Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 NİSAN 2013 CUMA 8 EKONOMİ [email protected] Evsiz kalma korkusu 2B ve kentsel dönüşüm protestoları artıyor. Binlerce kişinin uykusu kaçmış durumda... Son olarak Ümraniye’nin kilometrelerce uzunluktaki Alemdağ Caddesi’ni iki saat trafiğe kapatan protestocular, kent dışına itilmekten kaygılılar. İstanbul’da başlayan 2B satışlarına protestolar da eşlik ediyor. Son olarak Ümraniye’nin kilometrelerce uzunluktaki Alemdağ Caddesi’ni iki saate yakın bir süre trafiğe kapatan eyleme katılan Sibel Aktaş adlı mağdurun feryadı, farklı mahallelerdeki tedirgin bekleyişi anlatıyor: “Biz Anadolu’nun çeşitli kentlerinden iş ve aş için İstanbul’a geldiğimizde, şimdi evlerimizin olduğu yerleri satın aldık... Dağı taşı ev yaptık. Şimdi buralar değerlendi, elimizden almak istiyorlar... Bu hükümeti biz iktidara getirdik, onları alaşağı etmesini de biliriz...” Sibel Aktaş, Ümraniye’de plan değişikliğiyle kentsel dönüşüm alanı olarak TOKİ’ye devredilmesi gündemde olan Kazım Karabekir, Elmalıkent, İnkılap, Hekimbaşı mahallelerinde oturanlardan biri... Çoluk çocuk, genç yaşlı binlerce insanın öfkeli sloganlarına sahne olan eylemde, AKP il binasına yürüyen kalabalık, sık sık Ümraniye Belediye Başkanı Hasan Can’ı istifaya davet ediyordu. Eylemcilerin çok büyük bir kısmı yaşamlarında ilk kez bir eyleme katılıyorlardı. Çoğu, Ümraniye için planlanan kentsel dönüşümün, kendilerini evlerinden edeceğine inanıyordu. Şakir Kızılocak adındaki diğer bir yurttaş, “Adaletli, yerinde kentsel dönüşüm istediklerini” ifade ediyor. İşgalci olmadıklarını anlatırken on yıllardır yaşadıkları mahallelerde her türlü verginin ödendiğini vurguluyor, ayrıca pek çok konut yeri için kanıtlanması güç olsa da zaten satın alınmış yerler olduklarının altını çiziyor. Ümraniyeliler, “Hani beraber yürümüştük biz bu yollarda” diye seslendikleri Başbakan Tayyip Erdoğan’ın kulla2B yasası kapsamında 2 bin liralık başvuru bedelini yatıran Ümraniyelilere rayiç bedel açıklanmadı. Kentsel dönüşüm kapsamında ‘proje alanı’ olan mahallelerin sakinleri, on yıllardır yaşadıkları yerlerden sürülmekten korkuyor. Ümraniye’de saatlerce dertlerini anlatmaya çalışan protestocular, işgalci olmadıklarını özellikle belirtirken on yıllardır oturdukları evlerinde her türlü vergiyi ödediklerini dile getirdiler. Pek çok yurttaş da kanıtlaması güç olsa da konutlarını satın aldıklarını anlattı. Bağımsızlığın Ekonomik Temelleri Siyasal bağımsızlık ekonomik temele dayanır. Ekonomik temeli olmayan siyasal bağımsızlık sürdürülemez. Günümüzde Türkiye’nin yaşadığı sorunların önemli bir bölümünün nedeni de bu gerçeğe dayanır. Gerçeği Türkiye Cumhuriyeti’ni kuranlar görmüş, açıkça dile getirmişlerdir. M. Kemal Atatürk’ün, Cumhuriyetin ilanından önce toplanan İzmir İktisat Kongresi’ndeki (17 Şubat4 Mart 1923) açış konuşmasına sık sık yollama yapılır. Yineleme de olsa Atatürk’ün bu bağlamdaki görüşlerini, günümüzde de vurgulamak, anımsatmak gerekiyor: “Milletimizin kurduğu devletlerde yükseliş ve çöküş nedenleri aranırken birçok siyasi, askeri, sosyal sebepler bulunmakla beraber asıl ekonomik durum önemli rol oynar. Türk tarihi inceleniğinde, zaferler yahut çöküntülerin hepsinin ekonomik hallerle ilgili olduğu gürülür. Yeni Türkiyemizi layık olduğu kuvvete yükseltebilmek için birinci derecede ve en çok ekonomimize önem vermek mecburiyetindeyiz. Zamanımız tamamen bir ekonomi devresinden başka bir şey değildir. Milli egemenlik, ekonomik egemenlikle kuvvetlenmelidir.” M.K. Atatürk, Lozan Konferansı’nın ilk aşamada sonuçlanmaması, dağılması üzerine de aynı kongrede şu değerlendirmeyi yapıyordu: “Görülüyor ki bu kadar kesin, yüksek ve başarılı bir askeri zaferden sonra dahi bizi sulha kavuşmaktan alıkoyan neden, doğrudan doğruya ekonomik sebeplerdir, ekonomik anlayıştır. Çünkü bir devlet ekonomik egemenliğini sağlayacak olursa, o kadar kuvvetli bir temel üzerine yerleşmiş ve yükselmeye başlamış olacaktır ki, artık bunu yerinden kımıldatmak mümkün olamayacaktır. İşte düşmanlarımızın olur diyemedikleri, bir türlü kabul edemedikleri gerçek budur.” Ekonomik egemenlik, ekonomik bağımsızlık nedir? Ölçütleri nelerdir? Ekonomik bağımsızlık, gerekli tüm mal ve hizmetlerin ülke içinde üretildiği, kendi içinde yeterli kapalı otarşik bir düzen değildir. Ekonomik bağımsızlık ülkenin dış ekonomik tehditlere boyun eğmeyecek ölçüde, üretim ve finans gücüne sahip olması anlamındadır. Bir ülkenin dış ekonomik tehditlere, dış şoklara, siyasal amaçlı ekonomik baskılara uğramaması, maruz kalmaması için gerekli koşullar çok genel olarak şöyle ortaya konulabilir: * Ekonominin büyüme hızı, üretim gücü ile doğrudan bağlantılı, stratejik ithalat olarak nitelendirilen enerji, sermaye malları ve temel ara malları ithalatının toplam ithalat içindeki payı yüzde 30.0 dolayını aşmamalıdır. İthalat büyük ölçüde ülkenin belli bir süre vazgeçebileceği ve/veya gerektiğinde üretebileceği mallardan oluşmalıdır. * Enerji gereksiniminin önemli bir bölümü yurtiçi alternatif kaynaklardan sağlanmalıdır. Türkiye petrol, doğalgaz zengini bir ülke olmadığından rüzgâr, güneş, jeotermal kaynaklardan yararlanarak yenilenebilir enerji üretimini geliştirmesi, çevreye zarar vermeyen, dışsal maliyeti sınırlı hidrolik santrallardan yararlanması, gerektiğinde termik santralları da devreye sokarak alternatifli olarak enerji üretimi ile gereksiniminin en az yüzde 80’ini iç kaynaklardan sağlamalıdır. * Savunma sanayisi geliştirilmelidir. Günümüzde ekonomik açıdan gelişmiş tüm büyük ülkelere bakıldığında, imalat sanayisi içinde ve ihracatta savunma sanayisinin önemli pay aldığı görülmektedir. Savunma sanayisinde dışa bağımlılık oranı düşürülmeli, iç üretimin payı yüzde 70 yüzde 80’lere değin yükseltmelidir. * Yeni teknolojiler geliştirebilecek, uygulayabilecek nitelikli işgücünü yetiştirme hedeflenmelidir. * İç tasarruf oranı en az yüzde 25 düzeyine yükseltilmelidir. * Ülkenin en elverişsiz koşullarda bile 6 aylık ithalat gereksinimini karşılayacak ölçüde net döviz rezervi olmalıdır. * Dış borç stoku artırılmamalı, dış borçlar içinde kısa süreli olanların payı yüzde 10’lara değin düşürülmelidir. * Cari işlemler bir orta vadede yıllık artı ve eksilerle dengelenmelidir. Kuşkusuz bu öneriler eksik, yetersiz görülebilir, ciddi araştırmalara dayanan önerilerle tamamlanabilir. Yurtdışındaki bankaların kuvertür (karşılık) tesis edilmeden akreditif açmaması ile, sendikasyon kredilerinin yenilenmemesi ile enerji ve aramalı ithalatının kısılmasıyla bir ülke ekonomik bunalıma girme riski taşıyorsa cari işlemler açıkları GSYH oranının yüzde 6yüzde 7 düzeyinde seyrediyorsa, parası gerçek anlamda konvertibl değilse ve dış borçları da sürekli artıyorsa, ekonomik açıdan bağımsız sayılamaz. Bu durumda yaşadığımız dönemde olduğu gibi, emperyal güçler, ekonomik tehditlerle de yönetimleri istedikleri yöne sürükleyebilirler. Yoksullar şehir dışına itiliyor Ümraniye’de gergin bekleyiş, İstanbul’da TOKİ eliyle yapılan diğer kentsel dönüşüm uygulamalarını akıllara getirdi. Sosyal ve kültürel açıdan farklılıklar göstermekle beraber kentsel dönüşüm uygulamalarının hemen hepsinde, yoksul halk kitleleri yerlerinden oldu. Sulukule, FenerBalat gibi örneklerde geç gelen mahkeme Mülkiyet kararları, ‘mülkiyet hakkının ihlal edildiğini’ değişecek kanıtladı ve TOKİ operasyonlarının, imar planlarında değişikliklerin kamu yararıyla uyuşmadığını Söz konusu mahallelerde ortaya koydu. Yine de TOKİ’nin hak sahiplerinden 2B için 2’şer çoğunlukla hasılat paylaşımı bin lira başvuru parası alındı. Anile gerçekleştirdiği, oldukça cak 7 Ocak 2012’de Resmi Gazete’de lüks projelerden ev yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyalamayan, yoksul halk la kentsel dönüşüm kapsamına alındı. kitleleri adeta şehir AKP’nin yasalaştırdığı Kentsel Dönüşüm dışına itilmiş oldu. Yasası’na göre belediyeler, kentlerde uygun Ümraniye’nin kentsel gördükleri arazileri “kentsel dönüşüm ve dönüşüme aday gelişim alanı” ilan edebilecek. Belediyeler, mahallelerinde de eğitim ve sağlık taşınmazları hariç, kamuya ait kendi olanaklarıyla tüm taşınmazlara el koyabilecek. Mülkiyet hakev sahibi olan kını yok eden bu düzenleme sonrasında, yapılan kitleler, bu olasılık kentsel dönüşüm uygulamalarıyla mülkiyet dokukarşısında sunun büyük oranda değişeceği belirtiliyor. Keneylemlere devam sel dönüşüm alanındaki hak sahibi olmuş kişilere, etme kararı aldı. İşgalci değiliz bu alan dışında arsa veya konut satışı yapılabilecek. Satışta TOKİ konutları da devreye sokulabilecek. nıcıya, hak sahibine öncelik verileceği sözünü hatırlatarak bu sözlerin tutulması gerektiğini ifade ediyor. Yavuz adlı protestocu da “Demokratik, katılımcı planlama talebiyle” eyleme katıldığını dile getiriyor. Bu arada Ümraniye ilçesine bağlı Ka Evler kamulaştırılacak zımkarabekir, Hekimbaşı ve İnkılap mahallelerinde uygulanacak kentsel dönüşüm kararı Bakanlar Kurulu’nun onayından geçerek Resmi Gazete’de 7 Ocak 2012’de yayımlandı. Karara göre; söz konusu mahallelerdeki bazı alanlarda yürütülecek dönüşümde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı yetkilendirildi. Karara göre kamu kurumlarına tahsisli taşınmazlar, Maliye Bakanlığı’ndan talep edilecek. Özel mülkiyete konu taşınmazlarsa kamulaştırılacak. Gerektiğinde bu işlemler Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na (TOKİ) yaptırılacak. TOKİ, burada yapacağı projelerden elde ettiği geliri, diğer bölgelerde kentsel dönüşümde kullanılmak üzere Maliye’ye aktarabilecek. Demir İnşaat akıllı eve 235 milyon TL yatıracak Demir İnşaat, 235 milyon TL yatırımla yaşama geçireceği Demir Romance’ın Beylikdüzü’nün “akıllı ev” teknolojisine sahip ilk projesi olacağını duyurdu. Tanıtımı yapılan projedeki her konut birimine uygulanacak sistem ile konut sahipleri; evlerindeki tüm aydınlatma, ısıtma/soğutma gibi sistemlerinin kontrolünü tek bir tuşla sağlayabilecek. Ayrıca trafiği takip edebilirken, SPA’da yer ayırtabilecek, faturalarını yatırabilecek ve hatta taksi çağırabilecek. Dahili kamera sistemi ile ise oyun alanlarında oynayan çocuklarını, otoparktaki araçlarını kontrol edebilecek. 35 bin metrekare alanda inşa edilen projenin, 22 bin metrekaresi yeşil alana ayrılıyor. Toplam 7 blok üzerinde yükselecek Demir Romance’de, 776 konut, 60 ticari alan ve 28 villa yer alacak. Mimarisinde romantizmin detaylarından yararlanılan projede 66 metrekare olan 1+1’ler 179 bin 400 liradan, 3+1’ler 375 bin liradan başlayacak. Dumankaya ritmi hızlandırdı Ritim İstanbul’da satışlar sürüyor. Dumankaya’nın Maltepe’de inşa ettiği Adalar manzaralı proje, ticaret, ofis ve konut fonksiyonlarını kültür&spor tesisleriyle entegre etti. E5 üzerindeki proje, Kartal İDO İskelesi’ne 3 km. KadıköyKartal Metro hattına 150 metre mesafede. yeni ürünlerle hedef büyüttü Ekonomi Servisi Arzum Elektrikli ev aletleri, yurtiçi ve yurtdışı pazarındaki yerini, ürünlerindeki fikirlerle büyütmeyi amaçlıyor. Yeni ürünlerini basına tanıtan Arzum Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kolbaşı, yaratıcı tasarımlara sahip olmasının yanı sıra yeni ve pratik fikirler içeren ürünleri sayesinde Türkiye pazarında ciroda dördüncü olduklarını belirtti. 2012’de 200 milyon lira olan cirolarını bu yıl yüzde 15 artırmayı hedeflediklerini belirten Kolbaşı, “4 milyon parçalık üretimimizin yüzde 50’si yerli, Çin pazarına kestiğimiz ilk faturalı ürünümüz tasarım ödülü alan ekmek kızartma makinemiz. Biz herkesin yaptığını yapmak istemiyoruz, içine kendi fikrimizi kattığımız ürünlerle diğer markaların arasından sıyrılmak istiyoruz” dedi. Kolbaşı, bu doğrultuda fikirlerini değerlendirdikleri tüm çalışanlarına ilgili ürünün satışından elde edilen kârın yüzde 1.5’ini ödediklerini de vurguladı. Almanya’ya ABD merkezli kredi derecelendirme kurulu Egan Jones Almanya’nın notunu A+’dan A’ya indirdi, gönot darbesi rünümünü ise negatif olarak belirledi. Egan Jones, not indirimine gerekçe olarak Avrupa Birliği’nin zayıf üyelerindeki ve bankalardaki riskleri gösterirken, haber piyasaları olumsuz etkiledi. Avro/Dolar paritesi 1.30’lara kadar gerilerken hisse senedi piyasaları da düşüşe geçti. IKEA at köftesi satacak At eti skandalıyla anı lan İsveçli mobilya devi IKEA’nın, at eti içeren köfteleri satmayı planladığı öne sürüldü. Fransız haber ajansı AFP’nin haberine göre, at etli köftelerin sağlık riski taşımadığını iddia eden IKEA, bu ürünleri İsveç’teki mağazada satışa çıkarmayı düşünüyor. IKEA Türkiye ise köftelerinin at eti içermediğini açıklamıştı. MERKEZ BANKASI Muratbey’den ‘Burgu Peynir’ Ekonomi Servisi Peynir üretimine inovatif unsurlar ekleyerek fark yaratmayı hedefleyen Muratbey, yeni ürünü, ‘Burgu Peynir’i tanıttı. Muratbey Yönetim Kurulu Başkanı Necmi Erol, az tuz kullanılarak üretildiğini belirttiği yeni ürünleri burgu peynirle, dünyanın en uzun peynirini hazırlayıp Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeye de aday olduklarını duyurdu. Erol, “İç piyasada yüzde 20, dış piyasada yüzde 20’nin üzerinde büyüme planlıyoruz” dedi. Muratbey tesisleri günlük 700 ton civarında süt işleme kapasitesine sahip. Muratbey, ABD’den Japonya’ya pek çok ülkeye ihracat yapıyor. CİNSİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 19 NİSAN 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ Hollanda’da işsizlik rekoru Hollanda’da istihdam açığı 1980’li yıllardan bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Merkezi İstatistik Bürosu, 16 milyon nüfuslu ülkede toplam işsiz sayısının geçen ay 30 bin artarak 643 bine yükseldiğini açıkladı. İşsizler ordusuna her gün yaklaşık 800 kişi katılırken krizden en fazla etkilenen kesim 2445 yaş arası grup oldu. 1 ABD DOLARI 1.7944 1.7976 1.7931 1.8003 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8486 1.8606 1.8401 1.8718 1 DANİMARKA KRONU 0.31369 0.31523 0.31347 0.31596 1 EURO 2.3421 2.3464 2.3405 2.3499 1 İNGİLİZ STERLİNİ 2.7319 2.7461 2.7300 2.7502 1 İSVİÇRE FRANGI 1.9219 1.9343 1.9190 1.9372 1 İSVEÇ KRONU 0.27458 0.27742 0.27439 0.27806 1 KANADA DOLARI 1.7488 1.7567 1.7423 1.7634 1 KUVEYT DİNARI 6.2606 6.3425 6.1667 6.4376 1 NORVEÇ KRONU 0.30885 0.31093 0.30863 0.31165 1 SUUDİ ARABİSTAN RİYALİ 0.47848 0.47934 0.47489 0.48294 100 JAPON YENİ 1.8223 1.8343 1.8156 1.8413 1 ABD Doları: 0.9684 Avustralya Doları 5.7115 Danimarka Kronu 0.9315 İsviçre Frangı 6.5073 İsveç Kronu 98.23 Japon Yeni 1.0247 Kanada Doları 5.7957 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3053 ABD Doları 1.5250 ABD Doları G.Kıbrıs’a yardıma onay Alman Meclisi, Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne kurtarma fonundan maddi yardım yapılmasını dün büyük çoğunlukla onayladı. Buna göre, Güney Kıbrıs’a 2016’ya kadar 10 milyar Avro yardım kredisi verilecek. Yardım paketine Avro Bölgesi ülkeleri 9 milyar avro, IMF de 1 milyar avro ile katılacak. SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.7970 1.8000 2.3430 2.3460 2.7250 2.7650 1.9100 1.9400 82.20 82.70 582.50 631.65 ALIŞ SATIŞ 1 Kuveyt D.: 3.5086 ABD Doları GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 4.78