Katalog

1 ARALIK 2010 ÇARŞAMBA KÜLTÜR CUMHURİYET SAYFA [email protected] 19 15 yıldır ‘Açık Radyo’ Kültür Servisi Açık Radyo önceki gün Santralistanbul’da 15. yaşını dostları, destekçileri ve programcılarıyla birlikte kutladı. 15. yıla özel kuruluşundan bugüne yüzlerce gönüllünün hazırladığı programların yazıya dönüştürülmesiyle oluşturulan Açık Kitap da gecede satışa sunuldu. Açık Kitap’ta yer alan 550 maddenin 15 tanesi ve “On Translation: Açık Radyo” filminin barkovizyondan gösterildiği gecede radyonun kurucusu ve programcısı Ömer Madra da Açık Kitap’ı imzaladı. Açık Kitap 3 Aralık’ta satışa sunuluyor. Müziğin büyülü dünyası... Usta kemancı Midori’yle piyanist Özgür Aydın bir yıldır birlikte çalıyor, biz onları Türkiye’de ilk defa geçen haftaki muhteşem konserde dinledik ni, müzikal olarak uyuşacağımızı, özellikle ‘sound’larımızın uyacağını söylediğinde çok sevindim. Ama keman dağarcığını pek bilmediğimi, kemancılarla pek çalışmadığımı, hatta teklif ettiği birçok yapıtı ilk kez çalacağımı söyledim. Bu önemli değil, hatta daha iyi, eserlere taze bir bakış açısı getirirsin, gibi bir yanıt verdi. Gerçekten de daha ilk provalarımız bile çok ilginç ve uyumlu geçti. İnsan çok şey öğreniyor böyle müzisyenlerle çalışırken, sizi motive eden değişik düşünceler doğuyor.” MidoriAydın konserlerinin sayısı yılda 2530’u buluyor. Özgür Aydın Gelecek yıllarda Wigmore Hall, BBC Proms, N.Y. Carman iniş çıkışlar geçirmişti. Şimnegie Hall’un büyük salonu gibi di 39 yaşında ve neredeyse 30 anlaşmalar yapılmış. Bu arada yıldır sahnede olmanın olgunluÖzgür’ün solistik kariyeri de iyiğuna sahip. Bedeniyle kemanı ce yoğun bir program içeriyor: tümleşmiş, yükselen ses sanki Almanya, Japonya ve Ameriçalgısından değil, bedeninden ka’da bir dizi resital ve konserleri yükseliyor. Programdaki Ravel yer alacak. Sonat’ta yer alan Blues bölümü, onun Amerikan müziğini ve BluONSERVATUVARDA es acısını ne denli iyi tanıdığını BİR CHOPIN BÜSTÜ kanıtlıyordu. Japon asıllı sanatçı Geçen hafta başında İstanne de olsa Amerika’da büyümüşbul’da çok anlamlı bir tören vartü. Hele Saint Saens’ın 1 numadı: MSGSÜ Konservatuvarı’na ralı sonatında artık bir büyücü ol bir Chopin büstü yerleştirildi. duğunu söyleyebiliriz. Böyle tePolonya Kültür Bakanlığı Chopin miz entonasyon, böyle bir çevikyılı bağlamında dünyada seçtiği lik ve kadife gibi bir ton... Mido10 konservatuvara böyle bir büst ri, bugün dünyanın en çok aranan armağan etmiş. Konservatuvar solistleri arasında yer alıyor. Özmüdürü Prof. Çiğdem İyicil angür Aydın’ın dışında birlikte çallatıyor: “Bizim okul ERASMUS dığı diğer piyanistler, Robert projesinin koordinatörlüğünü McDonald, C. Abramoviç gibi üstlenmişti. Öğrenciöğretmen büyük isimler. değişim toplantısında okulun Ankara Konservatuvarı mezuüyeleriyle verdiğimiz konser de nu ve uluslararası nice ödülün sa gelen yabancıları etkiledi sanıhibi Özgür Aydın ise özellikle rım.” Chopin’in büstü, Varşova Almanya’daki ARD yarışmasını Güzel Sanatlar Akademisi’nin 96 kazanmasıyla dikkatleri çekmişti. yaşındaki ünlü heykeltıraşı Midori ile kurdukları ikilide ÖzAdam Roman tarafından yapılgür’ün filozofça yorumu, harika mış. kontrollü tekniği, dürüst, içten, Moskova Çaykovski Konservaiyi eğitilmiş bir sanatçı olarak tuvarı’nın bahçesindeki kocaman kendini belli ediyordu. Çaykovski heykelini düşünüyoÖzgür Aydın bu birleşmeyi rum: Artık o okulla tümleşmiştir. şöyle anlatıyor: “Midori’yi birBir İstanbul konservatuvarına kaç kez canlı dinlemiştim. Chopin büstü armağan edilmesini Enerjik, şarkılı ve yoğun yode, Chopin’in Adnan Saygun rumlarını hep çok sevmiştim. büstüyle aynı ortamı paylaşmasıÜç yıl kadar önce beni arayıp, nı da çok önemsiyorum. Japon televizyonunda bir konserimi izlediğini, hoşuna gittiği [email protected] Midori u çok ender olur: Kimi konser ardından çok çarpıcı bir film etkisi bırakır. Kulağınızda kalan müziğin izlerini uzun zaman unutamazsınız. Müzik sizi alıp bir yerlere götürmüş, çok özel anlar yaşatmıştır. Dinlerken aklınıza ne kapının dışında yüzünüze çarpacak soğuk hava, ne ertesi gün yapmanız gereken bin bir iş, ne de sağlığınızla ilgili bir sorun takılmıştır. Müziğin büyülü dünyası sizi avucunun içine almıştır. Sanatçı besteciyle, dinleyici sanatçıyla özleşmiş, salonun içindeki her nesne somut doğasından sıyrılıp, müziğin soyutluğunda tümleşmiştir. Hiç abarttığımı sanmayın, işte geçen hafta Midori ve Özgür Aydın’ın Boğaziçi Üniversitesi’nin Albert Long Hall konserinde böyle bir ortam yaşadık. Dünyanın en ünlü kemancılarından Midori son bir yıldır piyanist Özgür Aydın’la birlikte çalmakta. Biz onları Türkiye’de ilk kez dinliyorduk. Midori, hem genç yaşında sahip olduğu müthiş ustalığıyla hem de klasik müziği tanıtmak için nice çabasıyla ünlü bir sanatçı. 11 yaşında Zubin Mehta yönetimindeki New York Filarmoni’yle “Paganini Konçertosu”nu çaldığında dikkatleri çekmiş, ardından Bernstein yönetimindeki Boston Senfoni konseriyle efsaneleşmeye başlamıştı. Her harika çocuğun acılarını, zorluklarını yaşamış, zaman za Mario Monicelli intihar etti Kültür Servisi İtalyan yönetmen Mario Monicelli, önceki gün, Roma’da prostat kanseri tedavisi gördüğü hastanenin beşinci katından atlayarak 95 yaşında hayatına son verdi. İtalyan komedyen Antonio de Curtis’in (Toto) çok sayıda filminde rol aldığı, “Toto’yu yaratan”, İtalya’da “komedinin babası” olarak tanınan Monicelli, Federico Fellini’nin de yardımcılığını yaptı. Monicelli, Marcello Mastroinanni, Anita Ekberg, Anouk Amiee, Sophia Loren ve Claudia Cardinale gibi isimlerle çalıştı. Monicelli, “Brancaleone Ordusu” ve kendisine 1958’de Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan ödülünü kazandıran “Büyük Savaş” gibi yönetmen ve senarist olarak imza attığı 140’a yakın filmi sinemaya miras olarak bıraktı. B K ‘Kötü Seks’in roman hali Kültür Servisi İrlandalı yazar Rowan Somerville, ikinci romanı “The Shape of Her” (Onun Şekli) ile bu yılın “Bad Sex in Fiction” (Romanda Kötü Seks) Ödülü’nü kazandı. Ödül, günümüz romanında cinsellikle ilgili tasvirlerin ham, zevksiz ve üstünkörü olarak kullanılmasına dikkat çekmek ve böyle yapıtların önüne geçmek amacıyla İngiltere’de “Literary Review” dergisi tarafından veriliyor. Somerville, bir kelebek koleksiyonerinin sevişmesini, böcekbilimcinin bir böceğe temasına benzettiği cümlesiyle ödülü almaya hak kazandı. İbrahim Altun’un AIDS üstüne yazılmış ilk roman sayılan “Romantik Salgın” adlı kitabı Dünya AIDS Günü’nde yeniden gündemde Tabuyu yıkan kitap MELTEM YILMAZ Özen Yula’dan ‘Üçleme’... Kültür Servisi Özen Yula’nın paranoyadan şizofreniye geçen bir toplumun izdüşümlerini yansıttığı “Yakındoğu” üçlemesinin ilk oyunu olan “Yakındoğu’da İhanet”, Melis Tezkan ve Okan Urun’un rol aldığı disiplinlerarası topluluk “biriken”in rejisiyle bugün ve her perşembe saat 20.30’da Galata Perform’da sahnelenecek. “Issız bir kıyıda ölüme terk edilmiş lanetli biriyim. Üstüme yapışan ölüm ağır; içimi kaplayan acı ağır; soğuk bir sessizlikten çıkıp gelen arzu ağır… Ve ben zayıflamış bedenime bol gelen incecik elbiseler içinde, ağırlığın altında eziliyorum. Gözlerim kamaşıyor, baş döndürücü maviliğin içinden birbirinin benzeri miyarlarca görüntü geçiyor. Virüsün görüntüsü...” Türk edebiyatında AIDS üzerine yazılmış ilk roman olan “Romantik Salgın”ın (1999) yazarına, İbrahim Altun’a ait bu cümleler... Hayır o AIDS hastası değil, hastaların hayatına girerek kaleme almış romanını. İlk romanı “Mimarın Odası”nın ardından “Romantik Salgın” kitabıyla, hastalığı yaşayan kişilerin duygularını gerçekçi bir biçimde anlatan Altun’un, ardından sıGünü’nde 50 rasıyla “Günahsız”, “Sıcak”, Kültür Servisi 1 Aralık Dünya AIDS iye’de artan “Sürtük ve Kalpazan” ile Türkiye’de 36 ilde, Türk kurum ve kuruluş, Bak! “Üç Kırık Kalp” kitapları S vakalarına dikkat çekmek için “Pozitif BuHIV/AID enecek. okuyucuyla buluşmuştu. Yahepimizi ilgilendirir…” sloganıyla sesl GalatasaHIV İstanbul zarın “Sıcak” adlı romanı, gün yapılacak etkinlikler kapsamında, sembolize eden 2008’de Abdullah Oğuz ta’nda Dünya AIDS Günü’nü ray Meydanı sıra “Burafından sinemaya da uyarsa “Kurdele Kadın” performansının yanı sergisi deva z” fotoğraf lanmıştı. Yazarının “kurgu radan Yetkililere Süslenmek İstiyoru ağı etkinlikte, alac roman” diye nitelediği “Rode yer alacak. Renkli görüntülerin yer eşliğinde, mantik Salgın”, bugün 1 stanbul” perküsyon grubunun ritimleri Meyda“Sambi i, Taksim Aralık Dünya AIDS Gütahta bacaklar, pantomim, jonglör ekib nde yürüyecek. nü’nde yeniden gündeme genı’na kadar renkli görüntülerle kortej hali bu akşam, liyor. Gündüz gerçekleşecek şenliklerin ardındanirine bağlabirb “Romantik Salgın”, ölüm 19.00 21.00 saatleri arasında iki kıtayı AIDS’e dikkatdöşeğindeki bir AIDS hastayan İstanbul Boğaziçi Köprüsü, HIV ve ırılacak. leri çekmek için kırmızı renkle ışıkland AIDS için sesleniyorlar sının hayatla ve kendisiyle hesaplaşma sürecini konu alıyor. Altun, “Hastalık ilk kez 1980’lerde patlak verdiğinde o insanlara lanetli gözüyle bakılıyordu. Hastalığın ölümcül olması ve bunu yaşayan kişiye çok büyük acı vermesinin dışında bir de toplum tarafından dışlanıp lanetli gözüyle bakılıyor olması, hikâyenin içinde başka bir trajediyi barındırdığı gerçeğini gösterdi bana” diyerek, AIDS konusunu kaleme alma nedenini anlatıyor. Ve devam ediyor: “Hastayı ötekileştirmek, soyutlamak, yalnız bırakmak gerçeği. Toplumsal bir baskı altında, bu hastalığa yakalanan bir insanın fiziksel olarak ölmeden, her gün kaç defa ölebileceği, daha da korkuncu, ‘öldürülebileceği’ gerçeği. Zamanla öyle bir duruma geldi ki sanki hayat bilerek, isteyerek bu kişileri olmadık tesadüflerle karşıma çıkardı ve bu acıklı sürecin yani ölüme giden yolun nasıl bir yaşam biçimi olduğunu yakından gözlemleme fırsatı doğdu.” Altun’un üstünde iki yıl çalıştığı romanın hikâyesi, “yayıncılar”ın verdiği tepkiden daha kırık dökük değil aslında. Romanın kopyalarını umutsuzca, hemen hemen tüm yayınevlerine göndermiş Altun, ancak dönüşler hep olumsuz olmuş. Malum, konu o dönem hâlâ tabu. Son olarak o dönem Özdemir İnce’nin editörlüğünü yaptığı Telos Yayınevi’nden çıkan kitabının ardından basında yer almış tepkilere şöyle bir göz attık, sonuç: “Türk edebiyatında bir yasak kırıldı.” C MY B C MY B