Katalog

10 OCAK 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Geçen yıl birleşme ve satın almalar yüzde 20 gerilemeyle tarihi düşüş gösterdi Yatırıma fren Birleşme ve satın almada durumun bu yıl da parlak olmayacağını belirten Deliotte yöneticilerine göre bu yıl şirket değerlerinde yüzde 2030 arasında bir gerileme bekleniyor. Muharrem Yılmaz Kıbrıs’ta çözüme destek züme yönelik bir inisiyatif için son yıllarda hiç olmadığı kadar elverişli bir ortam yaratmıştır” dedi. Açıklanan ortak bildiride özetle, “Bizler, Kıbrıs, Yunanistan ve Türkiye’nin önde gelen iş dünyası kuruluşları Kıbrıs’taki her iki toplumu, Kıbrıs sorununu kapsamlı ve kalıcı bir çözüme ulaştırma yolunda müzakerelere iyi niyet içinde başlamaya çağrıyoruz” dendi. Bildiride, Doğu Akdeniz bölgesinin bir bütün olarak ekonomik refahının adanın ekonomik bütünleşmesine bağlı olacağı da vurgulandı. Bilindiği gibi Doğu Akdeniz’de keşfedilen doğalgaz kaynakları bütün taraflar için önemli bir fırsat sunuyor. Bir süredir yürütülen ortak metin çalışmaları da iyimserliği artırıyor. Beklenti 15 milyar dolar Ekonomi Servisi Birleşme ve satın alma işlemlerinin adet ve hacim bazında gerilediği 2013’te yabancıların işlemlerdeki payı tarihi düşük seviyelere inerken iç piyasada çoklu seçim süreci ve finansmana erişimin zorlaşmasıyla 2014’te şirket değerlerinin yüzde 20 ile 30 arasında düşmesi bekleniyor. Deloitte tarafından açıklanan 2013 Birleşme ve Satın Almalar Raporu’nun açıklandığı toplantıda konuşan Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar, “İç piyasadaki sosyopolitik gerginlik, çoklu seçim dönemi ve Fed’in tahvil alımlarını azaltma kararının gelişmekte olan pazarlara etkileri gibi olumsuz sinyaller 2014’ün Türkiye için zorlu bir yıl olacağına işaret ediyor” dedi. Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Almalar ve Borç Danışmanlığı Hizmetleri lideri Mehmet Sami, gelirlerde meydana gelecek azalmanın veya büyüme hızında yavaşlamanın, şirketlerin kârını da etkileyeceğini belirterek kurdaki hareketliliğin en çok yabancı yatırımcı açısından etkili olduğuna işaret etti. Sami, “Beklenmedik bir unsur eğer 100 doları 80’e indirirse, bu özellikle yabancıların yatırım kararı verme sürecini etkileyecek. Dolayısıyla bazı ertelemeler söz konusu olabilir” diye konuştu. Geçen yılda tarihi bir düşüş yaşayan birleşme, satın alma ve yatırım hacminde bu yıl 15 milyar dolarlık bir işlem beklentisi söz konusu. 2014’te perakende, üretim, gıda, ilaç, finansal hizmetler ve lojistiğin birleşme, satın alma işlemlerinde öne çıkan sektörler olması bekleniyor. 2013’te birleşme ve satın alma işlemlerinde toplam 6.6 milyar dolar ile özelleştirmeler toplam işlem hacminin yüzde 38’ini oluşturdu. Yılın en büyük işlemi olan Toroslar Elektrik Dağıtım özelleştirmesi tek başına işlem hacminin yüzde 10’unu oluşturdu. Yabancı işlemler yüzde 60 geriledi Deloitte tarafından açıklanan 2013 Birleşme ve Satın Almalar Raporu’na göre 2013’te yapılan 217 işlemin toplam işlem hacmi 17.5 milyar dolar olurken bu sonuçlarla 2012’ye göre işlem adedinde yüzde 15, hacimde de 20 gerileme yaşandı. Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar’ın verdiği bilgiye göre, toplam 5.2 milyar dolarlık hacim yaratan yabancı yatırımcının birleşme ve satın alma işlemleri 2012’ye göre yüzde 60 azalırken yabancıların işlem hacmine katkısı yüzde 30 ile son yılların en düşük seviyesinde gerçekleşti. Türk yatırımcıların hâkimiyetinde olan özelleştirmeler dışarıda tutulduğunda da, yabancıların payı yüzde 47 ile ilk defa Türk yatırımcının gerisinde kaldı. Vardar, “Birleşme ve satın almalarda yakalanan ivme, hem iç pazardaki sosyopolitik gerginlik, hem de Fed kararlarının gelişmekte olan ülkelere etkisi nedeniyle 2013’te kesintiye uğradı. Yabancı yatırımcılar son derece temkinli davrandı ve işlem hacmindeki payları tarihsel olarak en düşük seviyelerinde gerçekleşti” dedi. Orta vadede Türkiye’nin yatırımcılar için cazibe merkezi olmaya devam edeceğini ancak kısa vadede yatırım kararlarında bir miktar öteleme olabileceğini ifade eden Sami, “Çoklu seçim dönemine girilmesi ve yabancıların portföy dağılımlarının gelişmekte olan ülkelerdeki ağırlıklarını azalttıkları bir dönemde bir sürü belirsizlik var. Buna rağmen Türkiye’nin bölgesel cazibe merkezi olma özelliğini kaybedeceğini düşünmüyorum. Ancak kurdaki volatilitenin de etkisiyle yatırımcılar kısa vadede bazı yatırımları erteleyebilir” değerlendirmesini yaptı. Ekonomi Servisi Türk Sanayicileri ve İşadam ları Derneği (TÜSİAD) KKTC’ye düzenlediği bir günlük iş ziyaretinde, Kıbrıs İşverenleri ve Sanayicileri Federasyonu (OEB), Kıbrıs Türk İşadamları Derneği (İŞAD), Yunan Girişimcileri Federasyonu (SEV) temsilcileri ile ortak bir toplantı düzenleyerek çözüm yolunda her türlü katkıya hazır olduğunu açıkladı. Toplantıdan sonra yapılan ortak açıklamada görüşlerini açıklayan TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, “Kıbrıs sorununun çözüme her zamankinden daha yakın olduğunu” vurgulayarak, “Gerek Türkiye’nin AB müzakere sürecinde yaşanan olumlu gelişmeler, gerekse Kıbrıs’ın güney ve kuzeyinde ekonomik ve siyasal konjonktür, adada çö Borsa yine durdu PELİN ÜNKER ‘zamanlama manidar’ Fed: Finansta ciddi balon riski var Ekonomi Servisi ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri tahvil alımlarının azaltılmasında temkinli yaklaşım gösterilmesinden yana görüş bildirirken dikkatlerini oluşmaya başlayan tehlikeli finans balonlarına çevirdi. Yetkililer, finansal istikrara ilişkin tehditlerin ‘ılımlı’ düzeyde olduğunu kabul etmekle beraber 1718 Aralık’ta düzenlenen politika toplantısının tutanaklarına göre bu konu toplantıda en çok tartışılan konulardan biri oldu. Balon tehditlerini izleme, 1 Şubat’ta Fed başkanlığı görevini Ben Bernanke’den devralacak olan Janet Yellen’ın karşılaşacağı ilk büyük konu olabilir. Tutanaklara göre, üyelerinin büyük bölümü tahvil alımlarının ‘önceden belirlenmiş’ bir şekilde azaltılmayacağını vurgulamak istedi. Yolsuzluk operasyonlarıyla gergin günler geçiren si endişelerle endeks, 17 Aralık’tan bu yana 8 bin Piyasalarda gergin bir borsanın 4.5 saat kapalı kalması birçok soru 500 puandan fazla erimiş dönem geçirilirken Borsa işaretine neden oldu. Borsa dün de durumda. BIST daha önce de İstanbul’un (BIST) “teknik yüzde 1.36 düştü. Gezi endişelerinin hâkim oldubir arıza” gerekçesiyle dün yaklaşık 4.5 saat kapalı kalması çeşitli spekülasyonlara neden oldu. Saat 10.51’de işlemlerin durduğu BIST, ancak saat 15.30’da açılabildi. Önceki gün yabancı banka ve aracı kurumların Türk hisse senedi piyasalarıyla ilgili tavsiyelerini düşürmesiyle yüzde 1.85 gerileyen BIST 100 Endeksi, arızadan önce yüzde 1.18 düşüşü gösteriyordu. Saat 15.30’da açılan endekste kayıplar devam etti. Borsa günü yüzde 1.36 düşüşle 66 bin 413 puanda tamamladı. Borsada işlemler kesildiğinde 66 bin 536 puandaydı. Borsanın yeniden açılışından sonra gösterdiği seyir, arızanın gerçekten teknik nedenlerden kaynaklandığını bir anlamda doğruluyor. Ancak gergin ortamda özellikle dış dünyadan gelen değerlendirmeler, borsadaki kırılganlığın uzun bir süre daha devam edeceğini gösteriyor. Seansın kesildiği 10.51 sıraları ve sonrasında Morgan Stanley ve Fitch’den gelen siyasi risklerle ilgili açıklamalar spekülasyonlar ve düşüşte etkili oldu. Yolsuzluk operasyonu sonrası piyasada artan güven bunalımı borsayla ilgili yorumlara da yansıdı. Yabancı bankaların ve finans kurumlarının endeks için olumsuz tavsiyelerinden sonra böyle bir arızanın ortaya çıkması soru işaretlerine neden oldu. Operas yonla birlikte artan siya ğu 10 Haziran 2013’te yine teknik arıza sebebiyle açılamamıştı. Borsa Yatırımcıları Derneği Başkanı Ali Bahçuvan, bu tip kesintilerin ülke imajını zedeleyen bir durum olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: “Bir an önce borsaya gereken yatırımların yapılması lazım. Gerekli altyapının olmaması arızaların temel nedeni. Yatırımcının güveni de kırılmış durumda. Borsa elinde kaynakları olan bir kurum. Finans merkezi olacağız diyorsanız imajınızı iyi kurmanız lazım. Yatırımcının güvenini sağlamanız lazım. Sonuçta elektrik kesintisi nasıl elektronik eşyalara zarar veriyorsa bu kesintiler de borsaya zarar verir.” Ekonomi Servisi Vodafone Türkiye, mobil sağlık platformu Vodafone Cep Sağlık’ı abonelerinin hizmetine sundu. Vodafone Cep Sağlık Kartı ile kullanıcıya özel bir sağlık kimlik kartı oluşturulması sağlanıyor ve kullanıcının yetki vermesi halinde sağlık bilgileri bulutta barındırılıyor Vodafone Cep Sağlık ile temel sağlık bilgi ve danışma hizmetlerine ‘1120’ numaralı çağrı merkezinden erişilebiliyor. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı Gökhan Öğüt, Türkiye’de dijital dönüşüme liderlik etme kararlılığında ol Vodafone sağlığı telefona taşıdı duklarını belirterek, dünyanın ekonomik ekseninin batıdan doğuya doğru kaydığını ve bu sürece başta mobil olmak üzere genişbant ve dijital teknolojilerin önderlik ettiğini kaydetti. Öğüt, bilginin paylaşılmasının çok önemli olduğunu aktararak, kullanıcının izin vermesi halinde bilgilerin 50 ildeki 400’den fazla özel sağlık kuruluşunun kullanımına açık olacağını dile getirdi. Artı Sağlık Kurucu Ortağı Buket Pilavcı da Vodafone ile hayata geçirdikleri Vodafone Cep Sağlık platformunun kendi alanında bir ilk olduğunu belirtti. Maliye gelir kaybına uğrar Ekonomi Servisi TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen torba tasarıyla borsada işlem gören altına yüzde 18 KDV getiriliyor. CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın, tasarıyla getirilen bu düzenlemenin hata olduğunu belirterek “Borsada işlem gören altın satın alanlar yüzde 18 KDV ödeyecekler, borsadan çıkmayan kaydi alımlarda ise KDV ödenmeyecek. Siz yüzde 18 KDV ile borsadan çıkacak altın alırsanız bunu dünya fiyatları üzerinden nasıl satacaksınız? Bir başka konu ise pırlatadan alınan yüzde 20 ÖTV kaldırılıyor yüzde 18 KDV getiriliyor. Yüzde 2’lik bir vergi düşüşü gibi gözüküyor. Yurtdışına pırlanta satarken yüzde 20 ÖTV aldığınızda bu Maliye’nin kasasına girer ama şimdi yüzde 18 KDV, ÖTV’de olduğu gibi Maliye’nin kasasına değil, vergi iadesi olarak satıcının kasasına girer. Maliye’nin KDV iadesi ile vergi kaybı olacak” yorumunu yaptı. Fitch: Kurlar şirket notlarını da etkiler Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, TL’nin değer kaybının uzun süreli olması halinde Türk şirketlerinin kredi notları üzerinde baskı oluşacağını açıkladı. Fitch tarafından yayımlanan raporda, Türk şirketlerinin yapısal olarak döviz kurundaki dalgalanmalar karşısında hassas olduğuna dikkat çekilerek, “Lirada uzun sürecek değer kaybı, ülkenin siyasi krizinden kaynaklanabilecek potansiyel diğer iç şoklarla birlikte göz önüne alındığında 2014’te kredi notları üzerinde risk oluşturuyor” denildi. Yatırım bankası Morgan Stanley ise Türkiye’de risklerin henüz fiyatlara yansıtılmadığını belirterek Türk bankaları ve hisse senetleri için de ‘ağırlığını azalt’ tavsiyesinde bulunduğunu bildirdi. Bu ekonomi marta çıkmaz CHP’nin ekonomi mi Politikaları Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın uzmanlarına göre yönetiminde hazırlanan hükümet küresel risk 81. Ekonomik Görünüm ortamında yapabileceği en Raporu’nda özetle şunlara dikkat çekildi: büyük hatayı yaptı. Yolsuzluğun * AKP’nin “yolsuzüstüne gideceğine örtmeye çalıştı. luk ve rüşvet soruşturTürkiye’ye yönelik risk algısını ması ekonomiyi hedefliyor” tezi çürüdü. Kurartırdı. Beceriksizlik daki artış ve borsadaki yüzünden dolar fırladı, erime Gezi Parkı olaylaşirketler rından ve yolsuzluk operasyonundan önce, ABD kayıpta. Ekonomi Servisi CHP Ekonosına zirve yaptıran yönetim beceriksizlikleri sergiliyor. * AKP’nin bu beceriksizliği 2014’te vatandaşın cebini yakacak. Yerel seçimlerin sonrasına ötelenmeye çalışılan enerji zamlarının seçimden önce yapılma ihtimali artıyor. Elektrik ve doğalgaza zam, iğneden ipliğe her şeye yansıyacak. Enflasyonun çift haneye ulaşma riski yüksek. * Küresel ekonomiyi de zor günler bekliyor. Hükümetin kutuplaşmayı artıran, yargıya müdahale eden, hukuku ve adalet sistemini hırpalayan söylemi Türkiye’ye yönelik risk algısını artırıyor. Türk ekonomisinin bu gerginliği mart seçimlerine kadar taşıması zor. * Kurdaki tansiyonun düşmesi için siyasetteki gerilim düşmeli. Hükümet bu sorumluluktan çok uzak. Kutuplaşmayı artırmaya, iç ve dış düşmanlar yaratmaya, yargıya müdahale etmeye, hukuku ve adalet sistemini hırpalamaya devam ediyor. 1 milyon 145 bin esnaf kepenk kapattı Ekonomi Servisi Türkiye Esnaf ve Sanatkarlâr Konfederasyonu (TESK) istatistiklerine göre 2005 ile 2013’ün ilk 6 ayı arasında toplam 1 milyon 145 bin esnaf ve sanatkârın kaydını sildirdi. Kaydını sildirenler arasında sicil terkini yapan esnaf gruplarının başında bakkallık, bayilik, büfecilik, kahvecilik, kıraathanecilik, minibüsçülük, taksicilik, kadın ve erkek kuaförlüğü, lokantacılık, pazarcılık, servis aracı işletmeciliği geliyor. TESK Başkanı Bendevi Palandöken haksız rekabetle esnafın çalışma ömrünün 13 sene arasına kadar düştüğünü dile getirdi. “Artık esnaftan büyüme beklemek hayal” diyen Palandöken “Eskiden perakendeci önce imalatçı, sonra fabrikatör ve sonunda ihracatçı olurdu. Şimdi bu hayal. Franchise alanlar var. Ancak onların da ömrü 35 yıl arası” dolduğunu söyledi. Merkez Bankası Fed’in sıcak parayı keseceğini açıkladığı 22 Mayıs’ta başladı. * Ekonomiye zararı, yolsuzluğun soruşturulması değil, üstünün kapatılması verir. Hükümet küresel likiditenin azaldığı bir ortamda yapabileceği en büyük hatayı yapıyor ve siyasi risk algı