Katalog

22 MART 2011 SALI CUMHUR YET SAYFA [email protected] DIŞ HABERLER 11 İttifakın Libya’daki rolüne ilişkin ABD, Türkiye, Fransa ve Almanya farklı görüşler öne sürüyor NATO’da büyük çatlak Ç MEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL NATO üyeleri ittifakın Libya’da oynayacağı rol üzerinde mutabakata varamıyor. İngiltere, Amerika ve Fransa tarafından yönetilen Libya hava harekâtının NATO’ya devredilmesi amacıyla dün Brüksel’de yapılan toplantıda görüş birliğine varılamadı. NATO temsilcileri toplantısında Libya’da ABD önderliğindeki koalisyon güçleri tarafından yürütülmekte olan hava harekâtı ile NATO tarafından gerçekleştirilebilecek herhangi bir faaliyet arasındaki geçişin nasıl olacağı konusunda uzlaşma sağlanamadı. Afganistan ve Irak’taki işgallerin ardından Libya’daki operasyonda üst düzey rol almak istemeyen ABD, komutayı NATO’ya devretmek istiyor. OBAMA: BİR İKİ GÜN İÇİNDE DEVREDECEĞİZ WASHINGTON (Cumhuriyet) ABD Başkanı Barack Obama, Libya’ya yönelik operasyonda öncü askeri rolü birkaç gün içinde müttefik ülkelere devredeceklerini belirterek “Bu transferin birkaç gün içinde olmasını bekliyoruz, haftalar değil” dedi. Obama, operasyonun amacının, sivillerin Libya lideri Muammer Kaddafi’nin saldırılarından korunması olduğunu ifade etti. Obama, “Kaddafi’nin yönetimden ayrılmasını amaçladıklarını” kaydetti. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mark Toner da Türkiye’nin Libya konusunda oynayacağı role yönelik soru üzerine “Türkiye yakın bir müttefik ve NATO içinde önemli askeri varlıkları var” dedi. Türkiye’nin oynamak istediği rolü kendisinin belirleyeceğini ifade eden Toner, “Türkiye’nin çok değerli bir ortak olacağını düşünüyoruz” dedi. yor. Almanya, Libya’ya yönelik askeri bir müdahalede bulunulmasına karşı olduğunu dile getirirken Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy liderliğindeki Fransa, NATO’nun Afganistan’daki itibarının Arap ülkeleri nezdinde zedelendiğini, bu yüzden de Libya’da komutanın NATO’ya verilmemesi gerektiğini ileri sürüyor. Ancak Sarkozy’nin bu tutumu Libya’da inisiyatifi NATO’ya bırakmamak için sergilediği düşünülüyor. İttifakın diğer üyeleri ise hava harekâtında komutanın NATO’ya devredilmesinden yana görüş bildiriyor. BAŞBAKANLIK’TA KRİTİK LİBYA ZİRVESİ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Suudi Arabistan’dan dönmesinin ardından Başbakanlık’ta Libya zirvesi toplandı. Zirveye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan katıldı. Toplantı başladıktan 15 dakika sonra Başmüzakereci Egemen Bağış da Başbakanlık Resmi Konutu’na geldi. Yaklaşık 1 buçuk saat süren zirvenin ardından Erdoğan, Rixos Otel’de düzenlenen imedya TV 10. Yıl ve 2010 Ekonominin Yıldızları Ödül Töreni’ne katıldı. Gazetecilerin, “Libya Zirvesi” ile ilgili soruları üzerine Erdoğan, “Bu gece Sayın Obama ile bir görüşmem olacak. Bu görüşmeden sonra büyük ihtimalle grup toplantısında gerekli açıklamaları yapacağım” dedi. dahaleye karşı olduklarını dile getirirken İtalya Dışişleri Bakanı, Franco Frattini NATO bir koordinasyon yapısı geliştiremezse Libya’ya karşı düzenlenen operasyonlar için açtığı hava üslerinin kontrolünü geri alabileceğini söyledi. Askeri bir müdahale konusunda anlaşamayan ülkelerin AB dışişleri bakanları Libya’daki sivillere yönelik harekâtta etkili olan 11 kişiye daha seyahat yasağı getirilmesi ve 9 kuruluşun daha mal varlığının dondurulması konusunda uzlaşmaya vardı. Başbakan Erdoğan’a Mekke’de, slam dünyasına katkılarından ötürü fahri doktora verildi. (Fotoğraf: AA) Türkiye’nin koşulları var İnsani yardım yapılması, sivil kayıplara yol açılmaması, silah ambargosunun denetimi ve uçuşa yasak bölgenin daraltılması üzerinde duran Türkiye ayrıntılarda anlaşmaya varıldığı takdirde Libya’daki harekâtın NATO komutasına verilerek, operasyon sürecine tüm müttefiklerin dahil edilmesi görüşünü destekliyor. Almanya ve Fransa ise tamamen farklı nedenlerle NATO’nun Libya’daki operasyonların dışında kalmasını tercih edi ABD Başkanı Barack Obama ise dün müttefiklerini ikna etmek için büyük çaba harcadı. Akşam saatlerinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’la telefon görüşmesi yapan Obama’nın Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’yle de görüştüğü öğrenildi. ‘Operasyon işgale dönüşmesin’ MEKKE (AA) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, NATO Libya konusunda devreye girecekse Türkiye’nin bazı şartları olduğunu söyledi. Başbakan, dün tamamladığı Suudi Arabistan ziyareti sırasında, “NATO, Libya’nın Libyalılara ait olduğunu tespit ve tescil için oraya girmelidir. Yeraltı kaynaklarının, zenginliklerinin birilerine dağıtımı için değil. Libyalı kardeşlerimiz güçlü, istikrarlı, huzurlu bir geleceği inşa etmek için her türlü imkâna sahipler. Libya halkına bu fırsat tanınmalı, operasyon işgale dönüşmeden, Libyalıların kendi kararlarını vermeleri ANKARA (Cumhuriyet için fırsat tesis edilBürosu) Dışişleri Bakanı melidir” dedi. Ahmet Davutoğlu, Libya Mekke Ümmül Kura için koalisyon oluşturulması Üniversitesi tarafından konusunda, uluslararası hufahri doktora verilen kukta var olan prosedüre Erdoğan, İslam coğrafyeterince uyulduğu kanaayasının bugün yoksultinde olmadıklarını söyledi. lukla, sefaletle, açlıkla, Davutoğlu, “Her şeyden önterör ve çatışmalarla ce böyle bir koalisyonun “adeta bir virane göoluşması için uluslararası rüntüsü” verdiğini hukukta prosedür vardır. söyleyerek “Biz, bu BM denetiminde olması getabloyu asla ve asla reken ve mutlaka BM temel hak etmiyoruz. Afgailkeleri çerçevesinde ve katınistan’ın durumu orlıma açık olması gereken bir tada. Irak’ın durumu operasyonun belli ülkelerin ortada. Filistin, Suseçilmesi suretiyle bir topdan, Pakistan, Banlantı neticesinde yapılmasını gladeş, Bahreyn, Yeuygun görmediğimizi de bilmen, Cezayir, Fas dirdik. Bu operasyon sürerher yerde aynı sıkıntı. ken de bütün taraflara, soBütün bunların üzerumlu davranmaları ve inrine, şimdi artık bir san kayıplarına yol açılmade Libya meselemiz ması yönünde her türlü telvar. Eğer kardeş karkinde bulunduk” dedi. Dadeşi katlediyorsa, vutoğlu, önceki gün yapılan kardeş kardeşe kasteolağanüstü NATO toplantıdiyorsa, biliniz ki fesına da değinerek “NATO sat odaklarının tuzatoplantısında çok haklı soğına düşülmüştür, rular sorduk. Bu, herhangi oyuna gelinmiştir... bir süreci engelleme çabası Ve bunun çözümünü değildi. Bu sorular, bu tür konularda BM liderliğinde de fesat odaklarında yürütülmesi gereken opearamanın da anlamı rasyonların nasıl olması geyoktur” diye konuştu. rektiği ve NATO’da nasıl isBaşbakan, Libya’da tişare edilmesi gerektiğiyle sorunun dışardan değil, ilgili ilkesel sorulardır. Türiçerden çözülmesini iskiye bu soruları sorma haktediklerini ve yoğun kına sahiptir” diye konuştu. bir diplomasi trafiği yürttüklerini belirtti ve “Kaddafi ile 3 kez görüştüm, bir kez oğluyla, iki kez mevcut başbakan ile görüştüm, uyarılarımızı, düşüncelerimizi kendilerine ilettim. Bu arada muhalif kesimlerle görüşmelerimiz devam etti. Ne yazık ki uyarılarımız dinlenmedi, bize verilen sözler tutulmadı ve önce kardeş katliamı, ardından da uluslararası operasyon geldi” dedi. talya: Üsleri kapatırız Dün Brüksel’de bir araya gelen AB dışişleri bakanlarının da en önemli gündem maddesi Libya oldu. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle askeri bir mü Kaddafi de Sarkozy’yi kurtaramadı UĞUR HÜKÜM Ban Kimun’a saldırı Kimun, Mısır’ın başkenti Kahire’de, Libya lideri Muammer Kaddafi yanlılarının saldırısına uğradı. Kahire’de Tahrir Meydanı’nda bulunan Arap Birliği merkezini ziyaret ettikten sonra, bina önünde gösteri yapan Kaddafi taraftarlarının fiziki saldırısına uğrayan Ban’ı güvenlik kuvvetleri kurtardı. Ana giriş kapısından yeniden Arap Birliği binasına alınan Ban, yarım saat binada mahsur kalırken yaklaşık 50 kişilik gösterici grubu dışarda protestolarını sürdürdü. Kaddafi yandaşları, “Bizi dinlemeden buradan gitmeyecek”, “Allah, Muhammed, Libya, Kaddafi” diye slogan attılar. Ban, binanın önüne takviye polis ekipleri gönderildikten ve polis yetkilileri göstericilerle görüştükten sonra, geniş güvenlik önlemleri altında binadan ayrıldı. Kaddafi yandaşları ayrıca Kaddafi karşıtlarıyla da kavga etti. (Fotoğraflar: AFP/AP) ‘Prosedüre uyulmadı’ BM Genel Sekreteri Ban Libya gazetecileri serbest bıraktı C MY B C MY B PARİS Fransa kamuoyunda eşi görülmemiş bir güven kaybı yaşayan Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Libya lideri Muammer Kaddafi’ye askeri müdahalenin öncülüğünü yapmış olsa da kanton seçimlerinin ilk turundan yenik çıktı. Muhalif geçici Ulusal Konsey’i herkesten önce Libya’nın tek resmi temsilcisi olarak tanıyan Sarkozy, Kaddafi’nin silah gücünü etkisiz kılmak için askeri müdahaleyi en ateşli savunan Batılı liderdi. Ancak Fransız kamuoyu cumhurbaşkanının, Libyalı muhalifleri korumaktan öteye kendi seçmenini de muhafaza etmek istediğinin farkındaydı. Pazar günü 1. turu düzenlenen kısmi kanton seçimleri Sarkozy iktidarının yakın geleceği açısından çok önem taşıyordu. ABD Başkanı Barack Obama’nın son anda yeşil ışık yakmasından sonra, cumartesi günü Libya’ya ilk savaş uçaklarını yollamakla övünen Sarkozy, ertesi gün yapılan seçimlerde umduğunu bulamadı. Hatta hem solundan, hem de sağından sert tokatlar yedi. Tamamen Amerikan silahlı kuvvetlerinin kumandası altında hareket etmek zorundaki Fransız Rafale’leri göstermelik uçuşlardan pek ileri gidemedi. Kaddafi’nin uçaksavar güçlerini Amerikan ve İngiliz avcı uçakları saf dışı bırakırken, Sarkozy’nin tez canlılığı ulusal siyasette de arzulanan şok etkisini yaratmaktan uzak kaldı. 21.4 milyon seçmen 2026 Kanton yöneticisini yenilemek üzere önceki gün sandık başına gitti. İl ve Bölge İdare Kurulları’nın yarısının yenilenmesi için düzenlenen seçimler Sarkozy iktidarı açısından ciddi bir nabız yoklaması niteliğini taşıyor. Daha önceleri büyük oranda “yerel” ağırlıklı bu seçimler hükümetin genel politikasına yönelik bir ulusal protestoya dönüştü. İlk turda Sosyalist Partisi yüzde 25.1 ile önde. Onu yüzde 17 ile iktidar partisi UMP izlerken, aşırı sağcı ve milliyetçi FN beklenen bir sıçramayla yüzde 15.1’e ulaştı. Komünist Partisi ağırlıklı Sol Cephe yüzde 9.1, Yeşiller yüzde 8.2 oy aldı. Katılım oranıysa yüzde 44.6’ya düşerek vahim bir rekor daha kırdı. Kesin eğilimler gelecek pazar yapılacak 2. turda ortaya çıkacak. 399 kantonda yüzde 12.5 barajını aşarak 2. tura kalan aşırı sağcı ve milliyetçi FN partisi hakem veya doğrudan taraf rolü oynayacak. NG LTERE Bakanlar dünyadan habersiz MUSTAFA K. ERDEMOL LONDRA İngiltere hükümetinin iki bakanının yaptığı açıklamalar İngiliz kamuoyunun kafasını karıştırdı. Libya’ya sivilleri koruma gerekçesiyle askeri operasyon düzenleyen ülkelerin liderlerinin, “Kaddafi’yi öldürmek gibi bir amacımız yok” demelerine karşın İngiltere Savunma Bakanı Liam Fox, “Eğer sivillere zarar vermeyecekse, bir hava saldırısında Kaddafi’yi hedef alabiliriz” sözleri ile Maliye Bakanı George Osborn’un Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa’nın, “Biz Kaddafi’yi durdurun dedik, sivilleri öldürün demedik” sözlerini adeta duymamışçasına “Operasyona Arap ülkelerinin de katılmasını bekliyoruz. Böylece, bu harekâtın sadece İngiliz, ABD ve Fransa’nın eylemi olmadığı anlaşılmış olur” ifadesi kamuoyunda şaşkınlık yarattı. İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, Kaddafi hedef mi sorusuna net bir yanıt vermemiş, “Durum bu kadar basit değil” demekle yetinmişti. Uzmanlar ve bölgeyi iyi bilen diplomatlar İngiltere’nin de içinde yer aldığı saldırıya ilişkin ciddi endişeleri olduğunu belirttiler. “Askeri harekâta ilişkin çok ciddi kaygılarım var” diyen İngiltere’nin eski Libya Büyükelçisi Oliver Miles, “İngiliz askeri uzun süre orada kalabilir” iddiasında bulundu. Miles’a göre, “Kaddafi’ye karşı yapılan saldırı basit bir saldırı ama yanlışlık yapma ihtimali çok yüksek. Tanklarla başlatılan bir harekâtta, Kaddafi’nin de tankları olduğu hesaba katılmalı.” Ülkenin etkili gazetelerinden, Britanya Komünist Partisi’nin yayın organı Morning Star dünkü sayısında İngiltere için “Haydut Ulus” manşetini attı. TÜRK YE DEVREYE G RD Dış Haberler Servisi Libya’da Kaddafi’ye bağlı güçler tarafından gözaltına alınan Amerikan New York Times gazetesinden 4 gazeteci Türkiye’nin devreye girmesinin ardından dün serbest bırakıldı. New York Times gazetesi, çalışanlarının serbest bırakıldığını duyurarak Tunus sınırında ABD’li yetkililerce karşılandıklarını belirtti. Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Namık Tan da sosyal paylaşım sitesi Twitter’dan yaptığı açıklamada, Türk yetkililerin, Libyalı yetkililerle görüşmesinin ardından ABD’li gazetecilerin serbest bırakıldığını ifade etti. Tan, gazetecilerin Türk büyükelçiliğinde çekilmiş fotoğrafını da yayımladı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, gazetecilerin, Libyalı yetkililerin işbirliği sayesinde Türk büyükelçiliğine getirildiğini, Türkiye’nin, Washington’ın talebi üzerine harekete geçtiğini söyledi. New York Times gazetesinden yapılan açıklamada Türk, İngiliz ve ABD hükümetlerine teşekkür edildi. Pulitzer ödüllü gazeteci Antony Şadid, gazetenin Beyrut bürosu sorumlusu Stephen Farrell ile gazeteci ve foto muhabirleri Tyler Hicks ve Lynsey Addario, 15 Mart tarihinde Libya’nın doğusunda kaybolmuşlardı. Önceki gün ise gazetecilerin Libya güçlerinin elinde olduğu haberi gelmişti. Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül: ‘Fransa’yı anlamak mümkün değil’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Birleşmiş Milletler’in Libya’ya yönelik kuvvet kullanma kararına ilişkin, “Bu faaliyette Fransa’nın çok önde olmasını bizim anlamamız pek mümkün görünmüyor” dedi.Gazetecilerin Libya’daki operasyona ilişkin sorularını yanıtlayan Gönül Libya’nın arzu edilmeyen bir şekilde iç bunalıma sürüklendiğini belirtti. Bunun üzerine Türkiye’nin 20 binin üzerinde vatandaşını iki ateş arasında kalmamaları için Libya’dan çıkardığını anlatan Gönül, “O zaman ‘iki ateş arasında kalacaklar’ diyorduk, şimdi üç ateş söz konusu” diye konuştu. BM’nin Libya’ya yönelik önce bir karar alarak problemin çözümü için Libya’ya yol gösterdiğini dile getiren Gönül, “Gösterdiği yol takip edilmeyince, BM Genel Sekreterliği Güvenlik Konseyi’nin takip edilmediği kanaatine ulaşınca 1973 sayılı kararı aldı. Bu karar, kuvvet kullanmayı ihtiva etmektedir” dedi.