Katalog

SAYFA CUMHUR YET 12 MART 2011 CUMARTES 10 JAPONYA’DA DEPREM 11 Dünya, Japonya’dan gelen ve tüm insanları korkutan ‘felaket’ haberiyle sarsıldı. Dev dalgalar ülkeyi böyle vurdu Ekonominin devlerini de vurdu Ekonomi Servisi Japonya’daki şiddetli deprem ekonomiyi de vurdu. Sarsıntının yol açtığı hasarlardan etkilenen bir çelik fabrikası yanmaya başlarken Sony firması bölgedeki altı fabrikasını geçici olarak kapattığını duyurdu. Japon Yeni, dolar karşısında son iki haftanın en düşük seviyesine geriledi, borsalar ise büyük düşüş yaşadı. Ekonomi uzmanları, Japonya’da borsada işlem gören hisselerin, özellikle depremin ve tsunaminin vurduğu bölgelerdeki fabrikalara ait olanların gelecek hafta pazartesi günü muhtemelen değer kaybedeceğine dikkati çektiler. Japonya’da Tokyo Borsası’nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi yüzde 1.72 (179.95 puan) azalarak 10.254,40 puana geriledi. Nikkei 225 Endeksi beş haftanın en düşük seviyesinde haftayı kapattı. 8.9 büyüklüğündeki sarsıntıyı yaşayanlar dehşet dolu anlar geçirdiklerini, böyle bir felakete tanık olmadıklarını söylüyor Zarar tahmin edilemiyor Birçok dünya devi şirket var. Deprem ve tsunami yıkımıyla karşı karşıya kalan dünya devleri şunlar: Deprem değil tsunami yıktı KAYIP SAYISI BELL DEĞ L Japonya’da dün meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami, ülkenin kuzeydoğu kıyılarını yerle bir etti. Depremin tsunamiyle birlikte vurduğu ülkede binlerce kişi ölürken yine binlerce kişinin kayıp olduğu bildiriliyor. Ajanslar Sendai Plajı’nda 200300 ceset bulunduğunu duyurdu. Ülke tarihindeki en büyük deprem olarak kayıtlara geçen sarsıntı dün yerel saatle 14.46’da (Türkiye saatiyle 07.46) meydana geldi. Deprem üssü ülkeyi oluşturan adaların en büyüğü olan Honshu’nun Sendai bölgesinin 130 kilometre doğusu, başkent Tokyo’nun ise 380 kilometre kuzeydoğusu. Havaalanı sular altında. LET Ş M KURULAMIYOR Amerikan Jeolojik Araştırma Merkezi depremin yerin 24 kilometre altında oluştuğunu duyurdu. Depremin ardından şiddetleri 7.1’ı bulan, çoğu 6.0 şiddetinden fazla 50’den fazla artçı sarsıntı meydana geldi. THY uçağı depremden 20 dakika önce 255 yolcu ile stanbul’a gelmek üzere Tokyo’dan havalandı. Depremin en çok etkilediği kuzeydoğu bölgelerinde yolların ağır hasar görmesi sonucu ulaşım durma noktasına geldi. Bazı havaalanları kullanılmaz hale gelmeleri nedeniyle kapatıldı. Şehirler arası tren seferleri durdu. Telefon hatlarının kesilmesi iletişim sorunlarına da yol açtı. ASIL KR Z PAZARTES Bölgede doğalgaz borularının patlaması yüzünden evler de alevler içinde kaldı. Fukuşima, Miyagi, Ivate ve Ibaraki bölgelerinde en az 80 yerde yangın çıktı. Depremin vurduğu bölgelere askerler gönderildi, askeri uçaklar da bu bölgelerin üzerinde hasar tespit çalışmaları için uçuşlar yaptı. Fabrikalar kapandı, borsalar düştü, Honda, Toyota, Sony ve Fuji gibi dünya devleri büyük yıkımla karşı karşıya kaldı. Önemli markalara ait altı fabrika kapandı, petrol rafinerisi yanıyor. Borsalar, kapanıştan bir dakika önce olan depremden yüzde 13’lük kayıpla kapandı ancak asıl düşüşler pazartesi bekleniyor. Çatılarda endişeli bekleyiş Toyota: Firmanın Yaris üretiminin yapıldığı fabrika, Belta sedan, Auris ve Blade’in üretildiği fabrika, hibrid otomobillerin bataryalarının üretildiği fabrika ve yedek parça fabrikası. parçaları ve şanzıman üretiminin yapıldığı fabrika. NHK kanalı bir kadın ve bir erkeğin fabrikada yaşamını yitirdiğini duyurdu. Tochigi’de ayrıca Honda’nın A&G merkezleri bulunuyor. Honda da yapılan açıklamaları doğruladı. Honda: Motor yedek NAN ÖNER otomobilleri ve uçak üreticisi. Uçak fabrikası ve endüstriyel araç üretim fabrikası Tochigi’de bulunuyor. Şirketten henüz bir açıklama yapılmadı. Miyagi’de dört fabrikası bulunan Sony, tüm bu fabrikalarında üretimin durdurulup binaların boşaltıldığını açıkladı. Zarar henüz bilinmiyor. Fuji Heavy Industries: Subaru Sony: Fukushima’da iki, TOKYO Dünya, dün güne Japonya’dan gelen ve tüm insanlığı korkutan “felaket” haberiyle girdi. Japonya’nın kuzeyinde denizde 8.9 ile 140 yıldır ülkede ölçülen en büyük deprem meydana geldi. Depremin ardından oluşan tsunamide 10 metre yüksekliğini bulan dalgalar gemileri, binaları ve arabaları kıyı kesiminden içerilere doğru sürüklediği ekranlardan canlı olarak görüntülendi. Suya gömülmüş evlerinin üst katındaki balkonlarda yardım bekleyen insanların görüntüsü de televizyonlardan yayımlandı. Bir nükleer santralda yangın çıkması nükleer sızıntı olabileceği endişesini de beraberinde getirdi. Yüzlerce kişinin öldüğü, yine yüzlerce kişinin de kayıp olduğu kaydediliyor. Ölü sayısının artmasından endişe ediliyor. Başbakan Naoto Kan, felaket sonrası yaptığı ilk açıklamada Japon halkından sakin olmalarını istedi. Ülkenin depremlere alışkın olmasına ve genellikle hazırlıklı olarak bilinmesine rağmen hükümetin yetersiz kalması sonucu dünya yardım çalışmaları için seferber oldu. Japon Meteoroloji Ajansı, Japonya’daki depremin kayıtlarının tutulduğu 140 yıldır yaşanan en büyük deprem olduğunu açıkladı. Son 140 yılın Japonya’yı vuran en büyük depremi ülkenin kuzeydoğu kıyılarında etkili oldu. 10 metre yüksekliği bulan dalgalar önüne çıkan evleri, arabaları, çiftlikleri sürükledi. 2 gün önce de Miyagi Japonya’nın kuzeybatı sahili açıklarında 9 Mart’ta 7.2 şiddetinde bir deprem meydana gelmişti. Merkez üssü, TSUNAMİ NASIL MEYDANA GELİR 1 Bir tabaka diğerinin altına gelince uzun yıllar boyunca baskı oluşur. 2 Baskı sonucu meydana gelen hareketle okyanus tabanında çatlak oluşur ve büyük bir su kütlesinin yer değiştirmesiyle tsunami ortaya çıkar. Baskı suyun yer değiştirmesine yol açar Japonya çevresindeki tektonik plakalar 3 Tsunamiler okyanus yüzeyinde hafif hissedilmesine rağmen karaya doğru ilerledikçe denizin sığlaşmasıyla, dalgaları karaya ulaştığında dev boyutlara ulaşır. 200 km yine Honshu Adası’nın bu kez Oshika Burnu’nun 169 kilometre doğusunda yer alan Miyagi’ydi. Küçük çaplı tsunami yaşanmış ve hasar oluşmamıştı. Kuzey Amerika tabakası 2 1 Hafif titreşim; baskı artar Okyanus yüzeyinde Depremin dalga hareketi merkezi Avrasya tabakası Sendai Tokyo JAPONYA Pasifik tabakası Tokyo panik halinde Başkent Tokyo’da da şiddetli bir biçimde hissedilen deprem nedeniyle sakinleri korku dolu anlar yaşadı. “Gemideymişçesine sallandıklarını” söyleyen felaketzedeler, hayatlarında bu denli güçlü bir deprem yaşamadıklarını anlattı. Tokyo yakınlarındaki Ichihara şehrinde bir petrol rafinerisinde de büyük bir yangın patlak verdi, yangını kontrol altına almakta zorluk çekildi. Günde yaklaşık 10 milyon kişiyi taşıyan tren sistemi de durdu, bir tren istasyonunda yangın çıktığı da gelen haberler arasında. Tokyo’nun uluslararası Narita Havaalanı kapatıldı, yolcular tahliye edildi. Sadece sabit telefon ve internetin çalıştığı, cep telefonlarıyla iletişim sağlanamadığı öğrenildi. İleri doğru oluşan baskı tabakalarının birbirinin altına girmesine neden olur Dalgalar karaya ulaştığında katettiği yol boyunca denizin sığlaşmasıyla büyür Filipin tabakası Fay hatları En büyük beşinci felaket üzyılın başından beri dünyada meydana gelen en şiddetli depremler, büyüklüklerine göre şöyle sıralanıyor: 1960: Şili Şili’de 9.5 büyüklüğündeki depremde 5 bin 700 kişi hayatını kaybetti. Depremin ardından oluşan tsunami, Pasifik kıyısındaki ülkeleri tehdit etti ve Hawaii’de 61, Japonya’da 130 kişinin ölümüne yol açtı. Şili1960 1964: Alaska Prens William Boğazı yakınlarındaki 9.2 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, yüzden fazla kişinin ölümüne yol açtı. 2004: Asya Endonezya’ya bağlı Sumatra adası açıklarında 9.1 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, 10 kadar komşu ülkeyi etkiledi, 270 bin kişi öldü ya da kayboldu. 1952: SSCB Kamçatka Yarımadası’nda 9 büyüklüğünde meydana gelen deprem ve sonrasındaki tsunami, Şili ve Peru’yu da etkiledi. Deprem 2 bin 300 kişinin ölümüne yol açtı. Büyük felaket sonrası Japonlar yiyecek stoku yapmak için marketlere akın etti. Deprem bilinci en yüksek halk olan Japonlar korunmak için masa altlarına sığındı. Başbakan Naoto Kan, parlamento çalışmalarında depreme yakalanırken parlamento üyelerinin de soğukkanlı hali dikkat çekti. Y Dünyada nükleer sızıntı korkusu kıyılarındaki 4 nükleer BMAtom Enerjisi Ajansı, ülkenin doğusantralda soğutucu santralın otomatik olarak “sorunsuz kapatıldığını” duyurdu, ancak Fukuşima şehrindeki bir nükleer sistemindeki bir arıza sonucu yangın çıkması yetkilileri korkuttu. Endişeler üzerine Başbakan Naoto Kan, nükleer santraldan sızıntının olmadığını bildirdi, ancak yangın nedeniyle ülkede acil durum ilan edildi. Japon medyası ise nükleer santralda sızıntı olabileceğini öne sürerek, bölge sakinlerinin tahliye edildiğini duyurdu. Onagava kentindeki nükleer santralda da yangın çıktığı, yangının kontrol altına alındığı öğrenildi. Yetkililer sızıntı tehlikesinin olmadığını açıkladı. (Fotoğraflar: AP, AFP, REUTERS, EPAAA) Gemiler dalgalara kapıldı Reuters haber ajansı en az 100 kişiyi taşıyan bir geminin ülkenin kuzeydoğusunda tsunami sularına kapıldığını açıkladı. AP haber ajansı da Japon sahil güvenliğinin içinde 80 kişinin bulunduğu başka bir gemiyi aradığını duyurdu. Büyük Okyanus’ta alarm ABD Tsunami Gözlem Merkezi, Büyük Okyanus kıyılarının hemen hemen tamamını, uyarı kapsamına aldı. Bu yerler arasında Tayvan, Filipinler, Endonezya, Rusya, Havaii, Amerika’nın Batı kıyıları, Kanada, Papua Yeni Gine, Fiji, Meksika, Guatemala, El Salvador, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Hondurans, Şili, Ekvador, Kolombiya ve Peru vardı. Bu ülkelerde yaşayanlara kıyıları terk ederek yüksek dağlık bölgelere çıkmaları uyarısı yapıldı. Endonezya’da hükümetin tsunaminin 2 metreyi bulabileceği uyarısı üzerine kıyılarda yaşayanlar evlerinden ayrıldı, ancak yıkıcı büyük dalgalar oluşmadı. Havaii’ye de 1 metreyi bulan dalgalar vurdu. Rafineride yangın JX Japonya’da rafineri işletmecisiüç Nippon Oil & Energy şirketi, Sendai, Kashima ve Negishi’deki rafineride faaliyetleri durdurduğunu açıkladı. Cosmo Oil şirketine ait Chiba rafinerisinde de büyük yangın çıktığı bildirildi. Electric Power Development şirketi de Yokohama bölgesinde Isogo termal elektrik santralındaki çalışmaları durdurdu. Japonya Merkez Bankası (BoJ), depremin yarattığı kaygıları gidermek amacıyla finansal piyasalarda istikrarı sağlamak için her türlü çabayı sarf edeceğini açıkladı. BoJ’den yapılan açıklamada, “Japonya’da borsa ve yen değer kaybettiği için finansal piyasalarda istikrarı sağlamak amacıyla elimizden geleni yapacağız” denildi. Öte yandan deprem, uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının da yönünü aşağı çevirdi. Tsunamiden kaçmak isteyenler aracının deposunu doldururken Japonların sırtlarındaki turuncu deprem çantalarının çokluğu da gözden kaçmadı. depremi akıllara NASA’nın ‘en saçma bilimkurgu’ Japonyafelaket dünyanın sonunu Maya takvimine dayandıseçtiği filmi ‘2012’yi getirdi. Dev dalgaların insanlığı tehdit ettiği film rıyor. 2009 yapımı filmin yönetmeni Roland Emmerich. C MY B C MY B Petrol fiyatlarının yönü aşağı ‘2012’ gibi