Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 EYLÜL 2012 PERŞEMBE kultur@cumhuriyet.com.tr 16 KÜLTÜR Derya Bengi’nin hazırladığı ‘Uzayda Bir Elektrik Hasıl Oldu: 1960’larda Müzikli Türkiye’ sergisi Depo’da Günay’dan Louvre açıklaması ? SAMSUN (AA) Samsun’un Alaçam ilçesindeki Alaçam Mübadele Müzesi’nin açılış törenine katılan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, gazetecilerin sorusu üzerine, Louvre Müzesi’nde açılan İslam eserleri sergisinde yer alan ve Türkiye’ye iade edilmesi gereken eserlerle ilgili açıklamada bulundu. Günay; “Sergiyi görünce anlayacağız. Ama Louvre Müzesi’nde bize iade edilmesi gereken eserler var. Bu eserleri, Türk İslam eserleri koleksiyonunda sergiye çıkaracaklar mı, çıkarmayacaklar mı onu henüz bilmiyorum. Ama Louvre Müzesi’nde bizim en önemli eserimiz olarak Sultan 2. Selim’in türbesinin bahçesinden alınıp götürülen İznik çinisi panomuz var, onu kararlılıkla geri istiyoruz. O bir levha içinde çeşitli parçalardan oluşuyor. Umarım fazla eser yoktur. Ama biz dünyada bizden yasadışı gitmiş ne kadar eser varsa hepsini takip ediyoruz.” Müzikli serbest sözlük AYŞEGÜL ÖZBEK Bugünden baktığımızda 60’lar nasıl görünüyor? Müziği, yaşantısı, ruhu, kılık kıyafetiyle hâlâ çok güzel ve etkileyici değil mi? Jim Morrison yaklaşık 40 yıl önce bir kâhin gibi söylemiş zaten: “Gelecekte insanlara çok güzel görüneceğimizi sanıyorum.” Erkin Koray da bir röportajında “Galiba o sıralar uzayda bir elektrik hasıl oldu” diyerek durumu kendince bir mantığa oturtmuş. Şu sıralar 60’ların ruhunu, o günlerden bakarak kavramak için, üzerine çok kafa yorulmuş bir sergi yer alıyor Tütün Deposu’nda. Roll, Express ve Bir+Bir’in yayın ekibinden Derya Bengi’nin küratörlüğünde açılan “Uzayda Bir Elektrik Hasıl Oldu: 1960’larda Müzikli Türkiye” sergisi bir yıllık bir çalışmayla ortaya çıkmış. 60’lardaki Türkiye’nin toplumsal dönüşümüne müzikle bir bakış sunan sergide gazete kupürleri, plaklar, fotoğraflar ve Ümit Kıvanç’ın dönemin Yeşilçam filmlerinden derlediği bir filmden çok daha fazlası var. Ayrıca 24 Ekim’e kadar sürecek sergi kapsamında bir dizi söyleşi de düzenleniyor. Bugün saat 18.30’da gerçekleşecek ilk konuşmada Mehmet Ö. Alkan “27 Mayıs’tan 12 Mart’a darbeler parantezinde demokrasinin sesli tarihi” ve Ömer Mad Desen HERMAN TAŞÇIOĞLU ? Türkiye’nin 60’lardaki toplumsal dönüşümüne müzikle bakış sunan sergide gazete kupürleri, plaklar, fotoğraflardan çok daha fazlası var. Bengi, sergi için ‘Kronolojik değil ama başı ve sonu birer darbe, o darbelerin müzikte de karşılığı var. 60’lardan küçük öykücüklerin aktarıldığı sergi, ‘bir tür serbest sözlük’ gibi... ra “60’larda genç olmak” üzerine konuşacak. Sergi, Roll ve Bir+Bir için arşivlerden hazırladığınız sayfanızın birikimiyle mi oluştu yoksa planlı mıydı? 60’ları bir sanat disiplini üzerinden anlatmaya odaklı uluslararası bir projenin ürünü bu sergi. 3 ülkeden biri Türkiye. Avusturya ve Hırvatistan ise mimari ve modern sanat üzerinden anlatmayı seçmiş. Depo’daki bu sergi de bunun Türkiye ayağı. 60’lardaki toplumsal dönüşümü müzik üzerinden anlatmaya karar verince müzik gazeteciliği yapan birinin sergiyi yapmasının fena olmayacağını düşünmüşler. Ekip olarak Hürriyet, Cumhuriyet, Millliyet, Akşam, Bugün ve Son Havadis gazetelerini, Hayat ve Ses dergilerini taradık. O yıllar içinde kalmaya ve o dile vakıf olmaya çalıştım. 68 ile ilgili epey kitap okumuşluğum, müziğini dinlemişliğim var. Pink Floyd’un nasıl ortaya çıktığını biliyoruz fakat asıl damar o gün Fikret Kızılok hakkında gazeteler neler yazıyor? Sergide Tülay German, Zeki Müren, Orhan Gencebay ve Ajda Pekkan öne çıkıyor. Bu isimleri bir dönüm noktası gibi mi aldınız? Tam o değişimin motorları ve bir araya gelişleri simgeleyen insanlar. Birbirinden çok farklı, iki ayrı kültür olduğu zannedilen bir apartmandaki iki komşu, iki ayrı dünya bir şekilde birbirine misafirliğe gitmeye başlıyor. Batı müziğiyle Türkçe söz arasındaki, Türkiye’deki Batılılaşma arzusuyla Türkiye’nin gerçeği arasındaki denge, Ajda Pekkan’la kuruluyor ilk. Sergiyi belli bir kronolojiye oturtmamayı özellikle mi tercih ettiniz? Öyle olsa biraz tatsız olurdu, ama başı ve sonu belli. Başı ve sonu birer darbe ve o darbelerin müzikte karşılığı var. Bir tanesi 27 Mayıs ihtilali esnasında bütün ülkede hit şarkı olan “Olur mu böyle olur mu” marşı diğeri de 12 Mart’ta “Hair” müzikali. Dergicilikten gelen alışkanlıkla “Bir tür dergi yapalım, ama uzun yazılar değil de sadece spotlar olsun” istedik. 60’lardan küçük öykücükler. Bir arkadaşın deyimiyle, “bir tür serbest sözlük” gibi... Kronoloji sadece “Tatlı 60’lar” bölümünde dikkat çekiyor... Fotoğraflar: UĞUR DEMİR Basquiat’tan yeni rekor beklentisi ? Kültür Servisi Ünlü ABD’li graffiti sanatçısı ve yeni dışavurumcu ressam JeanMichel Basquiat’ın erken dönemine ait bir tablo, kasım ayında Christie’s Müzayede Evi’nde satışa sunulacak. “Untitled 1981” (İsimsiz 1981) tablonun 20 milyon dolardan (yaklaşık 36 milyon TL) fazla bir rakama satılarak ve sanatçının satış rekorunu kırması bekleniyor. Basquiat, Willem de Kooning, Andy Warhol ve Jackson Pollock ile birlikte çağdaş sanatın büyük ustalarından kabul ediliyor. İki ayrı dünya... TİP Meclis’te ‘Van Gogh girdi rüyama’ Bodrum Zeki Müren Müzesi’nden Müren’in orijinal kıyafetini istedik ama vermedi Kültür Bakanlığı. Sadece müzeden müzeye aktarılabiliyormuş. Kostüm bölümünde okuyan Zeki Müren hayranı bir arkadaş bu elbiseyi yaptı. Müren’in 100’ü aşkın kıyafetinin tek tek isimleri var. “Van Gogh girdi rüyama”, “Avucumundaki dua”, “Mimozaların tebessümü”... Bir gecede 1012 kostüm değiştiriyor. Büyük Maksim Gazinosu tam sayfa ilan verdiğinde, “Eşsiz sanatçı Zeki Müren şu kostümlerle sahneye çıkacaktır” diyor. Şarkı isimlerine ulaşamıyoruz mesela ama hangi kostümü, hangi gece giymiş, biliyoruz. O bir zaman çizelgesi. Filmler, plaklar ve kitaptan oluşan bir liste. Genel seçimlerin olduğu 1965 çok önemli bir dönüm noktası. Adalet Partisi ciddi çoğunlukla seçimi kazanıyor ama asıl değişim yaratan şey Türkiye İşçi Partisi’nin Meclis’e 15 milletvekili sokması ve CHP’yi de çaktırmadan değişime zorlaması. Türkiye gerçek bir tartışma ortamına 65’ten sonra giriyor. Seçim sürecinde sanatçıların parti oylamalarının olduğu bir tablo da var bu bölümde. Zeki Müren bile cevap vermiş. Tülay German TİP için yüzde 30 diyor mesela... Serginin ismi de olan en güzel cümlelerden birini Erkin Koray kurmuş. Siz 60’ları nasıl tanımlarsınız? 60’lar devrim, değişim hareketleriyle meşhur bir 10 yıl. Sanki bir evde uzun süre tıkılı kalmış, sıkılmışsın, sonra bir şekilde evin pencereleri olduğunu fark edip havalandırıyorsun. Güzel bir rüzgâr doluyor içeri ve evdeki eşyaları başka bir gözle görmeye başlıyorsun. “Evin duvarını boyasam ya da şu eşyayı şuraya çeksem” gibi düşünmeye başlıyorsun. İnsanları böyle bir hava etkilemiş. Kendilerini tanımadıkları insanlara, müziklere açmışlar. Uzaydaki elektrik dediğimiz şey bence bu. Fazıl Say kitabı Japonya’da ? Kültür Servisi Jürgen Otten tarafından kaleme alınan “Piyanist, Besteci, Dünya Yurttaşı Fazıl Say” kitabı Japonya’da yayımlandı. Japonya’da verdiği her konseri hayranlıkla izlenen sanatçı, medyada uzun süre “Doğu ile Batı’yı birleştiren dâhi ve devrimci müzisyen” olarak yer almıştı. Ayrıca 2009 yılında Tokyo’da Fazıl Say adına bir festival de düzenlenmişti. Say’ın özel yaşamına ve sanat kariyerine dair bilinmeyen pek çok konuya ışık tutarken sanatçının günümüz Türkiyesi’nde verdiği Aydınlanma mücadelesinin de altını çizen kitap, geçen temmuz ayında ise Türkiye’de yayımlanmıştı. Dmitry Sokolenko’nun sergisi ? Kültür Servisi St. Petersburglu sanatçı Dmitry Sokolenko’nun, mültimedya projesi “An InmAte who becAme a wAve”, bugün GETMEART Gallery’de izleyiciyle buluşuyor. Üç aşamada gerçekleşecek serginin ilk aşaması olan açılışın ardından, ekim ayında gerçekleşecek olan 2. aşamada sanatçı enstalasyonuna ‘koku ve ses’leri ekleyecek. Üçüncü aşamada ise sanatçı enstalasyonu parçalayarak yok edecek. Sergi ismini ve ilhamını, 19041941 yılları arasında yasamış, Rus avangard şair Alexandre Vvedensky’den alıyor. Sergi 20 Kasım 2012 tarihine kadar GETMEART Gallery’de ziyaret edilebilecek. ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ 28. Uluslararası İskenderiye Film Festivali ’nde ‘En İyi Film’ Türkiye’den Damien Hirst’e rekor ziyaret ? Kültür Servisi Sanat dünyasında en çok tartışılan sanatçılarından olan Damien Hirst’ün Tate Modern’de 4 Nisan’da açılan retrospektif sergisi sona erdi. Sergi günde yaklaşık olarak üç bin ziyaretçiyi ağırladı. Toplamda 463 bin 87 kişiyle galeri tarihinde en fazla ziyaret edilen solo sergi, aynı zamanda şimdiye dek en fazla bilet kesilen ikinci sergi oldu. Tate Modern’in en çok ziyaret edilen sergisi ise 467 bin 166 kişiyle 2002’deki “Matisse Picasso” sergisi olmuştu. Hirst’ün sergisi, 2012 Londra Olimpiyatları sırasında şehre gelenlerin de uğrak yerlerinden biri oldu. Antalya’da ‘Mizah Zirvesi’ Kültür Servisi Geçen yıl kadın temasıyla bağlantılı olarak “Antalya Kadın Zirvesi”ni düzenleyen Altın Portakal, bu yıl festivalin “Mizah, Muhalefet ve Demokrasi” ana teması temelinde, Türkiye’nin önde gelen mizah sanatçılarını sanatseverlerle buluşturacak “Türkiye Mizah Zirvesi”ne imza atıyor. “Mizah Derken”, “Politik Arenada Mizah”, “Sinemada ve Televizyonda Mizah” başlıkları altında gerçekleşecek Türkiye Mizah Zirvesi’nde, mizah dünyasının usta çizerlerinin karikatürlerinden oluşan bir sergi de yer alacak. Sergide Tan Oral’dan Cem Dinlenmiş’e, Sefer Selvi’den Cihan Demirci’ye, Metin Üstündağ’dan Behiç Ak’a, Piyale Madra’dan Semra Can’a, Semih Poroy’dan Erdil Yaşaroğlu’na usta çizerlerin karikatürleri sergilenecek. Zirve kapsamında Tan Oral’ın otosansür nedeniyle 42 yıldır gösterilemeyen “Sansür” adlı animasyon filminin gösterimi de yapılacak. “Türkiye Mizah Zirvesi”ne sunulan metinler ve eserler kitaplaştırılarak okurlara armağan edilecek. ‘Mar’a İskenderiye’den ‘büyük ödül’ İSKENDERİYE (AA) Caner Erzincan’ın yönettiği “Mar” (Yılan) 28. Uluslararası İskenderiye Film Festivali’nde “En İyi Film” ödülüne layık görüldü. Ödül töreninde konuşan filmin yapımcılarından Mehmet Ali Arslan, “Mar”ın odak noktasının insan olduğunu vurgulayarak “Filmimizde insani değerler ve duygular ön plandaydı. Bu da başarımızın en önemli etkeni oldu” dedi. Festival Başkanı Velid Seyf ise özgürlük ve saygınlık devrimi olarak nitelediği Suriye devriminin yanında olduklarını belirterek öldürülen Suriyeli yönetmenler Basil Şehata ve Tamir el Avvam’ı hatırlattı. Hapis ya da öldürülme tehdidiyle yaşayan Suriyeli aydınlar ve sanatçılarla her zaman dayanışma içinde olacaklarını kaydetti. “İnsanlık Onuru” temasıyla gerçekleştirilen festival bir hafta sürdü. Türkiye’den aralarında “Unutma Beni İstanbul”, “Labirent”, “Yurt” gibi filmlerin yer aldığı toplam 9 film gösterildi. Suriye’nin de 8 devrim filmiyle festivalde, Suriyeli yönetmenlerin “Nehir Yıldızları”, “Hama” ve “Barikat” filmleri de yer aldı. Festivalde toplam 14 ülkeden film gösterimi gerçekleştirildi. KAMİL MASARACI K Ü L T Ü R ? Ç İ Z İ K Suriye’ye destek mesajları Annesinin Suriye asıllı olduğunu belirten Arslan, “Buradan Suriye halkını selamlıyorum. Suriye’nin, her açıdan güçlü bir devlet olması için Suriye halkının yürüdüğü yoldan, çektikleri sıkıntılara rağmen geri dönmemeleri gerekir” diye konuştu. C MY B C MY B Urban Festival’in yıldızı Röyksopp 30 EYLÜL’DE MAÇKA KÜÇÜKÇİFTLİK PARK’TA Kültür Servisi Maçka Küçükçiftlik Park, 30 Eylül’de bu yıl dördüncüsü düzenlenen Urban Festival’e ev sahipliği yapacak. İskandinav topraklarında yetişmiş en önemli topluluklardan ikisini, Röyksopp ve Trentemoller’i ülkemizde ilk kez bir araya getirecek olan festivalin diğer önemli konuğu ise Amsterdam’ın ünlü DJ’i Patrice Baumel. Festivalde 123’ün yanı sıra cantanca, Mehmet Garan, Low Earth, Doğan Aktay, Altan Balgır, Yeşim Unan ve Tufan Demir de performans sahneleyecek sanatçılar arasında yer alıyor. Lounge FM 96, FG 93.7, Radio OxiGen ve Küçükçiftlik Park’ın işbirliğiyle gerçekleşen festival, geçen senelerde Little Dragon, Nightmares On Wax, Brooklyn Funk Essentials, Face Action Orchestra, Ben Westbeech, Bajka, Christian Prommer’s Drumlesson, Smoove&Turrel, MopMop, Karuan&Band, Superpitcher, Skeewiff Soundsystem, Sola Rosa, Ame, Futureboogie DJs, Dropout Orchestra ve Aldo Vanucci gibi isim ve toplulukları konuk etmişti.