Katalog

25 EYLÜL 2013 ÇARŞAMBA CUMHURİYET [email protected] SAYFA BURAK İ KİTABI ‘D ELDEM’İN YEN İREN AKLIM’ KÜLTÜR 15 Direnişte 4 arkadaş Kültür Servisi Burak Eldem’in Gezi Direnişi’nin başlangıcını konu alan romanı “Diren Aklım” isimli kitabı Sayfa6 Yayınları’ndan çıktı. Kitapta anlatılanlar, kendini birdenbire Gezi Direnişi’nin içinde bulan 4 eski arkadaşın ekseninde dönüyor. “Bir sabah uyanıp hayatları değişen insanların öyküsü”nün anlatıldığı kitapta dört arkadaşın hayatı bir Hıdrellez dileği ile değişir. 31 Mayıs sabahı uyandıklarında bu dileğin gerçekleşeceğinden habersiz 4 yakın arkadaş, hayatlarının en heyecan verici macerasının içinde bulurlar kendilerini. Burak Eldem, yakın tarihimizde benzerine rastlanmamış bir sosyal ve politik çalkantının en sıcak günlerini merkeze alan ve anlatılanın hepimizin hikâyesi olduğunu hatırlatıyor. Fazıl, Benyamin için çaldı Erken ölümüyle sanat çevresini yasa boğan üstün yetenekli viyolonselcimiz Benyamin Sönmez için Fethiye’de iki yıldır Klasik Müzik Festivali düzenleniyor. 28 yaşında ani bir kalp rahatsızlığıyla aramızdan ayrılan Benyamin, Ankara Devlet Konservatuvarı, Stuttgart Müzik Yüksekokulu ve Moskova Çaykovski Konservatuvarı’nda eğitim görmüştü. Çello dalında çağımızın en önemli solistlerinden Natalia Gutman’ın ve Heinrich Schiff’in öğrencileri olmuş, ünlü piyanist Oxana Yablonskaya ile konserler vermişti. Fethiye’deki festivalin bence başlıca özelliği geçlere kapılar açması. Benyamin’in adına bir çello yarışması düzenleniyor; kazananlara parasal ödülün yanı sıra konser olanakları sunuluyor. Festivale katılan dünyaca ünlü sanatçıların yanında genç Türk sanatçılar da çalıyor. Natalia Gutman iki yıldır festivalin konuğu. Çellistlerin ağırlık kazandığı festivale bu yıl Antalya Devlet Senfoni Orkestrası, Çellistanbul, CSO Çello Kuvartet ve Çelliçel gibi gruplar katıldı. Fethiye Klasik Müzik Festivali Fazıl Say’ın piyano resitaliyle sona erdi Bienalde Kamu Olmak 13. İstanbul Bienal’i beş binada yapılıyor gibi görünse de aslında İstanbul’un tüm çağdaş sanat ortamlarında gerçekleştiriliyor. Çünkü bienal sayesinde plastik sanatlar sezonu iki ay öne alınmış. Hem de çok iddialı sergilerle... Bienalin mekânlarından Antrepo, Galata Rum Okulu, Salt Beyoğlu ve ARTER’deki gezimde sergilenen iş’lerin kavramsal çerçeve ile ne kadar uyuştuğu kadar “Bienale katılan 15’i Türkiye’den 88 sanatçı Gezi Parkı Direnişçileri kadar bu sorgulamada başarılı olabildiler mi” sorusuna da cevap aradım. Direnişin aslı ile sanatsal olarak nasıl algılandığını karşılaştırdım. Halil Altındere’nin Sulukule’nin kentsel dönüştürülmesine rap müzikle karşı çıktığı “Harikalar Diyarı” klibi, Diego Bianchi’nin Gezi’yi Salt’ta adeta yeniden canlandırdığı “Ya Pazar Ya Ölüm”ü, Cristoph Schafer’in katledilen Yedikule Bostanları’na da gönderme yapan iş’i ilk dikkatimi çekenler. Bazı iş’lerden çok daha ilginçleri Gezi Direnişi’nde yapılmıştı. Bazı işler de yapılma tarihleri göz önüne alınırsa Gezi’ye örnek olmuş ya da gençler de çağdaş sanatçılarla aynı şeyi akıl edebiliyor. Lale Müldür’den alınan başlık nedeniyle şiirle bağ kurulduğu söylense de bunu çok az iş’te görebildim. Lale Müldür’ün Kaan Karacehennem ve Franz von Bodelschwing’le yaptığı videosu “Azılı Yeşil”in neden tamamının gösterilmediğini merak ediyorum. Bienaldeki iş’lerde şiir değil kamusal alan sorgulaması ağır basmış. Sanatçılar olayların izinden gitmiş, yansıtıcı olarak kalmışlar. Genellikle sanat yaşamı izlemiş. Sayılarının çokluğu ile dikkati çeken video performansları sergi salonlarının sınırlayıcılığında doğru kavranmak bir yana tam olarak izlenemiyorlar. İnternet bir kamusal alan olarak değerlendirilebilir, videolar izlemeye ve yoruma açılabilirdi. Bazı işlerin asıllarının değil de videolarının getirilmiş olması da hayal kırıklığı yaratıyor. Bazı işler de “daha önce görmüştüm” diye düşündürüyor. Yapılan seçim öncüyü değil de ortalamayı mı yansıtıyor sorusu akla geliyor. Antrepo’daki “üç meydan”lı düzenleme bana klasik geldi, kentsel kamusal alan çağrışımı yapmadı. ARTER ve Salt Beyoğlu kolay girilen, ayakaltında yapılar. Beyoğlu’ndaki mekânlar çok kalabalıktı. Galata Rum Okulu harika bir yer. İnci Eviner’in “Ortak Eylem Aygıtı: Bir Etüt”ü bildirilenden 1.5 saat sonra bile açılmadığı için ancak balkondan bakabildim ve Rum okulunun tek salonu boşa harcanmış duygusuna kapıldım. Bienale seçilen sanatçılar dijital gelişmeleri en az yirmi yıl geriden izliyor. Videoların çoğu belgesel veya kısa film tadında. Niye bir kısa film festivalinde değiller de bienaldeler? İnternetin getirdiği olanaklar değerlendirilmemiş, izleyicinin etkin olarak katılabileceği ya da sosyal medyadan yararlanan iş’ler görmedim. Bienal dışında seksenden fazla sergi varmış ve bazıları bienalin kavramsal çerçevesi ile ilişki kuran işlerden oluşuyormuş. En heyecan yaratanı Sakıp Sabancı Müzesi’ndeki Anish Kapoor sergisi. Gülsün Karamustafa’nın Salt’taki “Vadedilmiş Bir Sergi”si, İstanbul Modern’deki Erol Akyavaş retrospektifi, erkenden ölmeseydi ne işler yapardı dediğim Şahin Kaygun’un Elipsis Galeri’deki fotoğrafları, her zaman tartışma yaratmayı bilen Şükran Moral’in Valie Export ile Galeri Zilberman’daki “Çaresizlik ve Kefaret”i, Ali Kazma’nın kütüphane, kitabevi ve matbaalarda çektiği fotoğraflardan oluşturduğu Galeri Nev’deki “Kitap”ı da görmek istediğim sergiler. ‘Öyle Sevdim ki Seni’nin galası yapıldı n TRABZON (Cumhuriyet) Yapımcılığını MedyatonNurdan Tümbek Tekeoğlu’nun, yönetmenliğini Orhan Tekeoğlu’nun yaptığı “Öyle Sevdim ki Seni” filminin ilk galası Trabzon’da yapıldı. Galaya, Vali Abdil Celil Öz, Trabzon Emniyet Müdürü Ertan Yavaş, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Suat Hacısalihoğlu ve Varlıbaş Yönetim Kurulu Üyesi Selma Varlıbaş ile çok sayıda davetli katıldı.Orhan Tekeoğlu, gecede tüm değerleri ile 100 yıl önceki Trabzon’a kavuşmak istediğini söyledi. n Kültür Servisi Duman’ın yeni albümü “darmaduman”ın tanıtım konseri bugün saat 21.00’de Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi’nde gerçekleştirilecek. Kaan Tangöze (vokal/gitar), Batuhan Mutlugil (gitar), Ari Barokas (bas) ve Cengiz Baysal’dan (davul) oluşan Duman grubu, 4 yıl aradan sonra, Pasaj Müzik etiketli 13 şarkıdan oluşan yeni albümünü dinleyicisi ile buluşturacak. n Kültür Servisi PEN Türkiye Merkezi, Ganalı şair ve yazar Kofi Awoonor için Kenya PEN Merkezi ile Gana PEN Merkezi’ne birer başsağlığı ve dayanışma mesajı gönderdi. Kofi Awoonor, 21 Eylül günü Kenya’nın başkenti Nairobi’deki Westgate alışveriş merkezine düzenlenen terörist saldırıda yaşamını yitirmişti. Kofi Awoonor PEN Barış Komitesi’nde de yıllarca emek vermişti. Duman’dan ‘darmaduman’ konser u Fazıl mahkeme sürecinden olumsuz mu etkileniyor yoksa yaratıcılığı kamçılanıyor mu, onu zaman gösterecek. Ama tek gördüğümüz şey onu izleyen kitlenin bütün dünyada halka halka çoğaldığı. Fazıl bu konserin sonundaki coşkuya karşı nasıl sessiz kalabildiyse artık hukukçularımız da sessizce bu davayı sonlandırma nezaketi gösterseler! kusunu anlatmakla bitiremedi. Fazıl, Moussorgsky’nin Bir Sergiden Tabloları’yla başlayıp kendi yapıtlarını çalmış. Ama birden izleyiciden yükselen “Gezi” sloganı dalga dalga çoğalınca belli ki olay çıkartmamak, gerilimi tırmandırmamak için bir daha sahneye gelmemiş ve bis çalmamış. Kalabalık da ancak bir buçuk saat içinde dağılmış. İzleyiciler yalnız Fethiye’nin içinden değil, çevredeki beldelerden gelenler ve oralarda yerleşik İngiliz, Alman nüfusundan oluşuyormuş. Daha birkaç gün önce İstanbul 19. Sulh Ceza Mahkemesi Fazıl hakkındaki hükmünü açıklamış ve PEN Türkiye’den Awoonor mesajı Fazıl Say kapanış konserinde çaldı Festival Fazıl Say’ın piyano resitaliyle sona erdi. Fethiye Beşkaza Meydanı’nda yapılan açık hava konserlerine katılanlar arasında benim ağabeyim de vardı. Oradaki 7 binden fazla izleyicinin coşElina Duni onu 12 ay hapse mahkum etmişti. İyi halden dolayı 10 aya indirilen hapis cezası Say’ın sabıkasız olması nedeniyle ertelenmiş ve 2 yıl denetim süresi verilmişti. Fazıl’ın suçu, halkın bir kısmının benimsediği değerleri aşağılamaktı. Twitter yoluyla Ömer Hayyam’a ait olduğu bilinen dizeleri yinelediği için hüküm giyiyordu. Fazıl mahkeme sürecinden olumsuz mu etkileniyor yoksa yaratıcılığı kamçılanıyor mu, onu zaman gösterecek. Ama tek gördüğümüz şey onu izleyen kitlenin bütün dünyada halka halka çoğaldığı. Fazıl bu konserin sonundaki coşkuya karşı nasıl sessiz kalabildiyse artık hukukçularımız da sessizce bu davayı sonlandırma nezaketi gösterseler! Ne kadar garip, bir yanda sanatının doruğuna tırmanmakta olan Benyamin’in acısı içimizde. Onun adını festivalle, yarışmalarla yaşatmaya çalışıyoruz, öte yanda dünyanın dört köşesinde tanınan uluslararası sanatçımızı alkışlamaktan, onu biraz daha yıpratmaktan korkuyoruz. 23. AKBANK CAZ FESTİVALİ BUGÜN BAŞLIYOR Farklı renkler, sürpriz adlar n yanı sıra Avrupa u Yıldız isimleri r, sürpriz isimler nkle cazından farklı re kaçırılmaması ve ilkler festivalin ında. gerekenleri aras SAMİ KISAOĞLU İstanbul’un caz halinin onlarca farklı rengi 23. Akbank Caz Festivali ile 25 Eylül12 Ekim tarihleri arasında yeniden şehre konuk oluyor. Bugünden başlayarak İstanbul’da 40’ın üzerinde konserin yanı sıra atölye çalışmaları, film gösterimleri ve panellere ev sahipliği yapacak olan festival, 419 Kasım tarihlerinde Kampüste Caz konserleri ile devam edecek. Festival aralarında John Surman, Cassandra Wilson, Paolo Fresu, Richard Galliano, Jan Lundgren, Mulatu Astatke, Nicholas Payton gibi dünyaca ünlü birçok ismin bulunduğu bir programa sahip. Bu yıl Lawrence “Butch” Morris’e ithaf edilen Akbank Caz Festivali’nin yıldız isimlerini başka yazılar için bir kenara bırakıp festivalin kaçırılmaması gereken diğer performanslarını büyüteç altına aldık. Hollanda, İsveç, Norveç ve İsviçre’den isimlerin konserlerine ev sahipliği yapacak olan Akbank Sanat, festival kapsamında Avrupa caz sahnesinin önemli isimlerini ağırlıyor. Akbank Sanat’taki kaçırılmaması gereken performansların başında Elina kaçı. Tüm bu isimler İstanbul’da saDuni Quartet yer alıyor. Geçen dece yaşamakla kalmamış sanatsal yıl ECM’den çıkan en iyi vokal üretimlerini sürdürüp dostluklar edicaz albümünden birine imza atan nirken bir yandan da şehrin kültür saElina Duni, festivalde Balkan nat hayatına önemli katkılarda buve Kafkaslar’ın müzikal renklunmuşlardır. Şüphesiz bu yılın başlerini caz armonileriyle ele aldıklalarında kaybettiğimiz cazın efsarı Matane Malit albümünü seslendine orkestra şefi ve kornet müzisyeni riyor olacak. Butch Morris de bu saydığım isimFestivalin en özgün projelerinler arasındaydı. Morris Türkiye’ye den bir diğeri ise Hollandalı Marilk kez 1992 yılında 2. Akbank Caz tin Fondse ile Eric Vloeimans’a ait. Festivali’ne katılmak üzere gelmiş ve Sanatçılar festival kapsamında geçen sonrasında İstanbul ile olan dirsek teyıl Hollanda’nın Grammy ödülü masını uzun yıllar sürdürmüşkabul edilen Edison Prize’da tü. Performansları için dünya“Best Dutch Recording” nın çevresini birçok kez doödülüne değer görülen Teslaşan Morris için Akbank timoni alCaz Festivali’nde 21 yıl önbümünü ce gerçekleştirdiği konserseslendiriler ise ayrı bir önem yor olacaktaşıyordu. Festivalin bu yılki lar. Bu en önemli sürprizyıl festival lerinden biri ilk kez kapsamınTürkiye’ye gelecek da Türkiye’ye olan Amerikalı hipilk kez gelehop yıldızı ve sinecek olan bir diğer ma oyuncusu Mos isim ise NorveçButch Morris Def (aka Yasiin li piyanist Helge Lien Bey), MF Doom ve ve üçlüsü. Avrupa cazıHypnotic Brass Ensemble bir araya nın yenilikçi ve parlayan piyano üçgetiren proje. Bu yılın sürpriz projelelülerinden biri olan Helge Lien Trio rinden bir diğeri ise, doğaçlama piyano 2008’de yayımladığı Hello Troll almüziği ile Fransız sinemacı ve sihirbümüyle Norveç Grammy ödülünü baz Méliès’in filmlerinin birlikteliğine kazanmıştı. dayanan Cine Concert George Méliès İstanbul’un tarihi, farklı dönemisimli sessiz film gösterimi. Sinema lerinde kendisi ile çok özel ilişkidünyası ile dirsek teması olan bir diğer ler kurmuş birçok sanatçıyı barınproje ise David Lynch filmleri içindırır. Amerikalı yazar James Baldde müzikler yapmış olan şarkıcı, perwin, İtalyan ressam Fausto Zonaro formans sanatçısı ve model Chrysta ve onun vatandaşı besteci Giuseppe Bell’in yer aldığı performans olacak. Donizetti bu isimlerden sadece bir Chrysta Bell C M Y B