından yeBehçet Necatigil’den dizeler nileyerek Yılmaz Güney ustanın izini dönemindeki bir usta okuyan, şair Cemal’e (Hakan sürdüren yönetmenler kuşağının halen Karahan) de hayran Alev’in yönetmenin elinden çalışıp üreten tek temsilcisi olagelen, (Ayça Damgacı) kazayla karıçıkma, akılda ve 1942 doğumlu Erden Kıral’ın son filşık ayağına sıktığı Yusuf’u da mi “Gece” bugün başlıyor. gönülde iz bırakan, kovar tabii ki. 2008 yapımı “Vicdan”dan sonra bir Finalde de sürekli kusan, arfarklı, trajik, hüzünlü kez daha neon ışıklı pavyonların dıtık iyice dibe vurmuş, çolaktove olgun bir film şardan göz alan, parlak ama nice acıpal Yusuf’u, üstü başı dökülen lardramlar barındıran, renkli âlemine izlenimi uyandırdı karısını kamyonculara satarken daldırıyor sinemaseverleri “Gece”. görürüz! bende bu “Gece”. İzmir’de, şimdilerde gece kulübü de Kıral’ın, “Vicdan”a da kaydenen, assolist Niran Ünsal’ın şakınaklık eden Hasan Özkılıç’ın dığı, alaturka bir pavyonda çalışan bir eserinden Rıza Kıraç’la birlikte senaryosunu karıkocanın, konsomatris Süsen’le (yönetmeyazdığı, kameraman Feza Çaldıran’ın görüntünin gözde oyuncusu Nurgül Yeşilçay) bar feda lediği, Dağhan’la Sara Baydur’un müziklediisi Yusuf’un (Mert Fırat) iş dönüşü evde bağği, özünde bir türlü bir araya gelemeyen bir ailerışçağrış tartışmasının ardından teskinleştirici, ye odaklanmış bu “Gece”ye yapılacak ilk eleştiihtiraslı bir sevişme sahnesiyle açılıyor “Gece”. ri, yerlerinden yurtlarından edilip çıkageldikleri Hastalıklı, Sadomazo ilişkilerinin birbirlerini büyük kentte dağılıp parçalanmış, Güneydoğulu tükettiği çiftin evinde ağırladığı, yatıya da kalan ailenin pavyona düşmüş kızıyla kocasının, dapavyon patronu Ekrem (İlyas Salman) Süsen’e mardan arabesk tonlamalarla anlatılmış, psikodkesik. ramatik hikâyesine, eyleme geçecek grubun biHapçı ve cıgaralıkçı Yusuf patrona borçlu olraz yama gibi eklendiği olabilir. duğu için mecburen karısıyla kırıştırmasını sineNe var ki mutlu hayat beklentisinden çoktan ye çekiyor, çok kıskanmasına rağmen. vazgeçmiş, bezgin, kaderci, pavyon gülü SüFilm ilerledikçe Güneydoğu’daki köylerin bo sen rolündeki Nurgül Yeşilçay’la ha bire aksışaltıldığı 1990’larda İzmir’e taşınmış bir Kürt rıp tıksıran, fedai kocasını canlandıran Mert Fıailenin kızı olduğunu öğreneceğimiz Süsen’in, rat başta olmak üzere, Vildan Atasever’inden eylem için harekete geçecek, devrimci bir gruİlyas Salman’ına kadar tüm kadronun başarıybun reisi olan büyük abisi Zahit’in (Teoman la oynayıp kanlı canlı tiplemeler çizdiği perforKumbaracıbaşı) yanı sıra, kocası kayıp yaşmanslarına, örneğin pavyon kulisini gerçekçi lı anneleriyle (Nur Sürer) oturan 2 kardeşi daayrıntılarla yansıtan akıcı anlatımından şık şıha var: Kunduracı Nahit’le (Hakan Yufkacıgil) kırdımcümbüşlü görselliğine, gerçekten beceöğrenci Gülcan (Vildan Atasever). ri gerektiren dahili mekân çekimlerinden lümEylemci gruba katılan Nahit hapse düşünce penarabeskimsi hissiyatına kadar, artık olgunsonunda ailenin en akıllısı Gülcan’ın kollarınluk dönemindeki bir usta yönetmenin elinden da öleceği bir açlık grevine yatar. Kalleşçe arka çıkma, akılda ve gönülde iz bırakan, farklı, tradan vurulan abisi Zahit’in yerdeki ölüsüne denk jik, hüzünlü ve olgun bir film izlenimi uyandırgelince acısından dağıtıp pavyonu basarak ordı bende bu “Gece”. Bu haftanın görülelüyle dönüp Antalya’dan si filmlerinden biri de da 4 Altın Portakal kazaFilmekimi’nden kalma, nan, Feyyaz Duman, ZüAvustralya yapımı “The beyde Ronahi ve Nesrin TurningDönüş” kuşCavadzade’nin oynadığı, kusuz. Ödüllü yazar Tim yönetmen Erol Mintaş’ın Winton’un, küçük bir kıilk uzun metrajı: “Annemin yı kasabasının sakinleriŞarkısı”. nin başlarına gelenleri aktaHakan Algül’ün, başrolderan kısa hikâyelerinden uyarki Gupse Özay’ın senaryosundan lanmış, aralarında oyuncu çektiği yeni komedisi “Deliha”, Mia Wasikowska’yla David Sümeya Kökten’in psikolojik geWenham’ın da olduğu, farkrilim türündeki “Gizli Yüzler” lı disiplinlerden Robert Conve Faik Ahmet Akıncı’nın yazıp nolly, Tony Ayres, Stephen yönettiği “Oyuncak Tabanca” Page, Claire McCarthy, Sihaftanın öteki yerli yapımları. mon Stone, Warweck ThornFarrelly kardeşlerin yine Jim ‘Salak ile Avanak 2’ ton gibi isimlerin yönettiği 9 CarreyJeff Daniels ikilisiybölümden bütünlenen filmde Cate Blanchett, le ilkinden 20 yıl sonra çektikleri devam filmi Hugo Wearing, Rose Byrne gibi ünlüler de oy“Dumb and Dumber ToSalak ile Avanak 2” nuyor. ve Scott Frank imzalı Liam Neeson’lu sıradan Bugün başlayan bir başka övgüye ve seyrepolisiye “A Walk Among the TombstonesKadeğer film de Saraybosna’dan en iyi film ödünunun Ötesinde” de bugün gösterime giriyor. Kısaların festivali başlıyor ASLI SELÇUK İstanbul Kısa Film Festivali 26. yaşını kutluyor Haftanın yeni filmleri... 2027 Kasım arasında gerçekleştirilecek olan İstanbul Kısa Film Festivali 26. yaşını kutluyor. Değişik dilleri, sesleri, renkleri, inançları birleştiren etkinlik, ülkemizdeki en uzun ömürlü organizasyon olarak da ayrıca dikkat çekiyor. Sinemada kısa zamanda çok şeyi anlatmayı hedefleyen yönetmenlerin yeteneklerini özgün biçimde yansıtmalarına olanak veren festival nitelik ve nicelik açısından Avrupa’nın önde gelenleri arasında yer almakta. Etkinliğe Arjantin, Hollanda, İsveç, Polonya başkonsoloslukları, Alman, Fransız, İspanya, İtalya kültür merkezleri destek veriyor. Bu yıl kurmaca, belgesel, canlandırma, deneysel dallarında Türkiye’den 237 adet olmak üzere festivale toplam 976 film başvurdu. Kişisel başvuruların dışında Cervantes Enstitüsü (İspanya), Eye Film Enstitüsü (Hollanda), Goethe Enstitüsü (Almanya), Krakow Film Vakfı (Polonya), Roma Film Festivali (İtalya), Unifrance (Fransa) gibi kültür enstitüleri, film merkezlerince seçilen kısa filmler de programda yer alıyor. Tül Akbal Süalp (akademisyen, sinema yazarı), Bingöl Elmas (belgesel yönetmeni), Lamia Karaali (akademisyen, canlandırma yönetmeni), Fırat Sayıcı (sinema yazarı), Alper Turgut (sinema yazarı), Yasin Ali Türkeri (belgesel yönetmeni), Görkem Yeltan (oyuncu, yazar) ve Erdem Tepegöz’den (yönetmen) oluşan seçici kurul başvuran ulusal yapımları izledi ve ödüllendirdi. Festivalin afiş tasarımını sanatçı Eylem Arbak yaptı. İstanbul Kısa Film Festivali ve Grenoble Sinematek Derneği (Fransa) işbirliğiyle 16 filmden oluşan bir seçki etkinliğin özel bir bölümünü oluşturmakta. Grenoble Sinema Derneği ve Grenoble Açıkhava Kısa Film Festivali’nin başkanı Guillaume Poulet etkinliğin konuğu ola cak. 2425 Kasım’da son dönem Fransız sinemasının en seçkin örneklerinin toplu gösterimi yapılacak, bazı filmlerin yönetmenleri, yapımcıları da bu gösterimlere katılacaklar. Gösterimlerden sonraki buluşmalar hem izleyiciler hem de yönetmenler açısından büyük önem taşımakta. Önceki buluşmalarda ortak yapım kararları alındı, İstanbul çekim mekânı olarak seçildi. Etkinlik bu yıl da çok sayıda yönetmeni, yapımcıyı, oyuncuyu ağırlamaya hazırlanıyor. Festival aynı zamanda ulusal sinemamız için bir okul görevini üstleniyor, festival kataloğu da kısa film belleği için önemli bir başvuru kaynağı oluşturuyor. Hem dünya hem de Türk sinemasında çok sayıda yönetmen kısa metraj yaptıktan sonra uzun metraja yönelmiştir. Nuri Bilge Ceylan, Tayfun Pirselimoğlu, Reha Erdem, Derviş Zaim, Ümit Ünal, Yeşim Ustaoğlu, Çağan Irmak bu isimlerden sadece birkaçı. Ön hazırlıktan çekim sonrasına dek uzanan sürecin farklı evrelerini açıklamak için deneyimli sinemacı Tay u 20 Kasım’da başlayacak festival, bu yıl da çok sayıda yönetmeni, yapımcıyı, oyuncuyu ağırlamaya hazırlanıyor. Festival aynı zamanda ulusal sinemamız için bir okul görevini üstleniyor, festival kataloğu da kısa film belleği için önemli bir başvuru kaynağı oluşturuyor. fun Pirselimoğlu, 21 Kasım Cuma günü saat 18.00’de Fransız Kültür Merkezi’nde bir konuşma yapacak. Bu kapsamlı söyleşi izleyicileri sinemamızdaki çalışma koşulları konusunda bilgilendirecek. Festivalin açılış töreni 19 Kasım Çarşamba günü saat 19.30’da İtalyan Kültür Merkezi salonunda gerçekleştirilecek. Ulusal yarışma ödüllerinin dağıtımının ardından gazetemiz yazarı, yönetmen, senarist Işıl Özgentürk açılış konuşması yapacak. Kısa filmin duayeni, festivalin kurucusu ve yönetmeni Hilmi Etikan konuklara etkinlikle ilgili bilgi verecek. Konuşmalardan sonra uluslararası kısa yapımlardan oluşan bir seçki sunulacak. Hazırlıkları bir yıl süren, büyük bir özenle oluşturulan 26 yaşındaki festivalin sürekli gelişerek günümüze kadar ulaşmasının ardında düzenleme kurulunun özverili çabası, izleyicinin sonsuz ilgisi yer almakta. Kısa metrajlar Fransız Kültür Merkezi ve İtalyan Kültür Merkezi’nde değişik gün ve saatlerde iki kez ücretsiz, Türkçe altyazılı olarak gösterilecek. (www.istanbulfilmfestival.com) FESTİVALDE 54 FİLM SİNEMASEVERLERLE BULUŞACAK İşçi filmleri Antalya’da nı sıra Kaş, Alanya, Kemer, Kumluca, İbradı ilçeleri ile Burdur Belediyesi Kongre ve Sergi Salonu ve Yeşilova ilçesinde de gösterilecek. Festivalde 14 salonda 54 film sinemaseverlerle ücretsiz buluşacak. Festivalin açılış filmi, 51. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde sansür uygulanan Reyan Tuvi’nin yönettiği “Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek” olacak. Belgeselin yönetmeni Tuvi, filminin gösteriminin ardından düzenlenecek söyleşiye katılacak. Elif Şafak’a İngiliz basınından övgü n Kültür Servisi Elif Şafak’ın son romanı Ustam ve Ben, İngiltere’nin prestijli yayın grubu PenguinViking tarafından The Archtict’s Apprentice adıyla yayımlandı. Financial Times, The Guardian ve The Independent kitabın yayımını duyururken bunun Şafak’ın şimdiye değin yazdığı en iyi ve en iddialı roman olduğu ifadelerine yer verildi. Kültür Servisi Muratpaşa Belediyesi, DİSK, KESK, Antalya Tabip Odası ve Halkevleri’nin organizasyonunda düzenlenen 9. Uluslararası İşçi Filmleri Festivali, bugün Antalya’da Muratpaşa Belediyesi Konferans Salonu’nda yapılacak galayla başlayacak. Galada, eşini Soma’daki maden kazasında kaybeden Naciye Kaya ile sendikacı Abdülkadir Güler’e de Emek Ödülü verilecek. 18 Kasım’a dek yapılacak festival kapsamında filmler, Antalya’nın ya