Katalog

13 EYLÜL 2012 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 Bütçenin hedefin üzerinde açık vereceğinin anlaşılmasından sonra Maliye, ek gelir için paket hazırladı Kış zamları yolda ? Otomotiv, sigara, tapu harcı ve gayrimenkul yatırım ortaklıklarına ilişkin yeni vergiler gündemde. Sigarada zammın yüzde 20 olması bekleniyor. Hedef 10 milyar TL ek gelir. Elektrik ve doğalgaza zam da bekleniyor. Ekonomi Servisi Bütçe dengelerindeki bozulmanın ardından Maliye Bakanlığı gelir artırıcı çalışmalarını hızlandırdı. Bu çerçevede 10 milyar liralık ek gelir paketi hazırlayan Maliye Bakanlığı bürokratları, otomotiv, sigara, tapu harcı ve gayrimenkul yatırım ortaklıklarına ilişkin yeni vergiler planladı. Maliye bürokratlarının üzerinde çalıştığı tedbirlerin uygulamaya geçmesi halinde otomotivdeki ÖTV ve MTV’nin yanı sıra sigara ve tapu harcı gibi kalemlere zam gündemde. Bürokratlar, indirimli KDV oranları uygulamasından vazgeçilmesinin yanı sıra gayrimenkul yatırım ortaklıklarındaki Kuralsız Düzenin Kuralsız Savaşları... Bu başlığı daha önce ABD’nin 11 Eylül travması sonrası kullanmıştım... Dünya tarihinin akışını, en çok İslam dünyası ülkelerinde değiştiren bu büyük travmanın yıldönümünde, yine radikal İslam kökenli tepkilerin ürünü Libya’da ABD Büyükelçisi’nin vurulması iddiası, olayı, kuşkusuz kuralsız düzenin kuralsız savaşlarının yeni çarpıcı bir ürünü. Sanırım ABD eksenli güdülenen Arap Baharı hareketlerinin Arap kaosuna dönüşmesinin bir yansıması. Yine sanırım geleceğe yönelik dengeler değişiminin dönemeç taşı olabilecek önem ve anlamda... Nereden bakarsak bakalım Kaddafi diktatörlüğünün yıkılmasında, dünyanın anlamlı petrol odaklarından biri olan ülkenin geleceğinde daha etkin söz sahibi olma adına ABD ve zengin Kuzey dünyası doğrudan müdahaleci olma gereğini duymuşlar, NATO gücü olarak müahalede Türkiye’ye de önemli rol vermişlerdi... Libya’daki aşiretler güç dengesinin bozulması sonrası oluşacak iktidar kaosu riski göze alınamamış, kuralsız düzenin kuralsız savaşları belirleyiciliğindeki düzenin akışına el konulması gereği duyulmuştu... Uzaktan Libya diktatörlüğünün devrilmesinin sağlanmasına karşılık Libya içi iktidar dengelerinde istenen başarıya ulaşılamadığını duyuyorduk. Yine de Libya içi aşiretler eksenli iktidar çatışmalarına, hortlayan geriye dönük radikal İslami akımlar, ABD karşıtı öfkenin eklemlenmesiyle, dünyanın en iyi korunan ABD elçilerinden birinin, ABD’de çekilmiş bir film gerekçelendirilerek, ABD’ye daha yakın varsayılan bir bölgede, güçlü bir teknik sabotajla öldürülebileceğini öngöremezdik... Aradan bir 24 saat geçtikten sonra bile olayın kendisi hakkında bilgi veremeyecek bir büyük şokun içindeki ABD yönetiminin, 11 Eylül’ün yıldönümünde yeni bir büyük travma ile karşı karşıya olduğu kuşku götürmez. Arap baharlarının Arap kaoslarına dönüşmesi, diktatörlüklerin götürülebildiği, sözde seçimlerin yapılarak yeni iktidarların yönetime geldiği ülkelerin tümünde, çok daha radikal siyasal İslami yapılanmaların iktidar olmasının kaygısı ile önlemler almaya çalıştığı kuşkusuz ABD, zengin Kuzey dünyası imparatorluğunun bu dönemden en az zararla kurtulmaya yönelik projeler üretmeye çalıştığını da biliyoruz... 11 Eylül’ün travmasında radikal İslami terörle kaynağında, yatağında mücadele adına Afganistan, Irak işgalleri ile gündeme sokulan stratejiden çoktan vazgeçilmişti zaten... ??? Sözde insan hakları, demokrasi getirme adına gerçekleştirilen işgallerin, işgal edilen ülkelerin halklarını yakması sonrası ortaya çıkan bataklıkta doğrudan askeri işgallerle düşlenen getirilerin, götürüye dönüşmesi derslerinin alınmasıyla doğrudan askeri işgaller stratejisinden hızla vazgeçilmiş, geçişte esnek stratejiler olarak NATO aracılığında müdahaleler gündeme girmişti. Besbelli o yöntemlerle de istenen amaçlara varılamayınca, maliyet ve sorumlulukları en aza çevirmeye yönelik yandaş bölge iktidarları yönlendirmesinde dışardan destek stratejileri gündeme girmişti. Suriye’de halen en çok Türkiye’yi zorlayan strateji değişikliklerinin değişim sürecinde, NATO’yu unutun, BM kararları ile bile işin, doğrudan ABD, AB ülkeleri, zengin Kuzey dünyasının işin içine bulaşmama eğilimleri dikatleri çekmekte. İlk maddi gerekçelendirmelerde Suriye’de Libya gibi petrol olmaması, İranRusyaÇin’in Suriye’den yana duruşları öne çıksa da, bence işin aslında, çok umut bağlanmış Arap baharlarının Arap kaosuna dönüşmesi gerçeğinin dersleri var. Sağlam, güçlü iktidarda kalabildikleri süreçte diktatörlük ya da sandık çıkışlı olmalarına bakılmaksızın sağlam yandaş iktidarlarla ittifak yapma stratejilerinde zengin Kuzey dünyası giderek yeni güçlüklerle karşı karşıya kalıyor... Zengin Kuzey dünyasının dünya savaşları ile aralarında çok kanlı hesaplaştıkları süreçler, iki kutuplu dünya dengeleri sonrasında tek kutuplu dünya düzeninde, savaşları yoksul Güney dünyasına, kuralsız düzenin kuralsız savaşları olarak aktarma, sistemi ayakta tutan supap olarak kullanma süreçleri artık eskisi kadar kolay yürümüyor... Yoksul Güney dünyasının, hele de enerji yataklarının üzerinde ağırlıklı İslam dünyasının, ırklaraşiretler, İslamın mezhepleri arasında çarpıştırılmaları, en aşağıda en yoksul, en çaresiz kalmama uğruna, en ilkel, en kanlı, en çaresiz kuralsız düzenin kuralsız savaşlarına kapılmaları, terör kavramı üzerinden bir büyük kaosa, bataklığa çekilmelerinin hiç de öngörülemeyen yeni yeni patlamaları, refleksleri gündeme giriyor... Yıllardır büyük şaşkınlıkla, sinema filmi gibi izlediğimiz ABD’nin güç simgesi gökdelenleri biçen terörist eylemlerle uçakların bomba yapılması olayının şokunu, travmasını atamadan, yine ağırlıklı yoksul dünyadaki milyonlarmilyarlar üzerindeki katlanan insanlık dışı vahim sonuçlarını analiz edemeden, yeni bir boyuta sıçramış gibiyiz. Olay çok taze, resmi açıklaması bile yok. Ama Arap baharlarını Arap kaosuna dönüştüren kuralsız düzenin kuralsız savaşlarında yepyeni bir boyuta geçtiğimizden kuşkunuz olmasın... Sonuçları Türkiye için çok daha yaşamsal... Elektrik ve doğalgazda da fiyat artışı bekleniyor GYO hisseleri ek vergi beklentisiyle düşüşte Maliye Bakanlığı’nın gayrimenkul yatırım ortaklıklarını da içine alacak şekilde ilave ve yeni vergiler üzerinde çalıştığı haberinin ardından, GYO hisseleri, İMKB’nin yüzde 0.16 artıda olduğu öğlen saatlerine kadar yüzde 2.9 düştü. Erste Securities Analisti Mehmet Emin Zümrüt, “GYO’ların halka açılma nedeni, yüzde 20 kurumlar vergisi muafiyetiydi. Şu anda bu taslağın onaylanıp onaylanmayacağı henüz belli değil. Ancak bu muafiyetin kaldırılması GYO’lara ek yük getirecektir” dedi. Ak Yatırım Araştırma Müdürü Bora Tezgüler ise söz konusu istisnanın kaldırılmasının GYO’ların kârının yüzde 20’sinin vergiye gitmesi anlamına geleceğine dikkat çekti. Piyasada elektrik ve doğalgazda da fiyat artışları beklenti(GYO) Kurumlar Vergisi si var. Son olarak açıklanan ağustos ayı enflasyon verilerini istisnasının kaldırılmasını yorumlayan bankacılar, yıl sonu hedefini saptarken elektrik gündeme getirdi. Burave doğalgaza zam beklentisini hesaba katmıştı. Analistler, yıl dan 500 milyon TL gelir sonu enflasyon beklentisini yüzde 8 olarak dile getirirken hesaplanıyor. 2012 yılı için enflasyon gerçekleşmesinin, Merkez BankaReuters’in haberine gösı’nın hedefinin üzerinde kalacağını kaydetmişti. Banka re, ÖTV’deki dört puanlık analistleri yıl sonu tahminlerini hesaplarken, kuraklık neartış sigarada yüzde deniyle gıda fiyatlarının enflasyonu aşağı çekecek bir 20’den fazla zam demek. seyir izlemeyeceğini, elektrik ve doğalgazda da fiyat Anayasa gereği 2013 artışlarının kaçınılmaz olduğunu ifade etmişlerdi. yılı merkezi yönetim bütçesinin 17 Ekim Sigara ve alkollü gecesine kadar Öte yandan, yatırım ve tasarrufMaliye Bakanlığı, 13 Ekim TBMM’ye sunuliçkide düzenleme 2011’de yayımlanan bir ka ların artırılmasını amaçlayan yasaması gerekiyor. rarname ile sigara ve tütün da yapılan değişiklikle 1 Ocak kaçınılmaz Maliye Bakanı ürünlerinde ÖTV’yi yüzde 2013’ten geçerli olacak şekilde siMehmet Şimşek, 63’ten yüzde 69’a çıkarmış gara ve alkollü içeceklerin vergiYeni bir düzenleme geçen hafta bütçe ancak gelen tepkiler üzerine lendirilmesinde yeni bir sisteme yapılmazsa tütün ürünle rgiaçığının yıl sonunda sigaradaki ÖTV oranını 31 geçilecek. Yasa alkollü içecekler ve rindeki Özel Tüketim Ve ce GSYH’nin yüzde si (ÖTV) yaklaşık bir yıl ön Aralık 2012’ye kadar ge sigaradaki maktu verginin, ocak ve 31 1.5’i olan hedefin alınan ancak yürürlüğü çerli olmak üzere yüzde temmuz aylarında ÜFE’ye bağlı ele üzerinde kalacağıAralık 2012’ye kadar ert olarak otomatik olarak güncellen65’e düşürmüştü. nen karar uyarınca, 1 nı ve bu konuda mesini düzenliyor. Düzenlemeyle Analistler, bütçede alıan Ocak’tan itibaren dört pu “düzeltici önlemayrıca sigarada maktu ve nispi vernacak önlemler kapsamınuy rak artışla yüzde 69 ola ler” üzerinde çalışginin birlikte uygulanmasına imkân da sigarada vergi artışına zyü da Bu gulanacak. tıklarını söylemişti. veren bir sistem de getiriliyor. kesin gözüyle bakıyorlar. de 20’nin üzerinde zam demek. Ruhsatları durdurdu Irak’tan Haşimi misillemesi Ekonomi Servisi Irak Ticaret Bakanlığı, Türk şirketlerin ruhsatlarını durdurduğunu açıkladı. Irak Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Türk şirketlerinin ruhsatlarının “düzenleme ve denetim yapılması için ikinci bir emre kadar durdurduğu” belirtildi. Irak mahkemesinin hakkında ölüm cezası verdiği eski Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El Haşimi Türkiye’de bulunuyor. Kararın ardından ülke ile ipler gerilmiş, Başbakan Erdoğan, Haşimi’nin verilmeyeceğini açıklamıştı. Bu gelişmeler yaşanırken Irak Ticaret Bakanlığı, Türk şirketlerin ruhsatlarını durdurduğunu belirtti. Türk firmalarının, ağırlığı Kuzey Irak’ta olmak üzere, ülkede 12.9 milyar dolarlık iş hacmi bulunuyor. Türk şirketlerinin bankacılıktan enerjiye, gıdadan inşaata kadar geniş bir yelpazedeki faaliyetlerinin, özellikle Kuzey Irak merkezli olması dolayısıyla, Irak Ticaret Bakanlığı’nın kararından uzun süre etkilenmeleri beklenmiyor. Beş markaya üretim yapıyor Türk Otomobil Fabrikası AŞ(Tofaş) Koç Holding İtalyan Fiat ortaklığı ile kuruldu ve temeli 1968’de atıldı. İlk araç Murat 124, 1971’de banttan çıktı. 1993’te 1 milyonuncu araç Tempra, 2003’te 2 milyonuncu Palio, 2009’da 3 milyonuncu araç Fiorino banttan indirildi. Tofaş, hafif ticari araç minicargoda Avrupa’nın en büyük üreticisi. Fikri ve sınai mülkiyet hakları kendine ait Fiorino, Doblo ve Yeni Doblo ile sadece Fiat’a değil, Peugeot, Citroen, Opel ve Vauxhall markaları adına da üretim yapıyor. Tofaş araçları başta Avrupa olmak üzere dünyanın 80 ülkesine ihraç ediliyor. Tofaş 4 milyonuncu aracı üretti ? Fiat ve Koç Holding işbirliğiyle 41 yıldır Türkiye’de 5 global markaya binek ve ticari araç üretimi gerçekleştiren Tofaş, Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç ve Tofaş CEO’su Kamil Başaran’ın katıldığı törenle 4 milyonuncu aracını üretim bandından indirdi. LEVENT GENCELLİ BURSA Koç Holding’in kurucusu Vehbi Koç’un Türkiye’de bir otomobil sanayisi kurmak amacıyla gösterdiği gayretler sonucu bundan 44 yıl önce Koç Holding ve Fiat ortaklığı olarak kurulan Türkiye Otomobil Fabrikası AŞ’de (Tofaş) üretilen 4 milyonuncu oto Fiat Fiorino dün banttan indirildi. Düzenlenen törende konuşan Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç, “Merhum Vehbi Koç’un girişimci vizyonu doğrultusunda 1968’de kurulan Tofaş bugün çalışanlarımız, bayilerimiz ve tedarikçilerimiz ile bütünleşmiş 70 bin kişiyi aşan büyük bir aileye dönüştü. Bugün, Türkiye otomotiv üretiminin 3’te 1’ini gerçekleştiriyor, 5 markaya üretim ve 6 markanın da distribütörlüğünü yapıyor, 80 ülkeye ihraç ediyoruz. Ürettiğimiz araçların, kalite ve müşteri memnuniyetinde FiatChrysler dünyasında en üst sıralarda yer alması bizler için gurur vesilesi” dedi. Tofaş’ın CEO’su Kamil Başaran da “İlk milyon adetlik üretime 22 yılda, 2’nci milyona 10, 3’üncü milyona 6, 4’üncü milyona da sadece son 3 yılda ulaştık” dedi. 4 milyonuncu araç banttan indirilmeden önce, personel arasında yapılan çekilişte kazanan Süspansiyon Üretim Müdürlüğü çalışanı Yılmaz Ataş ile Gövde Üretim Müdürlüğü çalışanları Osman Atlı, Metin Yongacı ve Murat Filiz’e birer araç hediye edildi. TEŞEKKÜR Değerli Varlığımız, Cumhuriyet Eğitimcisi, Şair ve Yazar MUSTAFA SITKI DEMİR’in vefatı dolayısıyla telefon açan, mesaj aracılığıyla acımızı paylaşan, çiçek gönderen, dernek ve vakıflara bağışta bulunan, evimize gelerek bizleri onurlandıran, cenaze töreninde hazır bulunarak taziyelerini bildiren ve kendisini ebediyete gururla uğurlayan tüm yakınlarımıza ve dostlarımıza şükranlarımızı sunarız. AİLESİ Ege iş dünyasının acı kaybı Egeli ihracatçıların ilk başkanı Halit Şarlak (85) dün vefat etti. 1956’da Şarmer Ticaret’i kurarak iş hayatına atılan ve en büyük pamuk ihracatçıları arasında yer alan Şarlak, Ege İhracatçı Birlikleri’nde ilk Başkanlar Kurulu Başkanlığı, Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanlığı, Ege İhracatçı Birlikleri Başkanlar Kurulu Başkanlığı, İzmir Ticaret Odası Başkanlığı yapmıştı. Türkiye’nin en büyük pamuk ihracatçıları arasında yer alan Şarlak, tekstil ihracatçılarının duayenlerindendi. Şarlak’ın cenazesi bugün, Bostanlı Beşikçioğlu Camii’nde öğle namazına müteakip kılınacak cenaze namazına ardından, İzmir’de Örnekköy Mezarlığı’na defnedilecek. C MY B C MY B