Katalog

1 ŞUBAT 2010 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR [email protected] CMYB C M Y B Kültür Servisi - Notos edebiyat dergisi şu- bat-mart sayõsõnda ‘Yüzyılın Kırk Öy- kücüsü’ başlõklõ bir soruşturmaya yer veriyor. Bugüne ka- dar ‘Ölmeden Ön- ce Okunması Zo- runlu 40 Kitap’, ‘Yüzyılın 40 Ro- mancısı’ ve ‘Ede- biyatımızda Geleceğin Ustaları’ başlõklõ soruşturmalar yayõmlayan dergi, bu sefer ge- çen yüzyõlda Türk edebiyatõnda çağdaş öykücülüğe odaklanõyor. 205 kişinin seçici olarak katõldõğõ soruşturma, katõlõmcõ sayõsõnõn genişliği açõsõndan bir ilk. Derginin Genel Yayõn Yönetmeni Semih Gümüş edebiyatta yazarlar ve yapõtlarla il- gili ‘doğru’lar olamayacağõnõ vurgulaya- rak, soruşturmanõn derdinin belli bir eği- limi göstermek ve tarihsel bir saptama yap- mak olduğuna dikkat çekiyor. Ağõrlõklõ ola- rak edebiyatçõlar, edebiyat eleştirmenleri ve akademisyenlerin yer aldõğõ seçicilerin önerdiği 167 öykücü arasõndan seçilen 40 kişilik listede ilk sõrasõnda Sait Faik Aba- sıyanık oturuyor. Sait Faik’i Sabahattin Ali’nin takip ettiği listenin ilk 20’si ise sõ- rasõyla şöyle: Tomris Uyar, Bilge Kara- su, Vüs’at O. Bener, Füruzan, Cemil Ka- vukçu, Leylâ Erbil, Memduh Şevket Esendal, Orhan Kemal, Haldun Taner, Sevim Burak, Ferit Edgü, Nezihe Meriç, Oğuz Atay, Murathan Mungan, Onat Kutlar, Ömer Seyfettin, Ayfer Tunç ve Aziz Nesin. ERDEM ÖZTOP F iliz Ofluoğlu, “İki Dünya” adlõ kitabõn- daki yaşam deneyimine bizi daha yeni ta- nõk etmişken aramõzdan ayrõldõ. Ama ge- ride bõraktõklarõnõ bir kez daha hatõrlayõnca, daha uzun yõllar bizimle birlikte olacağõnõ düşünüyorum onun, o “iki dünya” arasõnda… 1930’da Kadõköy’de doğdu Filiz. Dört katlõ apartmanõn son katõnda iki büyük oda; birinde ka- feste flurya kuşlarõ, öbüründe kanarya salmasõ. Ba- basõ Emin Bey, sabah beşte kalkar, kuşlara plak- lar dinletir, anne Laika Hanım da kimi zaman tam- buruyla ona eşlik eder... Filiz’in evde en sevdiği yerlerdendi çatõ katõ. OKUL YILLARI Filiz, çoğu zaman anneannesine gider. Dayõsõnõn oğlu Oktay Dizdaroğlu’yla kardeş gibi büyürler. İkisi de okumayõ er- ken söker. Birlikte dayõsõnõn aldõğõ Milli Eğitim Bakanlõğõ klasiklerini okurlar. An- ne Laika Hanõm, Türk musikisine büyük katkõlar sağlamõştõr. Tamburi Cemil Bey’in öğrencilerinden olan Laika Ha- nõm, ünlü müzikbilimcilerden Hüseyin Saadettin Arel’le birlikte çalõşõr, İleri Türk Musikisi Konservatuvarõ Derneği’ni kurar, gene Arel’le birlikte ders kitabõ ni- teliğindeki Musiki Mecmuasõ’nõ yayõmlar. 1989’da ölen Laika Karabey, son anõna de- ğin İstanbul Radyosu sanatçõsõdõr. Mektebi Sultani (Galatasaray Lisesi) mezunu, Paris Üniversitesi’nde okuyan, Balkan Savaşõ baş- layõnca ülkesine dönüp savaşa katõlan baba Emin Arifi Karabey ise savaş sonrasõ Hukuk Fa- kültesi’ne girer, hukuk doktorasõnõ yapar, Reji’de (TEKEL) hukuk danõşmanõ olur. Bir gün, ken- disine para tuzağõ kurulduğunu anlayõnca bir da- ha dönmeksizin işinden istifa eder ve ömrü bo- yunca Haydarpaşa Lisesi’nde Fransõzca öğretmeni olarak görevini sürdürür. ROBERT KOLEJ Filiz, aile içindeki okul tartõşmalarõnõn ardõn- dan, annesinin seçimiyle İngiliz Ortaokulu’na yaz- dõrõlõr. II. Dünya Savaşõ’nõn en acõ günleri yaşanõrken Filiz’in ailesi de maddi sõ- kõntõ içine girer. Yine de evin bütçesini kõsõp onun eğitimine önem verirler. İngiliz Ortaokulu’nu biti- rince Filiz, Robert Kolej’e yazõlõr. Kolejin dergisi İz- lenimler’de ve Yaşar Na- bi’nin özendirmesiyle Var- lõk’ta şiirleri yayõmlanõr. İŞ YAŞAMI Filiz, iş yaşamõna Habip Edip Törehan’õn sa- hibi olduğu Yeni İstanbul gazetesinde başlar. Pek çok arkadaşõ olur burada: Turhan Selçuk, Pe- ride Celal, Azra Erhat, Vedat Günyol... Ga- zetede çalõşõrken Vedat Günyol, çõkardõklarõ Yücel adlõ dergiye çağõrõr Filiz’i. Böylece Yü- cel’de çevirileri yayõmlanõr. Gazeteye yeni müdür atanõr, Filiz’in düzeni bo- zulur. Pakistan Elçiliğindeki bir toplantõda Ba- sõn Ataşesi Dadaşi çevirmenlik teklifinde bulunur ona. Ofluoğlu öneriyi kabul ederek Ankara’ya ta- şõnõr. Bazõ anlaşmazlõklar sonucu, kõsa sürer bu işi de. Mobil Oil’de çevirmen olarak yeni göre- vine başlamasõyla kõsa süren İstanbul özlemi de son bulur. EDEBİ ÇEVİRİLER Yeni işindeki servis şefi Haldun Bey’le kõsa sü- rede usta-çõrak ilişkisini kurarlar. Haldun Bey, Ya- şar Nabi’nin eşi Belma Hanım’õn kardeşidir. Bir gün, Yaşar Nabi, Filiz’den Haldun Bey aracõlõğõy- la, Steinbeck’in “Ay Battı” romanõnõ çevirmesini istemektedir. Edebi çeviriye iyice õsõnan Filiz, Hemingway, Ca- pote, F. Scott Fitzgerald, V. S. Naipaul gibi ya- zarlardan öykü ve roman çevirirken, ileride haya- tõnõ paylaşacağõ Mücap Ofluoğlu’nun da yönlen- dirmesiyle, Ariel Dorfman, Tennessee Williams, Graham Greene, Harold Pinter, Bertolt Brecht gibi önemli yazarlarõn oyunlarõnõ dilimize kazandõrõr. ÜNİVERSİTE İş yaşamõna erken yaşlarda giren Filiz, okulu- nu da ihmal etmez. Robert Kolej’deki eğitiminin de etkisiyle, eğitimini Amerika’da sürdürmek is- ter. Başarõr da. Böylece Pennsylvania Üniversitesi, Wharton Ekonomi ve İşletme (MBA) bölümüne girer. Columbia Üniversitesi’nde doktorasõnõ da ya- pan Filiz, dönüşü yaklaştõğõnda Amerika’da OD- TÜ’yü temsil eden bir görevliden telefon alõr. Kar- şõdaki ses Filiz’e ODTÜ’de öğretim üyeliği öne- rir. Bunu duraksamadan kabul eder. Yõllar sonra Ankara serüveni yeniden başlar. Vehbi Koç’un büyük kõzõ Semahat Arsel’le Ko- lej’den sõnõf arkadaşõ olan Filiz, Amerika’da öğ- renciyken Vehbi Bey’e mektup yazõp, dönüşünde onun şirketinde çalõşmak istediğini belirtir. Bir sü- re sonra da Koç’ta çalõşmaya başlar, Koç Hol- ding’in oluşum aşamasõ ve sonrasõnda başarõlõ ça- lõşmalar yapar. Bir yandan ODTÜ’de hocalõğa devam eder, bir yandan da Koç’un şirketinde ve Robert Kolej Yük- sekokulu’nda (Boğaziçi Üniversitesi) görev alõr. BÜYÜK AŞK Çalõşma yaşamõnda Milliyet gazetesi yönetim ku- rulu üyeliği ve ENKA Holding danõşmanlõğõ da bu- lunan Filiz, 1962 yõlõnõn ilk günü arkadaşlarõyla git- tiği Beyoğlu’ndaki Kulis Kulübü’nde Mücap Of- luoğlu’yla tanõşõr. Türk tiyatrosunun gelmiş geç- miş en önemli adlarõndan Mücap Ofluoğlu’yla ya- kõn arkadaşlõğõ kõsa sürede tutkulu bir aşka dönü- şür. 62 yazõnda evlenirler. Filiz, yõllar sonra yaz- dõğõ anõlarõnda şöyle ifade eder Mücap Ofluoğlu’yla ilişkilerini: “Yarım yüzyıla yakın beraberliği- mizde o ben, ben de o olduk.” (1) Filiz Ofluoğlu, büyük aşkõnõ bõrakõp aramõzdan ayrõldõ. Oysa o, yaptõklarõyla hep bizimle olacak- tõr. Kuşkusuz, yaşamõnõ emekle onurlandõrmõş bir kişiden çok şeyler öğreneceğiz. (1) İki Dünya / Filiz Ofluoğlu / Cumhuriyet Kitaplarõ. Filiz Ofluoğlu, ‘İki Dünya’ kitabõndaki yaşam deneyimine bizi yeni tanõk etmişken aramõzdan ayrõlõverdi İki dünya arasõnda bir Filiz ULUSLARASI RUDOLF MATZ YARIŞMASI’NDA Genç çellist Deniz Birdal’dan birincilik Kültür Servisi - Çellist Ay- şe Deniz Birdal, Hõrvatis- tan’daki Uluslararasõ Ru- dolf Matz Yarõşmasõ’nda ‘Yaylõ Çalgõlar’ kategori- sinde birincilik elde etti. 1996 doğumlu Birdal, ha- len okul birincisi olarak Kozyatağõ 30 Ağustos İlk- öğretim Okulu’na devam ediyor. Geçen yõl Uluslar- arasõ Matematik Yarõşma- sõ’nda da birincilik elde eden genç yetenek, İstanbul Üniversitesi Konservatua- rõ’nda yarõ zamanlõ olarak 2-3 yõl kadar devam ederek başladõğõ çello derslerini Avusturyalõ sanatçõ Heidi Litschauer ile sürdürüyor. Birdal, şu sõralar nisan ayõn- da yapõlacak Avustur- ya’daki Mozerteum Kon- servatuvarõ’nõn sõnavlarõ- na girmeye hazõrlanõyor. 21. ANKARA FİLM FESTİVALİ ‘Sanat Çõnarõ’ ödülü Akõn’a Annesi, Tamburi Cemil Bey’in öğrencilerinden Laika Hanõm’dõ. Babasõ, Fransõzca öğretmeni Emin Arifi Bey’di. Filiz Ofluoğlu, çok başarõlõ bir iş yaşamõnõ, dünyanõn önde gelen yazarlarõndan sayõsõz çeviriyi, büyük aşkõ Mücap Ofluoğlu’nu ardõnda bõrakõp aramõzdan ayrõldõ. Filiz Ofluoğlu, 1962 yazında evlendiği Mücap Ofluoğlu’ndan söz ederken, “Yarım yüzyıla yakın beraberliğimizde o ben, ben de o olduk” diyordu. ‘GOLDEN HORN’ LÜTFİ KIRDAR’DA YAPILDI Şivan Perwer’den Viyana çıkarması Kültür Servisi - Yaşamõnõ yurt- dõşõnda sürdüren türkücü ve halk ozanõ Şivan Perwer, ön- ceki gece Viyana’daki ünlü Konzerthaus’ta konser verdi. Konserden önce verilen re- sepsiyonda Avusturya Cum- hurbaşkanõ Heinz Fischer, Irak’õn kuzeyindeki bölgesel yönetimin başkanõ Mesud Barzani, AKP milletvekille- ri Dengir Mir Mehmet Fırat ve Gülşen Orhan, BDP mil- letvekili Sırrı Sakık, kapatõ- lan DTP’nin eşbaşkanõ olan ve milletvekilliği düşen Ahmet Türk, yine DTP’nin kapatõl- masõyla milletvekilliği düşen Aysel Tuğluk ve eski DEP milletvekili Sedat Yurttaş bir araya geldi. Fischer, kon- serin açõlõşõnda yaptõğõ ko- nuşmada, “siyasi yaşamının son 30 yılında Kürt sorunu- nun çözümü için çok çaba sarf ettiğini ve bugünkü du- rumdan üzüntü duyduğu- nu” söyledi. Kürtçe türkülerini Ensemble Wien Klang orkes- trasõnõn eşliğinde okuyan Per- ver, türkülerin öykülerini za- man zaman kõsaca İngilizce, Almanca ve Türkçe anlattõ. Sa- natçõ, “Lo Mamo” (Hey Am- ca) türküsünü söylerken birlik beraberlik mesajõ verdi ve “Allah’ım bizi baskılardan kurtar” diyerek ezan okudu. Kültür Servisi - İstan- bul’da 2010’un ilk büyük bale buluşmasõ Lütfi Kõr- dar’da gerçekleştirildi. Ki- rov, Bolşoy, St Petersburg, Bordeaux, Londra Kraliyet, Novosibirsk, Ankara Devlet Opera balelerinden Farukh Ruzimatov, Yulia Mak- halina, Roberta Marquez gibi çok önemli balet ve balerinalarõn görkemli bir programla izleyici karşõsõna çõktõğõ “Golden Horn” ad- lõ etkinlik, “Garp Hikâye- leri” ve “Şark Hikâyeleri” başlõklõ birbirini bütünle- yen iki ayrõ gösteride toplam 15 dansçõyla sunuldu. “Bahçesaray Çeşmesi”, “La Bayadere”, “Kar- men”, “Kuğu Gölü”, “Leyla ile Mecnun” gibi ünlü balelerden bölümlerin izlendiği gösterilerde, en- gelli baletimiz Mehmet Se- fa Öztürk için V.Samo- durov’un yaptõğõ, Ki- rov’dan Prima Balerina Yu- lia Makhalina’nõn Mehmet Sefa Öztürk’le birlikte sun- duğu “Next to Me” adlõ koreografi de ilk kez sah- nelendi. Golden Horn pro- jesini gerçekleştiren Elif Sözen Kohl, amaçlarõnõn aynõ anda dünya bale mer- kezlerinde İstanbul’un gün- deme gelmesini sağlamak, işbirliğini güçlendirmek ve İstanbul izleyicisini seçkin sanatçõlardan geniş bir re- pertuvarla buluşturmak ol- duğunu söylüyor. Garp ile Şark balede buluştu Farukh Ruzimatov Adı bile 1.5 milyon dolar Kültür Servisi - Leonardo da Vinci’nin olup olmadõğõ uzun süre tartõşõlan bir tablo, geçen günlerde ünlü müzayede evi Sotheby’s’de 1.538 milyon dolara alõcõ buldu. Milano Dü- kü Ludovico Sforza’nõn sevgilisi Lucrezia Crivelli’nin resmedildiği tablonun 300 bin- 500 bin dolar arasõnda bir fiyata satõlacağõ dü- şünülürken, Leonardo’nun adõnõn fiyat artõ- şõ için yeterli olduğu görüldü. Portrenin başka bir versiyonunun Louvre Müzesi’nde olduğunu açõklayan Sotheby’s yetkilileri, bu tablonun Da Vinci’ye ait olduğunun böyle- ce kabul görmüş olduğunu belirtti. NOTOS’UN YENİ SAYISI Yüzyõlõn öykücüsü: Sait Faik Kültür Servisi - Dünya Kitle İletişimi Araş- tırma Vakfı tarafõndan 11-21 Mart tarihleri ara- sõnda gerçekleştirilecek 21. Ankara Uluslar- arası Film Festivali’nin sinema sanatõna emek vermiş, sinemayõ yüceltmiş sanatçõ ve ku- rumlara verdiği “Vakıf Özel Ödülleri” be- lirlendi. “Aziz Nesin Emek Ödülü” Yeşil- çam’õn 50 yõllõk sinema emekçisi, 121 filmde rol almõş ve “modern - kentli - zarif - Avrupai sarışın” imgesiyle özdeşleşmiş Filiz Akın’a verilirken “Kitle İletişim Ödülü”ne Yekta Kopan’õn yapõmõnõ ve sunuculuğunu üstlen- diği Gece Gündüz programõ layõk görüldü. 2002 yõlõndan bu yana ülkemiz kültür sanat ha- yatõna katkõda bulunan sanatçõlara “Sanat Çınarı” unvanõ vermeyi kararlaştõran Anka- ra Uluslararasõ Film Festivali, unvanõ bu yõl şa- ir Gülten Akın’a sunmayõ uygun buldu. Va- kõf Özel Ödülleri, 10 Mart’ta Cumhurbaşkanlõğõ Senfoni Orkestrasõ Konser Salonu’nda yapõ- lacak açõlõş töreninde sahiplerini bulacak.