Katalog

24 OCAK 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TÜSİAD’ın genel kuruluna yolsuzluk ve erkler arası kutuplaşma damga vurdu 11 Türkiye dört noktada hasar aldı TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Erkut Yücaoğlu Türkiye markasının belirgin hatalar sonucunda dört noktada ağır hasar gördüğüne işaret ederek bu hasarları şöyle sıraladı: Kaygılıyız! ÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz: Dünyanın yeni çerçevesinin çizildiği bir ortamda Türkiye, kendisini tüketen, şiddetli, yıkıcı ve kazanımı olmayacak bir kavga ile enerjisini harcıyor. Siyaset dışı örgütlenmelerin devlet kurumları aracılığıyla siyaseti etkilemeye çalışması herkesi tedirgin ediyor. T ÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Erkut Yücaoğlu: Yolsuzlukların üzeri örtülüyor iddialarıyla hukuk ve adalet sistemimiz güven bunalımına girdi. Yürütme ve yargının karşılıklı çatışma ve tartışmaları, kuvvetler ayrımı ilkesinin ağır yara almasına sebep oldu. T l Birinci hasar dış Muharrem Yılmaz ŞEHRİBAN KIRAÇ TÜSİAD Nasıl Bir Türkiye Hayal Ediyor? Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) 44’üncü olağan genel kurulunda, yolsuzluk operasyonları sonrasında yürütme, yargı ve güvenlik kurumları arasında yaşanan kutuplaşma sert eleştirilere sahne oldu. Genel kurulun açılışında konuşan TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, 17 Aralık sonrası yaşananlarla ilgili olarak gözleri kör eden bu kavganın temelinde, hukuk devleti, güçler ayrımı, temiz siyaset gibi vazgeçilmez demokratik kavramlar konusundaki zaafların yattığını söyledi. Bu meseleye sistemi, kurumları alt üst ederek çözüm bulmaya çalışmanın doğru olmadığını düşündüklerini vurgulayan Yılmaz’ın konuşmasının satırbaşları şöyle: * Devletin güvenlikle ilgili kurumlarında yaşananlardan sonra, bu kurumların daha önce nasıl işlediğini, bundan böyle nasıl işleyeceğini sorgulamadan da edemiyoruz. Emniyet güçleri ve yargı içerisinde varlığı ortaya çıkan gruplaşmaları ve bu gruplaşmaların örgütlü niteliğini, devletin kurumsallığı açısından kabul edilemez buluyoruz. Siyaset dışı örgütlenmelerin devlet kurumları aracılığıyla siyaseti etkilemeye çalışması hepimizi tedirgin ediyor. * İnternette özgürlük sınırlarını etkileyen yasa tasarısının özgürlükleri etkileyeceği hayli açık. * Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nu (HSYK) düzenleyen yeni kanun teklifinden büyük rahatsızlık duyduk. HSYK modelini bir kez daha değiştiren gündemdeki yasa teklifi bağımsızlığı zaten tartışmalı olan HSYK yapısına yeni sorunlar ilave etmektedir. * Vergi cezası veya başka türlü cezalarla şirketler üzerinde baskı kuran, ihale yasası onlarca kez değişen bir ülkeye yabancı sermaye gelmez. * Biz TÜSİAD olarak, Cumhuriyetin kuruluş harcında bulunan değerleri, bugünün şartlarında hayata geçirmek, hak ve özgürlükleri hukuk devletince koruma altına alınmış eşit vatandaşlardan oluşan, huzurlu ve bütünleşmiş bir toplum olmak arzusundayız. Erkut Yücaoğlu l İkinci hasar demok politikada yaşandı. Bölgede liderlik konumu için iddialı bir söylemi olan Türkiye, reel politik devreye girince bu gelişmelere ayak uyduramadı. “Komşularla sıfır sorun” diye yola çıktık, şu anda sorunumuz olmayan komşumuz neredeyse kalmadı. l Üçüncü hasar hukuk devleti ilkesinin zedelenmesiyle ortaya çıktı. Bir süredir adil yargılanma süreçlerindeki aksamalar ve uzun tutukluluk süreleri nedeniyle kamuoyu ve toplum vicdanı rencide oluyordu. Son olarak bir yolsuzluk ve rüşvet soruşturması yargının ve kolluk gücünün altüst olmasıyla sonuçlandı. rasi ilkesinde yaşadık. Bir ifade özgürlüğü refleksi olan ve barışçıl bir protesto biçiminde başlayan Gezi Parkı olaylarına cevaben verilen aşırı tepki Türkiye’nin yıllar içerisinde adım adım geliştirdiği demokrasi algısını değiştirdi. Maalesef yükselen Türkiye demokrasi alanında sınıfta kaldı. Muharrem Yılmaz konuşmasında, Türkiye’nin gündeminde olması gereken 10 öncelikli alanı ve bu alandaki beklentilerini şöyle sıraladı: 1. Mevcut siyasi dalgalanmanın ve 2014’te yapılarak seçimlerin muhtemel ekonomik etkilerini bertaraf ederek yeniden yüksek büyüme patikasına dönülmesi, 2. Yargı bağımsızlığı tartışmasının Kopenhag siyasi kriterleri çerçevesinde çözülmesi, 3. Türkiye’yi terör ve şiddet ortamından kalıcı bir şekilde arındıracak olan “çözüm sürecinde” şeffaf, kararlı ve somut adımlar atılması, 4. AB müzakere fasıllarında, başta “yargı ve ada TÜSİAD’ın 44. olağan genel kuruluna aralarında Rahmi Koç, Bülent Eczacıbaşı, Mehmet Şuhubi, Ümit Boyner, Cem let sistemi” ile ilgili olan 23. ve 24. başlıklar olmak Boyner, Haluk Dinçer, Nihat Gökyiğit, Tuncay Özilhan’ın da bulunduğu önde gelen iş insanları katıldı. üzere, en az 34 yeni başlık açılması, 5. Seçim sisteminin, 2015 yılı genel seçimlerinde uygulanmak üzere, çağdaş normlar çerçevesinde gözden geçirilmesi ve özellikle yüzde 10 barajının indirilmesi, 6. Merkez Bankası’nın yüzde 5 olan sene sonu enflasyon hedefini yakalaması, TÜSİAD tarafından, 2014’te hüküme lunda paylaşılan “Türkiye Ekonomisi Öte yandan TÜSİAD’ın genel kuru7. Rekabet gücünde teknoloji ve inovasyon tetin yüzde 4 olan tahminine karşılık, bu yıl 2014” başlıklı çalışmada, TÜSİAD’ın lunda Alarko Holding Yönetim Kurulu melli olarak yükselmeye odaklanılması ve bu yönbüyümenin yüzde 3.4 olmasının beklen 2014 makroekonomik tahminlerinin 2013 Başkanı İshak Alaton’un söz alması sıde destekleyici mevzuatın geliştirilmesi, diği ifade edildi. Enflasyonun ise yüzde sonunda Türkiye’de artan siyasi belir rasında gerginlik yaşandı. Alaton’un ko8. 21. yy becerilerini kazandıracak çağdaş norm7.6 ile hükümetin yıl sonu tahmini olan sizlikler dikkate alınarak sadece temel nuşması ilk kez divan başkanı olan Hüslar ile şekillendirilmiş uzun erimli eğitim politikayüzde 5.3’ün üzerinde kalmasını bek senaryo çerçevesinde gerçekleştirildiği nü Özyeğin tarafından “Soru sormayalarının yürürlüğe konması, liyor. TÜSİAD’ın işsizlik öngörüsü ise belirtildi. Rapora göre ihracat 161.1 mil caksanız, konuşmanızı kapanış ve di9. İnternet düzenlemeleri başta olmak üzere, ifayüzde 10.7 seviyesinde. yar dolar, ithalat ise 260.7 milyar dolar lekler bölümünde dinleyelim” diyerek de, toplantı ve gösteri yürüyüşü gibi temel hak ve TÜSİAD’ın 44. olağan genel kuru olarak gerçekleşecek. kesildi. Ancak Alaton konuşmakta ısrar özgürlüklerin alabildiğince genişletilmesi, 10. İtibarı, sürdürülebilirliği ve refahı gözeten bir dış politika anlayışının benimsenmesi. l Dördüncü hasar aslında bir bakıma yukarıdaki gelişmelerin neticesinde oluştu. 17 Aralık sonrasında dövizde meydana gelen ciddi tırmanış dövizle borçlanmış tüm kurumları bir ay içinde yüzde 2530 civarında borç artışıyla karşı karşıya bıraktı. Bu tırmanış; üretim, yatırım, büyüme ve işsizlik gibi konularda 2014’e ilişkin tüm hedef ve beklentileri olumsuz etkileyecek bir seviyeye ulaştı. TÜSİAD 2014’ten umutsuz edince salonda gerginlik yaşandı ve oylama yapıldı. Oyçokluğuyla Alaton’un konuşmasına devam etmesine karar verildi. Alatan, “TÜSİAD tarihinde ilk ve tek defa ibra edilmeme utancını o gün yaşadık ve ben bu utancı bugün yaşamaya devam ediyorum. Onun için buradayım. TÜSİAD ile barışmaya geldim” dedi. Sabah saatlerinde 2.30’lara yaklaşan dolara doğrudan müdahale edildi ancak ateşi düşürülemedi Lira çöktü Merkez kurtaramadı Liranın hızlı değer kaybı, Merkez Bankası’nı harekete geçirdi, iki kez doğrudan müdahele eden ve ilkinde 2 milyar dolar satan Merkez başarılı olamadı. Dolar/ TL 2,28’den 2,27’ye gerilese de yeniden tarihi en yüksek seviyesi olan 2,3029’u gördükten sonra 2,2901 seviyelerinden işleme devam etti. Ekonomi Servisi Dolar/TL ve sepet bazında TL’nin bu sabah saatlerinde sert yükselişlerle tarihi rekor seviyelere ulaşması, Merkez Bankası’nın iki yıl aradan sonra ilk defa döviz satarak piyasaya doğrudan müdahalesini getirdi. Değer kaybı hızlanırken pek çok kesim durumdan olumsuz etkilendiğini açıkladı. TCMB yaptığı yazılı açıklamada, döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edildiğini teyit etti. Bankacılar, sabah saatlerinde başlayan müdahalenin saat 13.00’ten sonra yapılmadığını, piyasaya doğrudan satılan döviz tutarının da 2 milyar dolara ulaşmış olabileceğini belirtti. TCMB en son 2011’in son işlem günü ve 2012’nin ilk günlerinde kura doğrudan müdahale etmiş, toplam dört iş gününde doğrudan yaklaşık 3 milyar dolarlık satış yapmıştı. Bankanın dünkü müdahalesi öncesi 2.2975 ile tarihi zirvesini test eden dolar/TL, 2.26’ya yaklaştı ancak bankacılar TCMB’nin “kararlı müdahalesine” karşın kurun bu seviyenin altına inemediğini söyledi. Süleyman Onatça Yüksek kur KOBİ’yi köşeye sıkıştırdı Ekonomi Servisi Türk Girişim ve İş Dünyası (TÜRKONFED) Başkanı Süleyman Onatça, yükselen döviz kurlarının, KOBİ’leri köşeye sıkıştırdığını, Anadolu’dan bu konuda ciddi yakınmaların başladığını söyledi. Onatça, ayda yüzde 30 yükselen kurların tüm iş dünyasını ancak özellikle döviz kredisi kullanan KOBİ’leri zor durumda bıraktığını belirtti. Onatça, “Anadolu’nun dört bir yanından arayan KOBİ sahibi arkadaşlarımız gelecekle ilgili kaygılarını iletmeye başladı. Bir üyemiz döviz kredisi kullandığı bankanın kendilerinden ek teminat talebinde bulunduğunu, bir başkası ara mamuller için ithalat yoluyla temin ettiği hammaddedeki aşırı fiyat artışını, diğeri yüksek kur nedeniyle artan maliyetlerinin kendilerini çok zor durumda bıraktığını söyledi” dedi. Yangına kıvılcım aşamasındayken müdahale edilmesi gerektiğini düşündüklerini belirten Onaçta, şirketlerde 2001 benzeri bir yaprak dökümü görmek istemediklerinin altını çizdi. Hükümetin acilen önlem alması gerektiğine işaret eden Onatça, “Öncelikle siyasette tansiyonun düşürülmesini, ardından vakit kaybetmeden demokratikleşme sürecini hızlandırarak yeni anayasa çalışmalarını yerine getirmemiz gerektiğine inanıyoruz. Kuvvetler ayrılığında sorun yaşamayan, hukukun üstün olduğu, her kuruma güvenin sağlandığı bir Türkiye arzu ediyoruz” dedi. Türkiye tehlikeli sularda yüzüyor Ekonomi Servisi ALB Menkul Değerler Araştırma Müdürü Yeliz Karabulut, Merkez Bankası’nın doğrudan müdahalesini, bankanın kur için artık psikolojik sınırlara ulaştığının göstergesi olarak değerlendirdi. Karabulut, Foreks’e yaptığı açıklamada, “Eğer psikolojik sınır aşılırsa burası 2.30 olarak gözükmekte, bu seviye aşılırsa 2.47 ve 2.50 seviyeleri görülebilir. Şu an Türkiye tehlikeli sularda yüzüyor diyebiliriz, bu açıdan doğrudan müdahale işe yaramazsa daha da riskleri artırabilir” dedi. Tahvilbono piyasasında gösterge tahvilin bileşik faizi anlık olarak son 2 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 10.65’i gördükten sonra şu dakikalarda yüzde 10.50’de dengelendi. Hazine uluslararası piyasalardan 2.5 milyar dolar ile bugüne kadar tek kalemde yapılan en yüksek borçlanmayı yaptı. 22 Mart 2024 vadeli dolar cinsi Faizler zirvede Tarihi borçlanma Stan dard Bank Gelişmekte Olan Piyasalar Eurobond ihracıyla Ekonomi Servisi TCMB’nin müdahalesi ile piyaAraştırma Bö 2.5 milyar dolar borçsada yakından takip edilen bir başka konu ise Merlümü Müdürü Timothy Ash, lanılırken, getiri yüzkez Bankası’nın rezervleri ve önümüzdeki dönemTCMB’nin mevcut politikala de uygulayacağı sıkılaştırma adımları. de 5.85, kupon oranı da yüzde 5.75 oldu. rının tam anlamıyla işlemediğini Ocak ayının ikinci haftası itibarıyla 130 milyar belirterek “TCMB daha bilinen dolarlık rezerve sahip TCMB’nin müdahalelerde ve denenmiş olan metotlara ge kullanabildiği net döviz pozisyonu bankacıların orsa da ri dönüyor. TCMB düzenli döviz hesaplamalarına göre 37 milyar dolar. Bankacıdüştü Çalkanlıtılı bir satım ihalelerden kur 2.30’lu se lar bunun şimdilik yeterli olmakla birlikte düşük gün yaşanan pay viyelere doğru gittikçe doğru faiz politikası ve döviz müdahalelerinin devamı salarda BİST yüz dan müdahale yöntemine dö halinde sürdürülemez olduğunu belirtti. de 3’e yakın düştü. nüyor. Bu kurdaki değer kayTL geçen yıl yüzde 17 değer kaybederken bu döbının hızını yavaşlatabilir nemde TCMB düzenli döviz satım ihaleleri ile 20 milBorsa günü 1.937,98 ancak trendi değiştiredüşüşle yüzde 2.88 deyar dolara yakın döviz sattı. Öte yandan Merkez Banbileceğini düşünmüğer kaybetti. BİST günü kası rezervleri 1017 Ocak haftasında 3 milyar 559 milyorum” dedi. 65.429,29 puandan kapattı. yon dolar azalışla 126 milyar 145 milyon dolara geriledi. Artış sürecek Rezerv geriliyor B