Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 1 ŞUBAT 2010 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B Son dönemlerde Türkiye’de yaşanan siyasi atmosferden kaygõlanan işadamlarõ acilen STK’lerin sağduyu çağrõsõ yapmasõnõ istiyor Gerginlik iş dünyasõnõ yordu ŞEHRİBAN KIRAÇ Türkiye’de iş dünyasõ özellikle son 2 yõldõr cid- di bir kriz yaşanmasõna rağmen gündemin sü- rekli siyasi olaylarla meşgul edilmesinden ra- hatsõzlõk duyuyor. Yüzde 16’lara demirleyen iş- sizlik kronikleşti. Başta TEKEL işçileri olmak üzere binlerce ça- lõşan sokaklarda hak arama mücadelesi veriyor. Yeni yatõrõmlarõn esamisi bile okunmuyor. IMF anlaşmasõnõn ne olacağõ hâlâ belirsiz. Enflasyon tekrar yükselişe geçti. Türkiye, özellikle krizin başladõğõ 2008 yazõndan bu yana darbe planla- rõ, iç siyasi gerilimler ve uzlaşmadan uzak tar- tõşmalarõ gündemleştiriyor. Başörtüsü olayõ ile başlayarak her gün darbe girişimleri ve farklõ olaylarla gündemin eko- nomiden uzaklaştõrõldõğõna işaret eden ve ara- larõnda TOBB Başkan Yardõmcõsõ Halim Me- te, İSO Başkanõ Tanıl Küçük, Anadolu Grubu BaşkanõTuncay Özilhan, Ağaoğlu Şirketler Grubu Başkanõ Ali Ağaoğlu ve eski MÜSİAD Başkanõ Erol Yarar’õn da bulunduğu işadam- larõ, Türkiye’de yaşanan kaos ortamõnõ şöyle de- ğerlendiriyorlar: “Süreci kaygı ile izliyoruz. Re- el sektör bir korku filmi izler gibi televizyon izliyor. Reel sektör olarak gerçekten korku- yoruz. Siyasetin tozu dumanı içinde önümüzü göremiyoruz. Yatırım yapma enerjimizi kay- bettik. Her gün acaba bugün ne yaşanacak di- ye kuşku ve endişe ile bekliyoruz. Haberler kaos dolu. Atık darbelerin Türkiye’nin gün- deminden çıkarılması gerekiyor.” Geçen haf- talarda yapõlan TÜSİAD’õn 40. genel kurul top- lantõsõnda yapõlan konuşmalarda da geçen 3 yõl içinde Türkiye’nin sert siyasi tartõşmalara tanõk olduğu anayasa değişikliği, Anayasa Mahke- mesi’nin kararlarõ, cumhurbaşkanlõğõ seçimine yapõlan müdahaleler, parti kapatma davalarõ ve yaşanmakta olan kutuplaşmalarõn, gündemi fazlasõyla işgal ettiğine işaret edildi. Konuşmalarda Türkiye’de sadece cari iş- lemler ve istihdam açõğõ olmadõğõnõ, demokra- si açõğõna vurgu yapõlarak “Sorunları çöz- mek yerine taraflara bölünüyoruz. Dinlen- miyoruz, dinleniyoruz. Hepimiz huzura has- retiz” değerlendirmeleri yapõldõ. Öte yandan, 2009 sonunda Türkiye’de genç girişimciler arasõnda yapõlan bir araştõrmaya gö- re girişimcilerin yüzde 42’si, ekonomide riski art- tõran faktörlerin başõnda artan siyasi kutuplaş- malarõn etkili olduğunu dile getirdi. Böyle bir kaos ortamõnda iş dünyasõ ise tüm sivil toplum kuruluşlarõnõn, basõnõn bir araya gelip sağduyu çağrõsõ yapmasõnõ bekliyor. Türkiye’de işsizlik yüzde 16’lara demirledi. Yeni yatõrõmlarõn esamisi bile okunmuyor. Hükümet, muhalefet ve ordu her gün gündemi sarsacak açõklamalara imza atõyor. Krizle boğuşan Türkiye’de ekonomi, milyonlarca işsize iş yaratmak ise kimsenin umurunda değil. Ekonomi kimsenin umurunda değil: Reel sektör, bir korku filmi izler gibi televizyon izliyor. İş dünyasõ olarak gerçekten gündemin toz dumanõndan korkuyoruz. Yatõrõm yapma enerjimizi kaybettik. Her gün acaba bugün ne yaşanacak diye kaygõ ile bekliyoruz. Artõk gündemin ekonomiye odaklanmasõnõ istiyoruz. Gündemin tozu dumanından korkuyoruz: Türkiye’de genç girişimciler arasõnda yapõlan bir araştõrmaya göre girişimcilerin yüzde 42’si, ekonomide riski arttõran faktörlerin başõnda, artan siyasi kutuplaşmalarõn etkili olduğunu dile getirdi. Ayrõca girişimcilerin yüzde 30.4’ü bu yõl ekonominin kötüye gideceğine inanõyor. Genç girişimciler gelişmelerden rahatsız: HALİM METE TOBB KADIN GİRİŞİMCİLER KURULU BAŞKANI AYNUR BEKTAŞ İSTANBUL SANAYİ ODASI BAŞKANI TANIL KÜÇÜKGALİP ENSARİOĞLU Her gün acaba ne olacak diyoruz Türkiye Odalar ve Borsalar B i r l i ğ i ( T O B B ) B a ş k a n Yardımcısı: E k o n o m i son 2 yõldõr gündemde yok. Bi- zim TOBB olarak sü- rekli dile getirdiği- miz şu durum var: Bir ülkenin güçlü ola- bilmesi için ekono- misinin güçlü olmasõ gerekiyor. Bunun için güçlü demokrasi güç- lü ekonomi diyoruz. Maalesef ki son 2 yõl- dõr gündemde eko- nominin yerini bildi- ğimiz konular aldõ. Bunlarõn gündemden bir şekilde çõkarõlma- sõ gerekiyor. Yatõ- rõmcõ daima iyi ortam ister, sağlõklõ ortam ister. Bu ortam hep acaba ne olacak kuş- kusu yaratõ- yor. Yatõrõm- cõ da yatõrõm yapmaktan vazgeçiyor. Zaten 2008’in yazõndan bu yana süren kriz ne- deniyle de insanlar yatõrõm yapabilecek durumda değil. Bir- çok sektörü yatõrõm yapabilecek durum- dan çõkardõk. Yatõ- rõm yapabilecekler de dur hele şu dönem geçsin de ona göre yatõrõmõ yapayõm di- yor. Ama o şunun içine her gün yeni şeyler giriyor. Yatõ- rõmcõ da doğal olarak ürküyor. HİKMET TANRIVERDİ Çok belirsiz, rahatsız oluyoruz CEM NEGRİN Ekonominin işi darbe değil Türkiye Giyim Sa- nayicileri D e r n e ğ i Başkanı: Artõk Türki- ye’nin gün- deminin de- ğişmesi ve bizim po- zitif olarak önümüze bakmamõzõn zamanõ geldi diye düşünüyo- rum. Türkiye’nin gündeminin artõk işsizlik ve büyüme olma- sõ gerekiyor. İşadamlarõnõn işi darbeler de- ğil, bizim işi- miz ekonomi. Türkiye’nin, artõk ne- den Çin, Hindistan kadar büyümüyoruz diyerek acilen önlem almasõ gerekiyor. İstanbul Hazırgiyim ve Konfek- siyon İhra- c a t ç ı l a r ı Birliği Baş- kanı: Gün- dem madde- lerinin de- ğişmesi, Türkiye’nin siyaset ağõrlõklõ bir gündeminin olmasõ, ekonomi ile ilgile- nen bizler için çok ra- hatsõz edici. Ekono- minin daha sõk ko- nuşulmasõ gerekiyor. İnsanlarõ tekrar yatõ- rõma sevk etmek için yeni alternatifler or- taya koymak lazõm. Ne yazõk ki gündem ekonomimiz açõsõn- dan çok sağ- lõklõ gitmi- yor. İnsanla- rõn önünü görebilmesi ve bundan sonrasõna hazõrlõk ya- pabilmesi artõk bir zorunluluk- tur. Üretimle ilgili neler yapõlacağõ ko- nusunda da ciddi bir çalõşma başlatõlmasõ gerekiyor. Ekonomik ve Sosyal Konsey’in bu dönemde daha sõk toplanmasõ lazõm. İn- sanlara bir an önce güven verilsin, gele- ceğe dönük güven ta- zelensin ki insanlar yatõrõma yönelsin. UMUT ORAN Gündemi kaygı ve endişeyle izliyorum T O B B Hazır Gi- yim Meclis Başkanı: Türkiye’nin ekonomik sosyal ve si- yasal olarak gündemini ve önceliklerini kay- gõ ve endişeyle izli- yorum. Türkiye’de 2.5 milyon kişi işsiz kal- dõ. Türkiye de ikti- darõn öncelikleri fark- lõ. Gündemde eko- nomi, istihdam, kal- kõnma, gelirin ada- letli dağõlõmõ ile ilgi- li bir şey yok. Bu ta- bii çok üzücü. Sayõn Başbakan artõk krizi dikkate ve ciddiye almõyor. Siz zaten krizi dikkate alma- dõğõnõz zaman çözüm de üretemezsiniz. Ha- kikaten üzücü. İş aş o l m a d a n sosyal barõş o l m u y o r . Özellikle Başbakan’õn üslubu, Baş- b a k a n ’ õ n gündemi ve öncelikleri çerçevesinde baktõ- ğõm zaman, hiçbir gücün ekonomiyi onun önceliğine al- dõracağõnõ sanmõyo- rum. Ama Anado- lu’yu, halkõn nabzõnõ iyi bilen biri olarak şunu görüyorum, sa- hada hareket var. Üniversiteler, sokak- lar hareketlendi. Hü- kümetin bu konuyu dikkate almamasõ ha- linde çok büyük bir yenilgi ile karşõlaşa- bileceğini düşünüyo- rum. Ekonomi hükü- mete acõ bir ders ve- rebilir. TUNCAY ÖZİLHAN Gerginlikler enerjimizidağıtıyor ABDÜLKADİR KONUKOĞLU Haberleriizleyince geriliyorum SANKO H o l d i n g Y ö n e t i m K u r u l u Başkanı: Konukoğlu, Referans ga- zetesine ver- diği demeçte şu ifadeleri kullandõ: Biz sanayiciler olarak gündemdeki konula- ra kulağõmõzõ kapatõp işimizi yapõyoruz. Çünkü sanayicinin siyasetteki gelişmelere takõlma lük- sü yok. Sa- nayici her gün televiz- yona baka- rak hareket e d e m e z . Ben televizyondaki haberleri izledikten sonra geriliyorum. O yüzden mümkün ol- duğu kadar olumsuz haberleri zaplõyorum. Anadolu Grubu Baş- kanı: Tun- cay Özilhan, NTV’ye ka- tõldõğõ prog- ramda yap- tõğõ açõkla- mada şu gö- rüşleri dile getirdi: Türk insanõnõn refaha kavuşmasõ için çaba sarf etmeliyiz. Enerjimizi dağõtõ- ğõmõz zaman bunlar gündemden düşüyor. Ve gerginlik günde- me geliyor. Yatõrõm- cõ için en zor dönem, en zor ka- rar alõnma- sõ gereken dönem ge- liyor. Bi- zim ikti- dardan ve muhalefetten ricamõz, uzlaşmacõ olsunlar ve bu problemleri çöz- sünler. Ama oturup bir uz- laşma içinde çözül- düğü takdirde hepi- mizin rahat edeceği- ne inanõyorum. Artık ok yaydan çıkıyor TOBB Kadın Girişimciler Kurulu ve Hey Grup Başkanı: Reel sektör bir korku filmi izler gibi televizyon izliyor ve gaze- teleri açõyor. İnsanlar artõk öte- kiler sizinkiler berikiler diye ha- berleri görmeye başladõ; bu son derece üzüntü verici. Hakikaten ok yaydan çõkõyor. Halkõn, reel sektörün öncelikleri var. Ama si- yasilerin önceliği biz değiliz. Özellikle başörtüsüyle baş- layõp daha sonra arenada kim suçlu kim değil, kim öteki kim değil gibi problemlerle gün- dem yoğun bir şekilde meşgul edilmeye başlandõ. Tamam ar- tõk bugün biter diyoruz, olay bit- ti diyoruz, biraz gündem so- ğurken karşõmõza yeniden, da- ha büyük bir gündem geliyor. Bunu hükümet de yapõyor mu- halefet de yapõyor. Gerçekten artõk korku filmi izler gibi si- yasileri izliyorum. Korkuyo- ruz. Gerçekten korkuyoruz, bu- nun sonu nereye gidecek? Şu anda reel sektör bir korku içerisinde, yarõn ne olacak diye bekliyor. Hangi olay patlak ve- recek? İktidar partisi ne diyecek, muhalefet ne diyecek... Böyle yaşanmaz ki. Reel sek- tör böyle moral bulmaz. Gün- dem kasõtlõ mõ değiştiriliyor, yoksa başka şeyler mi var, biz iş dünyasõ olarak gerçekten merak içindeyiz. Sağduyu zamanı Ekonomiye artõk hõzla dö- nülmesi lazõm. Mesela IMF ile anlaşma bugün imzalanacak, yarõn imzalanacak, ucuna ge- lindi, kuyruğuna geldik son de- rece yanlõş; çünkü piyasa buna bakarak yön değiştiriyor. Bun- lar çok tehlikeli şeyler. Hem muhalefet hem hükümet 2010, 2011 için artõk gündeme projeler sunsunlar. TEKEL iş- çilerinin olayõnõ görüyoruz. Bu sorunlar bu kadar arka plana atõ- lamaz. Gerçekten sivil toplum örgütlerinin hepsinin bir araya gelerek siyasilere bir sağduyu çalõşmasõ yapmasõ gerekiyor. Artık gündem değişsin Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı: Türkiye ve Türkiye gibi ülkelerde ekonomi ile siyaset bir- birinin içine girmiş kavramlar. Siya- si gelişmeler, siyasi çal- kantõlar maalesef ekono- miyi çok ciddi etkiliyor. Yatõrõmcõ güvenliğin ol- madõğõ ya da demokrasi- nin askõya alõnacağõ bir ülkeye yatõrõm yapmaz. Türkiye’nin artõk darbe görüntüleri ihtimallerini geride bõrakmasõ gerekiyor. Son dö- nemlerdeki söylentilerin açõğa çõkmasõ gerekir, suçu olanlarõn yargõ önünde hesap vermesi gerekir. Bunu da artõk çok uzun süreli tartõşmanõn anlamõ yok; bunlarõn açõğa çõkarõlmasõ ve gündemden düşürülmesi gerekiyor. Toz duman içine girdik İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı: 2010’a maalesef siyaset öncelikli gündemle girdik. Maa- lesef siyasetin tozu dumanõ içine girdik. Gerçek- ten zor bir 2009 geçirdik, 2010 ve sonrasõ için bü- yümeyi yakalamak istiyorsak, sanayinin büyü- menin lokomotifi olmasõ isteniyorsa, bu alanda- ki sorunlara çözüm üretilmesi gerekiyor. Bu açõ- dan da ekonominin birinci planda olmasõ gereki- yor. Her zaman şuna inanõyoruz. GSMH’sini yu- karõlara çekmiş bir Türkiye bugün tartõştõğõ birçok sorunu da tartõşõlmaktan çõkaracak. Yatõrõmlarõn artmadõğõnõ rakamlar da gösteriyor. Sanayicinin önünü görebilmesi için tedbirlerin bir an önce ha- yata geçirilmesi gerekiyor. Sanayici her şeye rağ- men pazar, ürün çeşitlemesi yapõyor pazar arõyor ama hâlâ iç pazarõn iyi gitmediğini görüyoruz. İç piyasanõn da mutlaka can- landõrõlmasõ gerekiyor. Hükümetin de tü- ketimi canlandõrmak için daha farkõ çare- leri ortaya koymasõ lazõm. İSO olarak hep ekonomiyi ön plana çõkarmak için temas- larõmõzõ devam ettiriyoruz. Gerçekten korkuyoruz. Reel sektör bir korku içerisinde yarõn ne olacak diye bekliyor. Gündem biraz soğuyor ama hemen karşõmõza daha büyük bir gündem geliyor. Reel sektör böyle moral bulamaz. 2010’a siyaset öncelikli gündemle girdik. Artõk ekonomi birinci gündem maddesi olsun.