Katalog

CMYB C M Y B 9 HAZİRAN 2010 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr BAHADIR SELİM DİLEK Gazze’ye yardõm götüren filoya yapõlan saldõrõ konusunda İsrail’e güçlü bir tepki de Rusya Başbakanõ Vladimir Putin’den geldi. Türki- ye’nin İsrail’e yönelik tavrõna tam des- tek veren Putin, İsrail’in operasyonu- nun soruşturulmasõ gerektiğini vur- guladõ ve “Konuyu BM’de de gün- deme getireceğiz” dedi. Putin ayrõca İsrail’in Mavi Akõm-2 projesinde yer almayacağõnõn sinyali- ni de verirken, Azerbaycan ile imza- lanan Şah Deniz 2 doğalgaz anlaşma- sõnõn Nabucco için yeterli kaynak sağ- lamayacağõnõ da ileri sürdü. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, CICA zirvesi için Türkiye’de bulunan Putin ile dün sabah kahvaltõda bir ara- ya geldi. Erdoğan ve Putin daha sonra Çõrağan Sarayõ’nda ortak basõn top- lantõsõ düzenledi. Erdoğan, görüşmede, Gazze saldõrõsõnõn da gündeme geldi- ğini ifade ederek, “Bu saldırı, tüm dünyaya vicdan muhasebesi yaptır- mıştır. Türkiye, ölen vatandaşlarının hakkını tüm uluslararası platform- larda arayacaktır. Sayın Putin’e, saldırı sonrası bize verdiği des- tek için teşekkür ederim” dedi. Gazetecilerin sorularõnõ ya- nõtlayan Putin, Türkiye’nin, Azerbaycan ile imzaladõğõ gaz anlaşmasõnõn anõmsatõlmasõ üze- rine, Türkiye’nin enerji kaynak- larõnõ çeşitlendirme hakkõna sa- hip olduğunu dile getirdi. Şah- deniz’den sağlanacak gaz mik- tarõnõn Rus doğalgazõ ile kõyas- lanõr ölçüde olmadõğõnõ belirten Putin, Türkiye’nin enerji gerek- siniminin arttõğõnõ, her yõl kõş ay- larõnda Türkiye’nin İran’dan ala- madõğõ gazõ bir şekilde Rus- ya’nõn sağladõğõnõ söyledi. Putin, mevcut boru hatlarõnõn ihtiyacõ yeterli ölçüde karşõla- madõğõnõ bildirdi. Putin, ekono- mik olarak yararlõ görülmesi du- rumunda Nabucco’nun gerçek- leştirilebileceğini, ancak Azeri gazõnõn yeterli olmayacağõnõ dile ge- tirdi. Putin kendilerinin Mavi Akõm’a iki hat daha yapõlarak, doğrudan Tür- kiye’ye gelecek şekilde ve bunun da 3. ülkelere aktarõlmasõ üzerinde durduk- larõnõ dile getirdi. Mavi Marmara gemisine yapõlan saldõrõ konusunda Türkiye’ye tam des- tek verip vermeyeceklerinin sorulma- sõna üzerine Putin, “Bu saldırı maa- lesef tarafsız sularda gerçekleştiril- di ve bu sularda olması özel bir kaygı yaratıyor. Dolayısıyla konunun özenle takip edilmesi gerekiyor. Ha- yatlarını kaybedenler için taziyele- rimizi iletiyoruz. Konuyu Sayın Er- doğan ile ayrıntılı olarak ele aldık. Biz Türk yönetiminin ve Türk hal- kının hissiyatını iyi anlıyor ve baş- sağlığı diliyoruz. Konuyu BM’de de gündeme getirmeye hazırız ve zaten bir çalışma yapılıyor” dedi. İran’õn nükleer programõ ile ilgili so- ru üzerine Putin, ihtiyaç olmasõ duru- munda İran Cumhurbaşkanõ Mah- mud Ahmedinejad ile konferans çer- çevesinde görüşme imkânlarõnõn ola- cağõnõ söyleyerek, o zaman konuyu de- taylõ ele alabileceklerini belirtti. Putin’den Gazze desteği Putin: Bu saldırı maalesef tarafsız sularda gerçekleştirildi ve bu sularda olması özel bir kaygı yaratıyor. (AP)CICA İsrail’e tepki zirvesine döndü BAHADIR SELİM DİLEK Dönem başkanlõğõnõ Türkiye’nin dev- raldõğõ Asya’da İşbirliği ve Güven Art- tõrõcõ Önlemler (CICA) hükümet ve devlet başkanlarõ zirvesinin “İsrail’e tepki” toplantõsõna dönüşmesine karşõn sonuç bildirisinden “kınama” çõkma- dõ. Sonuç bildirisinde, üye ülkelerin oy- daşmasõ arandõğõ için İsrail, zirve sonuna kadar direndi. Bildiri de İsrail’in istediği gibi çõktõ. Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül, zirvenin kapanõş konuşmasõnda İs- rail’in saldõrõsõna değinmedi ancak da- ha sonra bir basõn toplantõsõyla zirvenin “ruhunu yansıtan” bir “başkanlık açıklaması” yaptõ. CICA zirvesine İsrail’in Gazze’ye yardõm götüren konvoya yaptõğõ saldõ- rõya ilişki tepkiler damgasõnõ vurdu. Toplantõ öncesinde Vietnam ve Irak’õn CICA’ya katõlõm töreni düzenlendi. Daha sonra Kazakistan Cumhurbaş- kanõ Nursultan Nazarbayev ile Cum- hurbaşkanõ Gül toplantõnõn açõlõş ko- nuşmasõnõ yaptõ. Gül, açlõş konuşma- sõnda İsrail’i sert ifadelerle eleştirdi. Gül, “Uluslararası hukuku hiçe sa- yarak, sivillerin hayatını tehlikeye atarak, kaba kuvvet kullanarak meseleleri çözüme kavuşturmak mümkün değildir” dedi. Yanına kimse gitmedi Toplantõnõn basõna kapalõ bölümünde bütün ülkeler İsrail’e tepkilerini ortaya koydu. İran Cumhurbaşkanõ Mahmud Ahmedinejad İsrail’i ağõr bir dille eleş- tirdiği konuşmasõnõ yaparken İsrail’i temsil eden Ankara Büyükelçisi Gaby Levy salondan ayrõldõ. Katõlõmcõlarõn İs- rail’e yönelik tepkisi, zirvenin aile fo- toğrafõnda da ortaya çõktõ. Aile fotoğra- fõnda Levy kenarda tek başõna kaldõ. Di- ğer liderler kendi aralarõnda konuşurken, Levy’nin yanõna kimsenin gitmemesi dikkat çekti. Ahmedinejad da fotoğraf çe- kimi sonrasõnda bir süre podyumda yal- nõz kaldõ. Foto muhabirlerine poz vermeye devam eden ve el sallayan Ahmedinecad, İKÖ Genel Sekrete- ri Ekmeleddin İhsanoğlu ile kõsa bir süre sohbet etti. Toplantõ sürerken aynõ zamanda zirvenin sonuç bildirisi üzerindeki ça- lõşmalar da devam etti. Türkiye so- nuç bildirisine İsrail’i güçlü biçim- de kõnanmasõ istedi. Ancak İsrail’in direnci aşõlamadõ. Bunun üzerine Türkiye zirve sonunda başkanlõk açõklamasõ ile İsrail’in kõnanmasõ for- mülünü gündeme getirdi. Önce Cum- hurbaşkanõ Gül’ün kapanõş oturu- munda yapacağõ toparlayacõ nitelik- teki konuşmada Gazze konusunu gündeme getirmesi kararlaştõrõldõ. Oydaşma ile kararlarõn alõndõğõ böy- le bir ortamda İsrail’i kõnamanõn altõnda herhangi yaklaşõmõn sergi- lenmemesi görüşü öne çõktõ. Bu nedenle Gül’ün uluslararasõ vicdanõn sesini temsilen bir konuşma yapmasõ, toplantõda büyük çoğunlukla dile getirilmiş olan konularõ toplamasõ kararlaştõrõldõ. Önce sadece sözlü yapõlmasõ öngörülen açõklamanõn daha sonra hem sözlü hem de yazõlõ olarak yapõlmasõ kararlaştõrõldõ, Top- lantõya gözlemci ülke temsilcisi ola- rak katõlan ABD’nin İstanbul Baş- konsolosu Karen Winner’õn hakkõ olmasõna karşõn söz alarak konuş- mamasõ dikkat çekti. ABD İsrail’i kõ- namadõ ancak savunmadõ da. İsrail’e son dakika golü... Toplantõnõn son bölümünde Dõş- işleri Bakanõ Ahmet Davutoğlu, “ulusal beyan” talebiyle söz alõp, İs- rail’i ağõr bir dille eleştirdi ve “İsrail, uluslararası hukuku çiğnemiştir, soruşturma açılmalıdır ve saldırı- da zarar gören Türk vatandaşla- rının tazminat hakkı saklıdır” gö- rüşünü yineledi. Gül ise İsrail tem- silcisinin de salonda bulunduğu ka- panõş konuşmasõnda Gazze konu- sunda değinmedi. Ancak daha son- ra bir basõn toplantõsõ düzenleyip, İs- rail’i güçlü ifadelerle kõnayan bir baş- kanlõk açõklamasõ yaptõ. İSRAİL, MAVİ AKIM-2’DE YOK Mavi Akõm-2 projesinin İsrail’e uzanmasõ ve gemi saldõrõsõnõn ardõndan son durumun sorulmasõ üzerine Putin, bu iki konunun birbirinden farklõ olduğunu söyledi. İsrail’in son verilerine göre İsrail kõta sahanlõğõnda gaz bulunduğunu belirten Putin, bu nedenle bu hattõn ekonomik nedenlerle İsrail’e kadar uzatõlamayabileceğini söyledi. Putin, “Her şeyden önce İsrail’in bu gaza çok da ihtiyacı olmayacaktır. Diğer ülkelerin piyasalarına gaz verilmesi konusu projenin ekonomik olup olmamasına bağlı” diye konuştu. Gül CICA zirvesinin açõlõş konuşmasõnda İsrail’e yüklendi... Ahmedinejad konuşurken salondan ayrõlan Büyükelçi Levy aile fotoğrafõnda tek başõna kenarda kaldõ Levy (üstte en solda) aile fo- toğrafı çekilir- ken yalnız kaldı. Ahmedinejad fotoğraf çekiminin ardından gazetecilere poz verdi. İran Cumhurbaşkanı fotoğrafçılara zafer işareti yapıp el salladı. (REUTERS / AA / EPA) ‘İsrail hariç herkes kınadı’CICA sonuç bildirisinde İsrail’in kõ- nanamamasõ üzerine Cumhurbaşkanõ Ab- dullan Gül, başkanlõk açõklamasõnõ res- mi kapanõşõnõn ardõndan Dõşişleri Baka- nõ Ahmet Davutoğlu ile birlikte düzen- lediği basõn toplantõsõnda okudu. Bildiriyi okumadan önce sorularõ ya- nõtlayan Gül, “Biz sizi yumuşak tavrı- nız ile tanıyoruz. İsrail’e bu denli sert tepki göstermenizin nedeni ne?” soru- su üzerine de, “Türklerin öldürülmesi- ne birçok yerde şahit olmuşuzdur. Bunlar hep ya bir terör örgütüdür, ya organize bir suç örgütüdür. Ama ilk de- fa bir ülkenin ordusu bu hatayı yap- mıştır. Bunu affetmemiz mümkün de- ğildir” yanõtõnõ verdi. Gül, yabancõ bir ga- zetecinin sorusu üzerine ise, “Gerekli olan tedbirlerin hepsi alınacaktır. ‘Actions always louder than words’. Bu, İsrail’in kendi kendini nasıl izole etti- ğini ortaya koymaktadır. Onun için Türkiye’ye karşı yaptığı bu hatanın na- sıl büyük bir hata olduğunu, bunun acı- sını, İngilizce atasözünde söylediğim gi- bi; kelimeler değil uygulamalar göste- recektir” dedi. Gül, bir başka gazeteci- nin İsrail’in saldõrõlarõnõn iç politika mal- zemesi olarak kullanõlmasõnõ nasõl de- ğerlendirdiğini sormasõ üzerine “Kimse bunları iç siyaset malzemesi yapmasın. Bir kez bu konu siyasi polemik haline gelirse, daha çok acısı hissedilir bunun.” ‘Uluslararası kayıtlara geçti’ Yazõlõ açõklamanõn diğer ülkelerin olu- ru alõnarak, sonuç bildirgesinin en arka sayfasõna dercedilerek, “uluslararası kayıtlara” geçmesi sağlandõ. Açõklama- nõn dikkat çekici ayrõntõlarõ ise şöyle: “Bir üye ülke hariç (İsrail), tüm diğer üye ül- keler, 31 Mayıs 2010 sabahı Doğu Ak- deniz’de uluslararası sularda seyret- mekte olan ve Gazze Şeridi’ne insani yardım taşıyan uluslararası yardım konvoyuna, İsrail Silahlı Kuvvetleri ta- rafından gerçekleştirilen eylem karşı- sında derin endişelerini ifade etmişler ve bu hareketi kınamışlardır.” “Bir üye ülke hariç diğer tüm üyeler, bu eylemi BM Şartı ve uluslararası hu- kuk ilkelerinin ihlali olarak addetmiş- lerdir ve eylem sonucunda, sivillerin ha- yatını kaybetmesini güçlü bir şekilde kı- namışlardır. BM Genel Sekreteri ta- rafından bağımsız uluslararası komis- yonun kurulmasını desteklemişlerdir.” Vakõf, sorumluluk almamak için yardõm gemisine binenlere taahhütname imzalatmõş İHH’den ölüm taahhütnamesi AYKUT KÜÇÜKKAYA Uluslararasõ sularda İsrail’in askeri müdahalesi sonucu 9 Türk’ün ölümüy- le sonuçlanan Mavi Marmara baskõnõ ön- cesi skandal gelişmeler yaşandõ. Gaz- ze’ye insani yardõm için kampanya dü- zenleyen İHH’nin Mavi Marmara’yla Fi- listin’e gitmek için gemiye binenlere “ta- ahhütname” imzalattõğõ ortaya çõktõ. İHH’nin bu tavrõ Filistin yolunda yaşa- nacak olaylara karşõ katõlõmcõlardan va- kõfa yönelik dava açmama garantisi ve sorumluluktan kaçma girişimi olarak yo- rumlandõ. Bir skandal da İHH’nin ken- di belirlediği yaş sõnõrlamasõna uyma- dõğõnõn ortaya çõkmasõ. İHH Vakfõ Gazze Gemi Komisyonu gemiye binmek için yapõlan başvurularda “18-60 yaş sınırı” koyarken; gemide bu- lunan ve İsrail’in saldõrõsõ sõrasõnda ya- şamõnõ yitiren İbrahim Bilgen “61” ya- şõndaydõ. Bilgen’in başvurusunun yaş sõ- nõrõ tutmadõğõ için vakõf tarafõndan red- dedilmesi gerekiyordu. Gazeteciler imzalamadı İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardõm Vakfõ’nõn (İHH) düzenlediği “Rotamız Filistin Yükümüz İnsani Yardım” kampanyasõ öncesi çok sayõda isim gemiyle Filistin’e gitmek için baş- vuru yaptõ. Bu başvurular vakfõn Gaz- ze Gemi Komisyonu tarafõndan değer- lendirildi. Gazze Gemi Komisyonu’nun seçtiği isimlere bir de “taahhütna- me” imzalattõ. Bu durum başvuru sa- hiplerine, “Kişisel katılım için baş- vurular Vakfımız Gazze Gemi Ko- misyonu tarafından değerlendirilecek ve seçilecektir. Seçilen katılımcılar ta- ahhütname imzalayacaklardır” iba- resiyle bildirildi. Vakõf böylece Filistin yolunda olasõ sorumluluklardan kur- tulmak için ilk önce kendisini güvence altõna aldõ. Gemiye binen birkaç gaze- teci ise bu belgeyi imzalamadõ. Kendi yaş sınırına uymadı Aynõ komisyonun yapõlan başvurular için yaş sõnõrlamasõ getirdiği de belir- lendi. Başvuru sahiplerine, “Katılım- cıların yaş sınırı 18 ve 60 yaş olup, öze- likle 50 yaş üzeri katılımcılardan ge- rekirse gemi ile uzun süre yolculuk ya- pabileceğine dair bir sağlık raporu ta- lep edilecektir” denildi. Ancak vakõf kendi koyduğu kurala bile uymadõ. Ölen 9 Türk arasõnda bulunan Siirt’te ya- şayan İbrahim Bilgen 2 Mart 1949 Bat- man Beşiri doğumluydu. Saldõrõ sõra- sõnda 61 yaşõnõ bitiren Bilgen’in yaptõ- ğõ başvurunun vakõf tarafõndan kabul edilmemesi gerekiyordu. Yaş sõnõrlamasõ getirilen gemiye 1.5 yaşõndaki Türker Kaan Çetin de aile- siyle birlikte kabul edilmiş; küçük Tür- ker basõnõn büyük ilgisini çekmişti. ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - ABD yönetimi, Başbakan Tayyip Erdoğan’õn Hamas’õn terör örgütü olmadõğõ yönün- deki açõklamalarõna yanõt verdi. ABD Dõşişleri Ba- kanlõğõ sözcüsü Philip Crowley, “Hamas’ın hem sözlerle hem de yaptıklarıyla terör örgütü oldu- ğunu gösteren pek çok kanıt” olduğunu söyledi. Crowley önceki günkü basõn toplantõsõnda bir ga- zetecinin “Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, Ha- mas’ın terör örgütü olmadığı yönündeki sözleri- ne katılıyor musunuz” yönündeki sorusuna şu ya- nõtõ verdi: “Son birkaç yıla bakan ve İsrail’e sivil nüfusa binlerce roket fırlatıldığını gören bir kişi, Hamas’ı bir terör örgütü olarak kabul edecektir. ABD Hamas’ı bir terör örgütü olarak ilan etti. Bizim bu konudaki tutumumuz açıktır.” Crow- ley, Hamas’õn eylemlerinin Gazze halkõnõn kötü du- rumuna katkõda bulunduğunu ifade etti. ‘HAMAS TERÖR ÖRGÜTÜDÜR’ Asya’da İşbirliği ve Güven Artõrõ- cõ Önlemler (CICA) 3. devlet ve hü- kümet başkanlarõ zirvesi sonunda ya- yõmlanan bildiride, AIDS ile mücadele bile yer alõrken İsrail’e atõf yapõlma- dõ. Bildiride Pakistan, Hindistan, Irak ve Afganistan gibi sorunlu bölgelere atõfta bulunuldu. Bildiride zirve katõlõmcõlarõ terörü “güçlü bir şekilde ve tek bir ses ola- rak” kõnadõklarõnõ belirterek, ne za- man, nerede ve kim tarafõndan işle- nirse işlensin terör eylemlerinin ulus- lararasõ barõş ve güvenliğe tehdit oluşturduğu bildirildi. Bildiride tero- rizmle uluslararasõ mücadele gerek- tiği ve BM öncülüğünde terorizme karşõ bütün devletlerin birlikte hare- ket etmesi gerektiği vurgulandõ. Bildiride İran işaret edilerek AİGK belgelerinde yer alan ve daha önceki zirve ya da bakanlar toplantõsõnda ka- rarlaştõrõldõğõ şekilde silahsõzlanma ve nükleer enerjinin barõşçõl amaçlarla kullanõlmasõna bağlõlõk teyit edildi. Bildiride, Güney Asya’nõn nükleer si- lahlardan arõnmõş bir bölge olmasõ çağrõsõnda bulunuldu. Üyeler toprak- larõnõn herhangi bir ayrõlõkçõ hareket tarafõndan kullanõlmamasõnõ ve bu ayrõlõkçõlarla herhangi bir ilişki kur- mamayõ, onlara herhangi bir destek sağlamamayõ da teyit etti. Bu arada bildiride BM’nin ve uluslararasõ hu- kukun toplumlarõn kendi kaderlerini kendilerinin tayin etmesi ilkesine de atõfta bulunuldu. Bu ifadeler de Irak ve PKK terörüne atõf yaptõ. HER ŞEY VAR İSRAİL YOK ? ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nden Erdoğan’a yanıt ? Zirvenin sonuç bildirisinde bölgesel sorunlara değinildi