Katalog

1 ŞUBAT 2011 SALI CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr DIŞ HABERLER 13 Hedef, milyonluk gösteri Mısır’da muhalefet, bugün için ‘bir milyonluk protesto’ çağrısı yaparken ordu da göstericilere karşı güç kullanmayacağını açıkladı. Mübarek’e iktidarı bırakması için cuma gününe kadar süre verildi Dış Haberler Servisi Mısır’da Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in istifasını hedefleyen protesto gösterilerinin önü alınamazken muhalefet dün bugün için “bir milyonluk protesto” ve süresiz genel grev çağrısı yaptı. Halkın taleplerini “meşru” gördüğünü açıklayan ordu da göstericilere karşı güç kullanmayacağını duyurdu. Son günlerde sokaklardan çekildiği gözlenen polise tekrar sokaklara dönmesi talimatı verildi ve sokağa çıkma yasağı da genişletildi. Ülkede yağma olaylarının da devam ettiği bildiriliyor. Muhalifler, Hüsnü Mübarek yanlılarını yağma olayları düzenleyerek protestocuları yağmacı olarak göstermeye çalışmakla suçluyor. Başkent Kahire’deki Tahrir Meydanı’nda dün de binlerce kişi toplandı. Mübarek iktidardan gitmed0en meydanlardan ayrılmama yemini eden göstericiler, bugün için “milyonluk” gösteri hedeflediklerini söyledi. Protesto çağrısının ardından Mısır yönetimi, dün bütün tren seferlerini durdurdu. Muhalefet, Mübarek’e cuma gününe kadar süre tanıdığını da bildirdi. Kifaye Hareketi, 6 Nisan Hareketi, Vafd Partisi ve Gad Partisi bir açıklama yaparak Mübarek’in gitmesi için ültimatom verdi. SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Batı’da ‘Mübarek Gidiyor’ Paniği... BBC’de pazar gecesi “Mısır” üzerine çok ilginç bir program vardı. Bir bölümü Christiane AmanpourHillary Clinton söyleşisine ayrılan programa Arap dünyası uzmanları ile ABD yönetimini yakından izleyen gözlemciler katılmıştı. ClintonAmanpour röportajı ardından Washington ve Arap dünyası ilişkilerini masaya yatıran BBC’nin konukları, ABD başkentinde yabana atılmayacak bir “panik havasının” estiğini ortaya koydu. Obama yönetimi dış politikası adına konuşan bir kadın konuk “Olan bitenin nelere gebe olduğu hakkında en ufak bir fikrimiz yok!” dedi: “Örneğin sosyal medya olgusuyla şimdiye dek hiç karşılaşmadık. Bu yeniliğin sonuçları hakkında hiçbir tecrübemiz yok…” Onca mesele arasında bu konu kafama takıldı… Batı basını; “Mısır’daki isyanı”, Christiane Amanpour gibi iki elin parmaklarını geçmeyecek sayılı uzman muhabir dışında büyük oranda “yurttaş gazeteciliği” tabir edilen bloglar ve doğrudan tanıklıklara dayanan yeni “sosyal medyalar” üzerinden izliyor... İçinde yaşadığımız dünya bundan 8 yıl önce!“embedded/iliştirilmiş gazeteciliğe” abanan “Irak savaşı dünyasından” çok farklı. Obama yönetiminin; Bush yönetimi gibi, uluslararası algıları “embedded medya” üzerinden biçimlendirip yönlendirme imkânı, bundan böyle kısıtlı. BBC’deki kadın, “sosyal medya karşısında ABD yönetiminin çaresizliğinden” söz ederken, üstü kapalı bunu kastediyor, “artık eskisi gibi Washington’ın kalıplarıyla uluslararası kamuoyuna formüllerimizi dayatamıyoruz!” demeye getiriyordu... Mısır isyanının başından bu yana ABD başkentinde esen “kontrolü kaybetmek ve panik havasında” bu önemli bir etken. Sırlar artık ortadan kalktı. “Yeni dünyanın” sonlanmak bilmeyen “şeffaflık ihtiyacı” karşısında, “reel politiğin karanlık denklemlerini” nasıl yürürlükte tutacağı bilinmiyor. Türkiye’ye gelecekti Clinton’ın ziyaretine protesto rötarı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Tunus ile başlayan ve ardından Ortadoğu’nun birçok ülkesine yayılan halk protestoları, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın 7 Şubat’ta yapacağı Ankara ziyaretinin ertelenmesine neden oldu. Washington yönetimi, Clinton’ın bölgedeki gelişmeler nedeniyle Türkiye ziyaretini ileri bir tarihe erteleme talebini dün akşam saatlerinde Ankara’ya bildirdi. Kararın ErdoğanObama görüşmesinin ardından alınması dikkat çekti. Clinton’ın Ankara ziyareti sırasında başta Mısır olmak üzere Ortadoğu’daki son gelişmelerin ele alınması planlanıyordu. Türkiye ile ABD arasındaki ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi konusu da ziyaretin önemli gündem maddelerinden biriydi. Clinton’ın hükümet yetkililerinin yanı sıra ana muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile de görüşmesi gündemdeydi. Ordudan halka ‘güvence’ Bugün düzenlenecek gösterilerle ilgili tutumunun ne olacağı merak edilen ordudan bir açıklama geldi. Mısır Silahlı Kuvvetleri, göstericilere karşı güç kullanmayacağını açıkladı. Devlet televizyonunun haberinde, gösteriye müdahale etmeyeceği bildirilen ordunun Mısır halkının taleplerini ‘meşru’ gördüğü de ifade edildi. Katar merkezli El Cezire televizyonunun İngilizce yayın servisi için çalışan 6 muhabiri dün Kahire’de kaldıkları otelde gözaltına alındı. Avustralya, Portekiz ve İngiltere vatandaşı olan muhabirler, gözaltına alındıktan kısa bir süre sonra serbest bırakıldı, ancak kameralarına el konuldu. El Cezire’nin Mısır’daki bütün faaliyetleri önceki gün yasaklanmıştı. Mısır’da dün yeni hükümet de açıklandı. Devlet televizyonu, savunma ve dışişleri gibi önemli bakanların yerlerini koruduğu yeni hükümette, maliye ve içişleri bakanlarının ise değiştirildiğini duyurdu. İçişleri Bakanlığı’na emekli bir polis olan Mahmud Vagdi getirildi. Savunma Bakanı Muhammed Başkent Kahire’deki Tahrir Meydanı’nda göstericiler, sivil polis olduğundan şüphelendikleri kişileri tartakladı. Tahrir Meydanı’nda dün de binlerce kişi toplanırken bazı göstericiler, kefen giyerek Mübarek’i devirmek uğruna ölüme hazır oldukları mesajını verdi. (Fotoğraflar: AP/ AFP) Hüseyin Tantavi’nin bu görevinin yanı sıra başbakan yardımcılığını üstlendiği yeni kabinede, Dışişleri Bakanı Ahmed Ebul Geyt yerini korudu. Mübarek’in ise eski istihbarat başkanı Ömer Süleyman’ı cumhurbaşkanı yardımcısı yapmasının ardından Süleyman’ın yerine Kuzey Sina Valisi Murat Muvafi’yi atadı. Mübarek, daha önce atadığı yeni başbakan Ahmet Şefik’i “muhalefetle diyalog kurarak demokrasiyi uygulamak, ekonomide güveni yeniden sağlamakla” görevlendirdiğini de bildirdi. İsrail Dışişleri: ‘Mübarek’e eleştirileri frenleyin’ Dış Haberler Servisi İsrail’in, ABD ve Avrupa ülkelerindeki diplomatlarına, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’e yönelik eleştirileri frenlemeye çalışma talimatı verdiği bildirildi. İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinin üst düzey İsrailli yetkililere dayandırdığı habere göre Dışişleri Bakanlığı, ABD, Kanada, Çin, Rusya ve bazı Avrupa ülkelerindeki elçiliklerine yazı göndererek Mısır’ın istikrarının önemine vurgu yapmalarını istedi. Gazete yayımlanan bir başka yorumda da “Obama’nın Mübarek’e ihanet ettiği” savunuldu. Washington ‘zikzakları’ Bu, “reel politik dengeler” ve “kriterlerin” geçerliliğini yitirmesi demek değil. Bilakis... Filistinliler üzerinde yoğun baskı uygulamak başta olmak üzere Batılı güçlerce geçtiğimiz haftaya dek kayıtsız şartsız desteklenen Hüsnü Mübarek döneminin sonu, Batı dünyası için tam bir kâbus... Ortadoğu’daki bekçilik rolünü sadakatle yerine getiren Mübarek’in satranç tahtasından yok olması, Batı kançelaryalarında bu nedenle bugüne değin görülmemiş bir şok yaratıyor. Üst düzey AB temsilcileriyle AB ileri gelenlerinin, bu yüzden ağzını bıçak açmıyor. Hafta içinde kesif suskunluğa gömülen İsrailli yetkililer, Obama ve Avrupalı güçlerden şimdi son çare olarak! “Aman Mübarek’i harcamayın! Sakın ola onu satmayın!” diyerek yardım dileniyorlar... “Ortadoğu’nun rakip tanımayan tek demokrasisi olmakla övünen” İsrail; “ileri Batı demokrasilerinden” Mısır halkına karşı “diktatöre” kalkan olmasını istiyor. Ve Obama yönetimini, “(Sokaklarda ‘hak’ arayan) bu Arapları sen azdırdın!” diye sıkıştırıyor. Washington ise olan biten karşısında açmazda. Sürekli yalpalıyor ve tam ne diyeceğini bilemiyor. Obama, Clinton... bir gün öyle, bir gün böyle konuşuyorlar. İsyancılar sokaklarda “reisin” posterlerini paralarken, Mısırlıları karşısına almak pahasına “Mübarek hükümeti istikrarlıdır!” demeci veren Hillary Clinton; olaylar tsunami halini alınca, bu kez çark ediyor ve Mübarek’in şimdi gidici olduğunu ima eden söylemlere sarılıyor. Ertelemenin zamanlaması Clinton’ın Ankara gezisini erteleme kararının, ABD Başkanı Obama’nın Başbakan Tayyip Erdoğan ile önceki gün yaptığı kısa görüşmeden sonra gerçekleşmesi, “görüş ayrılığı mı var” sorularına neden oldu. Dışişleri kaynakları ise böyle bir tereddüdün gündemde olmadığını bildirdi. Öte yandan erteme kararının bugün Mısır’da yapılması beklenen büyük gösteri öncesinde alınması da dikkat çekti. Müslüman Kardeşler meydan okudu Bu arada gösterilerin 7. gününde yazılı açıklama yapan Müslüman Kardeşler, yeni hükümeti reddettiğini bildirdi. Açıklamada Mübarek rejimi düşene kadar gösterilere devam çağrısı yapıldı. Eski Kahire Büyükelçisi Korkmaz Haktanır Müslüman Kardeşler’e dikkat çekti ‘Hamas’ı Mısır’a getirecekler’ BAHADIR SELİM DİLEK İran, Irak’tan sonra ‘üçüncü hezimet mi?’ Uysal, konformist, kaderci, otoriteye saygılı Arapların, birdenbire böyle zembereğinden boşalmışçasına meydanlara dolması; “zafere dek devrim!” ve “diktatörü devirene dek” sloganlarıyla boy ölçüşerek hedefe kilitlenmesi... kimse tarafından uzun boylu hesaplanmamış... İsyanla eşzamanlı ortaya dökülen “WikiLeaks” belgelerinde; ABD’nin gerçi “Mübarek’e baskı koymak amacıyla”, muhalefet gruplarına 2008/2009 Obama! döneminde destek verdiği bariz biçimde görülüyor... Ama Washington belli ki muhalefet odaklarına verilen bu desteğin... işleri böyle bir zamanlamayla/bu noktalara taşıyabileceğini hesaba katmamış. Amerikalılar 82 yaşındaki kocamış diktatörün sonrasını yönlendirmek ve Mısır’da bir “rejim değişikliği” yaratmak amacıyla belli ki bir süredir epey mesai harcamışlar. Ne var ki olaylar, “Mübarek’in alternatifi” tam oluşturulmadan, şirazeden çıkmış... Beklenmedik bir kontrpiyede kalmak durumu olmasa, Obama yönetiminden böyle açık biçimde “gaf” şeklinde algılanan mesajlar çıkar mı? “Kontrolden çıkan” isyanın ivmesi karşısında, sürekli şimdi iki geçmiş olaya gönderme yapılıyor. Biri, 2003’te Ortadoğu’nun altını üstüne getirmek pahasına Bush’un Irak’ta Saddam’ı devirmek suretiyle gerçekleştirmek istediği “rejim değişikliği”... Diğeri, ’79’da Humeyni devrimine hazırlıksız yakalanan Carter örneği... Washington’daki paniğin adı işte şimdi bu: Üçüncü kez dünyanın en stratejik bölgesinde ters köşeye yatırılmak! nilgun@cumhuriyet.com.tr ANKARA Dışişleri Bakanlığı’nın eski müsteşarlarından Türkiye’nin eski Kahire Büyükelçisi Korkmaz Haktanır, Mısır’daki gelişmeleri değerlendirirken, “Müslüman Kardeşler iktidara zıplarsa, Hamas’ı alıp Kahire’ye oturtmuş olacaklar” uyarısında bulundu. Haktanır, “Şimdi nereye gider? Geçiş dönemi yaşanacak ama şimdi bir yere gitmiyor. Sanki böyle devrim rüzgârı esti esiyor, değişim başladı gibi hava var ama benim gördüğüm bir yere gitmiyor. Mübarek de oturuyor, ordu da oturuyor, halk da oturuyor yerinde zavallı” dedi. 2003 yılı başından 2005 yılı sonuna kadar yaklaşık üç yıl Türkiye’nin Kahire TUNUS’A HEYET BUGÜN GİDİYOR Tunus’ta yaşanan olayların yatışmaya başlamasının ardından, Türkiye ülkeye ilk heyetini bugün gönderiyor. Başkanlığını Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Halit Çevik’in yapacağı heyet, ülkede tüm kesimlerle bir araya gelecek itidal çağrısı yapacak. Heyetin temaslar kapsamında meydana gelecek yeni bir karışıklığın bölgede de çok ciddi sorunlara neden olacağını vurgulayacağı belirtiliyor. Heyetin ülkede 3 gün kalması planlanıyor. Temasların ardından, Çevik’in Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’na rapor sunacağı kaydediliyor. Büyükelçisi olarak görev yapmış olan Haktanır’ın Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmeler şöyle:  Bir üçüncü unsur var ülkede durumu karmaşıklaştıran, Müslüman Kardeşler... Radikal bir kanadı da var, ama bir kanadı da işi ılımlı götürmeye çalışıyor. Ben oraya gittiğimde eskiler vardı, onların gözlemleri, altyapıyı iyileştirmek için çok şey yapılmış ama ülke onun yanında daha da tutuculaşmış. Kadının başı artık örtülüydü, örtülüler artık çoğunluğa geçiyordu. Çok yaygındı bu. Bir taraftan da varlıkları devam ediyor, tolore ediliyorlar. Bağımsız adaylarla, meclise de giriyorlar. Meclise girmelerinin çok fazla bir anlamı yok çünkü göstermelik bir meclis. Ama ispatı vücud ediyorlar.  Asıl yaptıkları, becerdikleri; paralel toplum yaratıyorlar Mısır’da. Hastaneleri var, okulları var, sosyal yardım kuruluşları var, yayın hayatındalar, aklınıza ne gelirse oranın bir bölümünden Müslüman Kardeşler çıkıyor. Diğer muhalefet böyle örgütlenip yaşayacak alan bulamıyor kendine.  Bir de İsrail kendi derdine düşmüş vaziyette, bizim anlaşma ne olacak diye. Büyük endişeleri var gördüğüm. Müslüman Kardeşler iktidara zıplayabilecek olursa, Gazze’deki durum gibi bir şey olacak, Hamas’ı alıp Kahire’ye oturtmuş gibi olacaksınız. Hamas zaten Müslüman Kardeşler’in uzantısı.  Müslüman Kardeşler, çok güçlü bir teşkilat, akıllıca da yönetilen bir teşkilat, şu ana kadar sivri bir çıkış yapmadılar. Şimdi El Baradey’in arkasından gidiyorlar. Bütün bu halk hareketinin en zayıf noktası ise gerçek bir örgüt yok Müslüman Kardeşler dışında. Onlar da çok fazla görünür olmak istemiyorlar, çok fazla öcü haline getiriliriz diye. İran uzaya insan gönderecek! TAHRAN (AA) İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, ülkenin en büyük Uzay Laboratuvarı’nın açılışında yaptığı konuşmada, uzay ve havacılık alanındaki çalışmalara daha fazla önem verilmesi, bilim insanlarının desteklenmesi için tüm imkânların seferber edilmesi gerektiğini belirtti. Uzay ve havacılık alanında iyi sonuçlar elde ettiklerini kaydeden Ahmedinejad, İranlı bilim insanlarının uzay çalışmalarında en üst noktalara ulaşmanın mümkün olduğunu gösterdiklerini ifade etti. Ahmedinejad, uzay çalışmalarının süreceğini söyledi ve “On yıl içinde uzaya insan gönderebilecek duruma geleceğiz” dedi. C MY B C MY B