Katalog

Sayı 45 Shakespeare’in, ya da Cenap Şahabettin gibi söylersek, Vilyem Şekspiyer’in yaşam öyküsünü bırakalım bu hafta, üstadın bir oyununun bir başka üstat tarafından yapılmış çevirisine göz atalım. Bir “Othello” çevirisi. Kitap 1929’da Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanmış. Kapağında şunlar yazılı: “Nakleden: Dr. Refet. Othello. Trajedi 5 Perde”. Yazarın adı yok. Kapağı açıyorsunuz, iki sayfa ötede “mütercimin diğer eserleri” listesiyle karşılaşıyorsunuz: “Sıhhat Yolu”, “Metre Sistemi”, “Nebatat Dersi”. “Başlamazdan Evel Bir Kaç Söz” başlığı altında altı sayfalık bir önsözle giriliyor kitaba. Dr. Refet, “Othello”yu neden çevirdiğini anlatıyor (yazımı olduğu gibi koruyorum): “Bu eserlerin takımile ve adam akıllı bir surette, dilimize geçmemiş olması, halkımızca tanılmamış bulunması ötedenberi içimde bir kurt idi. Geçenlerde, İstanbulda, Şekspirin Romeo ve Jülyet ismindeki eserinin, hem de güzel eserlerinin deste başlarından birinin, sulu boya resimlerle, yeni bir tab’ına rasgeldim. İçimi yine kurt yemeğe başladı. Hemen tercüme etmek hevesine düştüm.” Dr. Refet, “Romeo ile Juliet”i bırakıp “Othello”ya el atmış; çeviriyi Fransızcadan [email protected] 1929. Urfa Meb’usu Doktor Refet.” Şimdi sıra çevirinin havasını yansıtmak için Dr. Refet’in Türkçesinden örnekler vermeye geldi: “Brabantiyo Yahu, bana bakın, çakmağı çakınız, bana bir ışık veriniz, bütün adamlarımı çağırınız.” “Yago Ona ras gelmek için ihtiyarın taharriyatını (Kavis burcu) oteline doğru sevkediniz. Ben Arapzâde ile orada bulunurum. Adiyo. (...) Arapzâde de safderundur, açık yüreklidir. Namuslu görünmek zahmetini ihtiyar eden insanlara hemen inanmaya hazırdır. O, bir eşek gibi, burnundan tutulup sürüklenebilir... Artık pençemde demektir (parmağını alnına koyarak) tertibim esaslaştı... Şeytan ve gece elbet bu harikulâde tertibi cihan nazarında güneş kadar parlak gösterecektir.” Yazık… Yerimiz bitti. Biz de örnekleri haftaya bitirelim. “Tertibim esaslaştı” yapmış. Bunu belirttikten ve “tercümede ifadelerin ağdalı olmaması” için çaba gösterdiğini söyledikten sonra önsözü şöyle bitiriyor: “Şekspir, zamanı muharrirlerinden Lily’nin ağdalı üslubile malul imiş, aynı fikirleri çok tekrar edermiş, kelimelerle oynar, adeta canbazlık edermiş, yazılarında ıtnap, haşiv, ipham, vuzuhsuzluk varmış. Mış... Mış... Biz bu tercümede oldukça muvaffak olduğumuzu zannediyoruz. Çerçevesi pek dar zannolunan türk dilinin genişliğine, oynaklığına, cilvelerine şahit olarak şu tercümeyi gösterebiliriz. Ankara 15 kânunuevvel Fenerbahçe yö netimi, şampiyonluk kutlamalarının altıncı gü radikal bir kara nünde r alarak kaptan Alex De Souza'yı takımda n kovdu. Kulüpten yapı lan açıklamada, “Şampi yo tan sonra gevş n oldukediği ve gol atmadığı için ko vduk” denildi... Kötü haber: Alex kovuldu ! Fenerbah ü buldu. aradığı golcüy De Souza Brezilyalı Alex imzalandı.! ile anlaşma i Alex'in transfer k r arasında büyü taraftarla eçen yıl “G sevinç yarattı. nun en gol atmış, sezo 28 ini yaptık.” iyi transfer denildi. yi haber: Fener ı sın transfer bomba patlattı! çe sonunda TAR HTE HERHANG B R GÜN... MÜMTAZ ARIKAN MODERN HAYATLAR Başbakan ameliyatla cüce olunca... Fener'den bir kötü, bir iyi haber! Kürşat Tüzmen'in Kılıçdaroğlu’na yönelik olarak, “Kendisini ana rahmine kadar kovalayacağım” sözü de boyut değiştirdi... B ROL BAYRAM daha da ileri gidip Silivri’den öteye, Edirne’ye, hatta Balkanlara hapishaneler yapılmalı! Parasız eğitim istersen içeri girersin, şifreli eğitim iste kardeşim! 21 MAYIS: Kaseti çıkmayan MHP’li kalmadı! Bence tüm bu “gizli kamera” merakına magazin ünlüsü şarkıcıoyuncumanken takımı neden olmuştur. Bu tipler yanlarında sevgilileriyle yakalandıklarında yıllarca hep aynı cümleyi duyduk: “Çekmesene kardeşiiiiim!” Çekmesene diye diye insanları tahrik ettiler, sonunda bütün toplum gizli kameracı oldu çıktı işte! Kamerayı okyanus ötesine çevirenler biraz da suçu magazin ünlülerinde arasın, onlar yıllarca “Biz sadece arkadaşız” diye arkadaşlarını düdüklemediler mi?.. 22 MAYIS: Fenerbahçe 18. kez şampiyon oldu. Bence Ak Parti bir yasa çıkartarak, Fenerbahçe’yi ülkenin tek “Reşit” kulübü ilan etsin. Ayrıca; 18 şampiyonluğun altındaki takımları tutanlara içki ve sigara satışı yapılmasın!.. 24 MAYIS: Ak Parti’nin tam sayfa gazete ilanına bakıyorum: “Ankara’ya hapsolmadık” diyor. Ülke tarihinin Ankara’ya hapsolmayan ilk iktidarıdır bu! Hapsolmada ülkeyi tarihinin en ileri demokrasi aşamasına götürerek, Silivri’ye dek uzatmıştır bu işi! 12 Haziran’dan sonraki yeni dönemde 26 MAYIS: Ak Partili belediyelere evlilik koçluğu yapan Sibel Üresin kardeşimiz, çokeşlilik istemiş! Erkeğe en az dört eş ve en az dört sopa diyor! Ne güzel konuşmuş! Yani kadının karnından sıpayı, sırtından sopayı eksik etme diyor. Yakında olsa kendisini bir güzel dövmek isterdim, o da çok mutlu olurdu sanırım! Devam et Sibel, çok sesli olacağımıza çokeşli olalım! Dayağın da, kadının da dibine vuralım! 28 MAYIS: Yüceler yücesi Başbakanımızın Roman açılımı yaptığı bir toplantıda “Parasız Eğitim İstiyoruz” diye anlamsız bir pankart açan gençler 14 aydır hapisteydi. Tahliye edilmediler ve bir sonraki mahkeme beş ay sonraya kaldı. Ah şu gençler! Gençlik dediğin şey acemiliktir. Yandaş ve yalaka kalem olma öncesinde biz de biraz gençtik! Başımız dumanlıydı o zamanlar. Başı dumanlı ve ayakları bulutların üzerindedir gençliğin! Bu nedenle nerde, ne isteyeceğini bilemez. Hep hata yapar! O yüzden biliriz gençliği! Şimdi sen tutmuş “parasız” eğitim istiyorsun? Buna kargo işine girmiş girişimci kargalar bile güler kardeşim! Bu ülkede parasız eğitim değil, eğer illa ki istenecekse, en Pensilvanya’sından “şifreli” eğitim istenir! “Şifreli Eğitim İstiyoruz” diye pankart açsalardı şimdi bu gençler, girişimci genç olarak belki de yaz tatilinde Pensilvanya yolcusuydular. Ama dedim ya, gençlik acemiliktir. Kıçının kılları siyahtır henüz. Bak o kıllar biraz “Ak” olsun, nasıl değişiyor her şey!..  sinan çetin çeksin, cemil ipekçi diksin, ajda pekkan da söylesin!..  seni yeneceğim mecidiyeköy / hedef küçültmüşsün abi  devlet yol ve siyanür işleri...  demokrasilerde cariyeler tükenmez!..  kepçe kulak iltihabı...  istanbul kanal ben kepçe!  bekar mısınız garson bey!..  biz osmanlı tortularıyız!..  edebiyatı seven aşıklar ilişkilerine üç nokta koyar!  iki kerem iki aslı eder!  beş dakka çay molasında neskafe içenler bizden değildir!  televizyon inleyicisi...  helal sütyen...  dokuz canlı bomba...  sivil iddiasızlık... C HAN DEM RC C MY B C MY B