Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 KASIM 2012 CUMARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ Uluslararası kuruluşlara göre Türkiye, cari açık zaafından kurtulamazsa krize kurban gidebilir Tabutluk olmayın Ekonomi Servisi Cari açık ve büyümeyi sıcak parayla finanse eden Türkiye’ye IMF’den Nasrettin Hoca öğüdü geldi. IMF Türkiye Temsilcisi Mark White Lewis, “Nasrettin Hoca’ya bir gün, cenazedeki insanlar, ‘Tabutun hangi tarafında duralım’ demişler. Hoca da ‘Tabutun içinde olma da neresinde olursan ol’ demiş. Şimdi o ruhla ben, söyleyeceğim şeylerin odak noktasını küresel ekonomide tutacağım” dedi. ? Küresel Active Academy 10. Finans Zirekonomiyi tabuta vesi’nde konuşan Lewis, küresel benzeten ve “tabutun ekonomik görünümün zayıfladıiçinde misiniz, dışında ğına ve daha önce ekonominin itici gücü olarak görülen gelişmı?” sorusunu soran IMF mekte olan ekonomilerin de bu Türkiye Temsilcisi Lewis’e çarka girdiğine işaret etti. göre, “İç karartıcı küresel Lewis, “Türkiye yumuşak ekonomik ortamda Türkiye inişi devam ettirebilirse bu gerçekten anlamlı bir başarı için işler ‘sadece şimdilik’ olabilir. Ancak şu an yolunda. Ancak, açığı sıcak riskler ortadan kalkparayla kapatmaktan mış değil. Türkiye’nin vazgeçmezse yumuşak diğer gelişmekte olan ekonomiler gibi uluslariniş hayal olacak.” arası sermaye girişlerini dikkatle izlemesi gerek. Bu, oynaklık ve belirsizliğin azaltılmasına katkı sağlar” dedi. Lewis ayrıca, Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in, IMF’nin ilk 10 hissedarlarından olacağını ve Türkiye’nin de ekonomik ağırlığını yansıMark tacak şekilde ilk 20’ye giWhite receğini söyledi. Lewis Ahlak, Vicdan ve Asgari Ücret… Yakında gündeme, asgari ücretin yeniden tespiti için komisyon çalışmaları gelecek. İşçi, işveren, bakanlık ve bürokrasi bir araya gelip şu an 740 TL olan asgari ücreti ne kadar artıralım tartışması yapacaklar. Aslında sefil bir ortaoyunu seyredeceğiz yeniden. Çünkü Orta Vadeli Program’da zaten adı konuldu asgari ücretin. Açın 2013 programının “Sosyal Güvenlik Kuruluşları” bölümünde aynen şunlar yazıyor: “Asgari ücretin 2013 yılı Ocak ve Temmuz aylarında yüzde 3 oranında… artırılması öngörülmüştür.” Çok açık değil mi? AKP rejimi, yukarıdan dayatıyor kararları, sonra da demokrasicilik oynuyor. Milyonları ilgilendiren asgari ücrette de öyle. ??? Milyonların ücretinin tabanından söz ediyoruz ama öyle bir ülkedeyiz ki, taban ücretin düzeyini tartışmaya geçmeden, ücret getirecek bir işi bile olmayanları anımsamamız gerekiyor önce. Milyonlar, bir asgari ücretten bile mahrum, çünkü işleri yok!.. 15 yaş üstü nüfus kabaca 55 milyon ama bunların ancak 25.5 milyonunun gelir getiren bir işi var. Resmi işsiz sayısı 2.5 milyon ama eksik sayımla, işsiz rakamları içine girmeyen en az 2 milyondan daha söz edebiliriz. Yani 4.55 milyon bir nüfus, asgari ücret de olsa işe muhtaç. Evlere tıkılmış 12 milyon “ev kadını” var. Asgariden de olsa bir ücretten mahrum bu milyonlarca yığının yanında, her ücretli de asgari ücret “nimet”inden yararlanamıyor. TÜİK’e göre, 3 milyonun üstünde kayıtsız, yani kaçak çalıştırılan ücretli var. Demek ki, asgari ücretin “adilliğinden” söz etmeden önce, bir asgari ücret karşılığı çalışabilecekken çalışamayan, çalıştırılırken bu kadarlık bir hakhukuktan mahrum bırakılan milyonlar ve milyonların yaşadığı bir ülkenin ayıbını, utancını hatırlamak gerekiyor önce… Çalışma hakkının tanınmazlığının ayıbından, çalışanın asgari ücretten bile mahrum edilmesinin ahlaksızlığından söz etmeliyiz önce… ??? Gelelim asgari ücrete… Taban ücret neye göre belirlenir? Bizde olduğu gibi tek başına bir işçinin zaruri ihtiyaçları göz önüne alınarak mı belirlenmelidir? İşçinin kendisi ve ailesinin hayatını idame ettirmesi için gerekli mal ve hizmetlere yetecek bir ücret olması gerekmez mi? Uzun söze gerek yok. Neden benzer işleri yaptıkları halde, asgari ücret bugün birçok ülkede farklı. Örneğin Türkiye’dekinin Avro karşılığı 412 iken Belçika ve İrlanda, Hollanda ve Fransa’da neden 1000 Avro daha fazla; Bulgaristan’da neden Türkiye’dekinin neredeyse üçte biri?… Türkiye hâla kırılgan Dünya Bankası Başekonomisti Marina Wes ise Türkiye’de büyümenin kısa vadeli sermaye girişleri ve iç taleple sağlandığını belirterek, halen yüksek seviyelerde bulunan cari açığın Türkiye’nin en zayıf noktası olduğunu söyledi. Cari açıkta yükselme potansiyeli yaratacak yapısal unsurların halen yerinde durduğunu vurgulayan Wes, şöyle konuştu: “Büyüme iyi ancak zayıf nokta Türkiye ekonomisinde şu, çoğunlukla kısa vadeli sermaye akışı ile fonlandı ve çoğu zaman da iç taleple alakalanEkonomi Servisi Avrupa Birliği liderleri, birliğin 1 dırıldı bu. Bu tabii ki Türkiye’yi kıtrilyon Avro’luk uzun vadeli bütçesinde yapılacak kerılgan kılıyor. Mesela, sermaye akışı sintiler üzerinde anlaşamayınca bütçe için düzenlenen tersine dönerse.” zirveyi iptal etti. Görüşmelere katılan bir AB yetkilisi, Wes, bu yapısal reformların cari açıReuters’a “İptal edildi” dedi. En az üç AB ülkesinin değın azaltılmasına olumlu katkısı olduğulegasyonunda bulunan diplomatlar da görüşmelerin nu belirterek, “Ancak halen yüksek cari iptal edildiğini, gelecek yıl ise tekrar başlamasının açık sorunu sürüyor” dedi. Wes, bu sobeklendiğini ifade ettiler. Liderlerin 20142020 bütçerunun çözümü için Türkiye’de iç tasarruf sinde mutabık kalamaması görüşmelerin ocak veya oranlarının ve ihracatın GSYİH’ye oranının şubata ertelenmesini gerektirecek. Görüşmelerin iptal edilmesi İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkeleri artırılması gerektiğine dikkat çekti. başta olmak üzere AB’nin bütün üyelerini tatmin Wes, “Çok düşük iç tasarruf oranı var. edecek harcama kesintileri bulunamamasınTürkiye’nin, bundan sonra iç tasarruf orandan kaynaklanıyor. Öte yandan AB ve larını artırması lazım ki yatırım daha çok iç kayIMF’den alacağı üçüncü yardım dilimine naklardan fonlanabilsin” diye konuştu. Türkibir türlü onay çıkmayan Yunanisye’nin nispeten kapalı bir ekonomi olma özelliğini sürtan’da bu sefer de belediye işdürdüğünü vurgulayan Wes, cari açığın çok yükselmeçileri sokağa çıktı. sinin mümkün olabileceği öngörüsünde de bulundu. AB, bütçede anlaşamadı Greenpeace’nin zehirli markalar raporu tüm dünyada şok etkisi yarattı Hamdi Ulukaya Firmalar kırmızı hatta düştü Eczacıbaşı kuruluşları arasında 1999’dan bu yana yarışan 310 projenin topluluğa sağladığı katkı, 194 milyon dolara ulaştı. Toplam 60 proje arasındaki zorlu yarışta ödülleri; Eczacıbaşı Yapı Gereçleri (VitrA), VitrA Karo, İntema ve İpek Kâğıt aldı. Bu yıl ödül için başvuran 60 projenin topluluğa katkısı da 30.2 milyon dolar. ? Greenpeace’in ‘zehirli markalar’ raporunda Türkiye’de üretilen 15 ürünün 7’sinin ‘tehlikeli’ çıkması Türk tekstil ve hazır giyim sektörünü de harekete geçirdi. Ekonomi Servisi Greenpeace’in ‘zehirli markalar’ raporu dünyada şok etkisi yarattı. Türkiye’de üretilen 15 ürünün 7’sinin ‘tehlikeli’ çıkması Türk tekstil sektörünü de harekete geçirdi. Rapora göre, CK, Armani, Zara, Mango, Levi’s gibi dev markaların ürünlerinde zehirli kimyasallar var. Roporla ilgili açıklama yapan TİM Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Akbalık, “Şu anda bununla ilgili yaptığımız Ekoteks Laboratuvarımız var. Yurtdışından gelen malların birçoğuna ciddi birtakım testler yapıyoruz. Bununla ilgili çok ciddi zorluk yaşayan firmalar var. Hatta ‘kırmızı hat’ diye tabir ettiğimiz alana düşmüş firmalar var” dedi. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Cem Negrin, iki tane uluslararası laboratuvarla anlaştıklarını, raporda zehirli çıkan markaların ürünlerini test ettireceklerini ifade etti. Çoban yoğurda prestijli ödül Ekonomi Servisi ABD’nin en prestijli girişimcilik yarışmasında ipi bir Türk göğüsledi. Ernst & Young’ın düzenlediği Yılın Girişimcisi Yarışması’nı ABD’de Chobani Yoghurt’un yaratıcısı Erzincan doğumlu Hamdi Ulukaya kazandı. Kaliforniya’daki törende ödülünü alan Ulukaya, Monte Carlo’daki dünya finalinde ABD’yi temsil edecek. Yarışma, girişimciliği teşvik ediyor, yenilikçi ürünlerle finansal başarıyı yakalayarak dünya çapında başarının kapısını açan vizyoner liderleri, dünyanın tanımasını sağlıyor. Ulukaya haftada iki milyon kasa yoğurt ürettiğini ve iki bin kişiye istihdam sağladığını söyledi. Bülent Eczacıbaşı En inovatif Eczacıbaşı; Vitra Karo Eczacıbaşı Topluluğu’nun en yenilikçi kuruluşları, törenle ödüllerini aldı. 15 kuruluşun 60 proje ile yarıştığı etkinlikte, “En İnovatif Ürün Projesi” ve “En İnovatif Verimlilik Projesi” kategorilerinde Vitra Karo, “En İnovatif İletişim Projesi” kategorisinde İpek Kâğıt, “EDönüşüm Projesi” kategorisinde İntema ve “Sürdürülebilir Kalkınma Projesi” kategorisinde de Eczacıbaşı Yapı Gereçleri (VitrA) ödüle layık görüldü. “İnovasyon Buluşması” etkinliği, topluluk kuruluşlarında yaratıcılık ve yenilikçiliği teşvik eden bir ortam oluşmasını sağlamayı amaçlıyor. Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, ülkemizde tasarımı, inovasyonu daha da teşvik edecek bir ortam yaratılmasının, inovasyonun gücünün, ekonomik ve toplumsal politikaların merkezine yerleştirilmesinin kritik öneme sahip olduğunu söyledi. Kombassan borsada çakıldı Borsada işlem görmeye başlayan Kombassan Holding hisseleri, ilk işlem gününde çakıldı. İkinci Ulusal Pazar’da 17 lira referans fiyatı ve serbest marjla borsaya giren Kombassan, açılışın ardından yüzde 76 düşerek 4 liraya kadar geriledi. Şirkete işlem görmeye başlamadan önce 1 milyar 451 milyon lira değer biçilmişti. Hisse 4 liraya düşünce şirketin değeri de bir anda 341.6 milyon liraya geriledi. Kombassan hisseleri daha sonra gelen alımlarla ilk seansı açılış fiyatı olan 17 liranın yüzde 42 altında 9.92 liradan tamamladı. İşlem günü sonunda hisseler 8.16 liradan kapandı. 72 bin ortağının yüzde 70’i yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarından oluşan Kombassan, 2 bini aşkın ortak ile davalık durumda. Türkiye’deki ortalama bin davada talep edilen tazminat miktarı 70 milyon lira. 9 ürün hakkında toplatma kararı ? Ergün, aralarında tost makinesinden elektrikli ısıtıcıya dokuzu farklı marka ve modelde ürüne toplatma kararı verildiğini açıkladı. Ekonomi Servisi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, 9 ürün hakkında toplatma kararı verildiğini açıkladı. Ergün, “Toplatma kararı verilen ürünler arasında oda ısıtıcıları, gece lambası ve tost makinası da var. Uygunsuz bulunan ürünlere yönelik 439 bin 337 lira idari para cezası uygulandı” dedi. Bu yılın ilk 10 aylık döneminde 23 bin 633 farklı marka ve model ürünün denetlendiğini açıklayan Ergün “Denetlediğimiz ürünlerin, çoğu doğrudan tüketicilere de ulaşan ürünlerdir. Denetlenen ürünlerden 2 bin 519‘u uygunsuz bulunmuş ve 439 bin 337 TL idari para cezası uygulanmıştır. 90 adet farklı markadaki ürün teste gönderilmiş, testlerden yüzde 56’sı uygunsuzluk ile sonuçlanmış ve güvensiz bulunmuştur” diye konuştu. Nihat Ergün Bu farklılıkta döviz kuru faktörü etkili ama o kadar değil işte. Sonuçta bu düzey farklılığı, taban ücrete, söz konusu ülkelerde atfedilen değerle ilgili. Bu değer, durduk yerde ortaya çıkmıyor elbette. Çalışan sınıfın yüzyılı aşkın mücadelesinin ürünü. Böyle bir ahlaki ücret, sonuçta her düzeydeki mücadele ile yerini buluyor. Ya bizde? Bizde net asgari ücret kadar, devlet, sigorta primi ve vergi alıyor. Devlet, daha fazla asgari ücretli çalıştırılmasını isterken vicdanen rahat olacağı için mi? Hayır. Ne kadar çok asgari ücretli, o kadar çok prim ve vergi toplama imkânı. Bakış açısı böyle. Asgari ücretin düzeyi ya da düzeysizliği ise onları çok ilgilendirmiyor. Ortalama memuruna verdiği 1300 TL maaş bile 740 TL’lik asgari ücretin yüzde 75 üstünde… AKP rejimi, asgari ücreti, ortalama ücrete yaklaştırmak yerine, ortalama ücreti asgariye indirmenin derdinde. “Mikro reform” diye süslenen ve içinde kıdem tazminatı hakkının gaspını, esnek çalışma rejiminin yerleştirilmesini öngören operasyon konusunda laiki, şeriatçısı ile sermaye ittifak kurdu. Son MÜSİAD raporunun konusu bunun üzerine. Önceki gün bir araya gelen TÜSİAD ile MÜSİAD şimdi bu saldırıya elbirliği ile girişecekler. Saflar sıklaştırılmazsa kaş göz arasında bir hak daha gasp edilecektir, biline… 1ABD Doları: 0.9611 5.7800 0.9339 6.6573 82.26 0.9971 5.6807 3.7502 Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7920 1.7960 Avro 2.3170 2.3210 İngiliz Sterlini 2.8500 2.8800 İsviçre Frangı 1.9100 1.9400 24 Ayar Altın 99.70 100.05 Cum. Altını 668.00 671.00 KISA... KISA... KISA... MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ ALIŞ 1.7902 1.8595 0.30969 2.3099 2.8526 1.9138 0.26742 1.7959 6.2891 0.31453 0.47879 2.1722 24 KASIM 2012 EFEKTİF SATIŞ 1.7988 1.8717 ALIŞ SATIŞ 10 ayda 29 milyon turist geldi Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0.37 artarak 3.05 milyon kişiyi buldu. Turizm Bakanlığı’nın açıklamasına göre, yılın ilk 10 ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısı da yüzde 0.5 artışla 28.81 kişi oldu. ken, Libor/Euribor 125 bps ile 2012’nin en düşük maliyetli işlemini de gerçekleştirdi. 1.7889 1.8015 1.8509 1.8829 Ülker, Dünya Kakao Vakfı’nda Yıllık ortalama 35 bin ton kakao kullanımıyla büyük kakao kullanıcıları arasında yer alan Ülker, Dünya Kakao Vakfı’na (The World Cocoa Foundation WCF) girerek dünya çikolatacılarıyla aynı platformda yer aldı. Türkiye’den üye olan ilk şirket olan Ülker, dünya tarımının ekonomik canlılığına katkıda bulunmayı, sürdürülebilir ilkeleri benimseyerek, kakao çiftçilerinin ekonomik ve toplumsal gelişmelerine destek olmayı amaçlıyor. Ülker, Türkiye’de 3 milyar TL’lik çikolata pazarında yüzde 50 pay hedefliyor. 0.31121 0.30947 0.31193 2.3210 2.8675 1.9261 2.3083 2.3245 2.8506 2.8718 1.9109 1.9290 Garanti’ye rekor talep Garanti Bankası’nın dış ticaretin finansmanında kullanılmak üzere geçen yıl aldığı 1 milyar ABD Doları tutarındaki sendikasyon kredisini yenilemek için gerçekleştirdiği işleme, 1.3 milyar doların üzerinde talep geldi. Garanti, kredinin toplam tutarını 1 milyar dolardan, 1.1 milyar dolara artırır 0.27020 0.26723 0.27082 1.8040 6.3719 1.7893 1.8109 6.1948 6.4675 1 Avro: 1.2903 ABD Doları 1 İng. S: 1.5941 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5423 ABD Doları 0.31665 0.31431 0.31738 0.47965 0.47520 0.48325 2.1866 2.1642 2.1949 GECELİK FAİZLER 3 Günlük Repo 5.00 7 Günlük Repo 4.25 fonbul.com