Katalog

SAYFA CUMHUR YET 9 MART 2011 ÇARŞAMBA 14 EKONOMİ Aynur Bektaş: Kadınlar artık erkeklerden çok daha başarılı işler yapıyorlar Kadınlar her yerde Kira Geliri İçin Vergi Kılavuzu art ayı, vergi ayı” ifadesi birçoğumuzun diline atasözü gibi yerleşti. Artık biliniyor ki; şahsi ticari işletmelerin, serbest meslek erbabının, yıllık kazançları üzerinden izleyen yılın mart ayı içerisinde gelir vergisi alınıyor. Ayrıca konutlarımızı ya da işyerlerimizi kiraya vermemiz neticesinde elde ettiğimiz kira gelirlerinin vergilendirilmesi de mart ayı içerisinde yapılmaktadır. Yani geliri elde eden gerçek kişi kim olursa olsun, elde ettiği kira gelirleri için 25 Mart’a kadar gelir vergisi beyannamesi verilecektir. Bu çerçevede emekli Osman Amca’nın elde ettiği işyeri kira geliri üzerinden de çiftçi Muzaffer Efendi’nin elde ettiği konut kira geliri üzerinden de gelir vergisi ödenecektir. Ancak oldukça karmaşık bir yapıya sahip olan vergi sistemimizde kira gelirlerinin vergilendirilme esasları da oldukça karmaşık olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle, kira gelirlerinin vergilendirilmesinde mart ayı sona ermeden 3 başlıkta bazı hatırlatmalar yapmakta fayda vardır. ŞEHR BAN KIRAÇ “M konut için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, Konutun önemi ile orantılı olan idare giderleri, Kiraya verilen konutun sigorta giderleri, Kiraya verilen konutun alımında veya bakımında kullanılan kredilerin faizleri, Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün satın alma yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin yüzde 5’i (Sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanır ve indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmaz. 2006 yılından önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır). Aynur Bektaş Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Aynur Bektaş, bankaların özellikle kadınlara kredi verirken ya ‘kocanı getir’ dediklerini ya da olmayan ipotekler istediklerini belirterek, “Ben de düşündüm, bir finans kuruluşu daha var, o da İMKB. Kadınlara ‘İMKB’nin sadece erkeklerin olmadığını, kadınların da halka açılabileceğini, borsaya girebileceğini anlatalım, Türkiye’de işgücüne katılan 23 milyon kadının sadece binde 7’si girişimci konumunda bulunurken, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu, kadınların kurduğu işletmeleri borsaya açmaya hazırlanıyor. İMKB’de gong çaldıralım, yarım gün de eğitim verdirelim’ dedik. 10 kadın şirketini en azından gelecek yıl içinde halka açabilelim. Ben inanıyorum ki arkası çorap söküğü gibi gelecek” dedi. TOBB Kadın Girişimciler Kurulu’nun 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla düzenlediği yemekte konuşan Bektaş, 2007’de kurulan kurulun 81 ilde 1550 iş kadınını bir araya getirdiğini kaydederek, bu kadınların hepsinin kadınların girişimciliği için çalıştıklarını ve rol model olduklarını söyledi. Bektaş, “Kadınlar yol aldılar. Şimdi bizim bir görevimiz mevcut. Kadınlarımızı hem nitelik hem nicelik olarak arttırmak. Kadın güzellik demek, barış demek. Kadınlar artık erkeklerden çok daha başarılı işler yapıyorlar” diye konuştu. İstanbul Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Hatice Dinçbal Kal da BM tarafından yapılan bir araştırmaya göre, dünyada işlerin yüzde 66’sının kadınlar tarafından görülmesine karşın kadınların dünyadaki toplam gelirin ancak yüzde 10’una, dünyadaki mal varlığının ise yüzde 1’ine sahip olduklarını söyledi. Toplantı sırasında kürsüye çıkan kadınlar, illerindeki başarı öykülerini anlatarak, önümüzdeki genel seçimlerde milletvekili aday adayı olacak kadınlar da adaylıklarını açıklayarak destek istediler. 2. şyeri kira gelirleri yıllık 22.000 TL’yi aşıyorsa beyana tabidir Gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan kişi ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapacaklardır. Yani işyerinin kiracıları, ödeyecekleri kira üzerinden vergi keseceklerdir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kuruluşlar kiracı sıfatıyla yapmış oldukları işyeri kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden yüzde 20 oranında stopaj (tevkifat) yapmak zorundadırlar. Ancak gayrimenkulü kiralayan mükellef basit usulde vergiye tabi ise; kira ödemesi üzerinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz. Öte yandan Gelir Vergisi Kanunu’nun 86. maddesinde 2010 yılında elde edilen ve vergi kesintisine tabi tutulan işyeri kira gelirinin 22.000 TL’nin altında kalması halinde beyan edilmeyeceği belirtilmiştir. Bu tutarı aşan işyeri kira gelirleri ise beyan edilecektir. Bu beyan sırasında ise yukarıda belirttiğimiz gider indirimleri aynen uygulanır. Kadın girişimciler daha heyecanlı Ekonomi Servisi 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde İMKB’de dün seans, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve TOBB Kadın Girişimciler Kurulu üyelerinin katılımıyla düzenlenen gong töreniyle açıldı. Hisarcıklıoğlu burada yaptığı konuşmada “Bizim erkek girişimcilerden kadın girişimciler daha heyecanlı ve daha ateşli. İnşallah bu ateşi yaktık. Bu ateş bizi hem dünyanın en zengin ilk 10 ekonomisi arasına sokacak hem de ferden, fert olarak hepimizi zengin edecek” dedi. Türkiye’de de kadınların hayatın her safhasında rol aldıklarını görmekten mutluluk duyduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Gül de, her alanda kadınların giderek daha fazla temsil edildiğini gördüklerini söyledi. Siyasette ise kadın temsilinin biraz noksan olduğuna dikkati çeken Gül, “Ümit ediyorum ki giderek daha da çoğalacaktır” diye konuştu. “Demokratım diyen erkekler bile demokrat kimliklerini eve girince, ayakkabıları ile kapının dışında bırakıp içeri öyle giriyorlar...” Bu sözleri söyleyen kişi Diyarbakırlı bir kadın, Hayriye Aşcıoğlu. Mardin de yaşıyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu nun 23 ilinde kadının insan hakları konusunda çalışmalar yapan Kamer (Kadın Merkezi) adlı sivil toplum kuruluşunun çalışanlarından biri. Biz de Mardin deyiz. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nü Suriye den gelen toz bulutlarının bakır rengine büründürdüğü bu gizemli kentte kutluyoruz. Tabii kadına yönelik şiddetin 7 yılda yüzde 1400 arttığı bir ülkede 8 Mart etkinliklerine kutlama denebilirse... Bu yüzden Atatürk Spor Salonu nda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve konuşma yapan kadınların da söyleminde ilk sırayı kadına şiddet ve dayak almış durumda. Bu konuşmalar yapılırken izleyen erkeklerin yüzlerine bakıyorum. Sadece Mardin den değil, Urfa, Diyarbakır, Adıyaman, Elazığ dan da gelenler var. Acaba kaçı karısını dövüyor? Kaçı oradan çıktıktan sonra gittiği kahvede bu konuyu diğer erkeklere anlatır? Konuşmaları dinleyen kaç kadın koca dayağını normal bir davranış olarak görmekten vazgeçer? Her gün en az 3 kadının yakını erkekler tarafından öldürmesine karşın hâlâ kadına şiddetin abartıldığını söyleyebilen bir Hükümet engelleri kaldırsın Dünya Bankası, Türkiye’de hükümetin kadınların istihdamı konusunda işletmelerin önündeki engelleri kaldırması gerektiğini açıkladı. Ekonomi Servisi Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ulrich Zachau, Türkiye’de kadınların işgücüne katılımının yüzde 67 oranında arttırılması ile yoksulluğun yüzde 15 azaltılacağını söyledi. Zachau, kadınların işgücüne katılımının, aynı zamanda aileleri için de daha yüksek gelir ve daha iyi yaşam, çocuklar için daha yüksek eğitim ve sağlık hizmeti anlamına geldiğini vurguladı. Dünya Bankası Türkiye Ofisi’nin 8 Mart Dünya Kadınlar Günü için Devlet Planlama Teşkilatı ile yayımlanan raporda, Türkiye’de kadınların potansiyelinin kullanılmadığına dikkat çekildi. Raporda, hükümetin kadınların istihdamı konusunda işletmelerin önündeki engelleri kaldırması, kadınların eğitim düzeyini yükselterek, kadınları çalışmaya teşvik etmesi gerektiği ifade ediliyor. Ev işlerinde ve çocuk bakımında yardımcı olmak üzere bir başkasını çalıştırmanın yüksek maliyetinin Türkiye’de kadınların iş arama faaliyetini engellediği belirtilen raporda, İstanbul’daki kadınların çalışmaya karar vermesi durumunda çocuk bakıcısına ayda 500600 lira ödemek durumunda kaldığı belirtildi. 1. Konut kira gelirleri yıllık 2.600 TL’yi aşıyorsa beyana tabidir Sahibi oldukları konutları kiraya verenlerin 2010 yılında elde ettikleri kira gelirleri toplamının 2.600 TL’nin altında olması halinde bunların beyanname vermelerine veya vergi dairesine herhangi bir bildirimde bulunmalarına gerek yoktur. Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, 2.600 Türk Lirası istisnasından yararlanamazlar. 2.600 TL’lik istisna kazancın üzerinde bir konut kira geliri elde edilmesi halinde ise bu gelirden giderlerin düşülmesi ve kalan tutarın gelir vergisi beyannamesine dahil edilmesi gerekmektedir. Bu aşamada kira geliri elde edenler ister götürü gider yöntemini, isterlerse gerçek gider yöntemini seçebilecekleridir. Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda istisnayı aşan kira geliri toplamının yüzde 25’i düşülecek, kalan yüzde 75 ise beyan edilecektir. Örneğin, 2010 yılında 12.000.TL. kira geliri elde eden bir kişi, öncelikle istisna tutarını düşecek (12.0002.600=9.400) kalan tutarın yüzde 25’ini de (9.400x0.25=2.350) götürü gider olarak indirebilecektir. Bu durumda beyan edilmesi gereken tutar (9.4002.350=) 7.050 TL olarak bulunacaktır. Ancak, götürü gider yönteminin seçilmesi halinde iki yıl üst üste bu yöntemin uygulanması gerekmektedir. Yani bir yıl götürü gider yöntemini uygulayıp ertesi yıl gerçek giderlerin yüksek çıkması halinde götürü gider yönteminden vazgeçilemeyecektir. Gerçek gider yönteminin seçilmesi halinde ise elde edilen brüt kira gelirinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde yazılı giderlerin indirilmesi gerekmektedir. Bu noktada bazı gider türleri şunlardır: Ev sahibi tarafından kiraya verilen ŞGÜCÜNE KATILIM ÇOK DÜŞÜK Türkiye şveren Sendikaları Konfederasyonu (T SK), kadınların işgücüne katılma oranı açısından Türkiye’nin 139 ülke arasında ancak 131. sırada yer bulabildiğine dikkat çekerek “Veriler, Türkiye’nin uluslararası rekabet gücünün en zayıf halkasının işgücü piyasası ve yetersiz kadın istihdamı olduğunu belirlediğinden, reformlar öncelikle bu alanlara yönlendirilmelidir. Bu bağlamda, çalışma mevzuatındaki esneklik imkânlarının geliştirilmesi ve kadınların çalışma hayatına aktif katılımını sağlayacak önlemlerin alınması gereklidir” açıklamasında bulundu. TEPAV da Türkiye’de kentleşme arttıkça kadınların işgücüne katılım oranının gerilediğini açıkladı. 3. şyeri kira gelirinde yıllık 95.680 TL’ye kadar vergi ödemesi çıkmıyor 22.000 TL’yi aşan işyeri kira geliri beyan edilecek. Beyannamede hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde yapılan vergi kesintilerinin düşülmesi (mahsup edilmesi) gerekiyor. Vergi kesintisinde oranın yüzde 20, gelir vergisi tarifesinde de ilk dilimin yüzde 15 olması nedeniyle, bu mahsup nedeniyle 95.680 TL’ye kadar işyeri kira gelirleri ilave vergi doğurmuyor. 100.000 TL işyeri kira geliri ise yalnızca 270 TL gelir vergisi doğuruyor. (Bu hesaplama götürü gider yöntemi uygulandığı varsayımı üzerinedir.) Değerli okurlarım, yukarıda sadece kira geliri elde eden mükelleflerin vergilendirilmesine ilişkin kısa hatırlatmalar yaptım. Aslında görüleceği üzere, oldukça karmaşık bir sistemden bahsettik. Bu kira gelirlerinin yanında başka gelir unsurlarının elde edilmesi durumunda ise olay daha karmaşık bir hal alıyor. Yazımı daha basit, daha anlaşılır ve herkesin kolaylıkla uygulayabileceği bir vergi sistemi dileğiyle sonlandırıyorum. 8 Mart ve Kadınsız Demokrasi... başbakana sahip bir ülkeyiz. ‘Kadınsız demokrasi’ye demokrasi denmeyeceğini nasıl öğreneceğiz acaba? Mardin de Kamer in sevimli mekânında soba başında oturup Hayriye, Havin, Remziye ve Müzeyyen’le sohbet ediyoruz. Hayriye bir proje kapsamında bir grup kadınla birlikte 4 aydan beri mahalle mahalle dolaşarak kadınlarla konuştuklarını söylüyor. “ lk başta kadınlar şiddete maruz kaldıklarını söylemiyor. Utanıyorlar durumdan, ama öyle alışmışlar ki dayak yemeyi bir yandan da olağan karşılıyorlar” diyor. Aslında tek neden kadın olmaları. O kadar... Tuzluğun yerinin değişmesi, yemeğin istediği ısıda olmaması, perdenin aralık kalması bile erkeğe dayak atması için bir neden olabiliyor. Hayriye Aşcıoğlu, kadınlarla yürüttükleri farkındalık çalışmaları sonucunda gözlediklerini de anlatıyor. SGK borçları kredi kartıyla ödenebilecek “Prim borçlarımızı kredi kartı ile ödeyebilir miyiz” şeklinde okurlarımızdan çok sayıda soru geliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil dairelerine 6111 sayılı kanun kapsamında ödenecek olan alacakların kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi mümkün. Bu takdirde, ödemeye aracılık yapan bankalarca, kart kullanıcılarına kredi kartı işlemine konu borç tutarının, taksitler halinde yansıtılması ve taksit ödeme aylarında hesaplarına borç kaydedilmesi koşuluyla, bu ödemeler için ödeme tarihi olarak kredi kartının kullanıldığı gün esas alınır ve borçluya tahsilatın yapıldığını gösterir makbuz verilir. Bu şekilde tahsil edilen tutarların bankalarca Hazine/Sosyal Güvenlik Kurumu hesaplarına aktarılmasına ilişkin 6183 sayılı kanunun 41’inci maddesinde belirlenen süre, taksit aylarının son gününü izleyen günden itibaren hesaplanır. Taksitlerin kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi ise katsayı uygulanmasına engel teşkil etmez. OĞLUMA YETİM AYLIĞI BAĞLANIR MI? 11 yaşından itibaren velayeti üzerimde olan oğlum üniversiteyi bitirdi ve askerlik hizmetini tamamladı. Ben Emekli Sandığı emeklisiyim. Vefatımda oğluma maaş bağlanır mı? Asuman Su Erkek çocuklar üniversite öğrencisi olmak koşuluyla en fazla 25 yaşına kadar yetim aylığı alabilir. Üniversiteyi bitirmiş ise yetim aylığı alamaz. Sorularınız için malicozum ism mmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular eposta ile tek tek cevaplanacaktır. ‘Hayatım boyunca kocam ne derse yaptım ama her zaman da dayak yedim’ diyen kadına ‘Peki boyun eğmezsen, hayır dersen, ne değişir’ diye soruyoruz. Bir şey değişmez yanıtını alınca ‘O zaman hayır demeye başla’ diyoruz, diye anlatıyor. Erkek, kadının ağzından hayırların çıktığını görünce irkiliyormuş... Hayriye, ‘Meslek sahibi kadınlar bile aslında ekonomik şiddet yaşadıklarının farkında değil’ diyerek aldığı maaşı bile bilmeyen doktor, avukat kadınların olduğunu söylüyor. Maaşının yattığı banka kartı kocada. Kadın bunu öyle normal karşılıyor ki, bugüne kadar sorgulamamış bile... Kadına şiddeti önleyebilmenin en somut yolu, dayak yiyen ya da tehdit edilen kadının bundan kurtulmak için yola çıkarken koşulsuz güvenebileceği bir sistemin olduğunu bilmesi. Bunun için sığınma evleri son derece önemli. Bunun için polisin kadına sahip çıkması, bunun için sosyal hizmetler kurumunun kadının arkasında olması yaşamsal önem taşıyor. Şiddet uygulayan erkeğe verilen cezaların da arttırılması işin bir başka ayağı. Kadına yönelik şiddet ve her alanda kadınerkek eşitsizliği bu ülkenin temel sorunu bence. Öncelikle ve ivedilikle ele alınmadıkça “kadınsız demokrasi” asla var olmayacaktır. KA.DER ‘275 KADIN MİLLETVEKİLİ’ DİYOR AMA... KA.DER (Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği), 12 Haziran seçimlerinden önce yine anlamlı bir kampanya ile karşımızda. Geçen seçimlerde yürüttüğü “bıyıklı kampanya” ile “Meclis’e girmek için bıyıklı olmak şart mı” mesajını veren KA.DER geçen hafta karşımıza yine anlamlı bir kampanya ile çıkmıştı. Bu kez slogan “Meclis’e 275 kadın milletvekili”. Bu mevcut Meclis in yarısı demek. 2 ay kaldı 12 Haziran seçimlerine ve partilerin hiçbiri bu sloganı tınmıyor bile. KA.DER, 8 Mart ta “Türkiye’nin Temsilde KadınErkek Eşitsizliği Karnesi”nin 4 üncüsünü açıkladı. Tahmin edeceğiniz gibi 2011 de de durum değişmedi, “sürdürülebilir eşitsizlik” sağlandı! Türkiye nin notu, 2011 de de “sıfır”ın üstüne çıkamadı. Meclis i bir kenara bıraksak bile gelinen tablo ortada: 81 ilde bir tane kadın vali yok! Yargıtay ve Sayıştay da kadın üye yok, Danıştay da “1” tane var! TBMM de temsil edilen partiler arasında AKP ve MHP de hiç kadın il başkanı yok, BDP de 22, CHP de 2 tane var! D SK, HAK Ş, TÜRK Ş, KAMUSEN, MEMURSEN de yönetim kurullarında kadın yok! MÜS AD, TOBB, TZOB ve TESK in yönetim kurullarında kadın yok! KAG DER in eski başkanı ve CHP nin yeni Parti Meclisi kadın üyelerinden Gülseren Onanç Mardinli. 8 Mart ı birlikte kutluyoruz. Uzun yıllardan beri kadın sorunları üzerinde kafa yorup çalışmalar yapan Onanç bu kez bir ‘8 Mart Manifestosu’ hazırlamış. Seçimlere milletvekili adayı olarak hazırlanan Onanç bakın ne diyor: Aktif bir vatandaş, ebedi bir kadın hakları savunucusu, yeni bir politikacı olarak; Kadınerkek eşitliğinin yaşama geçmesi ve devletin bu eşitliği sağlaması için, kadınlarımıza yönelik her türlü şiddetin önlenmesi, kadınların siyasette ve karar Gülseren Onanç’ın manifestosu mekanizmalarında hak ettikleri gibi temsil edilmeleri, kız kardeşlerimin eğitim haklarına sahip olmaları, kadınlarımızın çalışma haklarını kullanmalarının önündeki engellerin kalkması, memleketimde her bireyin eşit bir vatandaş olarak, düşünce, yazma, ifade özgürlüğünü korumak, yargının gerçek adaleti yaşama geçirmesi, vatandaşlarımızın hak ve özgürlüklerini genişletmek, telefonların dinlenmediği, gazetecilerin tutuklanmadığı bir memleket, barış dilinin hâkim olduğu bir siyaset dili, birbirimize güveni sağlamak için umutla ve cesaretle çalışacağım. C MY B C MY B