Katalog

Zam ve işsizlik kapıda Prof. Dr. Boratav, 2014’te zamların kaçınılmaz olduğunu, işsizliğin de artacağını söyledi MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Uluslararası fon akımlarında bozulma olursa Türkiye ekonomisinin döviz kurundan başlayan bir çalkantıya girmesinin ciddi bir tehdit oluşturacağını dile getiren Prof. Dr. Korkut Boratav, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın yıl sonu dolar hedefini 1.92 olarak açıkladığını, ancak bu hedefin gerçekleşmediğini belirtti. Merkez Bankası Başkanı’nın “garip bir söylem tutturduğunu” söyleyen Boratav, Başçı’nın fiilen enflasyon hedeflemesinden döviz kuru hedeflemesine kaydığına dikkat çekti. Boratav’ın gelecek yıla ilişkin öngörüleri özetle şöyle: “Problem dış denge ve döviz kuru üzerindeki baskılar. Yani dış kaynakların terse dönmesi, yavaşlaması halinde döviz kurundaki tırmanma ekonominin ana riski. Enflasyon ciddi Merkez Bankası’nın müdahalelerine karşın dolar kurunda ciddi bir düşüş olmazken, akaryakıt ve gıda başta olmak üzere birçok ürüne ardı ardına gelen zamlar da yurttaşın belini büküyor. Ekonomistler 2014 yılında da yurttaşı zor günlerin beklediğine dikkat çekiyor. bir risk değil. Mühim olan döviz kurunu hedefliyor. Zaten 2011’in sonunda bir kere daha söylemişti. ‘Bu sene Türk Lirası’na para yatıranlar kazanır. Türk lirası bu sene doları yenecek’ dedi. Döviz hedefi sundu uluslararası yatırım çevrelerine. ‘Dövizi bu sene kontrol edeceğim, pahalandırmayacağım’ dedi. Şimdi bir de bu son çalkantıda 1.92 hedefini söyledi. Yani bir şeyi ya açık yaparsın yahut böyle dolambaçlı yolla yaparsın. Bu çeşitli baskılar nedeniyle dolambaçlı yolla yapıyor. Çünkü IMF ve uluslararası finans çevreleri enflasyon hedeflemesinde ısrarcı. Problem bu. Fiilen döviz hedeflemesine kayıyor. Ancak açıkça da söyleyemiyor. Enflasyon raporlarında bile bazen açıkça bazen de satır aralarında görülüyor. Temel problemin uluslararası fon akımlarında bozulma olursa Türkiye ekonomisinin döviz kurundan başlayan bir çalkantıya girmesi ciddi bir tehdittir.” Boratav, 2014 yılına ilişkin beklentiler konusunda da, 2013’ün son üç ayının milli gelir rakamlarının öncekilerin altında olacağına dikkat çekti. Ekonominin 2014’e yavaşlayarak gireceğini, sanayi üretim rakamlarının bunu gösterdiğini, ekim rakamlarında daralma olduğunu belirten Boratav, “Türkiye büyük ölçüde dış kaynak giriş çıkışlarına bağımlı olduğu için zaten sıkıntı var. Yılın özellikle mayıstan sonraki veya mayısla başlayan döneminde... Dış kaynak girişleri önceki yıla göre düşüyor. 2013’ün son üç ayı, 2014’ün ilk ayları bu dış kaynak girişlerinde yavaşlamanın etkisini taşıyacak. Özellikle döviz piyasaları üzerindeki baskı daha da vahimleşirse ekonomide sıfır büyüme, hatta küçülme bile gündeme gelebilir ama bu ortamın ne kadar devam edeceği belli değil. Şu anda görüntü iyi değil. 2013’ün son üç ayı ile 2014’ün ilk aylarında çok düşük büyüme hatta küçülme olasılığı var. ‘Görünüm iyi değil’ Sonrası ne olur onu öngörmek mümkün değil” diye konuştu. 2014’te yurttaşları zor bir dönemin beklediği yorumunun yanlış olmadığını dile getiren Boratav, “Dövizin pahalılaşmasının fiyatlara yansıması kaçınılmaz. Enerji Bakanı da söyledi. ‘Doların 2 liradan 2.10 liraya çıkması halinde 4 milyar dolar açık veriyoruz’ dedi. Bu ne demek, enerji zammı yapmak zorunluluğu var. Seçimlere kadar erteleyebilir miyim diye bakılıyor. Ancak bir de özel sektörün piyasa kuralları var. Orada maliyet artışları devam ederse, girdilerdeki pahalılaşma fiyatlara yansıyacak birincisi bu. İkincisi de ekonomi durgunlaşırsa bir de işsizlik artacak tabii. Zaten artma eğiliminde. Bu eğilim daha da hızlanabilecek” değerlendirmesini yaptı. Turtles, Flipz ve Treasures markaları ile çikolata kaplamalı atıştırmalık ürünler pazarında faaliyet gösteren DeMet’s’in müşterileri arasında Safeway, Target, Walmart, Costco, Walgreens, Kroger gibi ABD’li perakende zincirleri bulunuyor. ABD’li özel sermaye şirketi Brynwood Partners, DeMet’s’i 2003’te Nestle’den satın almıştı. ABD’li DeMet’s Yıldız’ın oldu u Ülker ile birlikte çok sayıda markayı bünyesinde toplayan Yıldız Holding, ABD’nin en köklü şirketlerinden birini satın aldı. Ekonomi Servisi Yıldız Holding, ABD çikolata kaplamalı ve atıştırmalık ürünler pazarının köklü şirketlerinden DeMet’s Candy Company’nin yüzde 100 hissesini 221 milyon dolara satın almak için Brynwood Partners V L.P. ile hisse alım sözleşmesi imzaladı. Yıldız Holding, söz konusu satın alma ile Kuzey Amerika pazarındaki faaliyetlerini büyütmeyi hedefliyor. Yıldız Holding’den yapılan açıklamaya göre ABD’de Pennslyvania Mohnton’da ve New York Big Flats’deki iki fabrikasında üretim yapan DeMet’s’in 2012 sonu itibarıyla satışları yaklaşık 130 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Açıklamada, “Yıldız Holding’in DeMet’s’i bünyesine katmasının ana sebepleri arasında, ABD organize perakende pazarındaki mevcut faaliyetlerin geliştirilmesi fırsatı yatıyor. DeMets’in oturmuş dağıtım gücü, Yıldız Holding ürünlerinin üretimdağıtım ve satış kanallarına sokulmasını sağlayacak nitelikte. Şirket, Godiva ile dağıtım kanalları ve lojistik, konularında sinerji yaratacak yeteneklere de sahip” denildi. Yıldız Holding, 2008’de de merkezi New York’ta bulunan çikolata markası Godiva’yı satın almıştı. Açıklamada yer alan bilgiye göre dünya şekerleme ve çikolata ürünlerinin yüzde 54’ünü oluşturan ABD çikolata pazarı, yılda ortalama yüzde 8 büyüyor. Pazarın büyüklüğü yaklaşık 80 milyar dolar civarında. Ekonomi Servisi Ekonomi Gazetecileri Derneği’nin (EGD) Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) salonlarında gerçekleştirilen Geleneksel Yılbaşı Buluşması’nda her yıl olduğu gibi ekonomi basınının başarılı temsilcilerine ödül verildi. Toplantı, EGD Başkanı Celal Toprak’ın açış konuşmasıyla başladı. Bilginin objektif bir şekilde kamuoyuna ulaşmasının önemini vurgulayan TİM Başkanvekili Mustafa Çıkrıkçıoğlu da konuşmasında ekonomi basınının misyonunun belirli ideolojinin kalıplarına göre değil, “yansıdığı şekilde EGD’nin Geleneksel Yılbaşı Buluşması yansıtmak” olduğunu söyledi. Bu yıl Milliyet Gazetesinden Güngör Uras, Sabah Gazetesinden Meliha Okur ve Feride Cem, Gözlem Gazetesinden Çetin Gürel, Aksiyon Gazetesinden Cemal Kalyoncu, Vatan Ga zetesinden Necla Dalan, Fortune Turkeyden Kenan Şanlı, Türkiye Gazetesinden Metiner Sezer, Medya Takip Merkezinden Halef Vayis, AB Vizyonundan Serap Girgin Baykal, Zaman Gazetesinden İbrahim Balta, TAB Ha ber Ajansından Erdoğan Yılmaz, Habertürk Gazetesinden Hacer Gemici, Para Dergisinden Oktay Özger, Ekonomistten Mustafa Kemal Çolak ve Anadolu Ajansı’ndan Yılmaz Yıldız ödüle layık görüldü.