Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 MART 2013 CUMARTESİ 12 EKONOMİ [email protected] THY kârını artırdı Ekonomi Servisi Türk Hava Yolları (THY) geçen 1.13 milyar lira net kâr elde ettiğini açıkladı. Bir önceki yıla göre satışlarını yüzde 26 artışla 14.9 milyar TL’ye, esas faaliyet kârını yüzde 192 artışla 1.048 milyon TL’ye yükselten şirket, geçen yıl 19 milyon TL olan net kârını da 1.133 milyon TL’ye çıkardı.Öte yandan şirket, 20152020 yılları arasında Airbus firmasından 117 adet uçak alacağını açıkladı. Yurttaşlar bu yılki Dünya Tüketiciler Günü’nü de OGS, kredi kartları ve aydınlatma bedeli gibi sürprizlerle ‘kutladı’ Tüketicinin üç sancısı Devlet sahip çıkmıyor: Bir zamanlar Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) için vatandaşı bankalara yönlendiren devlet, cihaz alırken ödenen “depozito”ların üstüne yatılmasına sessiz kalıyor. Vatandaşın hakkını araması gereken Ulaştırma Bakanı Yıldırım, “Bu, yurttaş ile bankalar arasında bir sorun” deyip aradan çekiliyor. Bankalara dur diyen yok: Herkesin cebine birkaç kredi kartı sokuşturan bazı bankalar, en küçük bir sıkıntıda şahin kesiliyor. Her işlem için ayrı bir ücret kesiliyor. Başını sokacak bir konut için borçlanmayı göze alan vatandaşa sağlık sigortasından dosya masrafına kadar bir sürü ek ödeme dayatılıyor. Yeni icat; aydınlatma parası: Devletin ne zammı, ne enflasyonu bitiyor. Tüketici her gün yeni bir icat ile daha fazla ödemeye zorlanıyor. Bunun son örneği sokak aydınlatma bedelinde ortaya çıkacak. Enerji Bakanlığı ile belediyeler kapışacak, arada yurttaş ezilecek. EMO’ya göre mükerrer tahsilat şimdiden başladı. Ekonomi Servisi Yurttaşlar, 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü’nü, yine bir dizi sorunla boğuşarak “kutladı”. Hükümetin, OGS’den HGS’ye geçecek vatandaşların OGS’ye ödedikleri depozitonun iadesi konusunda ortaya çıkan sorunlara kayıtsız kalması ve tüketiciyi yalnız bırakması da soğuk duş etkisi yaptı. OGS’lere ödenen paranın iadesiyle ilgili meselenin “bankalar ile cihazı satın alanlar arasında” bir konu olduğunu söyleyen Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın, devletin hiçbir sorumluluğu yokmuş gibi bankalardan şikâyetçi olması tepkiyi artırdı. Bakan Yıldırım, önceki gün gerçekleşen eDevlet ile ilgili bir toplantıdan önce gazetecilerin sorularını yanıtlarken şunları söylemişti: “HGS’de etiketleri birçok yerden bedava alabiliyorsunuz. OGS’nin cihaz maliyeti çok daha yüksek. Vatandaşlar, ‘HGS’ye geçiş olursa OGS’ye ödenen paralar ne olacak’ diye soruyorlar. Biz bunu bankalarla konuşup vatandaşın mağdur olmaması için ne gerekiyorsa yapacağız. ... Açıkçası HGS’yi devreye soktuk ya eskiden 5060 lira, 3040 dolar alan bankaların bazıları OGS’yi bedava vermeye başladı. Madem bedava verilebiliyordu, daha önce niye vermediniz? Bu soruyu da ben vatandaş adına bankalara sormak istiyorum. Demek ki bu süre zarfında vatandaşlardan haksız yere yüksek ücretler almışlar. Bunun hesabını da vatandaşlara, müşterilerine bankaların vermesi lazım.” Bakanın bu sözleri üzerine tepki gösteren çok sayıda yurttaş da gazete bürolarını arayarak, “Bu sistemi devlet kurdu, vatandaşını bankalara ‘depozito’ ödeyerek OGS satın almaya yönlendirdi. Bankalar iade edilen OGS’nin parasını ödemiyor. Ama şimdi devletin bir temsilcisi çıkıyor, ‘bunun hesabını bankaların vermesi lazım’ diyor. Devlet bu gaspa seyirci kalıyor” dediler. Bilindiği gibi OGS satışı yaparken “depozito” adı altında 4060 dolar arasında para alan bankalar, HGS’ye geçmek için cihaz iadesi yapan yurttaşlara zorluk çıkarıyor, ödeme yapmaktan kaçınıyorlar. Bu konuyu bir soru önergesi ile dile getiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, Bakan Yıldırım’ın cevaplaması istemiyle verdiği önergede, OGS için 3 milyon yurttaşın ödediği 120180 milyon TL’lik bedelin niçin iade edilmediğini belirterek, OGS kullanıcısı yurttaşımızın HGS’ye dönüşümde maddi kayba uğramaması için hangi önlemlerin alındığını sormuştu. Nüfusun yüzde 60’ı bankaya çalışıyor u Bankacılıktaki haksız uygulamaların 2012’de de sürdüğünü vurgulayan TÖF raporuna göre; nüfusun yüzde 60’a yakını bu yıl da kazandığını bankalara ödeyecek. Havada yol kısaldı Protesto ve imza kampanyası Ekonomi Servisi İki gündür bankaların aldığı masraf ve komisyonlar ile kredi kartı ücretlerini protesto ederek, bankaları boykut eden tüketici dün de çeşitli eylemlere imza attı. Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) başta İstanbul ve İzmir olmak üzere yurdun çeşitli kentlerinde protesto gösterileri ve imza kampanyaları düzenledi. Dün “15 Mart Dünya Tüketici Hakları Günü” nedeniyle saat 12.00’de Kadıköy Altı Yol’da bulunan Boğa Heykeli önünde basın açıklama yaparak ardından da imza kampanyası başlattı. “1314 Mart günlerinde bankalara gitmeyelim, kredi kartı kullanmayalım çağrısıyla başlayan mücadelemiz, bankaların soygunlarına son verene kadar hız kesmeden devam edecektir. İmza kampanyamız 1521 Mart tarihleri arasında yurt düzeyinde bulunan 43 şubemizin katılımıyla devam edecektir” açıklaması yapan dernek üyeleri, toplanan imzaların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na gönderileceğini dile getirdi. Bakanlıktan; bankacılık ve kredi kartları konusunda talep edilen hususların bir an önce komisyonlara sunulmasını ve TBMM’den geçirilerek yasalaşması talep edilecek. Öte yandan, İzmir Konak’ta da TÜKODER üyeleri, bankalarda açılan vadesiz hesaplar, kredi kartları ve kullanılan kredilerde “dosya masrafı” ve “hesap işletim ücreti” alınmasına tepki gösterdi. TÜKODER üyeleri tepki olarak kredi kartlarını makasla kesti. Yurttaşa ‘çifte kazık’ Sokak aydınlatma bedeli Enerji Bakanlığı ile belediyeler tarafından karşılanacak. Olan yine yurttaşa olacak MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Hükümetin, Elektrik Piyasası Yasa Tasarısı’nda yaptığı değişiklikle, sokak aydınlatmalarının bedelinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile belediyeler tarafından karşılanması öngörüldü. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), elektrik faturaları üzerinden zaten belediyelere elektrik tüketim vergisi ödeyen yurttaşların ayrıca genel vergilerinden de ikinci kez kamu aydınlatması için kaynak ayrıldığına dikkat çekti. EMO, kamusal aydınlatma için yurttaşlardan “mükerrer vergi tahsilatı” yapıldığını vurguladı. TBMM’de Elektrik Piyasası Yasa Tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Tasarının “genel aydınlatma” ile ilgili maddesinde AKP’lilerin önergesi ile değişiklik yapıldı. Buna göre, 31 Aralık 2015’e kadar, genel aydınlatma kapsamında aydınlatılan yerlerde gerçekleşen aydınlatma gi derleri bakanlık bütçesine konulacak ödenekten ve ilgili belediyeler ile il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından yapılacak kesintilerle karşılanacak. Bakanlar Kurulu bu süreyi iki yıla kadar uzatabilecek. Belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri payından yapılacak kesinti, büyükşehir belediyeleri ve mücavir alanlarındaki belediyelerde aydınlatma giderlerinin yüzde 10’u, diğer belediyelerde ise yüzde 5’i olarak uygulanacak. Ekonomi Servisi Türkiye’de 2012 sonu itibarıyla da nüfusun yüzde 60’a yakını bankalara borçlu. Tüketici Örgütleri Federasyonu’nun (TÖF) “Bankacılık Uygulamaları 2012” raporuna göre; yüksek faizlerle borç batağının içinde olan tüketiciler bu yılda da kazandığını bankalara ödeyecek. Bankaların “sinekten yağ çıkardığını” ifade eden TÖF, raporda bankacılık sektörünün haksız uygulamalarını şöyle sıraladı: 4 Mobil eleman ve stantlarda rastgele kredi kartı dağıtılması. 4 Kredi ve kredi kartı sözleşmesinin bir nüshasının tüketiciye verilmemesi. 4 Kart limitlerinin kişinin gelirine göre belirlenmemesi. 4 Kredi kartlarının tek limit yerine “tuşa bas artıralım” gibi keyfi uygulamalarla her karta ayrı limit tanınması. 4 Asgari ödemesini yapan ya da temerrüde düşen kredi kartlarına bileşik faiz uygulanması. 4 Ortak ATM’den para çekilmesi ile hesap görüntülenmesinden ücret alınması. 4 Havale ya da EFT’nin yüksek ücrete tabi olması. 4 Kredi kartından ücret/aidat, cari hesaplardan hesap işletim ücreti alınması. 4 Kredi kartı aidatının iade edilmesi yönünde verilen yargı kararlarına tepki olarak kartın kullanıma kapatılması. 4 Tüketici kredilerinde bilgi dışında sigorta yapılması. 4 Konut finansmanı kredilerinin (mortgage) erken kapatılmasına ceza ile yeniden yapılandırmalardan yeniden yüksek tutarlarda ücret alınması. 4 Tüm bu aykırı uygulamalara karşı kamu otoritesi olan MB ve BDDK’nin görevlerini yapmaması. Rapora göre bankalar, 2012’de toplam işletme giderlerinin yüzde 65’ini ağırlıklı olarak tüketicilerden aldıkları faiz dışı gelirlerden karşıladı. Komisyon, ücret ve hizmet gelirlerinin bankaların toplam gelirine oranı yüzde 13.8’den yüzde 14.5’e yükseldi. Diğer bankaya ait ATM cihazından 1020 TL çeken tüketicinin cebinden yaptığı işlem için 45 TL komisyon alındı. Ekonomi Servisi Uçuş rotalarının yeniden düzenlendiği söz konusu düzenleme ile İstanbulBodrum arasının 13, İstanbulİzmir arasının 6, İstanbulTrabzon’un da 3 dakika kısalacağı açıklandı. İstanbul’dan Bodrum, Antalya, Adana ve Trabzon gibi yoğun yolcu talebi olan güzergâhlarda rotanın kısaltılması için çalışma yapılıyor. 40 yıl önce belirlenen uçuş rotaları günümüz teknolojisine göre yenilenecek. Şubatta bütçe açık verdi Ekonomi Servisi Şubatta bütçe açığı 1.45 milyar TL oldu. İki aylık dönemde bütçe 4.5 milyar lira fazla verdi. Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, Geçen yıl şubat ayında bütçe açığı 2.6 milyar lira olmuştu. Bütçe OcakŞubat döneminde de 4.5 milyar TL fazla verdi. Bakanlığın ‘Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu’na göre geçen sene şubatta 6 milyar lira olan faiz dışı fazla da bu yıl şubat ayında 3.55 milyar lira oldu. Konutder: Devlet küçük firmaları kayıt dışına itiyor FATMA KOŞAR Gayrimenkul sektörünün önde gelen 17 firmasının temsil edildiği Konutder, sektörün röntgenini çekti. Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (Konutder) Başkanı Ömer Faruk Çelik bu kapsamda hazırladıkları raporu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a sunduklarını söyledi. Kamu ile özel sektör tarafından inşa edilen konut oranı arasındaki dengesizliğin sektörün en büyük çıkmazı haline geldiğini anlatan Çelik, Türkiye’de üretilen konutların yaklaşık yüzde 9’unu TOKİ ve yüzde 1.5’inin de Emlak Konut GYO tarafından üretildiğini kaydetti. Konutder üyesi 17 firmanın ise, TOKİ ve Emlak GYO ile yaptıkları projeler hariç, yüzde 1.6 oranında pazar payına sahip olduğunu anlatan Çelik, pazarın geri kalan yüzde 87.7’lik kısmını ise, çoğunluğu 510 dairelik apartmanlar inşa eden küçük ölçekli firmaların oluşturduğunu aktardı. Çelik, kurumsallaşmak isteyen sektör oyuncularının, arazi edinirken gerçek bedelden tapu harcını ve emlak vergisini ödediğini belirterek, kayıt dışı kalmak isteyenlerin ise bu bedellerden kaçındığını ifade etti. Tapu harcının sözleşmelerdeki damga vergileri, noter harçları ve KDV gibi vergilerin küçük firmaları, kayıt dışına ittiğini anlatan Çelik, “Bu durum büyük firmaları ise aşağıya doğru çekiyor. Böylece devlet, kurumsallaşmayı ve büyümeyi değil, küçük kalmayı ve kayıt dışı çalışmayı teşvik eder duruma düşüyor” diye konuştu. Konut sektörü ile ilgili gazete ve TV reklamları baz alınarak kamuoyunda yanlış bir şekilde yüksek kârlılık algısının oluşturduğunu savunan Çelik, hasılat üzerinden brüt yüzde 20 kâr marjı elde eden firmanın net kâr marjının yüzde 7 olduğunu aktardı. Çaykur’da grev kararı metalde uzlaşmazlık İSTANBUL/RİZE (Cumhuriyet) Binlerce işçiyi ilgilendiren iki büyük sektörde emekçileri hareketli günler bekliyor. Metal iş kolunda toplu iş sözleşme görüşmeleri uyuşmazlıklar sonuçlanırken gıda da grev kararı alındı. DİSK’e bağlı Birleşik Metalİş Başkanı Adnan Serdaroğlu, grup sözleşmesinde neden uyuşmazlık sürecine girildiğini anlattı. Serdaroğlu, işveren örgütü Metal Sanayicileri Sendikası’nın (MESS) dayattığı teklifinin kabul edilemez olduğunu belirterek, Türk Metal’in de uyuşmazlık imzaladığını söyledi. Serdaroğlu, sözleşmeye ilişkin taleplerini de açıkladı. Tamamlama ve zamların ortalama ücretlere etkisi birinci altı ay için yüzde 19 zamma ya da net 210 lira artışa tekabül ediyor. Öte yandan, Tekgıdaİş Sendikası ile ÇAYKUR ve bağlı işyerlerinde sürdürülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine, sendika grev kararı alarak işyerlerinde ilan etti. Sendika, grevi 1015 Nisan arasında hayata geçirmeyi planlıyor. 16 MART 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ Ekonomi Servisi IMF Türkiye’de bankacılık sektörünün yeterli ölçüde sermayelendirilmiş durumda olduğunu ve büyümek için yeterli imkânı olduğunu belirtti. IMF sözcüsü, “Türk bankacılık sistemi gelişen piyasalardaki benzerlerine oranla büyümek için yeterli imkâna sahip ve sistem ekonomi ile kıyaslandığında küçük kalmaya devam ediyor” dedi. IMF: Bankalar kârlı KISA... KISA... l Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Türk Telekom’un yüzde 6.68 oranındaki hissesinin halka arzının zamanlamasının piyasa şartlarına göre tespiti hususunda Türk Telekom İhale Komisyonu’nun yetkilendirildiğini duyurdu. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 1.8085 1.8117 1 ABD Doları: 0.9641 Avustralya Doları 5.7127 Danimarka Kronu 0.9432 İsviçre Frangı 6.4025 İsveç Kronu 96.04 Japon Yeni 1.0206 Kanada Doları 5.7817 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3054 ABD Doları 1.5144 ABD Doları 1.8072 1.8144 1.8629 1.8950 2.3591 2.3686 2.7322 2.7525 1.9101 1.9282 1.7631 1.7844 6.2340 6.5079 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8715 1.8837 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.3608 2.3651 2.7341 2.7484 1.9130 1.9253 1.7696 1.7776 6.3289 6.4117 1 DANİMARKA KRONU 0.31608 0.31763 0.31586 0.31836 SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını l Şişecam, bünyesinde ve bağlı ortaklıklarının elinde bulunan gayrimenkullerin satışı için çalışma başlattı. Şişecam, Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na yaptığı açıklamada, mülkiyetindeki Paşabahçe Beykoz, Anadolu Cam mülkiyetindeki Topkapı ve Çayırova Cam mülkiyetindeki Kançotepe gayrimenkullerinin değerlendirilerek likit hale getirilmesi için genel müdürlüğe yetki verildiğini belirtti. ALIŞ 1.8060 2.3600 2.7200 1.9050 92.50 624.50 SATIŞ 1.8100 2.3640 2.7600 1.9350 92.85 627.50 0.28126 0.28417 0.28106 0.28482 0.31203 0.31412 0.31181 0.31484 1.8785 1.8910 1.8715 1.8982 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.48224 0.48311 0.47862 0.48673 GECELİK FAİZLER 3 Günlük Repo 6.17 7 Günlük Repo 5.15 1 Kuveyt D.: 3.5193 ABD Doları fonbul.com