Katalog

SAYFA 10 EKONOMİ CUMHURİYET 10 EKİM 2011 PAZARTESİ [email protected] Sosyal medya üzerinde yarattığı karakterle marka algısını güçlendiren Finansbank, gençleri kendine bağladı hedef alan bankalar ilginç projelere imza atıyor. Finansbank’ın ‘Abilerin Abisi’ bulaşık yıkamaktan temizliğe, yemekten konser biletine kadar maddi manevi kendisinden istekte bulunan gençlere yardım ediyor. Geleceğin tüketicileri olan gençleri İnternetin meşhur abisi PELİN ÜNKER Türkiye’deki genç nüfus potansiyelini göz önünde bulunduran bankalar, farklı projelerle marka sadakati yaratarak 1524 yaş arası gençlerin oluşturduğu yaklaşık 80 milyar TL’lik pazardan pay almaya çalışıyor. Finansbank’ın Youth Republic Gençlik Ajansı’yla birlikte sosyal medya üzerinde yarattığı karakter, gençlerin derdine derman olan “Abilerin Abisi”, Facebook’ta şimdiden 40 bin takipçiye ulaştı. Proje sonrasında gençlere yönelik CardFinans Go’nun aktif satışları yüzde 61.2 arttı, cirosu yüzde 57.6 yükseldi. Bulaşıklar imha edildi Facebook üzerinden çalışan bir uygulama ile “Bulaşığım Birikti” adlı bir etkinlik düzenlenerek, öğrenci evlerinden gelen bulaşık yığınlarının olduğu fotoğrafların siteye yüklenmesi sağlandı. Seçilen en kötü durumdaki mutfaklara ellerinde köpük tabancaları olan özel kostümler giymiş arabalı “Bulaşık İmha Ekibi” ile müdahale edildi. Mutfaklarının temizlenmesi dışında ev sakinlerine bir de bulaşık makinesi hediye edildi. Antimilitarizm Yolunda Devrilen Çamlar… Almanya’dan bir okurumuz, Sedat Çınar, gönderdiği elektronik postada, 7 Ekim tarihli Radikal’de Oral Çalışlar’ın, “Asker Sayısı Neden Hâlâ Azaltılmıyor?” başlıklı yazısında kullandığı sayıları soruyor. Şöyle yazmış Çalışlar, “Almanya, 1.145 trilyon euroluk bütçesinin 31.86 milyar eurosunu yani yüzde 2.77’sini askeri harcamalara ayırıyor. Türkiye ise 312 milyar TL’lik bütçesinin 46.5 milyar dolarını askeri harcamalara ayırıyor. Dolar kuru 1.85 alınırsa, bu, bütçenin yüzde 27.6’sı anlamına geliyor. Kaba bir hesapla, Türkiye’nin bütçesinden askeri harcamalara ayırdığı oranın Almanya’nınkinin yaklaşık 10 katı düzeyinde seyrettiğini görebiliyoruz.” Okur Çınar soruyor: “Bu nasıl hesaptır?” Haklı. Yazar, çalakalem, kulaktan dolma şeyler yazmış. Kaynak araştırmamış. Antimilitarist görünmeye çalışırken koca koca çamları devirmiş. Buna “öğrenilmiş cehalet” diyorlar. Almanya verileri yanlış. Türkiye’nin bütçesini TL cinsinden verdikten sonra, her nereden duymuşsa, askeri harcamaları da 46.5 milyar dolar olarak aktarıyor okura. Sonra da bunu, 1.85 TL dolar kuru ile çarpıp, “Bütçenin yüzde 27.6’sı askeri harcamalara gidiyor” gibi dudak uçuklatan bir iddia ile çıkıyor ortaya. Köşe yazarlarının, yorumcuların okuyucuya karşı büyük sorumlulukları vardır. Yorumları kendilerini bağlar. Ama istatistiki verileri, olguları doğru aktarmak, çarpıtmamak temel kuraldır. Oral Çalışlar’ın, önce ülkelerin askeri harcamaları ve Türkiye’nin yerini araştırması beklenirdi. Bunu yapacak becerisi yoksa, bir uzmandan yardım isteyebilirdi. Kaynaklar bellidir: Birincisi Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Ofisi’dir. Tüm ülkeler, BM’ye askeri harcamalarını bildirirler. İkincisi, İsveç merkezli kısa adı SIPRI olan (Stockholm International Peace Research Institute) düşünce merkezi, askeri harcama yıllığı yayımlar. İşte size 2010 yılında en çok askeri harcama yapmış 20 ülke ve payları: ASKERİ HARCAMADA DÜNYANIN NERESİNDEYİZ? 2010 Ülkeler (Milyon $) ABD 687.105 Çin 114.300 Fransa 61.285 İngiltere 57.424 Rusya 52.586 Japonya 51.420 Almanya 46.848 S.Arabistan 42.917 İtalya 38.198 Hindistan 34.816 Brezilya 28.096 G.Kore 24.270 Kanada 20.164 Avustralya 19.799 İspanya 15.803 Türkiye 15.634 BAE 15.749 İsrail 13.001 Hollanda 11.604 Yunanistan 9.369 ilk 20 1.360.388 Toplam 1.559.001 Kaynak: SIPRI veri tabanı Ülke payı,% 44.1 7.3 3.9 3.7 3.4 3.3 3.0 2.8 2.5 2.2 1.8 1.6 1.3 1.3 1.0 1.0 1.0 0.8 0.7 0.6 87.3 100.0 1999/2010 artışı,% 89.9 283.6 1.8 26.7 175.9 0.1 5.9 91.4 1.2 64.8 61.8 58.6 53.3 54.3 20 22.1 85.6 10.4 2.7 10 63.6 59.1 Ask.Hrc/ GSYH,% 4.7 2.2 2.5 2.7 4.3 1 1.4 11.2 1.8 2.8 1.6 2.9 1.5 1.9 1.1 2.7 7.3 6.3 1.5 3.2 2.7 2.7 ençler istedi, abileri yerine getirdi Anneler Günü’nde hediye al G Youth Republic ajans başkanı Serhat Gürcü, projeyle gençleri harcamaya yönlendirmek yerine, onların gerçek ihtiyaçlarını karşılamak ve dileklerini gerçekleştirmek üzerine bir iletişim hedeflendiğini belirtti. Gürcü, “Synovate ile gerçekleştirdiğimiz ‘Harçlık Pazarı 2010’ araştırması, gençlerin, kredi kartlarının insanları ödeyebileceğinden daha fazla harcamaya teşvik etmesinden kaygı duyduğunu gösterdi. Bu nedenle CardFinans GO bilinçli harcama konusunda öncü bir kredi kartı olarak gençlerin günlük hayatına sponsor oldu, onları gerçek gündemleri konusunda destekledi” dedi. Gürcü, proje hakkında şu bilgileri verdi: Fazla harcama korkutuyor maya, harçlıkları yetmeyen öğrenciler için özel bir proje yapıldı. Facebook üzerinden sanal çiçek yetiştirme uygulaması yapıldı. Beş gün boyunca çiçeğine iyi bakanların çiçekleri gerçeğe dönüştü ve Anneler gününde annelerine gerçek çiçek gönderildi. Sınav öncesi ders notlarının bulunması, fotokopi masrafları, giysi, ayakkabı, forma, ev eşyası, maç, konser bileti, sürpriz doğum günü partisi ya da romantik bir akşam yemeği bugüne dek gerçekleştirilen di lekler arasında. Bugüne dek 10 bin gencin dileği gerçekleştirildi. Yaklaşık 40 bin takipçi sayısına ulaşıldı. Facebook’ta ‘Abilerin Abisi’ karakterinden esinlenerek ‘Halaların Halası’, ‘Ablaların Ablası’ gibi karakterler türedi. Finansbank Ödeme Sistemleri Ürün Yönetimi Grup Yöneticisi Serkan Yazıcıoğlu ise projeyle gençliğin resmi sponsoru olma hedefine ulaştıklarını söyledi. CardFinans ürünlerinin yüzde 5’ini CardFinans GO’nun oluşturduğunu belirten Yazıcıoğlu, projeyle birlikte GO’nun aktif satışlarının yüzde 61.2, cirosunun yüzde 57.6 arttığını söyledi. Seyahat planlaması bavul.com’a emanet Ekonomi Sevrisi Türkiye’de THY, Pegasus, Anadolu Jet, Atlas Jet, Bora Jet, Sun Express ve yurtdışı havayolu firmalarının biletlerinin bir arada bulunduğu ve satın alınabildiği platform olan bavul.com, uçak ve otobüs aktarmalı seyahat planlama, tek SMS ile rezervasyon, istenilen fiyattaki bileti arayıp bulduğunda yolcunun cebine getiren asistan hizmetiyle seyahat planlama imkânı sunuyor. Turkcell’in sağladığı teknoloji altyapısı ile güçlendirilen bavul.com’da ihtiyaç duyulduğu anda kriterlere uygun bilet bulunamadığında, sistemde verilecek kriterlere uygun bileti arıyor ve bulduğunda SMS ile haber vererek, yine SMS üzerinden rezervasyon yapılmasına olanak tanıyor. İstanbul teknolojiye doydu Geçen hafta İstanbul iki önemli teknoloji etkinliğine ev sahipliği yaptı. 45 Ekim tarihleri arasında Bilişim Zirvesi yaklaşık 4 bin profesyonele ev sahipliği yaparken, dün sona eren CeBIT Bilişim Eurasia’da ise yüzlerce firma yeni teknolojilerini sergiledi. rumlara, sahadaki çalışmalarını fiziksel olarak takip edebilme ve yönetebilme imkânı sunan Peyk 24 de geliştirdikleri sistemle aracın nerede durduğu, ne zaman hareket ettiği ve hangi aracın kim tarafından kullanıldığı görüntülenebiliyor. CeBIT’in dikkat çekici standlarından birisine sahip olan Huawei, yakında ülkemizde satışa sunulacak akıllı telefonu Huawei U8850’yi tanıttı. Huawei U8850’nin en dikkat çekici yanı, Huawei mühendisleri tarafından geliştirilen özel arayüzü. Android 2.3 tabanlı olan akıllı telefonda çalışan özel Huawei arayüzü sayesinde ana ekranı 3 boyutlu olarak hareket ettirebiliyor. Huawei U8850, 1 GHz’lik işlemciye ve 512 RAM’e ve 2 GB dahili hafızaya sahip olarak satılacak. Türkiye’ye önümüzdeki ay gelmesi beklenen ürünün satış fiyatı 800 TL civarında olacak. Huawei’nin yeni akıllısı 4 gün boyunca bilişim sektörünün kalbinin attığı CeBIT Bilişim Eurasia’ya, 1078 firma katılarak ürün ve hizmetlerini sergiledi. 121.349 ziyaretçinin katıldığı CeBIT Bilişim Eurasia’ya 17 ülkeden 1078 firma katıldı. Ürün yelpazesindeki en büyük serilerden biri olan ED serisi cihazlarını fuarda tanıtan Enel’in Three Level teknolojisi de ön plana çıkan konulardan biri oldu. Kurumların, elektrik harcamalarında tasarruflar yapabilmelerini sağlayan teknolojiye sahip ED seri si, yüzde 96 verimlilik sunuyor. Evlerde yaşamı kolaylaştırmak üzere tasarlanmış bir ürün olan yer temizlik robotları serisi iRobot da CeBIT’te tanıtıldı. Programlanarak çalışabilen iRobotlar kullanıcıları evde yokken de temizlik yapabiliyor. Araç takip ve filo yönetim sistemleriyle ku Türk Telekom yeni şirket avında Türk Telekom Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Hakam Kanafani, Türk Telekom Grubu’nun Avrupa’da ve genel olarak bölgede giderek öneminin arttığına dikkat çekerek, “Türk Telekom Grubu bugün vizyonuyla ve iletişimin geleceğine doğru başlattığı yolculukla Avrupa’da standart koyucu ve referans bir şirket haline geldi” dedi. Türk Telekom Grup vizyonunun inorganik büyümeye, yani şirket satın almalarıyla büyümeye de uygun olduğunu vurgulayan Kanafani, “İnorganik büyümeye her daim hazırız. Aynı zamanda fırsatları da sürekli değerlendiriyoruz. Akıllı genişleme olarak nitelediğimiz stratejiye uygunsa bu konuda adım atıyoruz. Satın alırken bizim için pazarda anlamlı sonuçlar yaratacak fırsatlara yöneliyoruz. Sadece paramız olduğu için şirket almıyoruz” diye konuştu. H A F T A N I N Ç İ Z E L G E S İ NE OLACAK? NE OLDU? Avrupa’da banka alarmı Haftaya Yunanistan ile ilgili endişelerle olumsuz başlayan piyasalar sorunlu Avrupa bankalarının kurtarılmasına yönelik beklentilerle artıya döndü. Yunanistan tahvili nedeniyle riskli olan bankaların durumu hafta başında piyasalarda sert satışlara yol açtı. FransaBelçika bankası Dexia krizin ilk kurbanı oldu. AB Komisyonu’nun Avrupa borç krizinin çözümüne yönelik olumlu görüşleri ve bankaların yeniden sermayelendirilmesiyle ilgili beklentiler borsaları yukarı taşıdı. ECB politika faizi değiştirmedi. Trichet, ECB’nin 40 milyar Avro’luk varlık teminatlı menkul kıymet alacağını açıkladı. Kararlar piyasalara olumlu yansıdı. Cuma ise tahminlerden iyi gelen ABD tarım dışı istihdam verisi piyasaları uçurdu. Avrupa’da borsalar beş haftanın zirvesine çıktı. ABD’de artış yüzde 3’e ulaştı. Ancak Fitch’den ABD piyasalarına darbe geldi. Kuruluş, geç saatlerde, İtalya’nın notunu bir; İspanya’nın ise iki basamak düşürdüğünü açıkladı. Moody’s de Belçika’nın notunu negatif izlemeye aldı. İçeride ise haber akışı oldukça yoğundu. Yurtdışı gelişmeler, TL ve yabancı para zorunlu karşılıklarda yapılan indirimler ve yüksek tutarlı döviz satım ihalelerinin etkisiyle kur ve faizde sert hareketler görüldü. Borsanın seyrinde Avrupa’daki gelişmeler etkili oldu. Hazırlayan: PELİN ÜNKER Not indirimi şoku İçeride en önemli veri cari açık. Cari açık salı duyurulacak. Sanayi üretimi ve Hazine nakit dengesi pazartesi belli olacak. Hazine salı günü iki ihale düzenleyecek. Avrupa’daki sorunların sürmesi Avro/dolar paritesinde gerilemenin sürmesine ve içeride de doların yukarı yönlü baskılanmasına neden olabilir. Bu açıdan Türkiye’nin en önemli kırılganlıklarından biri olan ve doların içeride düşüşünü hızlandıran cari açık verisi önem taşıyor. Dış ticaret açığındaki gerileme cari açığa olumlu yansıyacak gibi görünüyor. Ancak orta vadede cari açık büyük bir risk olarak varlığını koruyacak. Bu nedenle TCMB’nin yüksek tutarlı ihaleleri sürdürmesi beklenebilir. Ayrıca, yurtdışı gelişmeler takip edilecek. Hafta içindeki negatif ayrışmadan dolayı İMKB üzerindeki satış baskısının ağırlık kazanması bekleniyor. Merkez’den müdahale Yunanistan’ın iflası ve bankaların Yunan tahvillerinden yazacakları zararlar bu haftanın da en önemli gündemini oluşturuyor. Söz konusu riskler nedeniyle Fitch’ten cuma geç saatlerde gelen not indiriminin etkisi hafta başında görülmeye başlanacak. AB maliye bakanları perşembe toplanıyor. Bankalara kaynak aktarımı konusundaki tasarı liderlerin en önemli gündemi. Yunanistan’ın cuma yapacağı 2 milyar Avro’luk borç itfası da önemli. G20 maliye bakanları ise cumacumartesi toplanacak. Öte yandan Avro Bölgesi’de çarşamba sanayi üretimi, cuma enflasyon açıklanacak. ABD’de işsizlik maaş başvuruları ve dış ticaret dengesi perşembe, perakende satışlar cuma duyurulacak. Görüldüğü gibi, Çalışlar’ın pek övündüğü 17’nci büyük ekonomi olarak Türkiye, askeri harcamada da 16’ncı sırada. Yazarın örnek verdiği Almanya ise 7’nci sırada ve Türkiye’nin harcadığının 3 katı askeri harcaması var. Aynı kaynağa göre, Türkiye’nin askeri harcamaları son 10 yılda artmak bir yana, yüzde 22 azalmış. Son 10 yılda yüzde 59 artan ve 2010’da 1.5 trilyon doları bulan askeri harcamalar içinde Almanya’nın payı yüzde 3, Türkiye’nin payı yüzde 1… SIPRI’nın bulguları bütün dünyada kabul görür ama bir de BM, Silahsızlanma Ofisi’ne AKP hükümetinin verdiği 12 Nisan 2011 tarihli askeri harcamalar ile ilgili bildirgeye bakalım. 2010 askeri harcamaları yaklaşık 19 milyar TL olarak ifade edilmiş. Bunun yaklaşık yüzde 52’si personel harcaması olarak belirtilirken silah ve mühimmat için yüzde 37’si harcanmış, kalan yüzde 11’in de cari harcamalara gittiği bildirilmiş. Google’a, “United Nations Disarmament Military Spending” yazarak ulaşılabilecek BM’ye verilmiş bu bildirge, SIPRI’nınki ile uyumludur. Türkiye’nin askeri harcaması, milli gelirinin yüzde 2.7’sinden ibaret. Bu da dünya ortalaması kadar bir tutar. Cari açık gündem BORSA YÜZDE 4 DÜŞTÜ Gelişmekte olan ülke piyasaların tersine son bir aydır yükselen İMKB, geçen hafta yurtdışından negatif ayrıştı. İMKB haftalık yüzde 3.9 kayıpla 57 bin 338 seviyesinden kapandı. Garanti, Halkbank ve Yapı Kredi hisseleri yüzde 10 değer kaybıyla düşüşte başı çekti. DOLAR REKORDAN DÖNDÜ Salı günü 1.90 seviyesini aşıp yeni bir rekora imza atan dolar/TL, TCMB’nin açıklamaları, döviz satım ihalesi ve bazı TL ve yabancı para ZK indirimleri ile sert geriledi. Serbest piyasada dolar 1.8410 TL’den kapandı. Dolar/TL geçen haftayı 1.8630 seviyesinden kapamıştı. Emtia fiyatları da düştü. Uluslararası piyasalarda altının onsu 1636 dolar seviyesine indi. Cumhuriyet altını 664 lira, 24 ayar altın 98.20 liradan kapandı. Avro 1.34’ün altında: Hafta ABD ham petrolü 82.9 dolar, Brent tipi petrol 105.91 dolara indi. yüzde 8.40 olan gösterge faiz yüzde 8.34’e geriledi. Faiz düştü: Önceki hafta son işlemlerde C MY B C MY B Petrol inişte: başında Yunanistan endişeleriyle dokuz ayın en düşük seviyesi olan 1.3145’e gerileyen Avro/dolar, bankalara yardım beklentisiyle 1.35’e yaklaştı. Son gelen not indirimleri pariteyi 1.34’ün altına çekti. İçeride Avro, 2.5050’den 2.4880 liraya geriledi. Oral Çalışlar ve benzeri bazı sivil toplumcu geçinen zevat, AKP’ye yaranmak gayretiyle mi nedir, önce sloganımsı şeyler yazıp sonra altını doldurmak üzere gerçekliğin, olguların belini kırıp, canına okuyorlar. Bunu da okura hiç saygı duymadan yapıyorlar. Amaç, antimilitarist görünmek. Gelin görün ki, askeri vesayete karşı görünürken AKP’nin polis vesayetini geliştirmesini, “sivilleşme” olarak görecek kadar aymazlar. Örneğin sadece 20082011 döneminde merkezi bütçede asker bütçesinin payı yüzde 5’e indirilirken, polis bütçesinin yüzde 7’ye çıkarılmasına, sivilleşme adına omuz veriyorlar. Gerçekleri bu kadar sorumsuzca çarpıtanları, okura havale edelim. Bizim bu bahiste ne dediğimiz ise 13 Ocak 2010 tarihli yazımızdaki gibidir: Bizim özgür, demokratik bir toplum olmak için ne asker ne de polis vesayetine ihtiyacımız var. Ne istiyoruz? Çok basit: Daha az asker, daha az polis; daha çok demokrasi, daha çok sağlık, eğitim, barınma imkânı ve daha çok insanca, adil, demokratik bir yaşam...