Katalog

1 HAZİRAN 2013 CUMARTESİ CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA Dünyanın çağdaş sanat nabzı 55. Venedik Bienali’nde atıyor u Bienale seçilen dünya sanatçılarından biri de Yüksel Arslan. Bu arada, Bülent Eczacıbaşı bir müjde veriyor: Yıllardır Bienale yer kiralamak zorunda kalan Türkiye, bundan sonra kalıcı bir pavyona sahip olacak. KÜLTÜR 17 AKM yıkım sürecinde mi? CEREN ÇIPLAK Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, Atatürk Kültür Merkezi onarımını, projeyi yürüten Yeni Yapı ve Taca İnşaat’ın sıkıntılı geçen onarım süreci için ek ücret talep ettiği gerekçesiyle durdurduğu öğrenildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin, onarım süreci için istenen ek ücret talebini incelemeye aldıkları belirtildi. Onarımın durdurulma kararıyla ilgili olarak edindiğimiz bilgiye göre ise Taksim Gezi Parkı’nın yıkılma sürecinin AKM’ye de sıçradığı, zorlu geçen onarım süreci nedeniyle de yetkililerin AKM onarımıyla ilgili olarak “Yıkım mı, onarım mı?” çelişkisi içinde oldukları belirtildi. AKM’yi yıkmanın kolayca alınabilecek bir karar olmadığı ancak yaşanan süreçte her türlü olasılığın bulunduğu vurgulandı. AKM’nin iç tasarım projelerinin kâğıt üzerinde hazırlanmakta olduğu şu günlerde onarımın birden durdurulması sektör temsilcileri arasında kaygı uyandırdı. Geçen şubat ayında, AKM güçlendirme ve onarım projesinin müdürü Gürel Babayiğit’in görevden alındığını, edindiğimiz bilgiye göre de AKM’nin çökecek kadar kötü durumda olduğu, bu nedenle yapı güçlendirme ve söküm çalışmaları sürecinin beklenilenden daha zorlu geçtiğini duyurmuştuk. Yeryüzünün tüm bilgisi ZEYNEP ORAL Bienalin bu yılki teması ‘Ansiklopedik Saray’, Marino Auriti’nin bir ütopyasından yola çıkıyor. Yeryüzünün tüm bilgisinin depolanacağı bir saray düşünden... Lemi Bilgin görevden alındı SELDA GÜNEYSU ANKARA Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca Devlet Tiyatroları (DT), Devlet Opera ve Balesi (DOB) ile güzel sanatlar genel müdürlüklerinin lağveden yeni yasa tasarısı taslağı tartışmaları sürerken dün akşam DT’de ani bir gelişme yaşandı. DT Genel Müdürü Lemi Bilgin görevden alındı. Böylelikle Bilgin, 3. kez görevden alınmış oldu. Bilgin, 20052007 yıllarında da görevden alınmıştı. Eski Bakan Atilla Koç tarafından görevden alındığında Bilgin’in yerine Mine Acar getirilmişti. Bilgin davayı kazanarak göreve dönmüştü. Bakan Ömer Çelik’in DT’yi lağveden tasarısına ilişkin Bilgin’in görevden alması dikkat çekti. DT Sanatçıları Derneği Başkanı Erdinç Doğan, “İşte bu yüzden STK’ler olarak sanat kurumlarının özerkliğinin korunması amacıyla yasa tasarısının Meclis’e sunulmasından yanayız. Oluşturulan yasa taslağı hükümetin sanata doğrudan müdahalesini getirdiğinden karşı çıkıyoruz” dedi. Bilgin’in yerine Mine Acar döneminde başrejisör olarak görev yapan Mustafa Kurt getirildiği belirtildi. VENEDİK Dünyanın çağdaş sanat nabzı Venedik’te atıyor. Türkiye’den de gelen geniş bir izleyici kitlesi var. Ama biz buradaki gazetecilerin aklı ve yüreği Taksim’de, Gezi’de… Dün sizlerle Ali Kazma’nın “Rezistans Direnç” eserini paylaşmıştım. Fiat sponsorluğunda Emre Baykal küratörlüğünde gerçekleşen eser, daha ilk andan bienalin en çok ilgi görenlerinden oldu. Dün bıraktığım yerden sürdürüyorum: Her yıl ülkelerin, bağımsız sanatçıların katılımları kadar bir de Bienal’in saptadığı tema çerçevesinde Bienal’in seçimi var… Bu yılki tema “Ansiklopedik Saray”. Şimdiye dek gelmiş geçmiş en genç Venedik Bienali yöneticisi Massimiliano Gioni (39) geleceğe tarihin gözleriyle bakmak istedikleri için bu seçimi yaptıklarını belirtiyor. 1950’lerin “fütürist” sanatçısı, İtalyan asıllı Amerikalı Marino Auriti’nin bir düşü, bir ütopyasından yola çıkıyor bu tema. Yeryüzünün tüm bilgisinin depolanacağı bir saray düşünden… Hiçbir zaman gerçekleşmeyen 137 kat yükselen “Ansiklopedik Saray”ın mimari dev bir maketi Washington’dan Venedik’e sergi alanı olan Arsenale’nin orta yerine getirtilip yerleştirilmiş. Çevresinde “dünyanın tüm bilgisini”, geçmiş, şimdi ve gelecek bilgisini içeren işler, eserler yerleştirilmiş. Görünmeyeni gören, geleceği şekillendiren sanatçıların eserleri… İşte ana tema çerçevesinde Bienal’e seçilen dünya sanatçılarından biri de Yüksel Arslan. Bienal direktörünün seçimi 155 sanatçının yer aldığı bu ana bölümde Yüksel Arslan’ın 35 tablosu mekânın en esaslı yerinde izleyiciyle buluşuyor… Video eserler, yerleştirmeler, resim, heykel… Dünyanın yaratılışından gelecek düşlerine ve ütopyalara uzanan bir çizgide; Filistinli çocukların okulunu bombalamayı reddeden İsrailli pilotun, okulu bombalanan çocuğun öyküsü de var, kendini başkası gibi göstermenin yüzlerce yolunu bulan Amerikalı Cindy Sherman’ın da… Kosova’nın doğası ve Şili’den gelen sular altında Venedik… Bu yıl Venedik Bienali’nin Altın Aslan Ödülü iki kadın sanatçı arasında paylaştırıldı. Zaten sergileri dolaşırken, videoları izlerken, en beğendiklerim hep kadın sanatçılar çıkmaz mı! Yaşam boyu başarıları için Avusturya doğumlu (1919) Maria Lassnig ve İtalyan Maria Merz (1931). İkisi de kadını çalışmalarında odak noktası haline getirmiş; güncel yaşam, ev içi tutsaklığını, duyarlılığın sömürülmesini sorgulamıştı… İlki resimleriyle, ikincisi ilkel araçlardan yarattığı ikonlarla bağımsız ve özgür tavırlarıyla yaratıcılıklarını ortaya koymuşlardı. Şili’den gelen sanatçıların “Venezia” adlı eseri aslında bir protesto. Venedik Bienali’nde (Giardini’de) 28 ülkenin pavyonları var. Yıllardır oranın sahipleri. Ama öteki ülkeler oradan buradan bir yer kiralamak zorunda. Örneğin kimsenin aklına Giardini’de neden Afrika ülkesi yok diye sormak gelmiyor. Bu kültür emperyalizmini protesto eden bir iş çıkarmış Şilili sanatçılar: Arsenale’nin içine bir Venedik köprüsü yerleştirmişler. Köprünün ortasında dev bir havuz. Bienale alanı Giardini’nin 28 pavyonlu küçük ölçek bir maketini havuza yerleştirmişler. Her üç dakikada bir bu maket, pavyonları ve doğası ve sanat eserleriyle birlikte sulara gömülüyor. Bienale alanı yok oluyor, yerine yeni kimlikler, yeni meyvelerle yeni yapılar yükseliyor.. Batan ‘Venedik’ Ödüller kadınlara Türkiye’nin de Venedik’te pavyonu yok. Türkiye’den katılım için yıllardır (1991’den beri) orda burada bir yer kiralamak zorunda kalınır. Kâh daha iyi, kâh daha kötü alanlardır bunlar. Yıllardır kalıcı bir yere sahip olmanın gerekliğini vurgulayıp dururuz. Sesimizi sanat aracılığıyla duyurmanın önemini anlatırız. Sonunda Venedik’te Bülent Eczacıbaşı müjdeyi verdi: İKSV, bienallerin organizasyonunu üstlendiğinden beri bu soruna bir çare arıyordu. Kiralanan geçici yerlerde etkili olmak kolay değildi. Kalıcı bir yer kaçınılmazdı. Bülent Eczacıbaşı bu açıklamayı yaparken geçmişte Beral Madra’nın çabalarını anmaktan ve teşekkür etmekten geri kalmadı. Sonunda Türkiye’nin kalıcı bir pavyonu oluyordu. Restorasyon karşılığı 20 yıl boyunca yapı bizim olacaktı. Ve Türkiye burayı hem Mimarlık Bienali hem da Sanat Bienali için kullanacaktı! Bu yapı, Arsenale’nin göbeğindeydi… Sevgili okurlar, şimdi bu yazıyı kesmek zorundayım. Çünkü bir “vaporetto”ya atladığım gibi 16. yüzyıldan kalma ileride Türkiye Pavyonu olacak yapıyı görmeye gidiyorum! Türkiye Pavyonu geliyor Orhan Kemal Roman Ödülü Işık Öğütçü, H. Özkılıç, Nazım Öğütçü, B. Uzuner İstanbul’dan Rihanna geçti Dünyaca ünlü pop şarkıcısı ikinci kez geldiği İstanbul’da önceki gece İnönü Stadyumu’nu dolduran 35 bin hayranına konser verdi. 1.5 saat süren konser boyunca popçu, iki üç şarkıda bir kıyafet değiştirdi. Konserde ilk olarak, “Phresh out the runway” şarkısını seslendiren Rihanna, ABD’de 28 şehirde konser verdikten sonra Avrupa’da Türkiye dahil 11 ülkede performansını sunacak. ‘Orhan Kemal’i okumak insanlaştırır’ Kültür Servisi Ölümünün 43. yılında Orhan Kemal’i anma ve Orhan Kemal Roman Armağanı Ödülü töreni dün gerçekleştirildi. Orhan Kemal Kültür Merkezi’nde düzenlenen törende, “Zahit” adlı yapıtıyla 2013 yılı 42. Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazanan Hasan Özkılıç konuşmasında, ödülün büyük bir onur kaynağı olduğunu söyledi. Anma töreninde konuşan Öner Yağcı ise “Orhan Kemal’in ‘Baba Evi’, ‘Avare Yıllar’, ‘Cemile’ kitaplarını okumak insanlaştırır ve soluk aldığımız her anı yaşarız” dedi. Buket Uzuner de “Hayatta iyi bir öğretmene rastlamak önemlidir, hayatınızı değiştirir; hayatımı değiştiren mucizelerden biri de Orhan Kemal’i okumamdır” dedi. Orhan Kemal’in oğlu Işık Öğütçü ise “Hayatımıza çok şey katan, yaşamayı anlamlı kılıp önemli dersler veren, bizi anlattığı kişi ve dönemlere zahmetsizce alıp götüren, çok önemli hayat derslerini ustaca topluma ileten üstadı sonsuz sevgi ve saygıyla anıyorum. Orhan Kemal’in insan sevgisi ve umudu daima sizinle olsun...” sözlerine yer verdi. ‘Yaz Oyunları’ Cemil Topuzlu’da Kültür Servisi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda sezon boyunca sahnelenen oyunlar, “Yaz Oyunları” başlığıyla Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi’nde seyircilerin karşısına çıkacak. Oyunlar, 31 Mayıs 9 Haziran tarihlerinde sahnelenecek. “Kösem Sultan” 31 Mayıs saat 20.30’da, “Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz” 1 Haziran saat 20.30’da, “Fareli Köyün Kavalcısı” 2 Haziran saat 15.00’te, “Hıdrellez” 7 Haziran saat 20.30’da, “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım” 8 Haziran saat 20.30’da, “İstanbul Hatırası” 9 Haziran saat 20.30’da izleyiciyle buluşacak. Fotoğraf: Vedat Arık