Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 MAYIS 2012 PERŞEMBE kultur@cumhuriyet.com.tr 18 KÜLTÜR ÖNCEKİ GÜN ÖLEN MEKSİKALI YAZAR CARLOS FUENTES, TARİHLE DE GÜNÜMÜZLE DE YÜZLEŞMEKTEN ÇEKİNMEMİŞTİ FÜRUZAN ‘SÖZÜNÜ SAKINMADAN’IN KONUĞUYDU Suskunluğa karşı yazdı ? 83 yaşında ölen Fuentes, Latin Amerika’nın diktatörlerce yönetildiği bir dönemdeki ‘edebiyat patlaması’nın öncülerindendi. ‘ABD’nin en iyi yaptığı şey kendini anlamak, en kötü yaptığı şey ise başkalarını anlamak’ diyen Fuentes, Küba’da düşünce özgürlüğüne uygulanan baskıları eleştirmekten de geri kalmamıştı. Kültür Servisi Meksikalı romancı, öykücü ve deneme yazarı Carlos Fuentes, önceki gün Mexico kentindeki bir hastanede yaşamını yitirdi. 1960’lardan başlayarak bütün dünyayı etkileyen Latin Amerika edebiyatının en saygın yazarlarından biri olan Fuentes 83 yaşındaydı. Geçen salı günü ağır bir iç kanama geçirdikten sonra hastanede yaşama veda eden Fuentes için dün Güzel Sanatlar Ulusal Sarayı’nda bir tören düzenlendi. “Terra Nostra/Bizim Toprak”, “Aura”, “Artemio Cruz’un Ölümü”, “Yanık Sular”, “Deri Değiştirmek”, “Körlerin Şarkısı”, “Doğmamış Kristof” gibi yapıtlarıyla Türk okurların da hayranlığını kazanan Fuentes, uzun yıllar Nobel Edebiyat Ödülü adayları arasında yer almasına karşın bu ödülü bir türlü alamamış, ancak edebiyat dünyasının Romulo Gallegos, Cervantes, Ruben Dario ve Asturias ödülleri gibi seçkin ödüllerine değer görülmüştü. Fuentes’in 50 yıllık dostu olan Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, Perulu yazar Mario Vargas Llosa, yazarın ölümünün ardından, “Onca yıl boyunca dostluğumuzu hiçbir şey eksiltememişti” dedi. Meksika Devlet Başkanı Felipe Calderon da evrensel bir yazar olan Fuentes’in ölümünden derin bir üzüntü duyduğunu bildirdi. Guadalajara Uluslararası Kitap Fuarı’nın yöneticisi Nubia Macias, önümüzdeki günlerde yeni bir romanı yayımlanacak olan Fuentes’in, son günlerinde bir başka romanı da bitirmeye çalışmakta olduğunu açıkladı. Pek çok yapıtında ülkesi Meksika’nın tarihini derinliğine irdeleyerek Meksika Devrimi’nde yaşananlarla hesaplaşan ve “Yazmak, suskunluğa karşı savaşmaktır” diyen Fuentes, Meksika insanının ruhunu en iyi inceleyen ve yansıtan yazarların başında geliyordu. Latin Amerika ülkelerinin diktatörler tarafından yönetildiği bir dönemde, Gabriel Garcia Marquez ve Vargas Llosa ile birlikte, dünya okurlarının ilgisini Latin Amerika kültürüne çeken Fuentes, hem kapitalizmin “vahşi” yönlerini, hem de sosyalizmin bazı gerçeklerini açıktan açığa yermesiyle tanınıyordu. Meksikalı bir diplomatın oğlu olarak çocukluğunun bir bölümünü ABD’de geçiren Fuentes’in, bir zamanlar komünist ve Fidel Castro hayranı olrak tanımlamıştı. Özellikle 1980’lerde ABD’nin Orta Amerika ülkelerine müdahalesini sık sık eleştiren Fuentes, 1990’ların ortalarında yayımlanan “Cam Sınır” adlı romanında da ABD’nin Meksikalı göçmen işçilere uyguladığı acımasız politikaları yerden yere vurmuştu. Yazarın 2004’te yayımlanan “Bush’a Karşı” adlı kitabı ise ABD Başkanı George W. Bush’a yönelik eleştirilerini içeren yazılarından oluşuyordu. Daha ilk yapıtlarından başlayarak eleştirel bir tutumu benimseyen Fuentes, 1958’de yayımlanan ilk romanı “Havanın Temiz Olduğu Yer”de, bir yandan hava kirliliğinin çok yüksek olduğu Mexico kentine alaycı yergiler yöneltirken, bir yandan da 191017 yılları arasında yeni ve zengin bir seçkinler sınıfı yaratan, ama yoksul kitleler için hiçbir şey yapmayan Meksika Devrimi’ni büyüteç altına almıştı. Fuentes’in, Meksika Devrimi sırasında gizemli bir biçimde ortadan kaybolan Amerikalı yazar ve gazeteci Ambrose Bierce’i anlattığı “Koca Gringo” adlı romanı 1989’da beyazperdeye uyarlanmış, filmde başrolleri Gregory Peck ve Jane Fonda paylaşmışlardı. Bir dönem Meksika’nın Paris büyükelçiliği görevinde de bulunan Fuentes’in Jeanne Moreau ve Jean Seberg gibi sinema oyuncularıyla ilişkileri de medyada yer almış; Fuentes, “Diana: Yalnız Avlanan Tanrıça” adlı romanını Seberg’le olan ilişkisinden yola çıkarak yazmıştı. ‘Önemli olan zamanın sınavını verebilmek’ Kültür Servisi Sabit Fikir ve İstanbul Modern işbirliğiyle önceki akşam İstanbul Modern’de düzenlenen Sözünü Sakınmadan’da eleştirmenler Semih Gümüş ve Ömer Türkeş’in konuğu, edebiyatımızın usta kalemi Füruzan’dı. Söyleşide özellikle 19. yüzyıl Rus edebiyatına olan hayranlığını dile getiren Füruzan, okumanın kendisinde “temel bir içgüdü” olduğunu şunları söyledi: “Yazı yazmayı kolay sanan, edebiyat yapmayı ‘adının kapakta çıkması’ olarak algılayanlar var. Oysa benim için yazdıklarımın içeriği ismimden çok daha önemli. Okuduklarımda da hep buna dikkat ettim. Önemli olan zamanın sınavını verebilmektir.” İletişimin bu kadar hızlı ve çabuk tüketildiği bir dönemde zamanla olan ilişkinin tartışılması gerektiğini söyleyen Füruzan, “İnternet üzerinden bilgilenmek beni çok düşündürüyor. Alelacele başvurduğunuz bilgiyi alıp hangi boyutta kullanacaksınız? Bilgi çağının bu kadar alaminüt bir şekilde olması tartışılır” dedi. Türk sinemasının geldiği yerin iyi olduğunu söyleyen Füruzan, dünya sinemasının durumunu aynı şekilde görmediğini vurguladı. Filmi de çekilen yapıtı “Benim Sinemalarım” ile ilgili de şunları söyledi: “Film, onca diğer film arasından Cannes Film Festivali’ne seçildi. Şimdi yeniden bakınca eksikleri görüp üzülüyorum. Aslında hâlâ yapmak istiyorum. Zengin köşkteki fakir kız. Ben bunlarla uğraşıyorum.” duğu gerekçesiyle ABD’ye girmesi yasaklanmıştı. Fuentes ise ortanın solundaki politik tutumu yüzünden Amerikan karşıtı sayıldığını, oysa kendisinin Amerikalılara ve Amerikan kültürüne değil, ABD hükümetlerine karşı olduğunu söylemişti. Meksikalı yazar, “ABD’nin en iyi yaptığı şey kendisini anlamak, en kötü yaptığı şey ise başkalarını anlamak” demişti. Fuentes, ilerleyen yıllarda, Küba’da düşünce özgürlüğüne uygulanan baskıları da eleştirmiş; Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez’i ise “tropikal Mussolini” ola TÜRK FİLMLERİ HAFTASI VE MARKETİ KOYUNCUOĞLU’NUN YÖNETTİĞİ ‘İÇTİMAİ HAKİKİ’ BUGÜN SAHNELENECEK Sahnede ‘Arap Baharı’ ‘Kıskanmak’ O ATR Y İ T BUL Lİ’NDE N A İST STİVA N Ü FE BUG Türk sineması Varşova’da Kültür Servisi Büyülü Fener Kültür Sanat Derneği’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın katkılarıyla düzenlediği Varşova Türk Filmleri Haftası ve Marketi, 2430 Mayıs tarihleri arasında Varşova’da yapılacak. Yeni Türk sinemasının ödüllü örnekleri ve Türk sinemasının son dönemdeki önemli kısa ve belgesel filmlerinden hazırlanan özel bir seçkinin de gösterileceği etkinlik kapsamında, Türk yapımcılarla Polonya sinema sektörünün ileri gelenlerinin buluşacağı film marketi de düzenlenecek. Polonya’nın sinema ve televizyon film alıcıları ‘Başka Dilde Aşk’ ile Türk sinemasının profesyonellerinin buluşacağı bu markette, son bir yılın Türk filmleri Polonyalı dağıtımcılarla buluşacak. Varşova’nın en önemli sinemalarından Kino Muranow’da gerçekleştirilecek film haftası kapsamında “Lal Gece”, “Başka Dilde Aşk”, “Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikâyesi”, “Entelköy Efeköy’e Karşı”, “Geriye Kalan”, “Kıskanmak”, “Kosmos”, “Nar”, “Nokta” ve “Uzak İhtimal” filmleri gösterilecek. “Lal Gece”nin yönetmeni Reis Çelik, “Kıskanmak” filminin yönetmeni Zeki Demirkubuz ve oyuncusu Serhat Tutumluer, “Başka Dilde Aşk”ın oyuncularından Lale Mansur da etkinliğin konuğu olacak. Kültür Servisi İstanbul Tiyatro Festivali’nde Emre Koyuncuoğlu’nun derleyip yönettiği “İçtimai Hakiki” bugün saat 20.30’da Hasköy Yün İplik Fabrikası’nda sahnelenecek. Oyun 1819 Mayıs saat 20.30’da da yine aynı mekânda izleyiciyle buluşacak. Arapça “Hakiki Buluşma” anlamına gelen “İçtimai Hakiki” adlı oyun Arap Baharı’ndan yola çıkıyor ve politik gündemi tiyatro sahnesine taşıyor. Oyunda, aralarında Şebnem Köstem, Çağlar Yiğitoğulları, Mihran Tomasyan, Nilüfer Alptekin, Işın Eliçin, Mustafa Kaplan, Erarslan Sağlam’ın da olduğu pek çok kişi ve ÇGSM Doğaçlama Korosu da yer alıyor. Emre Koyuncuoğlu Arap Baharı’nı ele almalarının nedenini ise şöyle açıklıyor: “Bu, hareketin aslında eylemsel bir yapı sunmasıydı. Onun üzerinden Türkiye’deki sanatçılar olarak kendimize bakmayı istedik. Sanatçının elinde yaratıcı bir dinamik var, bu yaratıcı dinamiği eylemselleştirmek ve kitlelerin hakları, inançları, fikirleri doğrultusunda aynı çatı altında birliktelik ve paylaşım sağlamak gerektiğini düşündük.” Sosyal ağlar aracılığıyla da katılıma da açık olacak oyun için Koyuncuoğlu, “Bu yeni bir dil. Bu bir arada olup üretkenliği deneme projesi. Bütün ekibin güvendiği bildiği sanat diliyle değil, deneysel alanda dolaştığı kendilerini o anlamda riske attığı da bir iş” diyor. Koyuncoğlu, politik sanat için de şunları söylüyor: “Artık sanıyorum tek yapılabilecek şey öncelikle ‘sokakta olmak’, sonra da ‘sokaktaki gerçekle sanatçı yaratıcılığını’ yan yana çalıştırıp, bunların birbirlerini olumlayarak harekete geçirme yapılarını sürekli çoğalarak ve paylaşarak kurmak. Bence politik sanat ancak böyle olabilir.” (www.ictimaihakiki.org) stanbul Tiyatro Festivali’nde bugün Yeni Dalga başlığı altında genç tiyatro topluluklarının oyunları izlenebilecek. Özer Arslan’ın yazıp yönettiği Tiyatro Hal yapımı “Yaka Beyaz” oyunu saat 20.30’da Tiyatro Hal’de sahnelenecek. Konsept ve koreografisini Aydın Teker’in üstlendiği “Üç Faz” ise garajistanbul’da görülebilecek. Konsept ve koreografisini Tuğçe Tuna’nın hazırladığı “Deplasman” da saat 20.30’da Hasköy Yün İplik Fabrikası’nda sahnelenecek. İ ‘Üç Faz’ bugün garajistanbul’da sahnelenecek. Tiyatro Besat engelliler için sahnede ? Kültür Servisi Bedensel engelli yurttaşların emeğiyle hazırlanan tiyatro etkinliği devam ediyor. Tiyatro Besat tarafından İstanbul’da Sosyal Sorumluluk Projesi kapsamında sahnelenen gösterideki oyuncuların tamamı bedensel engellilerden oluşuyor. ‘’Bizim Evin Halleri’’ adlı oyun, 22 Mayıs 2012 saat 19.00’da Maslak TİM Show Center’da izleyicilerle buluşacak. Biletleri 50 TL’den satılan oyunun gelirleriyle tekerlekli sandalye, koltuk değneği, protez gibi ihtiyaçların giderilmesi amaçlanıyor. 4. NOTRE DAME DE SION EDEBİYAT ÖDÜLÜ MATHIAS ENARD’A VERİLDİ ‘Tereddütlerle dolu bir yolculuk’ Kültür Servisi 4. Notre Dame de Sion Edebiyat Ödülü’ne “Savaşları, Kralları ve Filleri Anlat Onlara” adlı romanıyla değer görülen Mathias Enard’a ödülü dün Fransız Sarayı’nda düzenlenen bir törenle verildi. Notre Dame de Sion Fransız Lisesi ve Notre Dame de Sion’lular Derneği’nin düzenlediği etkinlikte, kitabın çevirmeni Aysel Bora’ya da “Çevirmen Ödülü” sunuldu. “Nereye Gidiyoruz Baba” adlı romanı ile JeanLouis Fournier ve kitabının çevirmeni Aslı Genç’e ise “Mansiyon Ödülü” verildi. Tomris Alpay, Liz Behmoaras, Yazgülü Aldoğan, Mayda Saris, Zeynep Sabuncu, Emel Kefeli, Feyza Zaim, Özlem Yüzak ve Arzu Öztürkmen’in jürisinde yer aldığı ödül töreninin açılış konuşmasını Notre Dame de Sion Fransız Lisesi Müdürü Yann de yazar Mathias Enard’a hitaben şunları söyledi: “Romanınızda Michelangelo, Leonardo’yu aşmak ister ve yeteneği sayesinde padişahın takdirini ve büyük Osmanlı şairi Mesihi’nin de dostluğunu kazanır. Bu, aynı bizim de başka bir dünyayla tanışmak üzere gidip bir yere bağlandığımızda ve artık o diyar bizim bir parçamız haline geldiğinde yaşadığımız gibi fısıldaşmalar, şaşkınlıklar ve tereddütlerle dolu bir yolculuktur.” Enard konuşmasında ise kitabın çevirmeni Aysel Bora’ya teşekkür ederek onun çevirisinin eseri daha güzel bir hale getirdiğini vurguladı. JeanLouis Fournier’nin ödülünü ise YKY Kültür Sanat Müdürü Tülay Gürgen aldı. ‘Yağmuru Bile’ Akbank Sanat’ta ? Kültür Servisi Akbank Sanat Sinema Kuşağı, İspanyol kadın yönetmenlerin yakın dönem filmlerinden örnekleri sinemaseverlerle buluşturmaya devam ediyor. Iciar Bollaín’in yönettiği ‘Yağmuru Bile’ (Tambien La Lluvia) filmi ücretsiz olarak 23 Mayıs Çarşamba günü izleyici ile buluşacak. (Soldan sağa) NDS Müdürü Yann de Lansalut, Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi Laurent Bili, Mathias Enard ve Aysel Bora. Lansalut yaptı. Ardından Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi Laurent Bili de ödülü alan Antika ve Eski eşyalarınız değerinde alınır. 0216 330 03 35 0533 493 11 48 Kadıköy İNGİLİZCE Westminster University ve Premier College sertifikalarına sahip, London School of Business Administration’da master yapmış, İş İngilizcesi (Business English), İngilizce iş görüşmelerine (Interviews) hazırlık Gramer ve kişiye özel konuşma dersleri Kadıköy / İstanbul TEL: 0532 701 80 41 (0216) 418 94 51 C MY B C MY B ÖĞRETMENDEN, BRITISH ENGLISH