Katalog

SAYFA 10 EKONOMİ CUMHURİYET 12 OCAK 2013 CUMARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Bilişim okuryazarlığı konusunda son sırada yer alan Türkiye’de 10 milyon kişi düzenli okey oynuyor İnternette işimiz oyun Ekonomi Servisi TBMM Bilişim ve İnternet Araştırma Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Avrupa’daki 25 ülkede bilişim okuryazarlığı konusunda yapılan araştırmada, Türkiye’nin son sırada yer aldığını söyledi. Ünüvar, buna karşın Türkiye’deki dijital oyuncu sayısının 20 milyona ulaştığını, 10 milyon kişinin de internette düzenli okey oynadığının saptandığını bildirdi. Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Ankara Şubesi’nin konuğu olan Ünüvar, komisyonun 3 aylık çalışma sonucu hazırladığı, 157 öneriden oluşan 1150 sayfalık raporu, 10 gün önce TBMM Başkanlığı’na sunduğunu anımsattı. Bilişimin giderek insan hayatında daha fazla yer aldığını kayde ? TBMM Bilişim ve İnternet Araştırma Komisyonu Başkanı Ünüvar, bilişim okuryazarlığı konusunda yapılan araştırmada Türkiye’nin son sırada yer aldığını açıkladı. Buna karşılık Türkiye’deki dijital oyuncu sayısı 20 milyona yaklaşıyor. 10 milyon kişi de düzenli okey oyuncusu. Nar Tanesi Vurgun Senesi Tarımın sahipsizliği, güçlülerin sultası, üreticinin emeğinin istismarı, yıllar geçse de değişmiyor. Üretici kamusal desteklerden her geçen yıl biraz daha yoksun bırakılıyor, planlı üretimden, yol göstericilikten yoksun bırakılıyor. Kendi kaderine terk edilen, örgütsüz bırakılan üretici tarladaki, bahçedeki mahsulü için modern tefeci bankaların ve tarladan malı kaldıran büyük perakende zincirlerinin eline, insafına terk edilmiş durumda. Ürünü neredeyse yok pahasına kaldırılıyor. Yıllar geçse de değişmeyen bu makus talihin son örneği nar... 2012 narda vurgun senesi... Birkaç yıldır yazılı ve görsel medyada nar üstüne sürdürülen yayınları hatırlayın. Özellikle sağlıkla ilgili... Narın insan sağlığına olan faydaları elbette açık. Ama öyle abartılı anlatıldı ki... “Adeta bir ‘ilaç’, hatta antibiyotik olan nar, özellikle bağışıklık sistemini güçlendirerek pek çok hastalıktan koruyor. İçerdiği bazı maddelerle kolesterol ve şekeri de dengeleyen nar, kalp sağlığını koruduğu gibi, kanser hücrelerinin de gelişmesini engelliyor; içerdiği antioksidanlar sayesinde vücudun savunma sistemini güçlendiriyor...” Bu propagandanın ardından nara olan talep olağandışı arttı. Buna bağlı olarak da fiyatlar... O zaman tarım üreticisi ne yaptı? Tarlasındaki, bahçesindekini söktü nar ekti. 2002 yılında 3.5 milyon olarak saptanan nar ağacı sayısı 2007’de katlandı 7 milyonu buldu, sonraki 5 yılın sonunda yani 2012’de de 15 milyon ağaca ulaştı. Yarısı meyve veriyor, yarısı da yakında verecek. “Nara hücum” ile birlikte ağaç sayısı, üretim de patlama gösterdi. den Ünüvar, işadamlarına bu alanda yatırım yapmalarını önerdi. Ünüvar, “Artık insanlar evlerinde çalışıyor, oyunlar üzerine yazılımlar üretiyor, yattıkları yerden milyar dolarlara ulaşan rakamlarda paralar kazanıyorlar. Zamanında bilişime yatırım yapan ülkeler de bugün karşılığını alıyor. Kore’nin milli geliri 1960’da Türkiye’nin yarısıydı. Şimdi sadece Sam sung’un cirosu Türkiye’nin toplam gelirinden fazla” dedi. Türkiye’de bilişimde büyük gelişme yaşandığını, ancak kuşaklar arasında büyük farklılıklar bulunduğunu anlatan Ünüvar, bilişim okuryazarlığının uluslararası 8 kriteri bulunduğunu bildirdi ve bu kriterleri şöyle sıraladı: “1 İstenmeyen mesajları engelleyebiliyor musunuz? 2 İnternet güvenliğini sağlayacak bilgilere erişebiliyor musunuz? 3 Kullandığınız web sayfalarını sık kullanılanlara ekleyebiliyor musunuz? 4 Sosyal paylaşım ağında profilinizdeki gizlilik ayarlarını değiştirebiliyor musunuz? 5 İnternet sitesinde erişilen bilgilerin doğruluğunu başka kaynaklarla test edebiliyor musunuz? 6 Sörf geçmişini silebiliyor musunuz? 7 İstenmeyen, spam epostalarını engelleyebiliyor musunuz? 8 Filtre ayarlarını değiştirebiliyor musunuz?” Bu soruların tamamına “evet” diyebilenlerin bilişim okuryazarı olarak kabul edildiğini kaydeden Ünüvar, “Çocuklar artık bilgi ihtiyaçlarını anne babadan çok internetten karşılıyor. Eskiden kuşak çatışması dediğimiz şey, bugün bilgi çatışması şeklinde karşımıza çıkıyor” diye konuştu. Yapı Kredi Sigorta’ya 4 talip çıktı Ekonomi Servisi Yapı Kredi Sigorta’nın satışıyla ilgilenen yatırımcılar arasında Japonya’dan DaiIchi Life Insurance ile Sompo Japan Insurance’ın yanı sıra Zurich Insurance Group ve Allianz SE yer alırken grubun elementer taraftan tamamen çıkması ancak emeklilik tarafında varlığını sürdürmesi bekleniyor. Konu hakkında bilgi sahibi kaynakların Reuters’a verdiği bilgiye göre, bazı yatırımcılar şirketin emeklilik tarafıyla ilgilenmediklerini sadece elementer taraf için teklif vereceklerini söylediler. Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “Yaklaşık iki hafta önce satış sürecinde ikinci aşamaya geçildi” derken, muhtemelen üçüncü tur görüşmelerin de yapılacağını söyledi. DaiIchi, Sompo Japan, Zurich Insurance Group ve Allianz konu hakkında yorum yapmadılar. Bir kaynak, Munich Re’nin de sürecin içinde yer aldığını söyledi. Munich Re, konu hakkında yorum yapmadı. Törene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Ciner Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Ciner ve TCC Başkanı Wang Zhiyuan katıldı. Trona para basacak ? Ciner Grubu, Özal’ın “Türkiye’nin bütün borçlarını öder” dediği trona madenlerine 1.3 milyar dolarlık yatırım yapıyor. Finansmanı Çinliler sağlayacak. Üretilecek soda külünün tamamı şimdiden satıldı. Törene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Ciner Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Ciner ve TCC Başkanı Wang Zhiyuan ve Park Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Soda Kazan Yönetim Kurulu Başkanı Nedim Şener katıldı. Toplantıda verilen bilgilere göre, 5 bölümden oluşacak soda külü yatırımları 2016 ve 2017’de tamamlanacak. Finansmanı Çin bankaları sağlayacak. Tesislerde toplam 2 bin 200 kadrolu personel çalışacak. Bu Ekonomi Servisi Ciner Grubu iştiraklerinden Kazan Soda Elektrik ile Çinli Tianchen Engineering Corporation (TCC) yatırım tutarı 1 milyar 350 milyon doları bulan Soda Külü ve Kojenerasyon Tesisleri için anlaşma imzaladı. Ankara Kazan’da kurulacak tesis ile Ciner Grubu dünyanın en büyük soda üreticisi olacak ve yıllık maden ihracatını 1 milyar 750 milyon dolara çıkaracak. Eti Soda’nın payı dahil, bunun 1 milyar 250 300 milyon dolarlık bölümü sodadan oluşacak. arada Eti Soda’nın üretim kapasitesi de yıllık 500 bin ton civarında artırılacak. Ürün satışında herhangi bir sıkıntı yaşanmayacak. Öyle ki, Eti Soda’nın 2013 üretiminin tamamı da bugünden satılmış durumda. Yöneltilen sorular üzerine TCC Başkanı Zhiyuan, Tuz Gölü depolama projesini 44 ay içinde tamamlayacaklarını açıkladı. Ciner de, “Rahmetli Özal’ın, Türkiye’nin borcunu ödeyecek rezerv dediği rezervi benim yapmam mutluluk veriyor” dedi. Haydar Yenigün ord Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, 2012 yılını değerlendirip, 2013 yılı hedeflerini paylaştığı basın toplantısında Ford’un, son 11 yılda 1 milyon 90 bin 459 adet araç satarak tam 11’inci kez aralıksız Türkiye’nin en çok tercih edilen markası olduğunu kaydetti. Yenigün, 2012’de toplam 317 bin adet araç satışı gerçekleştirerek iç pazarda toplam yüzde 13.8 pazar payına ulaştıklarını kaydetti. Yenigün, Ford’un 2012 yılını; toplam pazar birincisi, ticari araç pazarı birincisi ile ticari ve binek pazarları birincisi (kamyon hariç) olarak kapattığını belirtti. Haydar Yenigün, ayrıca 2012’de yüzde 26.7’lik ticari araç pazar payı ile Avrupa’daki en yüksek pazar payını elde F ? Türkiye’de toplam satışlarda lider olan Ford Otosan, Avrupa’da da payını artırdı. Ford satışta 11. kez birinci ederek Ford bünyesindeki liderliğini sürdürdüğünü anlattı. Daha önce açıklanan 20112014 döneminde tamamlanması planlanan 1 milyar dolarlık yatırımın 423 milyon dolarlık kısmının bu yıl gerçekleştirildiğini ifade eden Yenigün, 20042012 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 20 büyümeyle, toplam temettü ödemesi 2.5 milyar dolar olan Ford Otosan‘ın, son 5 yılda ortalama yüzde 12 temettü verimi ile İMKB’de yine ilk sırada yer aldığını söyledi. Haydar Yenigün, 2013’te Ali Koç’un liderliğinde yine büyük işlere imza atacaklarını ifade ederek, “Hedefimiz, önümüzdeki 10 yılda da büyüyerek liderliğimizi devam ettirmek olacak” dedi. GÜNDE 4 TREN YÜKÜ İHRACAT YAPILACAK iner Grubu bu yatırımın sorunsuz ihracatı için Ulaştırma Bakanlığı ve Devlet Demiryolları (TCDD) ile de anlaşma yaptı. Tren yolu tesisin içine girecek. Bunun için gerekli yatırımın mali kısmını Ciner NEREDE Grubu üstlenecek. Madende çıkan ürün, günde 8 bin ton mal, dört ayrı trenle KULLANILIYOR? deniz kıyısına taşınacak. Bu malın tamamı Güney Amerika ve AvusAnkara çevresinde yaklaşık 1.1 milyar totralya da dahil olmak üzere ihnun üzerinde trona rezervi rac edilecek. Grup bu yatırım var. Beypazarı rezervi de için madencilik sektörünün 240 milyon ton. Türkiye sağladığı bütün teşvik imABD’den sonra ikinci büyük kânlarından yararlanacak. Ayrezerve sahip. Meksika dışınrıca, stratejik yatırım teşvik da hatırı sayılır bir rezerv belgesine başvuracak. Üreyok. Bu maddeler cam üretitim için gereken enerji, tesis mi, kimya sektörü, sabun ve bünyesinde kurulacak 800 deterjan endüstrisi, kâğıt, MW’lık dağalgaz santralından yiyecek, hayvan yemi give kojenerasyondan sağlanabi birçok alanda kullanıcak. Elektriğin kullanılmayan lıyor. bölümü piyasaya satılacak. C Çok değil, 4 yıl önce, 2008’de 128 bin tonu bulan nar üretimi 2011’de 217 bin tona çıktıktan sonra asıl patlamayı 2012’de yaptı ve üretim 315 bin tona fırladı. Üretim patlaması ile birlikte yaşanan perişanlığa, 9 Ocak tarihli Dünya gazetesinden Kezban Karaboğa dikkat çekti ve şu saptamayı yaptı; “Aşırı ve plansız plantasyonlar narda hem ekim alanlarını hem de üretimi artırınca narın fiyatı 45 kuruşa kadar düştü. Nar için önce ‘sağlıklı’ denildi, tüketimi arttı. Çiftçiler destek alarak üretime hücum ettiler. Fiyatlar yükseldi ancak şimdi nar, bakım ve nakliyat parasını bile karşılayamaz hale geldi. Meyve suyu üreticilerinin de bolluk nedeniyle düşük fiyat verdikleri nar iç piyasada kaldı. Buna Ortadoğu’daki karışıklıklar, Suriye kapısının kapanması ve üretim zincirinde soğuk hava depolarının olmaması da eklenince iç piyasada genel tüketiciye hitap eden narda kullanım miktarı arttı.” Kilosu 45 kuruşa düşen nar, bahçeden ürünü alanların ödediği fiyat. Oysa marketteki, pazardaki tezgâhta narın üstündeki etiket, yıllardır 23 TL’nin altına inmiyor. Üretim patlasa da tezgâh fiyatı değişmiyor, bu da yıllardır tarımda oynanan oyunun, tarladan, bahçeden tezgâha uzanan zincire hâkim güçlerin sömürü düzeninin değişmezliği... ??? 9 Ocak Çarşamba günü Antalya’da, Ziraat Mühendisleri Odası Antalya Şubesi’nin düzenlediği panelde tarımın sorunlarını masaya yatırdık. Plansız, piyasaya terk edilmiş tarımı kuşatan iki önemli tehdide özellikle parmak basıldı. Birincisi banka sisteminin kuşatmasıydı. Tarım, 2012 Kasım sonu Bankalar Birliği verilerine göre toplam kredilerden yüzde 4’e yakın pay alabiliyor. Ancak şartları hiç de makul olmayan bu kredileri temin etmede çiftçi bankası olarak bilinen Ziraat Bankası da artık hiç de çiftçi dostu gibi değildi, paragöz bankalardan farksız davranıyordu. İstihdamın yüzde 25’ini barındıran tarımın toplam kredilerden aldığı pay 32 milyar TL ile toplamın yüzde 4’ünden ibaret. Tarım üreticisi kredi yükümlülüğünü geri ödemede zorlanıyor ve şimdiden 1 milyar 72 milyon TL batık kredisi var. Bu da toplam batıkların yüzde 5’ine yaklaşıyor. Tarımı kuşatan ikinci tehdit, büyük perakende zincirleri, büyük gıda endüstrisi. Büyük mal tedarikçisi olarak sahne alan bu büyük firmalar, tarımsal piyasada fiyat belirlemede iyice egemen duruma geliyorlar. Tarımın, yeniden planlamaya ihtiyacı var. Tarıma bütçeden desteğin yüzde 2’lerden yüzde 5’lere çıkarılması gerekiyor. Tarımın finans ve alım tekellerinin sultasından kurtarılması gerekiyor. En önemlisi, üreticinin demokratik kooperatiflerde örgütlenmesi, mevcutlarda tabanın söz sahibi olması gerekiyor. 1ABD Doları: 0.9461 5.6214 0.9163 6.5009 88.92 0.9834 5.5375 3.7503 Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7710 1.7740 Avro 2.3590 2.3610 İngiliz Sterlini 2.8300 2.8800 İsviçre Frangı 1.9150 1.9400 24 Ayar Altın 94.50 94.85 Cum. Altını 636.00 639.00 Yerel yönetimlere 1.5 milyarlık yatırım Ekonomi Servisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, maliyeti 1.5 milyar lirayı bulan 389 temizlik ve hizmet aracı ile 365 tesis ve çevre yatırımları yaptı. Çevre yatırımlarının açılış töreni, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Bakan Erdoğan Bayraktar’ın katılımıyla 17 Ocak perşembe günü yapılacak. Bu çerçevede Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nce 311 belediye ve 21 il özel idaresine, toplam 60 milyon lira değerinde 332 çöp toplama, 2 vidanjör, 55 çevre denetim olmak üzere toplam 389 temizlik ve hizmet aracının dağıtımı yapılacak. Ayrıca 365 tesis ve diğer yatırımların hizmete sunulmasının yanı sıra 212 atıksu arıtma tesisinin enerji sarfiyatı giderinin 27 milyon liralık kısmı ödenecek. 100 belediye ve 1 organize sanayi bölgesinin atıksu arıtma tesisi ve kanalizasyon şebekesi için 55 milyon lira, 2 bin 200 belediyenin altyapı ve kanalizasyonu için 324 milyon lira hibe yardımında bulunulacak. Törende, Bakanlığın ilgili kuruluşu İller Bankası tarafından yatırımı tamamlanan 628 milyon lira maliyetli 211 kanalizasyon şebekesi, atıksu arıtma ve derin deniz deşarjı tesisi de hizmete açılacak. Başbakan Erdoğan, ayrıca İstanbul, Kocaeli, Bursa, Sakarya, Balıkesir, Çanakkale, Bilecik, Yalova, Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli’nde toplam 13 milyon liralık 39 hava kalitesi ölçüm istasyonun açılışını yapacak. MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ ALIŞ 1.7624 SATIŞ 1.7709 1.8717 2.3507 2.8565 1.9327 1.8008 6.2865 12 OCAK 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.7612 1.7736 1.8509 1.8829 2.3378 2.3542 2.8396 2.8608 1.9174 1.9356 1.7861 1.8076 6.1117 6.3808 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8595 2.3394 2.8416 1.9203 1.7927 6.2048 0.31349 0.31503 0.31327 0.31575 0.26960 0.27241 0.26941 0.27304 1 Avro: 1.3274 ABD Doları 1 İng. S: 1.6130 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5499 ABD Doları Bayraktar 0.31766 0.31980 0.31744 0.32054 1.9784 1.9915 1.9711 1.9991 GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.00 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47135 0.47220 0.46781 0.47574 fonbul.com