Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 NİSAN 2013 CUMARTESİ 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr İkinci Varlık Barışı’nın bir yararı da kırılganlık gösteren cari açık tablosunu biraz düzeltmek olacak 11 Guantanamo Ruhu ABD’nin kendi 11 Eylül travmasını, etkin kamuoyu oluşturma, tekeller elinde medya gücünü kullanarak Amerikan seçmeninin güdülemesi ile siyasi İslami terörü yuvasında teslim alma, Irak’a, Afganistan’a demokrasi götürme masallarıyla, sonradan öğrenilseler de yutturulan bir dizi yalanla, güçlü bir kamuoyu desteğinde silahlı işgalleri gerçekleştirebilmesinin stratejisini anlamak olası da... ABDAB demokratik düzenlerinde, yalanlar, kirli çamaşırlar ortaya çıktıktan sonra, işgaller bağlantılı yaşanan, yaşanmasına nokta konulamayan ağır insan hakları ihlallerine yönelik, siyasal iktidar sorumlularıyla anlamlı hiçbir hesaplaşmanın hâlâ yaşanmamış olmasını sorguluyorum... İnsanlık, sorumlu ülkelerin kamuoyları, örneğin “Vietnam sendromu” denilen bir olguyu yaşamışlar, hem haksız bir biçimde işgal edilen ülkenin halkına verilen onarılamaz kayıplar hem de kendi kayıpları, yaptıkları üzerinden olup bitenlerle insani değerler üzerinden bir hesaplaşma süreci yaşamışlardı. Bugün geldiğimiz noktada ABD’nin ağırlıklı işgalci askerini geri çekerek bedel ödemekten vazgeçtiği Irak bataklığında toplum yüzyıllar geriye sürüklenmiş olarak yaratılan aşiretler, mezhepler, ırklar iç savaşı kaosunda birbirlerini insafsızca öldürürlerken insanlık, dünya olup bitenlere seyirci. Dünya medyası, ülkemiz daha ağır boyutları ile içinde olarak olup bitenlere haber değeri biçemeyerek yok sayıyor, birkaç satırla geçiştiriyor... Afganistan’da işgalin birinci sürecinin gerekleri bile yerine getirilemediğinden ABD insansız uçakları ile operasyonlarda Taliban teröristlerinden daha çok sayılarla sivilin ölümüne yol açmış oluyor. Terörün ters tepen silahı ile bir ucundan yeniden ABD’ye bulaşması sonucunda, ABD’de yaşanan terörün travması ise bir kez daha insanlığı, dünyayı, ülkemizi medyatik çifte standartlı olarak sarsıyor. Terörün acımasız, insanlık dışı yüzü, spor şenliklerinde ölen masum çocukların kanıyla kirlenmiş olarak, üreteceği yeni karanlık sonuçları ile de içimizi ürpertiyor. Çok haklı olarak teröre öfkeli, paniğe kapılmış sıradan Amerikalının öfkesinin nerelere yönlendirilebileceğini düşünmek bile insanlık, barış adına ürkütücü yeni senaryoların yazılmasına yetip de artıyor. HHH “Guantanamo ruhu”nu neden başlığa alıp size anımsattığıma gelince... Irak, Afganistan işgallerinin suçlularını emperyal çıkar düzeni ne savaş suçlusu ne de hukuk devleti düzeni içinde yargılamayı içine sindiremeyecek kadar vahşileşince; yersiz yurtsuz, hukuksuz bir düzen için Guantanamo, ABD askeri üssü cezaevi olarak seçildi. El Kaide, Taliban teröristlerinin, uluslararası savaş sözleşme ilkelerini, hukuk devletleri düzenlerinin yargılama hukuklarını hak etmedikleri teziyle de baştan sona gizli, evrensel her tür insan hakkı, hukukuna aykırı biçimde yakalanıp taşınmaları, Guantanamo’da hapsedilmeleri çarkları işletildi... İnsanlık, bu uygulamayla, işlenen insanlık suçlarıyla, “Guantanamo ruhu” ile hesaplaşmak zorunda değil mi? Türkiye’de 12 Mart12 Eylül süreçlerinde sol, aydınlanma, emekgençlik hareketleri içinde yer almış, bedel ödemiş, kimileri cezaevlerinde her şeyi yaşamış, kimileri soluğu yurtdışında almış, insanların azımsanmayacak bir çoğunlukla, günümüzde sağ liberal kimlikle, tek kutuplu emperyal düzenin ideolojisini savunuyor olarak karşımıza çıkmaları elbette sürpriz değil. Liberal demokrat çizgide, evrensel ölçeklerde hukuk devleti, insan hakları, demokratik düzenleri savunmayı sürdürüyor olarak kalabilseler saygıyla şapka çıkaracağım... Aynı çerçevede ideoloji, sınıf, sol gerçeklerden kopmuş olarak günümüzün değerler erozyonu, kavram kargaşasında, liberal demokrasi ilkeleri ile de çelişkiye düşmelerine de hoşgörülü bakılabilir. İçlerindeki büyük boşluğu ne de olsa inanç alanından kimi değerlerle, farklı din mezhep yorumlarıyla, mağdurdan yana vitrinle de olsa ırkçı ayrımcı kimlik arayışlarıyla doldurmak söz konusu olabilir. İnsani değerlerde kalabilmenin olmazsa olmazı; temel hak ve özgürlükler kapsamında kalan insan hakları, demokrasi, hukuk devleti düzeni kriterlerine ihanet etmemeleri koşuluyla... Günümüz kavram kargaşasında bu çok yalın, kolay gibi görünen değerlere bağlı kalmak, “Guantanamo ruhu” denilen insanlık için kara ihanet suçluluğundan arınmak öyle sanıldığı kadar kolay bir iş değil. Baksanıza ülkemizde soldan çıkmış, insan hakları ihlallerini, cezaevleri, işkenceleri, bedel ödemeyi tanımış, kendine hâlâ “sol, aydın, demokrat” sıfatı koyabilen birtakım kişiler CHP’yi AKP’nin sivil diktatoryal yolunda gidişine, siyasal destek vermeye zorlarlarken akıllarınca kurnazlık yapıp “Silivri’ye takılmakla” suçlayabiliyorlar. Ne yani şimdi biz, sapına kadar Taliban, El Kaide, siyasal İslami terör örgütleri karşıtları olarak, insanlığın en büyük suçu “Guantanamo ruhuna” destek mi vereceğiz? CHP’yi gönlünüze göre, mahalle baskısı hesaplarıyla istediğiniz kadar vurabilirsiniz. Hukuk devleti düzeni ihlallerine karşı durmaya çalıştığı için asla... Dış borca rötuş hükümette Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, sadece yurtdışında finansal varlığı olanlarla sınırlandırılacak yeni uygulamanın, Türkiye’nin özellikle kısa vadeli dış borçlarını gerçeğe daha yakın göstereceğini ve bugünküne göre azaltacağını söyledi. HASAN ERİŞ Memurun gözü açıktan vekil olarak görev yapanlara yıllık izin verilmesi; 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personel, 4/B sözleşmeli personel ile 4/C’li geçici personelin izin sürelerinin memurlara paralel şekilde yeniden düzenlenmesi. * Kamuda memuriyet dışında ve özel sektörde geçen hizmet sürelerinin tamamının kazanılmış hak aylığında İşten çıkarılan işçiler, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ile görüştü. (Fotoğraf: DHA) ‘Avro bölgesi hele bir düzelsin, bakarız’ TOBB Heyeti Washington’dan ayrılırken G20 görüşmelerine katılmak için Washington’da kalan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye’nin Aralık 2014’te dönem başkanı olacağı G20’de statü gereği bu yıldan itibaren Troyka’ya (üçlü yönetime) girdi. Washington’daki temasları kapsamında Berstelsmann Foundation ve Financial Times gazetesinin dün düzenlediği “Avro Bölgesi: Kriz Sona Erdi mi?” başlıklı paneline katılan Babacan, Avro bölgesinin ancak düzgün kurallarla, uygun yaptırım mekanizmalarıyla işlevsel olacağını ve adaletli bir sisteme sahip olması gerektiğini belirterek “Eğer daha tamamlanmış ve olgun bir Avro bölgesi olursa, belki gelecekte bir gün katılmak isteyebiliriz” dedi. WASHINGTON Şu sıralarda İkinci Varlık Barışı’nın detayları üzerinde çalışıldığını söyleyen Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, yeni uygulamanın Türkiye’nin özellikle kısa vadeli dış borçlarını “gerçeğe daha yakın göstereceğini” ve “bugünküne göre azaltacağını” söyledi. TOBB ve Amerikan Ticaret Odası’nın birlikte düzenlediği üç günlük “Türkiye Yatırım Haftası” etkinliklerinin son günü gazetecilerle bir sohbet toplantısında buluşan Babacan, sadece ülke dışındaki finansal varlıklara yönelik olduğu açıklanan İkinci Varlık Barışı konusunda şunları söyledi: 4 Varlık Barışı’nın yenilenmesine Sayın Başbakan ve Maliye Bakanı ile zaman zaman yaptığımız üçlü görüşmede karar verdik. Bu konunun bir yararı da olduğundan fazla görünen ve bir kırılganlık alanı oluşturan Türkiye’nin dış borcunu (özel sektörün kısa vadeli dış borcunu) gerçek değerlerine yaklaştırmak olacak. 4 Vatandaşlarımızın yurtdışında ciddi miktarda birikimleri, servetleri var. Sadece yurtdışındaki finansal varlıklarının 130 milyar doları bulduğunu söylemiştim. Buna rağmen Türk şirketleri yurtdışına borçlu görünüyor. Halbuki biz bunun aslında kendi parası olduğunu biliyoruz. 4 Ya vergi yönetimi nedeniyle ya da benzeri nedenlerle bazı şirketler dışarıdaki finansal varlıklarını Türkiye’deki şirketlerine kredi olarak kullandırıyor. Hatta şirketler dışarıdan o kadar ciddi kredi çekiyorlar ki şirketin bilançosuna bakıyorsunuz, böyle bir krediyi nasıl kullanıyor, kim, nasıl veriyor anlamak mümkün değil. 4 Bu nedenle durup dururken borçluluğunuz çok görünüyor. Aslında özel sektörün dış borcu daha az. Bunlar çok ufak tefek işler değil. Bu şirketler tabii ki büyük ölçekli. İşte Varlık Barışı, Türkiye’nin dış borç görünümünü normale yaklaştıracak, azaltacak. Babacan, Merkez Bankası’nın faizleri 50 baz puan aşağı çeken kararının Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın bu konudaki görüşünü açıklamasının ardından gelmesinin ne anlama geldiğine ilişkin soruları “Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ile aldığı kararlar hakkında yorum yapmıyorum” diye cevaplayan Babacan şu noktalara da değindi: 4 İç tüketimin ölçülü gitmesini sağlayacak bir para politikası önemli. Diğer yandan üretim, yatırım ve ihracat için kredi maliyetleri de düşük olmalı. Büyüme nereden gelecek, o önemli? Vatandaş bankadan kredi çekip onu harcıyor ve öyle büyüyorsak bu cari açığımız için tahlikeli. Yatırımla büyüyorsak önü sonuna kadar açık. 4 Kredi faizleri konusunda BDDK ile Merkez Bankası çalışıyor. İlave makro ihtiyati tedbirler ne olabilir, bakıyorlar. Bunun için ilkyarıdan önce bir adım atabiliriz. Kredi faizine bakış zası riskine maruz kalanlara karşılık sorumluluk taşıyanlar ile mali işlerANKARA Çalışma ve Sosyal den sorumlu olan kamu görevlilerine Güvenlik Bakanlığı ile memur konferücu edilen tazminatlara karşılık kuderasyonları arasında geçen yıl toplurum tarafından mali sorumluluk sigorsözleşme görüşmelerinde sonuçlandıtasının yaptırılması. rılamayan ve Kamu Personeli Danış* 4046 sayılı yasa hükümleri uyama Kurulu’nda ele alınmasına karar rınca araştırmacı kadrosuna atanan verilen 14 madde üzerindeki görüşpersonelin öğrenim durumları itibamelerde sona gelindi. Memur konferıyla ibraz etmiş oldukları unvanladerasyonları 14 madde ra istekleri halinde atanile ilgili yasal değişikmalarına imkân sağlanliklerin bir an önce germası. Çalışma Bakanlığı ile memur konfederasyonları arasında çekleştirilmesini ister* Adaylık süresi içinken, son kararı hükü toplusözleşmeye konu olan 14 madde üzerindeki görüşmelerde de uyarma veya kınama sona gelindi. Bakanlık, geçici personel statüsündeki kadın met verecek. cezası alan aday memurMemur konfederasların adaylıklarına son vekamu görevlilerine daha az gece nöbeti ve gece vardiyası yonları başkan ve temrilerek memurlukla ilişkigörevi verilmesi; nöbetçi memur uygulayan kurumlarda bu silcileri ile Çalışma ve lerinin kesilmesinin önuygulamanın kaldırılması; yıllık izinler gibi konularda yasal Sosyal Güvenlik Bakalenmesi. nı Faruk Çelik önceki * KİT (PTT) başmüdeğişikliğe sıcak bakıyor. Ancak son kararı hükümet verecek. gün bir araya geldi. Topdürlerinin il müdürü dülantıda ele alınan madzeyine getirilmesi. deler şöyle: değerlendirilmesi; kadrolu, sözleşmeli Alınan bilgiye göre toplantıda Tür* 2005’ten sonra göreve başlayan ve geçici personel statüsündeki kadın kiye KamuSen Genel Başkanı İsmapersonele 1 derece verilmesi; yardımcı kamu görevlilerine daha az gece nöbe il Koncuk bu maddelerle ilgili mutahizmetler sınıfına dahil personele ek ti ve gece vardiyası görevi verilmesi. bakat sağlandığını, hepsinin yaşama gösterge verilmesi. * Nöbetçi memur uygulayan ku geçirilmesi gerektiğini söyledi. Kon* Yüz kızartıcı suçlar hariç disip rumlarda bu uygulamanın kaldırılma cuk, 4/C’lilerin aile ve çocuk yardımılin cezalarının affedilmesi. sı, Sümer Holding’de çalışan sözleş nı hâlâ alamadığını, hükümetin 2011 * Yıllık izinlerin işgünü esası meli personelden kesilen işsizlik si yılında verdiği bu sözü yerine getirna göre düzenlenmesi; en az bir yıl gortası priminin kesilmemesi, iş ka mediğini söyledi. MUSTAFA ÇAKIR Bakandan işsize fırça Bakan Yazıcı, işten çıkarılan ve çocuklarına bakmakta zorlandığını anlatmaya çalışan işçiye, ‘17 ay çalıştın, teşekkür etmelisin’ dedi. ARTVİN (Cumhuriyet) Kanser ilaçlarının piyasada bulunmadığını anlatmak isteyen kanser hastası Dilek Özçelik’e sadaka vermeye kalkan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın ardından Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, işten çıkarılan işçiye adeta fırça attı. Yazıcı, “Ben senden ‘17 ay çalıştım, çok teşekkür ederim. Emeğimin karşılığını aldım’ demeni beklerdim” dedi. Artvin’in Hopa ilçesinde Sarp Sınır Kapısı’nda kimlikle geçiş işlemleri için işe alınan ancak geçiş ücretinin 1 liradan 15 liraya çıkarılmasının ardından geçen hafta işlerine son verilen 14 işçi, bölgede incelemelerde bulunan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ile görüştü. Sorgusuz sualsiz işten çıkarıldıklarını belirterek “Çoluk çocuğumuz var” diyen işçilerden Olcay Tan, Bakan Yazıcı’dan kendilerine yardımcı olmasını istedi. Ancak Yazıcı, kendilerine yardımcı olunmasını isteyen işçilere umut vermeyerek, “Kimlikle geçişlere ilişkin bir yasal düzenleme olmadığı için valiliğin bir uygulaması vardı. O kapsamda 14 kişi istihdam edilmişti. Ama buna son verildi. İşKur bünyesinde iş arama çalışmalarınızı sürdürün” dedi. Şimşek: Varlık Barışı haftaya tamam Ekonomi Servisi Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ikinci Varlık Barışı ile ilgili düzenlemelerin bir haftaya kadar tamamlanacağını açıkladı. Şimşek, Kuveyt Ticaret ve Sanayi Bakanı Anas Khalid AlSalih ile TürkKuveyt İş Konseyi çalışma kahvaltısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlarken “Varlık Barışı ile yurtdışındaki Türklerin kaynaklarına ilişkin bir adım düşünüyoruz. Son küresel, bölgesel gelişmeleri, yansımaları da dikkate alarak düzenlemenin Türkiye açısından avantajlı olduğunu düşündük. Türklerin yurtdışında bulunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer varlıklarının Türkiye ekonomisine kazandırılması ve kaynakların kayıt altına alınmasına imkân sağlanması amacıyla üzerinde çalışılan düzenlemenin bu yasama döneminde çıkarılması hedefleniyor” dedi. İlk Varlık Barışı, 22 Kasım 2008’de uygulamaya kondu. Önce 30 Eylül 2009’a, sonra 31 Aralık 2009’a kadar uzatıldı. Yurtdışı varlıklar için yüzde 2 vergi alındı. Varlık Barışı uygulaması kapsamında 26 milyar 949 milyon 937 bin lirası yurtdışından, 20 milyar 352 milyon 608 bin lirası da yurtiçinden olmak üzere toplam 47 milyar 302 milyon 545 bin liralık kaynak beyan edildi. 1 milyar 556 milyon 629 bin liralık vergi tahakkuk ettirildi. CocaCola Dünya Başkanı Muhtar Kent (soldan 5.) 1517 Nisan arasında ABD’de üç eyaleti kapsayan Türkiye Yatırım Haftası etkinliklerinin Atlanta ayağında Türk heyetini ağırladı. Bir caneriği eksikti Ekonomi Servisi TOBB u TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, New bağlı olduğu Geor gia Eyaleti’nin Va Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Amerikan Ticaret Odası ile York, Atlanta ve Washington’ı kapsayan lisi Nathan Deal ’le 14 Aralık 2012’de imzala “Türkiye Yatırım haftası” etkinliklerinin yapılan görüşmeleri anlatırken aralarında nan Mutabakat Metni çersonuçlarının başarılı geçtiğini ve geçen bir olayı şöyle çevesinde düzenlenen ve New York, Atlanta ve Washing sonuçlarından memnun olduklarını belirtti. anlattı: “Georgia Valen 25 şirketini Harvard’a geisi Nathan Deal geçen ton olmak üzere üç eyaleti kapsayan “Türkiye Yatırım tirip yatırım yapmak isteyen yıl Türkiye’ye geldi. GüneyHaftası” etkinliklerinin son de ABD’lilere tanıttıklarını da be deki meyve bahçelerini de gezrece başarılı geçtiğini belirtti. lirten Hisarcıklıoğlu, “Şimdi di. Caneriğini çok beğenmiş. Washington’daki TOBB en hızlı büyüyen 100 şirketi Ballandıra ballandıra anlattı. temsilciliğinde konuyla il seçeceğiz. ABD’liler son 3 yılda Bu ürünü ihraç ederseniz gili açıklamalarda bulunan hızlı büyüyen şirketlerle ilg çok para kazanırsınız deHisarcıklıoğlu, TOBB’nin ileniyorlar. Tabii dünyanın di. Gelirken ona da bir pagümrüklerdeki moderniza en büyük ekonomisi olun ket caneriği aldık. Ama iyi syonu ile kadın girişimcilere ca herkes şirketlerine ortak ambalajlanamamış. Paketi yönelik çalışmalarının Birleşmiş olmanız için sizin kapınızı açtık ki morarmış. Veremedik. Milletler tarafından diğer ül çalıyor. Diğer ülkeler de bu Coca Cola CEO’su Muhtar keler sunulmak üzere örnek yönde sunumlar yapıyor” dedi. Kent’e söyledim, bir TürGezinin tek başarısız yönü, kiye temasının sonrasında projeler olarak gösterildiğini söyledi. Temasları sırasında Deal’a getirilen caneriği oldu. Muhtar Kent’le erikleri Türkiye’nin en hızlı büyüy Hisarcıklıoğlu, Atlanta’nın göndereceğim.” MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 1.7965 1.8533 0.31467 2.3498 2.7519 1.9260 0.27479 1.7513 6.2728 0.30874 0.47905 1.8071 1.7997 1.8654 0.31622 2.3541 2.7663 1.9383 0.27763 1.7591 6.3548 0.31082 0.47991 1.8191 20 NİSAN 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.7952 1.8448 0.31445 2.3482 2.7500 1.9231 0.27460 1.7448 6.1787 0.30852 0.47546 1.8004 1.8024 1.8766 0.31695 2.3576 2.7704 1.9412 0.27827 1.7658 6.4501 0.31153 0.48351 1.8260 1 ABD Doları: 0.9671 Avustralya Doları 5.7003 Danimarka Kronu 0.9306 İsviçre Frangı 6.5101 İsveç Kronu 99.18 Japon Yeni 1.0245 Kanada Doları 5.8045 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1.3080 ABD Doları 1 İng. S.: 1.5344 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5113 ABD Doları Fiyatı düşen altına talep stokları eritti Son birkaç günde yüzde 12 değer kaybeden altında fiyatlar yurttaşı alıma yöneltti. Kuyumcularda küçük altın bulamayan yurttaşlar, PTT’nin bu yıl satışa sunduğu 0.5, 1, 1.5 gramlık altınlarına yöneldi. Aşırı talep, PTT’nin elindeki stokların da tükenmesine sebep oldu. Darphane ve Damga Genel Müdürlüğü altın siparişlerinin pazartesi günü teslim edileceğini ve sıkıntının aşılacağını açıkladı. Bu arada altının ons fiyatı dün yüzde 2.34 oranında yükselişe 1425.05 dolara kadar yükseldi. SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.7970 2.3560 2.7300 1.9150 83.60 557.40 ALIŞ SATIŞ 1.8000 2.3600 2.7750 1.9450 84.10 590.90