Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 6 MART 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Hassas Kantar... “Hassas kantar 30 ton tartar..” Öğrencilik yıllarımdan kafamda takılı kalmış, halkımızın yaratıcı mizah anlayışının yansıması bir reklam yazısı... Üstüne üstlük görüntüsü bile dökülen, koca koca yük dolu kamyonların tartıldığı deponun, eski-püskü kantarının üzerine kondurulmuştu... Dün yana yana gelen haberlerin karamizah boyutundaki çelişkileri, çağrıştırdıklarının acı acı gülümsetmesi üzerine bir kez daha gözlerimin önüne geldi, kafama takılıverdi... Tamam, 1915’li yıllarda olup bitenlerden suçu, sorumluluğu olmayan Ermeni vatandaşlarımıza yaşatılanları, Ermeni kırımını savunmak biraz akıl, vicdan sahibi hiçbir vatandaşımızın harcı değil. Bir gün gerçekten doğrusu yazılabilecekse, tarihçilerin belgelere dayalı saptamalarını doğrusu-yanlışı, günahı-sevabı ile kabul etmek uygarlığın bir gereği. Ancak düzgün tarih yazılamasa da olup bitenler, emperyal oyunlar, Ermenilerin kışkırtılması bağlantılı silahlı başkaldırıları üzerine yaşananları, Osmanlı İmparatorluğu yönetiminin de zaafları içinde olmak üzere, gerçekleri özümsemek başka. Bugün emperyal güç odaklarını ellerinde tutan dost, müttefik, stratejik ortak bilinen ülkelerin parlamentolarından, siyasi karar olarak “soykırım” ilan edilmesinin bedelinin Türkiye Cumhuriyeti’ne ödetilmeye kalkışılmasını, yeni emperyalizmin yeni büyük oyununu görmemek çok başka... İnsan hakları, demokrasi adına ABD parlamentosunda “soykırım” kararını öneren, oy veren, bizden bugünkü devletimizin sorumluluğunda olmayanlardan hesapı vermemizi isteyen ABD milletvekilleri, Afganistan, Irak işgallerinde, milyonlarla sivilin tarihte değil bugün öldürülmelerine seyirci kalmayı, oy kullanmış olmayı, hangi etik, hak- hukuk ilkeleri, vicdanla açıklayabiliyorlar? Hele de ABD, AB iktidarları, liderlikleri, bizi çıkarları yolunda sustalı maymuna çevirmek, istedikleri gibi kullanmak üzere oynadıkları hangi ikiyüzlü oyunun hesabını verebilirler ki? Dahası bizi zorladıkları bugün işledikleri işgal, insanlık suçlarında suç ortaklığı yapmaya, savaşın tarafı olmaya zorlarlarken tam desteğe “evet” diyemeyen Ecevit hükümetini bir kalemde çizip iktidardan düşürmede etkin rol oynamadılar mı? Yetmedi, Erdoğan hükümeti ya bilerek ya da gücü yetmediğinden söz verdiği tam desteğe ilişkin tezkereyi Meclis’ten geçiremeyince, çıkmayan tezkereden sorumlu gördükleri askerlerimizin başına çuval geçirmediler mi? Ne zamandır Irak’ta, şimdilerde İran’a yönelik çatışmacı rollerde, Afganistan’da doğrudan sıcak savaşın içinde, başta BOP, değişken emperyal çıkar projelerinde biçilen rollere teslim olmaya zorlarlarken kendimizi, ülke çıkarlarımızı savunma adına ayak direttiğimizi düşündüklerinde, sorumlu gördükleri muhalefet, TSK, duruma göre iktidardan kimler varsa ceza kesmiyorlar mı?.. AB üyelik düşlerimizde, AB’nin gerçek insan hakları, demokrasi, Kopenhag kriterleri ile uzaktan yakından ilişkisi olmayan, AB merkez ülkelerinin çıkarlarına yarayan, bizim çıkarlarımıza pek de uymayan, bir kısmı da gerçekten çatışan koşulları bıktırıcı baskıyla dayatırlarken Yunanistan’a yönelik açılan üyelik kapılarını galiba biraz kıskanmıştık. Ayrımcılık, din, kan bağlarında kayırmacılık yapıldığına biraz kıskançlık, biraz da haksızlığa uğramış olarak inanıyorduk. Ezeli rekabet kadar aynı tarihlerde üyelik başvurularının yapılmış olması ile de bağlantılı sık sık yaptığımız kıyaslamalarda, AB üyeliğinin Yunanistan’daki ekonomik büyüme, milli gelir artışı paylarını kıskançlıkla izliyorduk... Derken emperyal, piyasalar düzeninin kaçınılmaz büyük krizi geldi. Doğal olarak önce ABD, piyasalar ağırlıklı şok vuruşları, reel ekonomide daha çok bizim gibi büyümekte olan ülkeleri çarptı. Beklenmeyeni, gündemimizdeki yeni boyutu AB ülkelerini, en çarpıcı örnek olarak Yunanistan, AB ikinci kuşak üye ülkeleri vurması oldu. Olduktan sonra yapılan analizlerde “reel, insan için ekonomi, üretim ekseninden kayma, hizmet sektörü, turizm, dışardan büyük parasal, piyasalar desteğine dayanma, çalışmadan yeme, tüketme kültürü..” vurgulamaları öne çıkıyor. Her ne ise Yunanistan önce, arkasından gelecek İspanya... benzeri ülkeler AB’nin merkez ülkelerince kurtarılmazlarsa merkez ülkelerin, AB’nin yıkıma uğrayacağı öngörülüyor. Bu nedenle büyük işgal, savaş ganimetlerine karşın krizde çok fena vurgun yiyen İngiltere’den önce, ağırlıklı Almanya’nın parasal desteği bekleniyor. Elbette acı reçetelerle birlikte. Biz Erdoğan hükümetinin bizdeki halkın gündemini saptırmaya, yaşadıklarını unutturmaya yönelik saldırgan, iç çatışma yaratan sıcak gündemi yüzünden başımızı kaldırıp olup bitenle çok ilgilenemiyoruz.. Yunanistan ve AB’de yer yerinden oynuyor... Yunanistan hükümeti gerçekleri kabul etmiş, halkla birlikte ayakta durmanın her çaresini gündeme getirirken bizim 1960’ların yüzük toplama kampanyalarımız benzeri ulusal dik duruş, çare arayışlarını da deniyor. Almanya’dan dalga geçercesine acımasız, “Adaları satın” önerisi geliyor... soner@cumhuriyet.com.tr AKP hükümeti, asgari ücreti TÜİK’in 2009 yõlõ asgari ücret önerisinden 142 lira daha düşük açõklamõştõ Asgari ücret mahkemelik MURAT KIŞLALI ANKARA - Petrol-İş Sendikasõ, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ta- rafõndan bildirilen asgari ücret öneri- sinin altõnda kalacak şekilde 29 Ara- lõk 2009’da 16 yaşõndan büyükler için net 576.57 TL, 16 yaşõndan küçükler için de net 499.25 TL olarak belirle- diği asgari ücretin yürütmesinin dur- durulmasõ ve iptali için Danõştay 10. Dairesi’nde dava açtõ. Sendika, asgari ücretin tespitinde “ülkenin ekonomik durumunun dikkate alınmasına ve 16 yaş altı ça- lışanlar için daha az asgari ücret be- lirlenmesine” olanak veren Asgari Üc- ret Yönetmeliği’nin iptalini istedi. Petrol-İş Sendikasõ avukatõ Gök- han Candoğan tarafõndan 26 Şubat 2009’da açõlan dava dilekçesinde, Ça- lõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlõğõ ta- rafõndan hazõrlanan ve 01.08.2004 ta- rih ve 25540 sayõlõ Resmi Gazete’de ya- yõmlanan “Asgari Ücret Yönetmeli- ği”nin “Ücretin belirlenmesinde esas- lar” başlõklõ 7. maddesindeki “Ücret en geç iki yılda bir olmak üzere iş- çilerin 16 yaşını doldurmuş olup ol- madıklarına göre ayrı ayrı belirlenir. Komisyon, ücretin belirlenmesin- de; ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler ge- çinme endekslerini, bu endeksler yoksa geçinme endekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel du- rumunu ve geçim şartlarını göz önünde bulundurur” hükmüne dik- kat çekilerek, 2010 asgari ücretinin bu hükümler çerçevesinde 16 yaşõndan bü- yükler için net 576.57 TL, 16 yaşõn- dan küçükler için ise net 499.25 TL ola- rak belirlendiği anõmsatõldõ. Dilekçede asgari ücretin Asgari Ücret Komisyonu tarafõndan Asgari Ücret Yönetmeliği’nin 4. madde- sindeki “Asgari ücret: İşçilere normal bir çalışma günü karşılı- ğı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gi- bi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzey- de karşılamaya yetecek ücreti ta- nımlar” hükmü gereği maddi, bi- limsel ve hukuki temeli olan veri- lere dayalõ olarak belirlenmesi ge- rektiği ifade edildi. TÜİK’in “tek iş- çinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ih- tiyaçları” çerçevesinde 2009 için belirlediği asgari ücret önerisinin net 720 TL olduğu belirtilen dilekçede, “buna karşın 2010 yılı ilk 6 ayı için asgari ücretin net 577 TL ola- rak belirlendiği ve 2010 yılı için TÜİK verilerinin dahi açıklan- madığı” vurgulandõ. Petrol-İş, gerek TÜİK’in önerilerinden düşük gerekse farklõ yaşa farklõ ücret belirlemesini gerekçe göstererek, asgari ücrete ilişkin kararõn iptali için dava açtõ. KDV FIAT’TANFord Otosan 150 milyon dolar yatırım yapacak Ekonomi Servisi - ABD’li Ford ile Koç Holding’in ortaklõğõ Ford Otomotiv, bu yõl yüzde 18 artõşla 205 bin adet üretim ve kademeli artõşla yüzde 70 kapasite kullanõmõ hedefli- yor. Ford Otomotiv Genel Müdürü Nuri Otay, iç paza- rõn 500 bin adet civarõna ge- rileyeceğini öngördü. Otay, “Krizden çıkış ve yüzde 100’lü kapasitelere ulaşmak uzun yıllar alacak” dedi. 1 Mart tarihi itibarõyla Mic- hael R. Flewitt’ten genel müdürlük görevini devralan Otay, Ford Otosan’õn 2010 hedeflerini açõkladõ. Buna göre, Ford Otomotiv bu yõl 150 milyon dolar ya- tõrõm ve yüzde 15 artõşla 2.5 mil- yar dolarlõk ihracat planlõyor. Ford Otosan ocak ve şubatta otomotiv pazarõnda yüzde 14.6 payla lider oldu. Geçen yõl ÖTV desteğiyle gerçekleşen erken alõmlarla 2010’un ilkyarõsõ durgun başlarken 2. yarõda ve özellikle son çeyrek- te hareketlilik bekleniyor. Orta ve ağõr ticari araç segmen- tinde ekonomide beklenen yüzde 4 büyümeye bağlõ kõsmi canlanma bekleniyor; iç pazar yaklaşõk 500 bin adet olarak öngörülüyor. Nu- ri Otay, 5 kõtada, 60’tan fazla ül- keye ihracat gerçekleştiren Ford Otosan’õn, 2009’da ABD ve Ka- nada’ya ihracat gerçekleştiren ilk Türk otomotiv firmasõ olarak bir il- ke daha imza attõğõnõ anõmsattõ. BURSA (AA) - Fiat Ticari Araç- larõn, “KDV Bizden” sloganõyla ye- ni satõş kampanyasõ düzenlediği bil- dirildi. Fiat Ticari Araçlar’dan yapõ- lan yazõlõ açõklamada, 31 Mart’a ka- dar sürecek yeni kampanya kapsa- mõnda Fiorino Combi ve Ducato mo- dellerinde KDV’yi karşõlayan Fiat Ti- cari Araçlarõn, 9 bin lirayõ aşan indi- rim avantajlarõyla müşterilerine önem- li ayrõcalõklar sunduğu belirtildi. Tüm modeller için Koç Fiat Kredi çatõsõ altõndaki Fiat Finans’tan yüzde 0.95 faiz, 48 ay vade ve 390 liralõk taksitlerle satõn alma kolaylõğõ sağ- landõğõ kaydedilen açõklamada, şöy- le denildi: “Kampanya çerçevesin- de Fiorino 19 bin 290, Doblo Clas- sic Cargo 23 bin 10, Doblo Cargo 22 bin 900, Scudo 36 bin 620, Ducato ise 33 bin 340 liradan başlayan anahtar teslim başlangıç fiyatlarıyla tüketicilerin ilgisine sunuluyor.” BSH Ev Aletleri A.Ş, “Türki- ye’de En Fazla Patent Başvurusu Yapan İkinci Ulusal Firma” ola- rak “Patent Ligi” ödülüne layõk bu- lundu. Ödülü, yine Başbakan Er- doğan’dan BSH Ev Aletleri CEO’su Norbert Klein alõrken, Çerkez- köy’deki Ar-Ge merkezini gelişti- rerek bir inovasyon üssüne dönüş- türeceklerini belirtti. Klein, ödül ile ilgili olarak “Çerkezköy’de ge- liştirip ürettiğimiz ürünleri tüm dünyaya satacağız. Ev aletleri sektörünün geleceğini Çerkez- köy’de belirleyeceğiz” dedi. Ekonomi Servisi - Arçelik AŞ, Türk Patent Enstitüsü ta- rafõndan bu yõl üçüncü kez düzenlenen ‘Türk Patent Ödülleri’nde, üç ana kate- goride birincilik ödülüne la- yõk görüldü. En Çok Patent Başvurusu Yapan Firma, En Çok Patent Tescili Alan Firma ve En Çok Uluslararasõ Patent Baş- vurusu Yapan Firma dalla- rõnda birinci olan Arçelik’in ödüllerini Koç Holding CEO’su Dr. Bülent Bulgur- lu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’õn elinden aldõ. Ar- çelik AŞ, en çok patent baş- vurusu yapan firma ve en çok patent tescili alan firma kategorilerinde ‘Türk Pa- tent Ligi Ödülü’ alõrken, en çok uluslararasõ patent başvurusu yapan firma kategori- sinde ise ‘Patent Altın Ödülü’nün sahibi oldu. Arçelik AŞ böylece ‘Türk Patent 2009 Ödül- leri’nde patent alanõn- daki tüm kategorilerde ilk sõrayõ aldõ. Arçelik AŞ, son 3 yõlda Türkiye’de üretilen patent- lerin yüzde 10’unun ve Türkiye’den Dünya Fikri Haklar Örgütü’ne yapõlan patent başvurularõnõn yüz- de 45’inin sahibi konu- munda bulunuyor. Ekonomi Servisi - CNR Expo Fu- arcõlõk ve GİJRATH Media Group işbirliğiyle bu yõl ikincisi düzenlenen “Milyoner Fuarı”, Escada’nõn ilkba- har-yaz 2010 koleksiyonunun sunul- duğu defileyle açõlõrken sergilenen ürünlerin fiyatlarõ dudak uçuklatõyor. Fuarda, Belçika’dan özel bir jetle, 2 koruma eşliğinde getirilen 5 karatlõk 3 milyon dolar değerinde elmas yüzük, modacõ Hacer Günday tarafõndan ta- sarlanan “İstanbul” adlõ 200 bin Avro değerinde gelinlik sergileniyor. Inter Limousine’in her biri 300 bin Avro de- ğerindeki 2 adet Limuzin’i ve 2010 model Mercedes otomobilleri, mü- cevherler, değerli taşlardan oluşan porselenler, saatler, tekne ve yatlarõn bulunduğu fuarda fotoğraf makinele- ri, masaj aletleri, özel statüdeki oteller ile büyük emlak projeleri de yer alõyor. 200’e yakõn ürünün sergilendi- ği ve toplam ticaret hacmi 100 mil- yon dolar olmasõ beklenen fuar ya- rõn sona erecek. Ekonomi Servisi - Türkiye’de 12 yõldõr faaliyette bulunun Bang&Oluf- sen, dünyanõn en büyük hareket ede- bilen televizyonlarõndan BeoVision 4-103’ü Türkiye’de satõşa sunulmak üzere tanõttõ. Pahalõ ve büyük olduğu için sipariş üzerine üretilecek televiz- yonlarõn fiyatõ 147 bin Avro. Dubai ve Rusya’nõn ardõndan üçüncü olarak Türkiye’de tanõtõlan televizyonlarõn genişliği 246 cm. yüksekliği de 211 cm. Bang&Olufsen Türkiye Genel Ko- ordinatörü Ali Öncü, televizyona Tür- kiye’den de önemli ilgi beklediklerini ifade ederek, ev kullanõmõ dõşõnda otellerin de ürüne ilgi gösterecekleri- ni söyledi. BeoVision 4-103 İstanbul ve Avru- pa’nõn en yüksek binasõ İstanbul Sapp- hire’in örnek dairesinde 2 hafta bo- yunca sergilenecek. DÜNYANIN EN ÜNLÜ TADIMCILARI Tattıkları şarapları bölge, üzüm cinsi, rekolte ve fiyat bilgisi ile de değerlendiren şarap uzmanları, Türkiye’de belli bir kalitenin üzerinde üretilen şarapların dünya standartlarında olduğunu tespit ettiler. Şaraplar mükemmel ama ismi zor Ekonomi Servisi - Doluca, Ka- vaklõdere, Kayra, Büyülübağ ve Vinkara firmalarõnõn Türk şarapla- rõnõ yurtdõşõnda özel bir marka yap- mak için kurduklarõ Wines of Tur- key (WOT) Platformu’na davet edilen dünyaca ünlü şarap gurme- leri, tattõklarõ dokuz şaraba “mü- kemmel” notu verdi. WOT organizasyonuyla Türki- ye’de ağõrlanan yedi şarap uzma- nõnõn “kör tadım” yoluyla yaptõğõ değerlendirmeler, düzenlenen basõn toplantõsõnda paylaşõldõ. “Master of Wine” (Şarap Gurmeleri) statü- sündeki şarap eleştirmeni ve ya- zarlarõ, tattõklarõ 49 şaraba 20 üze- rinden 15.35 puan ile “iyi” notu ve- rirken, 9 şarabõ da mükemmel ka- tegorisinde değerlendirdi. Şarap uzmanlarõndan Charles Metcalfe Türk şaraplarõnõn tatla- rõna göre yaklaşõk 7 milyon dolar değerindeki ihracat oranlarõnõn oldukça düşük olduğuna vurgu yaparak “Bu tatlarla dünyada büyük markalar yaratmalısınız. Pazarlama anlamında biraz da- ha gelişme gösterilmeli. Ayrıca şarap isimleriniz oldukça uzun ve karışık. Telaffuzu zor. Yurt- dışında bu isimleri kullanma- malısınız” dedi. WOT Koordi- natörü Taner Öğütoğlu da Türk şarapçõlõğõnõn üzerinde bir inanç- sõzlõk, “Bu şartlarda biz bir şey yapamayız” gibi bir düşünceler olduğunu söylerken “Şu an bi- zim amacımız bir Avustralya olmak değil, ama bunun 10’da biri bile olabilirsek Türkiye için çok büyük bir başarı ola- caktır” diye konuştu. Ünlü gurmeler, Türk şaraplarõna ‘mükemmel’ notu verdi. “Ancak yabancõ ülkede sipariş verirken adlarõnõ söylemek imkânsõz” dediler. Gez,eğlen,ameliyatol,ülkenedön Ekonomi Servisi - Hisselerinin yüz- de 30’unu Bank of Kuvvait’e devret- meye hazõrlanan Dünya Göz Hasta- nesi, hazõrladõğõ sağlõklõ golf turizmi paketiyle yurtdõşõndan gelen hastalarõ önce Antalya’da ta- til yaptõrõp sonra da ameliyat edecek. Üç gece dört gün sü- recek olan programõn kişi başõ bedeli ise 1699 lira olarak belir- lendi. Basõn toplantõsõnda konuşan Dünya Göz Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanõ Eray Kapıcıoğlu, bir göz ameliyatõnõn AB ülkelerinde ortalama 5 bin Avro’ya mal olduğunu belirterek “Türkiye bu alanda en büyük kaliteyi ve başarıyı yakaladı. Cid- di fiyat avantajlarıyla en büyük rekabe- ti sağlıyoruz. Geçen yıl sadece bize 20 bin turist geldi. Bu yıl Antalya’da ve Doğu bölgelerinde açacağımız yeni hastanele- rimizle bu rakamı ikiye katlamayı ve 80 milyon Avro ciro elde etmeyi hedefliyo- ruz” dedi. Yurtdõşõnda hastane yatõrõmõ ya- pan tek grubun kendileri olduğuna değinen Kapõcõoğlu, Romanya, Rusya, Arnavut- luk, İngiltere ve Ukrayna’da da faaliyet gös- terdiklerini, İsveç, Norveç ve Hollanda’da da hastane açacaklarõnõ belirtti. Ayrõca bu yõl başta Bahreyn olmak üzere çeşitli ül- kelere isim hakkõ vereceklerini kaydetti. TARİŞ işçisine destek İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - CHP İzmir Milletvekili Selçuk Ayhan, İl Başkanõ Ekrem Bulgun, tasfiye kararõ alõn- dõğõ için işten çõkarõlan TARİŞ Pamuk ve Yağlõ Tohumlar Birliği’ne bağlõ Çiğli İplik Fabrikasõ işçilerine destek ziyareti yaptõlar. TARİŞ Genel Müdürlüğü önündeki ey- leme katõlan Ayhan, gençlik yõllarõnda işçi- lerle dayanõşma amacõyla Çiğli İplik Fabri- kasõ’nõ ziyaret ettiklerini, bugün aynõ ko- şullarda yeniden bir araya geldiklerini söy- ledi. Ayhan, “TARİŞ işçilerinin sorunla- rının kamuoyuna ulaşması adına üzeri- mize düşen her türlü görevi yerine geti- receğiz” dedi. Türk-İş 3. Bölge Temsilcisi Mustafa Kundakçı da işsizliğin çözümünün siyasi ku- rumlardan geçtiğini, yerel yönetimlerle si- yasi parti temsilcilerine önemli görev düş- tüğünü vurguladõ. 3 milyon dolarlõk yüzük ŞARABI ‘HAMSİYLE’ İÇİN Şarap uzmanõ Oz Clarke de Türkiye’nin şarap turizmine çok elverişli bir ülke olduğunu belirterek şunlarõ söyledi: “Şarap tanıtımını zengin Türk mutfağınızla birlikte yapabilirsiniz. Mesela siz şarabı sürekli etle yiyorsunuz ancak hamsiyle de çok güzel oluyor. Bunu diğer yöresel yemeklerinizle de denemelisiniz. Farklı lezzetler çıkacaktır. Böylelikle daha seçkin turistlere de hitap etmiş olursunuz. Bunu en iyi İtalya yapıyor.” Büyük ve pahalõ BeoVision Türkiye’de Arçelik Türkiye’nin patent şampiyonu İKİNCİ EN FAZLA BAŞVURU BSH’DEN