Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 AĞUSTOS 2013 ÇARŞAMBA 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr u Yasalar üzerindeki veto hakkı, ‘baskıya yol açıyor‘ gerekçesiyle tartışmaya açıldı Prens Charles’a demokrasi ayarı Dış Haberler İngiltere Parlamentosu, tahtın ikinci sıradaki vârisi veliaht Prens Charles’ın yasalar üzerindeki veto hakkını, “bakanlıklar üzerinde baskıya yol açtığı” gerekçesiyle tartışmaya açtı. İngiliz medyasının haberine göre, 2005 yılından beri, olimpiyatlardan karayolu güvenliğine ve kumara değin geniş bir alanı kapsayan 12 yasa onayına sunulmuş olan Prens Charles, şimdiki hükümetle de veto hakkı çerçevesinde 36 görüşme yaptı. Prensin sahibi olduğu veto hakkının kraliyet fertlerinin yasa yapma sürecine müdahale etmelerine yol açtığı için tehlikeli bulunduğuna dikkat çekilirken Avam Kamarası Siyasal ve Anayasal Reform Komitesi de parlamentoya yönelttiği soru önergesinde “Kraliçe ya da prensin yasa yapma sürecinde yer almalarını haklı kılan gerekçe nedir?” sorusunu sordu. Soru önergesi monarşi karşıtlarınca memnunlukla karşılanırken eski muhafazakâr milletvekili Tim Loughton, “Prensin hükümet yetkilileriyle gizli görüşme yapma hakkının bulunduğunu” savundu. İngiltere Parlamentosu’nun gelecek ay prensin sembolik olması gereken veto hakkını gündemine alacağı belirtilerek konunun üç oturumda işleneceği ve bunların hiçbirine kraliyet ailesi üyelerinin çağrılmayacağı duyuruldu. Kanunlar gereği prensin ilgilendiği yasalar üzerinde veto hakkı bulunuyor ve İngiliz hükümeti yasalar için kraliyetten izin almak zorunda. Bu hükümet döneminde ‘Ankara İran’dan yardım istedi’ DUYGU GÜVENÇ LÜBNAN’DA KAÇIRILAN PİLOTLAR en azından 39 yasa için kraliyetten izin istendiği belirtiliyor. Buckhingam Sarayı’ndan yapılan açıklamada ise “Kraliçenin ve veliaht prensin kendilerini etkileyecek konularda parlamentonun çıkardığı yasalara karşı veto hakkına sahip olması ülkemizde köklü bir gelenektir. Ancak modern zamanlarda ne Kraliçe ne de Prens Charles bakanlar özel olarak talep etmediği sürece bu hakkını kullanmamıştır. Bu konudaki tüm veriler kamu kayıtlarındadır ve incelemeye açıktır’’ denildi. Saray’dan açıklama Prens Charles İsrail yine konut yapacak n Dış Haberler Servisi İşgal altında tuttuğu Doğu Kudüs ile Batı Şeria’ya, önceki gün 1000 yerleşim birimi yapacağını açıklayan İsrail dün de Doğu Kudüs’e 942 yerleşim birimi inşa edileceğini duyurdu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf, İsrail’in Doğu Kudüs’teki yeni yerleşim planı konusunda endişeli olduklarını söyledi. Dünkü basın toplantısında gazetecilere açıklamalarda bulunan Harf, yeni Yahudi yerleşimleri kararının barış görüşmelerini olumsuz etkileyeceğini bildirdi. Erdoğan kendi ayağına kurşun sıkıyor MİNE ESEN srail’in önde gelen gazetecilerinden Gideon Levy, gazetecileri hapse gönderilen ülkelerin liderleri hakkında genel kanının demokrasi inşa etmek için gücü bulunmadığı yönünde olduğuna işaret ediyor. Sosyal paylaşım sitesi Twitter’a savaş açan bir yönetim için ise yorumu dikkat çekici: “Bu delilik, sadece zayıf olan böyle davranır.” Filistin topraklarının işgaline karşı görüşleriyle bilinen, Filistin devletinin kurulup tanınmasından yana olan İsrail’in Haaretz gazetesinin tanınmış kalemlerinden Levy ile Suriye, Mısır başta olmak üzere Ortadoğu’daki gelişmelerden, Türkiyeİsrail ilişkilerine uzanan sohbetimizde Gezi Direnişi sürecini de konuşuyoruz. Levy Türkiye’nin demokrasisinde sorunlar olmasına karşın hâlâ bölgede İslam ve demokrasinin bir arada yürüyebileceğini ortaya koyan tek ülke olduğunu belirtiyor. Türkiye’nin son yıllarda ekonomik ilerlemeler kaydettiğini, ABD ve AB ile ilişkilerinin geliştiğini, bölgede önde gelen aktörlerden olduğunu söylüyor. Ancak gerek AKP hükümetinin muhalif seslere, basına baskısı gerekse Gezi olaylarıyla birlikte bu imajının yara aldığına da atıfta bulunuyor. Gezi olayları, polisin aşırı güç kullanımı, Erdoğan yönetiminin sertlik yanlısı çıkışları konusundaki sorularımıza ilişkin ise deGideon Levy neyimli gazetecinin yanıtı ilginç: “Türk demokrasisinde bazı sorunlar olduğunu biliyorum, medyada yaşananlar gibi... Birçok gazeteci cezaevinde, niye böyle anlamıyorum. Erdoğan yönetiminin Türkiye için yaptığı ilerlemeleri takdir eden dış dünya diğer yandan medyanın durumuna bak diyor, yönetim dış dünyaya karşı bunun bedelini ödüyor. Genellikle gazetecileri hapse gönderen liderler demokrasi inşa etme gücüne sahip değildir. Oysa Erdoğan hâlâ popüler bir lider, böyle bir şeye ihtiyacı yok... Niye böyle davranıyor sorusuna gelince buna anlam veremiyorum, bana göre kendi ayağına kurşun sıkıyor.” Gezi olaylarıyla ilgili Twitter’dan mesaj atanlara yönelik gözaltı, soruşturmaları hatırlattığımız da ise Levy’nin yorumu “Bu delilik” oluyor. Erdoğan yönetiminin buna ihtiyacı olmadığını sadece zayıf liderlerin bu tür tepkiler verdiğini belirten Levy, “Polisin sertliği karşısında gerçekten şaşırdım, daha fazla can kaybı da olabilirdi... Bu yaşa İSRAİL GAZETESİ HAARETZ’İN TANINMIŞ KALEMİ GİDEON LEVY İ İki Uygur’a idam nDış Haberler Servisi Çin’in Şincan Uygur Özerk Bölgesi’nde nisan ayında çıkan şiddet olaylarında sorumluluğu olduğu öne sürülen Musa Hesen ve Rehman Hupur adlı Uygurlara ölüm cezası verildi. Üç sanık ise 9 yıldan ömür boyu hapse kadar uzanan cezalara çarptırıldı. Üç kişiye de hapis cezası verildi. Söz konusu olaylarda, 15 güvenlik görevlisi ya da resmi yetkilinin de aralarında bulunduğu 21 kişi hayatını kaybetmişti. İdam cezası verilenlerden birinin “terörist bir grubun kurucusu olduğu” ileri sürüldü. ANKARA Lübnan’da kaçırılan iki Türk pilotu Murat Ağca ve Murat Akpınar için Türkiye İran’dan destek istedi. İranlı yetkililer bu talebi, “arabuluculuk” ve “yardım” diye duyururken Türk kaynaklar, “olabilecek katkılarını memnuniyetle karşılayacağımızı ilettik” bilgisini verdi. Türk diplomatik kaynaklar pazar günü gerçekleşen telefon görüşmesini İranlı kaynaklardan sızan haber üzerine duyurdu. Edinilen bilgiye göre Dışıişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İranlı mevkidaşı Ali Ekber Salihi’ye, “Lübnan’da kaçırılan pilotlarımızla ilgili ne yazık ki yanlış bağlantı kuruluyor. Bizim elimizden gelen katkıyı yapmaya çalıştığımızı en iyi siz biliyorsunuz. Lübnan makamlarıyla da sıkı diyaloğumuz var. Sizin de pilotlarımızın yerinin tespit edilmesi için olabilecek katkılarınızı memnuniyetle karşılarız” mesajı verdi. Salihi ise görüşmede, “Biz kim olursa olsun bu tür eylemlere karşıyız. Türk pilotlar gibi tüm kaçırılma olaylarından da büyük üzüntü duyuyoruz. Bir an önce serbest bırakılmalarını istiyoruz” dedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Seyid Abbas Irakçi ise İran’dan arabuluculuk yapmasını istediğine ilişkin haberlerin doğru olup olmadığı sorusuna, “Sayın Davutoğlu Sayın Salihi’yi telefonla arayarak Lübnan’da kaçırılan iki Türk pilotun bulunması için İran’ın yardımlarını talep etmiştir” yanıtını verdi. Irakçi “İmkânlarımız el verdiği ölçüde sorunun çözülmesine, iki Türk pilotun ve diğer rehinelerin bulunmasına katkı sağlayacak ve bu hususta hiçbir yardımı esirgemeyeceğiz” dedi. Öte yandan Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Lübnan Dışişleri Bakanı Adnan Mansur ile telefonda görüştü. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre Davutoğlu, iki pilotun bir an önce serbest bırakılması için gerekenin yapılmasını istedi. Mansur ise, eylemi yapanların bulunması için tüm güvenlik birimlerinin çalıştığını dile getirdi. (AP) Davutoğlu Mansur ile görüştü Mısır’da polisten gazlı müdahale (Fotoğraf: REUTERS) Boko Haram camiye saldırdı nDış Haberler Servisi Nijerya’da Bonda eyaletinde Konduga bölgesinde geçen pazar günü bir camiye düzenlenen silahlı saldırıda 44 kişi yaşamını yitirdi, 26 kişi yaralandı. Saldırının arkasında köktendinci Boko Haram’ın (Eğitim Haramdır) olduğu düşünülüyor. Militanların camide bulunan ordu ile birlikte çalışan bir grubu hedef aldığına yönelik iddialar var. Nijerya’nın Ngom köyünde de cumartesi akşamı düzenlenen başka bir saldırıda 12 kişi ölmüş, olaydan yine Boko Haram sorumlu tutulmuştu. ısır polisi haftalardır Adeviye ve Nahda Meydanı’nda oturma eylemlerini sürdüren Muhammed Mursi yanlısı göstericilere dün biber gazıyla müdahale etti. Mursi yanlıları, söz konusu meydanlardan dağılmamaları halinde göstericilere aşamalı olarak müdahalede bulunma kararı alan İçişleri Bakanlığı’na yürüyüş yaptıkları sırada, hükümet yanlılarının saldırısına uğradı. Pencere ve balkonlardan taş ve şişe atan hükümet yanlıları ile Mursi taraftarları arasında çıkan çatışmaya müdahale eden polis Mursi yanlılarına göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Hükümet yanlılarının, Mursi taraftarlarına “Burada istenmiyorsunuz teröristler” diye slogan atmaları dikkat çekti. Elinde pala bulunan iki kişinin de Mursi yanlılarını kovaladıkları belirtildi. M nanlar hükümetin kendini güvende hissetmediğini gösterir... Her hükümetin zayıf bir yanı vardır, bu da onların zayıflığı. Yine de şiddete bakınca bir Mısır örneği değil” değerlendirmesi yapıyor. Levy’nin Ortadoğu’daki gelişmelere ilişkin görüşlerinden satır başları: İsrailTürkiye: Bütün sorunların geride kalmasını umut ediyorum. Şimdi Mavi Marmara’ya ilişkin tazminat görüşmeleri yapılıyor. Teknik konular ele alınıyor, hemen sonuca varılmayabilir. Önemli olan iki tarafın da ilişkileri düzeltmek adına gerekli çabaları göstermesi. İsrailFilistin barış görüşmeleri: İsrail yönetimi gerçek anlamda Filistinlilerle barış istemiyor. Görüşmeler, toplantılar yapılıyor ama İsrail’in Filistin devletini tanıma gibi bir adımı yok. İsrail’in Filistin topraklarında işgali bitmedikçe barış zor. değilsin’ mesajı önemli ‘Ömür boyu başkan l l Snowden korkusuz gazetecileri seçmiş nDış Haberler Servisi ABD’nin dinleme skandalına dair belgeleri ifşa eden eski CIA çalışanı Edward Snowden, ayrıntıları duyurmak için “korkusuz gazeteciler” olarak nitelendirdiği belgesel film yapımcısı Laura Poitras ile Guardian yazarı Glenn Greenwald’ı seçtiğini söyledi. New York Times gazetesinde yer alan söyleşisinde “Potiras ile Greenwald’ın gözlerinin ABD tarafından korkutulamadığını” kaydeden Snowden, özellikle 11 Eylül saldırılarından sonra en önemli haber ağlarının, iktidarları denetleme rollerinden vazgeçtiklerini iddia ederek gazetecilik sorumluluğunun hükümetin aşırılıklarıyla mücadele etmek olduğunu belirtti. Bu arada Haziran ayında hükümet karşıtı protestolara sahne olan Brezilya’nın, Snowden’ın sızdırdığı bilgiler nedeniyle ABD’den satın almayı planladığı 4 milyar dolar değerindeki uçakları almaktan vazgeçebileceği iddia edildi. Türkiye’de yoğun bir halk kitlesinin Gezi protestosu ile birlikte meydanlara inmesinin ülkede muhalefetin eksikliğini de ortaya koyduğu yönündeki kimi yorumu hatırlatıyoruz Levy’ye. Ödüllü gazeteci buna katılıyor ancak kendi ülkesinden de örnek verirken Netanyahu’nun eleştirilere karşın yeniden seçildiğine işaret ediyor ve ekliyor: “Netanyahu tehlikeli, kötü bir başbakan. Üç kez seçildi ama bunun için kimseyi suçlayamazsınız. Erdoğan da demokratik seçimlerle işbaşına geldi, 10 yıllık iktidarın ardından hâlâ popüler. Ama demokrasilerde diğer düşünceden olanların, azınlıkların da düşünülmesi şart. Erdoğan yüzde 50 benim, ne istersem yaparım düşüncesiyle kibirlenmiş olabilir. Ama burada gerek yasaların gerek sivil toplum örgütlerinin gerekse medyanın ‘desteğin olabilir ama kral, ömür boyu başkan değilsin, limitler var’ mesajı önemli.” Sudan’dan muhaliflere Türkiye üzerinden silah Dış Haberler Servisi Suriye’deki muhaliflere çeşitli ülkelerden Türkiye üzerinden silah sokulduğu iddialarına bu kez Sudan bağlantısı da eklendi. Amerikan New York Times gazetesinin Batılı yetkililere dayandırdığı haberine göre, uluslararası silah ambargosu altında bulunan Sudan hükümeti, kendi ülkesi ve Çin yapımı silahları önce Katar’a satıyor, ardından bu silahlar Türkiye üzerinden Suriyeli muhaliflere ulaştırılıyor. Teslimatlar Ukraynalı bir şirkete bağlı uçaklar tarafından Sudan’ın başkenti Hartum’dan Türkiye’nin batısında bulunan hem askeri hem sivil amaçla kullanılan bir havalimanına getiriliyor. Yetkililer, ilgili üç uçuşun da kayıtlarının bulunduğunu savunuyor. Yapılan teslimatlarda uçaksavar füzelerinin de olduğu öne sürülüyor. Diğer yandan Rusya, İran, Çin ve Suriye ile yakın olduğuna işaret edilen Sudan’ın muhaliflere yönelik silah satışının bu ülkelerle ilişkilerine etkisinin olabileceği yorumu da haberde dikkat çekiyor. Sudanlı yetkililerin ise iddiayı yalanladıkları kaydedildi.Bu arada İran Fars Haber Ajansı geçen pazar günkü haberinde 150200 kadar Türk subayının El Kaide ile bağlantılı El Nusra üniformalarıyla Halep’in yakınlarına gittiğini ileri sürdü. “Al Ahd” sitesine dayandırılan haberde askerlerin AzazKilis sınır noktasından geçtiği, Kürtlerin yaşadığı ElEşrefiye ve Şeyh Maksud bölgelerine yerleştiği öne sürüldü. Türk subayların El Nusra güçleriyle koordineli çalıştığı iddia edildi. lABD ile ilişkiler: Soğuk. Netanyahu ve Obama kişisel anlamda birbirlerinden hoşlanmıyor ama bunun hiçbir anlamı yok. Ortadoğu barış süreci için Washington’ın İsrail’e yönelik güçlü bir baskı yok. İşgali sonlandır diyor mu, hayır. Obama göreve ilk seçildiğinde insanların ciddi umutları vardı ama gerçekleşmedi. Obama büyük bir hayal kırıklığı. Suriye: En kötü senaryo ülkenin birliğinin bozulması, Irak’ta olduğu gibi uzun bir sivil savaşa sürüklenmesi. Esad vazgeçmeyerek başından bu yana bırakacak diyen herkesi yanılttı. Suriye’nin sadece beyaz ve siyahlardan oluştuğunu sanmıyorum. Ne Esad yönetimi şeytan ne de muhalifler sadece demokratik, liberallerden oluşuyor denebilir. Şu an kimsenin Suriye için bir çözümü yok. Türkiye’nin ülkeden kaçanlara kapısını açması takdir edilmeli. l l ‘Arap Baharı’ Mısır: Yağmur, soğuk olabilir, l İran: İran’ın İsrail ile aynı masaya oturması karşı şiddetli gösterilerin yapıldığı Brezilya’da bu kez de Rio de Janerio Valisi Sergio Cabral, kamu harcamalarında aşırıya gittiği gerekçesiyle protesto edildi ve istifaya çağrıldı. Çok sayıda göstericinin Cabral’ın resmi konutunun önündeki eylemine polis müdahalede bulundu. romantik, çiçeklerin açtığı bahar olmayabilir... Tarihi geçişler zaman ister. Şu andaki hükümet seçilmiş olmadığı gibi, popüler değil, geçici. Umarım seçimlere kadar ülkeyi istikrarda tutabilir. Yaşananlar Müslüman Kardeşler açısından büyük kayıp anlamına geliyor, güçsüzleşmiş durumda. Kardeşler iktidarının devrilmesi bunun destekçisi Türk politikası için elbette bir zafer olmadı. Ama bu değişebilir, hâlâ sürecin nasıl sona ereceğini bilmiyoruz. BREZİLYA’DA VALİYE İSYAN Hükümetin ekonomik politikalarına mümkün gözükmüyor, ABD ile belki. Yeni yönetim Ahmedinejad’ın sert söyleminden biraz daha ılımlı olabilir. Nükleer konusuna gelirsek Pakistan, Hindistan, İsrail’in var... İran’ın da nükleer bombası şüphesiz olacak ama asıl soru, hangi rejimin buna sahip olacağı.