Katalog

C 16 EKİM 2014 PERŞEMBE www.cumhuriyet.com.tr Ebola kan, dışkı ve kusmuk gibi vücut sıvılarıyla bulaşıyor. Virüs, alkol ve sabuna karşı dirençsiz Kırılgan virüs Sabun ya da dezenfektan SİBEL BAHÇETEPE Tüm dünyada paniğe neden olan ebola hastalığı bugüne kadar 4 bini aşkın kişinin yaşamını yitirmesine neden oldu. Batı Afrika’da ortaya çıkıp Avrupa ve ABD’ye ulaşan, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından da modern dünyanın en kötü sağlık krizi olarak nitelendirilen hastalık, yüzde 5090 oranında ölüme yol açıyor. Özellikle riskli ülkelere seyahat eden ya da bu ülkelerden gelen yurttaşların dikkatli olması gerektiği vurgulanırken dünyada havaalanlarında adeta alarm konumuna geçildi. Türkiye’de ise henüz ebola vakasına rastlanmadı, ancak önlemlerin daha da arttırılması gerektiği belirtiliyor. Ebola’nın bulaşma yolları şöyle: l Ürküten senaryo kırıp geçiyor l Ebola hastasının dışkısı tehlikeli ve virüs idrarda da bulunuyor. Ancak virüs taşıyan hasta kişiler genellikle idrarda da hastanede veya evlerinde bulunuyor tedavi altında olduğu için, şimdilik genel tuvaletler riskli görülmüyor. Bir haftada 10 bin vaka Dış Haberler Servisi BM Güvenlik Konseyi’nde önceki gün ebola gündemli oturum öncesinde yaptığı açıklamada DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) Genel Direktör Yardımcısı Bruce Aylward, virüse karşı gerekli önlemlerin alınmaması halinde şu anki veriler ışığında aralık ayının başından itibaren her hafta 5 bin ila 10 bin yeni vakanın ortaya çıkabileceğini söyledi. Bu vakaların yüzde 70’inin yaşamını yitirebileceği uyarısı yaptı. Aylward, salgının en çok vurduğu ülkelerin Liberya, Sierra Leone ve Gine olduğunu yineledi. Ebola vakalarının gerçek sayısının resmi rakamların iki buçuk katı olduğunu da sözlerine ekledi. DSÖ Başkanı Margaret Chan salgının önceki gün salgının “uluslararası barış ve güvenlik krizine” yol açtığını belirtmişti. Salgının etkin olduğu Liberya’dan gelen bir kişinin Ebola’dan yaşamını yitirmesi, ardından bu hastayla ilgilenen ikinci sağlık çalışanının da dün virüse yakalandığının açıklanması ABD’de alarmı arttırdı. Sağlıkçının yakın zamanda iç hatlarda uçtuğunun ortaya çıkması paniği arttırdı. ABD Başkanı Barack Obama, JFK Havaalanı’ndan başlamak üzere bazı havaalanlarında ek tarama önlemleri kurulacağını açıkladı. ABD’nin oluşturmaya çalıştığı acil müdahale gücü ebola vakalarının görüldüğü yerde birkaç saat içinde hastalara müdahale etmesinin amaçlandığı belirtiliyor. İngiliz Independent gazetesinde yer alan haberde Avrupa ya da ABD’de tek bir vakaya ilişkin basın organlarında çıkan ayrıntılı haberlere dikkat çekildi. Durum “Beyaz adam daha mı değerli” yorumuyla verildi. Virüs ç ay sonra bile spermde l Hastalık cinsel yolla da Ü l Virüs oldukça kırılgan yapıya sahip. Güneşin UV ışınları, yüksek ısı, sabunlu su ve alkollü jel gibi dezenfektanlarla kolayca yok edilebiliyor. l Hastalık olan bölgelere seyahat etmemek ve hastalık taşıyan kişilerle temasta bulunmamak önemli. l Hastalıktan korunmanın kişisel yolları arasında bağışıklık sistemini güçlendirmek ve hijyene daha fazla önem vermek yer alıyor. l Nesnelerle temas sonrasında ellerin ağız, burun ve gözlerden uzak tutulması gerekiyor. Eldeki dikkat kesiğe l Virüs hava, su ya da yiyeceklerle bulaşmıyor. Vücut sıvılarıyla temas yoluyla geçiyor. Kan, dışkı ve kusmuk en riskli sıvılar. İleri aşamadaki hastalarda tükürük hatta gözyaşı bile virüs riski taşıyor. Ebola virüsü taşıyan bir kişinin kanı veya kusmuğu bir yere bulaşmışsa ve o yere oturan, dokunan kişinin bedenlerinde yarakesik varsa veya koltuğa dokunduktan sonra yüzlerine dokunurlarsa virüs kapabilir. Kan, kusmuk veya dışkıyla gözle görünür şekilde kirlenmiş yerler, tuvaletler ve çok sayıda kişinin dokunabileceği telefon, elektrik düğmeleri, kapı kolu gibi yüzeyler kullan at kâğıtlarla silinip deterjan ve sabunla yıkanıp kurulanmalı. bulaşıyor. Hastalığı atlatıp iyileşmiş kişilerin sperminde, 3 ay sonra bile ebola virüsüne rastlandı. l Mutfaklarda özellikle çiğ tüketilen sebze ve meyvelerin risk taşıdığı göz ardı edilmemeli. Etler mutlaka pişirilmeli. l Ebola virüsü taşıyan hastaların vücut sıvıları bulaşmış olan çamaşırlar özenle toplanıp bulaşmaya sebebiyet vermeyecek şekilde muhafaza edilmeli ve kirli çamaşırların temiz çamaşırlarla temas etmesi önlenmeli. l Toplu taşımada hastanın kanı veya kusmuğu koltuğa bulaşmışsa daha sonra aynı aracı kullanan kişiler, eğer bedenlerinde yarakesik varsa veya koltuğa dokunduktan sonra yüzlerine dokunurlarsa virüs kapabilirler. Araçlar dezenfekte edilmeli. l Terin yüksek miktarda virüs taşımadığı düşünülüyor. l Sağlık görevlileri Ebola bulaşma riskine karşı yoğun önlemler alıyor. İspanya’da ve ve ABD’de sağlık görevlilerinin yoğun önlemlere karşın Ebola’ya yakalanması soru işareti yaratmıştı. Bunun giysilerin doğru kullanılmamasından kaynaklandığı ya da yetersiz önlemler yüzünden meydana geldiği belirtiliyor. İstanbul’da ebola şüphesi İstanbul Haber Servisi Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi acil servisine dün akşam saat 19.00 sıralarında Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan ebola virüsü şüphesiyle hasta getirildi. Hastanenin acil servisi boşaltılırken hasta ve hasta yakınları maske dağıtılarak, çevre hastanelere sevk edildi. Ebola şüphesi taşıyan hasta bugün Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne sevk edilecek. Toplu taşıma l THY uçağı acil indi Ebola stresi ağlattı İstanbul Haber Servisi THY’nin İtalya’nın Pisa kentine gitmek üzere Atatürk Havalimanı’ndan kalkan uçağında, yolculardan Bangladeş uyruklu olduğu öğrenilen bir kadın ile 4 yaşındaki kızı fenalaştı. Hastalarda görülen yüksek ateş dolayısıyla Ebola şüphesi uyandıran olay, uçağın pilotuna bildirildi. Pisa Havalimanı’nda henüz Ebola tarama ünitesi olmadığı için uçak Roma’daki Leonardo da Vinci Havalimanı’na yönlendirildi. Burada ıssız bir aprona alınan THY uçağından iki yolcu indirilerek ambulansla önce havalimanına yakın Ostia Hastanesi’ne daha sonra da Roma’daki tropikal hastalıklar için tam teçhizatlı “I.Umberto Polikliniği” ile “Gemelli” hastanesine yönlendirildi. Anne ve kızının test sonuçları alınana dek THY uçağının kalkmasına da izin verilmedi. Yapılan taramada ebola virüsüne rastlanmayınca diğer yolcuların karantinaya alınmasından vazgeçildi. Yolculardan, kabinde kontrolden geçtiklerine dair imzalı belge alındıktan sonra uçağın Pisa’ya kalkışına izin verildi. Kalkıştan sonra bazı yolcuların stresten ağladıkları görüldü.