Katalog

11 MART 2012 PAZAR CUMHURİYET SAYFA [email protected] KÜLTÜR 17 KARİKATÜR SANATININ BÜYÜK USTASI TURHAN SELÇUK ÖLÜMÜNÜN 2. YILINDA ANILIYOR ‘Abdülcanbaz’ 3 boyutlu MELTEM YILMAZ Anma töreni Hacıbektaş’ta NEVŞEHİR (Cumhuriyet) Türk karikatür sanatının gelmiş geçmiş en büyük ustalarından ve gazetemiz çizerlerinden Turhan Selçuk, ölümünün 2. yıldönümünde Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesindeki gömütü başında düzenlenecek törenle anılacak. Hacıbektaş ilçesinin Çilehane mevkisinde Hacıbektaş Veli, Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Âşık Veysel, Âşık Mahzuni Şerif’in heykellerinin de bulunduğu Âşıklar Yolu üzerindeki Turhan Selçuk’un gömütü başında bugün saat 13.00’te gerçekleştirilecek anma etkinliğinde saygı duruşunun ardından sanatçı ve gazeteci arkadaşları Turhan Selçuk’u anlatacak. Turhan Selçuk’un kızı Aslı Selçuk ve eşi Ruhan Selçuk’un konuşmalarının ardından Selçuk’un mezarına karanfil bırakılarak saygı geçişinde bulunulacak. Turhan Selçuk’un 2. ölüm yıldönümü etkinliklerine daha sonra saat 14.00’te Hacıbektaş Veli Kültür Merkezi’nde devam edilecek. Buradaki törende de Turhan Selçuk’un yaşamından kesitlerin sunulduğu belgesel gösteriminden sonra heykeltıraş Hasan Fehmi Hızal, Selçuk’u anlatacak. Hızal’ın, Turhan Selçuk’un çizgilerindeki kahramanları heykele taşıdığı sergi Hacıbektaş Kültür Merkezi’nde açılacak. Sergi, daha sonra Türkiye ve Avrupa’nın değişik kentlerinde de açıldıktan sonra haziran ayı içerisinde gazetemiz başyazarı Turhan Selçuk’un da ağabeyi olan İlhan Selçuk’un Çilehane bölgesinde gerçekleştirilecek 2. ölüm yıldönümü etkinliklerinde yeniden açılacak. Turhan Selçuk’un yarattığı çizgi kahramanlar, “Üçüncü Boyutta Turhan Selçuk” başlıklı sergiyle heykele dönüştü. Ressamheykeltıraş Hasan Fehmi Hızal’ın bir buçuk yıl süren çalışmalarının ardından ortaya çıkan heykel sergisi, Turhan Selçuk’un Abdülcanbaz, Dumancı, Gözlüklü Sami, Fayrabi, Tarzan karakterlerinden oluşuyor. Bugün Nevşehir Hacıbektaş’ta açılıyor. Turhan’ın Abdülcanbaz, Gözlüklü Sami, Tarzan gibi çizgi karakterlerini heykele dönüştüren sergi daha sonra Trabzon’a taşınacak. Hacıbektaş’ta açılacak olan “Üçüncü Boyutta Turhan Selçuk” sergisi öncesi Hasan Fehmi Hızal’la konuştuk. “Üçüncü Boyutta Turhan Selçuk” heykel sergisi fikri nasıl oluştu? Turhan Selçuk’un karikatürde ulaştığı nokta, siyasi duruşu, Anadolu hiciv geleneğini yansıtması ve yerel köklerden hareket etmesi benim için çok önemli. Ölümünden önce, sağlık sorunlarına ilişkin haberleri gazetelerden izliyordum. Amacım sergiyi ustanın sağlığında gerçekleştirmekti. Yarattığı karakterleri heykel formunda izlerken bana söyleyecekleri, benim için heyecan verici olacaktı, olmadı. Turhan Selçuk’un ölüm haberini aldığımda geç kalmanın vermiş olduğu mahcubiyet duygusuyla kendime ‘başla’ dedim. Sergi ne tür çalışmalardan oluşuyor? Heykellerin modelleme, kalıp, döküm çalışmaları, zorlu bir süreçti. Sergi, 11 erkek figürden oluşuyor. Abdülcanbaz’a gelince, onun popülaritesi bir yana, karakterlerin toplamı bir bütün olduklarında anlam kazanıyorlar. Bu nedenle aralarında Dumancı, Gözlüklü Sami, Fayrabi, Tarzan’ın bulunduğu farklı karakterleri de çalıştım. Bu heykellerin çoğunluğu nü. Tabii, giyinik hallerini de çalışıyorum. Heykellerin döküm malzemesi fiberglas. Finansman bulunduğunda hepsi paslanmaz metal döküme çevrilecek. Karakterleri heykele dönüştürme sürecinde konuyu nasıl ele aldınız? Öncelikle sosyal bütünsellik içinde Turhan Selçuk kahramanları külliyatını etüt ediyorum. Bu heykellerin ‘sevimli’ olmaları için özel bir çabam yok ancak burada heykel sanatının anıtsal yönünden kaçınarak mizahi yönünü öne çıkarmaya Heykeltıraş Hasan Fehmi Hızal’ın ‘Üçüncü Boyutta Turhan Selçuk’ sergisi bugün çalıştım. Heykelkarikatür ilişkisi bu sergide kendini nasıl gösteriyor? Daha önce, bu tür bir yaklaşım ve kapsamda bir çalışma gerçekleştirildiğine dair bilgiye sahip değilim. Bu sergi, alanında ilk olma özelliği taşıyor. Turan Selçuk karikatürün Nâzım Hikmet’idir. Sergi programını nasıl planladınız? Heykeller, Hacıbektaş’tan sonra, 110 Haziran’da sergilenmek üzere Trabzon’a gidecek. Haziran sonlarına doğru Turhan Selçuk–İlhan Selçuk Anma Programı’nda yeni çalışmalarla zenginleştilerek Hacıbektaş’a dönecek. CUMHURİYET ÇİZERLERİNİN GÖZÜNDEN TURHAN SELÇUK Sözün bittiği yerde Musa Kart: Çok partili hayata geçişle birlikte basında güçlü bir rüzgâr estiren 50 kuşağının en önemli temsilcisiydi Turhan Selçuk. Ve biz 70’li yıllarda çizmeye başlayan karikatüristlerin esin kaynağıydı. Hepimizin çizgisinde Turhan Selçuk’un izleri vardı. Bugün karikatürün hayat alanı daraltılmaya çalışılırken Turhan Selçuk ve kuşağının eksikliğini hissediyoruz. Behiç Ak: Sert gibi görünen ama olağanüstü yumuşak, sade ve olanaklı bir çizgi yaratmıştır Turhan. Bugün dünyanın her yerinde çizgiyle uğraşan herkes için Turhan’ın çizgisi çok şaşırtıcıdır. Politik hayattaki meydan okumasını, çizgi sanatının sınırlarını da zorlayarak yapmıştır kanımca. Onu kalıcı yapan da budur. Semih Poroy: Turhan Selçuk uzun üretkenlik yıllarında dönem dönem çizgisiyle oynamıştır. 50’li yıllarda, 60’larda, 70’lerde, daha sonra da... Yumuşak çizgiler, köşeli çizgiler, sert çizgiler... İster istemez bunlar Abdülcanbaz’a da yansımıştır.. Bu usta çizgiler değişseler de oradaki serüvenlerde hiç yabancılık çekmemişlerdir. Kamil Masaracı: Sözün bittiği yerde Turhan Selçuk’un çizgisi konuşurdu. Karikatürlerinde geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman vardı. Çizdikleri bir bir çıkıyor. Onu çok arıyor ve özlüyoruz. Mustafa Bilgin: Karikatüre ilk başladığım zamanlarda, kendisinin öncülüğünü yaptığı ‘çizgiyle mizah’a öykünür, “yazısız karikatür” yapmaya çalışırdım. Bazen öyle güzel bir konu düşerdi ki aklıma, yerimde duramaz, coşkuyla kâğıda geçerdim. Heyhat, bu güzel konu çoğu kez, belki 40 yıl önce Turhan Hoca tarafından bulunmuş, insanın ağzının suyunu akıtacak güzellikte çizilmiş olurdu. Bu ülkede 40 yıldır gündemin patinaj yapmasına mı kızmak gerekirdi, yoksa o güzelim konunun benden önce bulunmuş olmasına mı, bilemezdim. Hakan Çelik: Turhan Selçuk “Çizgiyle Mizah”, “Çizgide Mizah”, “Grafik Mizah” gibi kavramlarla bütünleşen karikatürlerinde mizahın ve esprinin sözcüklerden çok estetik bir çizginin kıvrımlarıyla dillendirilebileceğini göstermiş ve bunu yaparken de hem yerel hem de evrensel bir çizgi diline ve anlatımına ulaşmıştı. rh+artmagazine YARIŞMASI Genç yetenekler: Güler ve Özparlak Kültür Servisi rh+artmagazine dergisi tarafından bu yıl 8.’si düzenlenen “Yılın Genç Ressamı” yarışması ve 2.’si düzenlenen “Yılın Genç Heykeltıraşı” yarışması sonuçlandı. Ceyda Güler, yılın genç ressamı, Ahmet Özparlak da yılın genç heykeltıraşı seçildi. Resim dalında, Hüsamettin Koçan, Süleyman Saim Tekcan, Bünyamin Özgültekin, Tevfik İhtiyar ve Mustafa Orkun Müftüoğlu’ndan oluşan seçici kurul on altı genç ressamın eserini sergilemeye değer bularak finale taşıdı. Ayrıca heykel dalında da Mehmet Aksoy ve Meriç Hızal’ın da aralarında olduğu beş kişilik jüri 8 genç heykeltıraşın işlerini sergilemeye değer buldu. Resim dalında finale kalan Ayşenur Özdemir, İhsan Oturmak, Menekşe Ünsal, Şahin Demir, Serkan M. Aydoğdu, Umut Kayapınar, Mehmet Yangır, Ali Gümülcine, Taylan Mintaş, Mahmut Özdemir, Ali Ertuğrul Küpeli, Gülfem Karslıgil, İbrahim Akkaya, Özkan Arı, Halil Şentürk ve Ceyda Güler’in ikişer eserinden oluşan ve heykel dalında ise Ahmet Özparlak, Bahadır Çolak, Derya Özparlak, Ebru Akıncı, Hakan Akçe, Hakan Çınar, Saba Barlas, Şenol Bora, Taylan Mintaş’ın eserlerinden oluşan yarışma sergisi 17 Şubat10 Mart tarihleri arasında rh+artgallery’de sergilenerek sanatseverlerin oyuna sunuldu. C MY B C MY B