Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3GÜRCİSTAN
T
iflis, Gürcistan’õn başkenti, Kura Ir-
mağõ’nõn her iki yakasõnda yer alõ-
yor. Tiflis, endüstri, sosyal ve kül-
tür merkezi olan bir kent. Ayrõca önemli
bir küresel enerji projesinin (Bakü-Tiflis-
Ceyhan Boru hattõ) geçiş hattõ üzerinde.
Kent, tarihi İpek Yolu üzerinde yer al-
masõndan dolayõ Rusya’nõn Kuzey Kaf-
kasya bölgesi, Türkiye ve Güney Kaf-
kasya’daki (Transkafkasya) Erme-
nistan ve Azerbaycan arasõnda önem-
li tarihsel bir role sahip olmuştur.
Kentin Gürcüce adõ Tbilisi’nin bir ef-
saneden geldiği kabul edilir. Bu ef-
saneye göre Tiflis, milattan önce 5.
yüzyõlda ormanlarla kaplõ bir yerdi.
Bir gün Kral Vahtang Gorgasal ava
çõkar. Aralõksõz uçan sülünün peşi-
ne eğitilmiş atmacasõnõ salar. Aradan
zaman geçer, ne atmaca ne de sülün
görünürde yoktur.
Onlarõ aramaya başlarlar ve kõsa
süre sonra ikisini de sõcak suya düş-
müş olarak bulurlar. Kral orayõ çok
beğenir ve bir kent kurmalarõnõ buyurur.
Kente, orada bulunan tsheli (sõcak) ya da
eskiden söylendiği gibi tpili (sõcak) sudan
dolayõ Tpilisi ya da Tbilisi adõ verilir. Tif-
lis’de kaldõğõmõz dört gün boyunca so-
kaklarõnõ adõm adõm gezerken burada ya-
şayan Türklerden de edindiğimiz bilgiler
de hep bu yöndeydi.
Gürcistan’õn geneline baktõğõmõzda hal-
kõn gelir düzeyinin çok düşük olmasõ, hal-
kõn sosyo-ekonomik ve kültürel değerle-
rinin yok olmasõ başkent Tiflis’de kendi-
ni iyice belirtmektedir. Bu aşõrõ dengesizlik
insanlarõn altlarõndaki son model arabalar
ve bu araçlarõn nasõl ve nereden alõndõğõ
konusunda da hayrete düşmüyor değiliz.
Tiflis’de erkeklerin tamamõna yakõnõ gü-
nün her saati alkol alõyor. En yaygõn ola-
nõ ise votka, bira ve şarap. Arabada, sokak
başlarõnda, kafeteryalarda her zaman ka-
labalõk görebilirsiniz. Hatta öyle ileri gi-
dilmiş ki bazõ büfe gibi yerler sifonla bi-
ra satõyorlar. Tiflis’in ta-
rihsel dokusu bunlarõn ya-
nõnda görülmeye değer bir
ortam sunuyor. Kura Neh-
ri’nin ortadan ikiye böldü-
ğü şehir eski ve yeni olarak
iki kõsma ayrõlõyor. Eski
Tiflis turizm merkezi.
Sharden caddesi, mistik
ortamõ bulabileceğiniz en
güzel yerlerden biri.
Dünyanõn çeşitli kültürle-
rinin bir araya geldiği bu so-
kakta istediğiniz müziği din-
leyebilir, istediğiniz birayõ
içebilirsiniz. Tiflis
gezip görülmesi
gereken yerlerden
biri diyebiliriz,
hatta Tiflis’e 16
kilometre uzak-
lõkta bulunan eski
Tiflis Mtskhe-
ka’yõ da ziyaret
etmelisiniz. Bu-
rada UNESCO
tarafõndan dün-
ya mirasõ listesi-
ne alõnan Sveti-
Tskhoveli Katedrali ve Jvari Ma-
nastõrõ bulunuyor. Ayrõca nehrin iki yanõ-
na kurulmuş geleneksel yapõ fotoğraf se-
verler için önemli pozlar verebilir.
Türkiye’den Tiflis’e gidebilmek için bir
çok seçenek var. İstanbul ve Trabzon’dan
düzenli olarak otobüsler kalkõyor, İstan-
bul ve Batum’dan uçak seferleri gerçek-
leştiriliyor, karayolunu da tercih edebi-
lirsiniz. Sarp sõnõr kapõsõndan Tiflis, 390
kilometre.
meliheris@fotogezgin.com
Ordu yolunda
üç lezet durağı
S
amsun-Karayolu ile Samsun’dan Or-
du’ya giderken, Fatsa’dan sonra Türki-
ye’nin en uzun tünelinin de bulunduğu
otoban yerine Sahil Yolu’nu tercih edenler, köf-
teyi Yalõköy’de, çayõ Medreseönü’nde içerler.
Otoban yerine sahili tercih ederek yeşil ile
mavinin kucaklaştõğõ yolda
temiz deniz ve doğa havasõ-
nõ ciğerlerine çekerek yoluna
devam edenler için ilk ‘mo-
la’ yeri Yalõköy beldesi olu-
yor. Yalõköy beldesinde Bur-
han Ay’õn ‘Yalõköy Köfte-
si’ tüm Karadeniz kõyõ şeri-
dinde pek meşhurdur. Ka-
radeniz’de küspe yerine ye-
şil otlarla beslenen büyük ve küçük baş hay-
vanlarõn etinden yapõlan köfteler diğer köfte-
ler benzemiyor. Yalõköy köftesi, içine ekmek
koymadan sadece sarmõsak ile yoğrularak
köfte hamuru ile Yalõköy etinden yapõlõyor.
Yalõköy’de yenilen köfteden sonra tavşan
kanõ çaydan içmek için 4-5 kilometre daha
yol katederek Mede-
reseönü beldesinde
‘Uzun Saçlõnõn Yeri’ne
uğramak gerekiyor.
Uzun saçlõnõn adõ Nus-
ret Doğan. Nusret Do-
ğan, odun közünde se-
ramik çaydanlõk için-
de çay demliyor.
‘Çevreci’ Uzun Saçlõ
Nusret, çay bardağõnõ
da deterjan yerine
külle yõkõyor. Med-
reseönü’nden geçip
de Uzun Saçlõ’nõn
Yeri’nde çay içme-
miş ünlü de yoktur.
Köfteyi Yalõköy’de
yediniz, çayõ Medre-
seönü’nde içtiniz, bir kaç kilometre daha yol-
culuktan sonra Ordu’nun en güzel ilçesi Per-
şembe’ye vardõnõz. Ordu’nun meşhur tostunu
da yemeden geçmek olmaz. ‘Ordu Tostu’ tut-
kunlarõ Perşembe’deki Aşiyan Kafe’ye uğra-
madan edemiyorlar. Deniz kenarõndaki Aşiyan
Kafe’nin yöreye özgü ‘serendi’sinde de Ordu
Tostu yemek bir başka oluyor. Başka yerler-
de tost için ekmek ya da sandaviç kullanõlõrken,
Ordu Tostu için özel ekmek yapõlõyor. Bu ek-
mek odun ateşinde piştiği için hem lezzetli olu-
yor, hem de tosta ayrõ bir tat katõyor. Ordu Tos-
tu ekmeği Ordu’dan başka bir şehirde üretil-
miyor. Ordu Tos-
tu’nda kullanõlan su-
cuk da o bilinen su-
cuklardan yapõlmõ-
yor. Dökme sucuk-
tan yapõlõyor. Özel
ekmeği, özel sucu-
ğu ve uygun fiyatõ
ile doyurucu ol-
masõ da Ordu Tos-
tu’nu cazip kõlõ-
yor.
Yalõköy’de
köfte yedikten,
Medreseönü’nde çay içtikten, Perşembe’de
de Ordu Tostu’nu yedikten sonra Ordu’ya
varmak için 13 kilometre daha yol katetmeniz
gerekiyor. Yolculuğun sonunda; Ordu Em-
niyet Müdürlüğü tarafõndan konulan “Tra-
fik Kurallarõna Uy. Ceza Yeme. Fõndõk Ye”
yazõlõ tabela ile karşõlanõyorsunuz! Kazala-
ra fõndõkla karşõ konuluyor. CMYB
C M Y B
Bu fotoğrafõ Sedir Adasõ
çevresinde adõnõ hatõrlaya-
madõğõm bir koyda çektim.
Sakinliği, sessizliği görsel öge
ve õşõkla yorumlamaya çalõş-
tõm. Özellikle yat üzerindeki in-
sanõn hareketini takip ettim ve
fotoğrafa katkõsõ olacak bir du-
rumda gördüm onu. Kadrajõ-
mõ yata göre ayarladõm.
Henri Cartier- Bresson, “
Fotoğraf çekmek belgesel de-
ğildir, sezgidir, şiirsel bir de-
neyimdir” diyor. Gültekin Çiz-
gen ise bir yazõsõnda, “Fo-
toğrafõn dünyamõzõn görsel
izdüşümü haline geldiğini söy-
leyebiliriz” diyor.
Makinenizle siz de bu serü-
venin içerisindesiniz. Neyi an-
latmayõ istiyorsanõz, anlat-
maya çalõştõğõnõzõ izleyici his-
setmeli. Bunu şiirsel hale ge-
tirmek için õşõk size hep yar-
dõmcõ olacaktõr. Bu fotoğrafõ
çekerken ben sadeliği, sessiz-
liği, anlatmaya çalõştõm. İste-
dim ki izleyen bu fotoğrafa ba-
karken o mekâna gitsin, biraz
rahatlasõn. Akşam õşõğõ bana
gereken desteği verdi. Siz de,
öncesinden düşünüp düşün-
cenizi kadraja aktarmak için
çaba harcamalõsõnõz.
SADELIK SESSIZLIK
A
ya Mama deresi, Bizans
dönemindeki adõyla Ayios
Mamas, milyonlarca yõl ön-
cesinde geniş bir nehrin, dere şek-
linde günümüze kalmõş bir kõrõntõ-
sõ. Yani, milyonlarca yõl önce gü-
rül gürül bir nehir şeklinde akan bu
su, gelip geçen uzun zaman süre-
ci içinde küçülüp ufalmõş ve bu-
günün Aya Mama deresi olarak gü-
nümüze kadar gelmiş.
Dere adõnõ, Kapadokya’nõn Ak-
saray ili sõnõrlarõ içinde, eski Ma-
masum ya da bugünkü adõyla Gök-
çe köyünde doğup büyümüş, ço-
banlõk yaparak geçinmiş ve İsa’nõn
öğretisini benimsemiş olduğu için,
pagan Romalõlar tarafõndan genç
yaşta katledilmiş bir Hristiyan azi-
zinden alõyor. Bizans kilisesinde
büyük saygõnlõk gören Aziz Mamas
için başkent Konstantinopolis’in iki
önemli noktasõnda kült yerleri oluş-
turuluyor. Bunlardan biri, Diplo-
konion’da (Beşiktaş), muhtemelen
Sinan Paşa Camisi’nin bulunduğu
yerde, ikincisi de Hebdomon (Ba-
kõrköy) sõnõrlarõ içinde iki önemli
manastõrla, bu manastõrlara ait ki-
lise, ayazma gibi binalardan oluşan
birer yapõlar topluluğu inşa ediliyor
ve Hebdomon’un batõsõndan geçip
Marmara Denizi’ne dökülen söz
konusu dereye Aziz Mamas’õn adõ
veriliyor. 1970’li yõllara kadar, es-
ki Baruthane arazisi
içinde, bugünkü Ata-
köy 9. Kõsõm Mahal-
lesi’nin bulunduğu,
Aya Mama deresinin
yakõnlarõnda, tarlalar
arasõnda Bizans dö-
neminden kalmõş ta-
rihi bir yapõnõn ka-
lõntõlarõ görülürdü.
Burasõ, kaynağõ Ortodoks Kili-
sesi tarafõndan kutsanmõş ünlü Aya
Mama ayazmasõydõ.
Aradan yõllar geçti, Emlak Kre-
di Bankasõ’nõn yaptõğõ Ataköy ev-
leriyle birlikte ayazmanõn taşlarõ
buldozer kepçeleriyle yerlerinden
sökülüp yok edildi.
Ayazma’nõn tek bir taşõ bile kal-
madõ, tarihten silinip gitti.
Tabii ki, İstanbullu Rumlarõn içi bu-
ruktu, bir Müslüman için kutsal bir
mekânõn ortadan kaldõrõlõp yok
edilmesi ne ise, onlar için de bu
ayazmanõn yerle bir edilmesi aynõ
şeydi.
Yapabilecekleri hiçbir şey yok-
tu. Aradan yõllar gelip geçti ve uzun
yõllar Aya Mama deresinin yatağõna
imar izni verilmedi. Ta ki, yirmi yõl
öncesine kadar. Nasõl olduysa bu
yasaklõ, yasaklõ olduğu kadar da
tehlikeli arazinin üzerinde yavaş ya-
vaş binalar yükselmeye, arkasõndan
birbiri ardõna yapõlar dizilmeye
başladõ. Ok yaydan çõkmõş misali,
ne imar yasağõ kaldõ, ne de Mi-
marlar Odasõ’nõn, çevreci sivil top-
lum örgütlerinin protestolarõ dik-
kate alõndõ.
Ve bundan on dört yõl önce,
1995 yõlõnda patlak veren sel felâ-
ketiyle dere ilk yõkõcõ darbeyi vur-
duğunda, hemen ardõndan alõnacak
önlemler, derenin õslâhõ gibi bir yõ-
ğõn konu masanõn üzerine yatõrõl-
dõ; ancak gerçek şu ki hiçbir şey ya-
põlmadõ.
Tam tersine, gerekli önlemlerin
alõnacağõ yerde, ateşin üzeri-
ne körükle gidilir misali ve de
kimilerinin söylediği gibi
böyle bir afetin yüz yõlda bir
değil ama, on beş yõl gibi kõ-
sa bir zamanda da olabileceği
gerçeği gözler önüne serildi.
Politikacõlar, her ne kadar de-
re yatağõna imar yapõlmasõnõn
uygun olmadõğõnõ, derenin in-
tikamõnõ aldõğõnõ söyleseler de,
aynõ politikacõlar Aya Mama
deresinin en kötü yerine, Marma-
ra Denizi’ne döküldüğü noktaya
kendi elleri, kendi iradeleri ve
kendi yetkileriyle Toki Ataköy
Konaklarõ’nõ yaptõrdõlar.
Milyonlarca yõl ötesinden gü-
nümüze gelen alüvyonlu, yumuşak
dere yatağõnõn üzerine bu evlerin
yapõlmasõ kadar kötü ne olabilirdi
ki?. Allah geçinden versin ama, gö-
rünen o ki, yüksek ölçekli bir Mar-
mara depremi, dere yatağõndaki ki-
mi evlerin toprak tarafõndan yu-
tulmasõna, deyim yerinde ise Aya
Mama deresinin daha büyük bir in-
tikam almasõna neden olacağõ şüp-
hesizdir. Artõk, bu Aya Mama de-
resinin intikamõ mõ, yoksa Aziz
Mamas’õn laneti mi olur, orasõnõ
Tanrõ bilir...
Aya Mama Deresi
Turgay TUNA
tunaturgay@yahoo.fr
Melih ERİŞ
lutfiozg@gmail.com
Lütfi ÖzgünaydınFOTOĞRAFIN DİLİ
Kura Nehri’nin
ortadan ikiye
böldüğü şehir
eski ve
yeni olarak iki
kõsma ayrõlõyor.
Eski Tiflis
turizm merkezi.
Sharden cadde-
si, mistik ortamõ
bulabileceğiniz
en güzel yerler-
den biri. Dün-
yanõn çeşitli
kültürlerinin bir
araya geldiği
bu sokakta iste-
diğiniz müziği
dinleyebilir, is-
tediğiniz birayõ
içebilirsiniz.
30 EYLÜL 2009 ÇARŞAMBA
Kura’nın iki yakası
TİFLİS
Uzun Saçlının
Yeri’nde çay keyfi
Yazı ve fotoğraflar
Cemil CİĞERİM
Aşiyan Kafe’deki serendide
tost keyfi bir başka oluyor
Gelecek ay koltuk
seçimleri de ücretli
British Airways, gelecek aydan itibaren,
bir günden önceden uçacaklarõ koltukla-
rõ seçen yolculardan ilave ücret alacak. Uy-
gulamaya göre Avrupa uçuşlarõnda 10, uzun
mesafe uçuşlarõnda ise 20 pound ücret alõna-
cak. Şirket eskiden son 24 saat içinde yapõlan
tercihlerden dahi ücret talep etmiyordu.
Turizmde yenilikler
Protel tarafõndan satõşa sunulan, JTECH
Konuk-Uyarõ (GuestAlert) sistemi, mi-
safirlere, masalarõn hazõr olduğuna dair uya-
rõ veriyor. Tesis, çağrõ cihazlarõ sayesinde
müşterilerin sabit bir yerde beklemek yeri-
ne, kapsama alanõ dahilinde bulunan herhangi
bir yerde vakit geçirmelerini sağlayabiliyor.
Bir diğer yenilik ise Turkcell’in iş ortağõ Tu-
ratel ile birlikte hazõrladõğõ www.memnun-
misafir.com sitesinin tesis sahiplerine tanõ-
dõğõ pazarlama kolaylõklarõ.
Pegasus’tan işbirliği
Pegasus Hava Yollarõ ve Almanya’nõn ikin-
ci büyük havayolu şirketi Air Berlin iş-
birliklerini başlattõ. Bu işbirliği sayesinde Pe-
gasus web sitesi aracõlõğõyla, Almanya’nõn beş
şehrinden Meksika’dan Uzakdoğu’ya, Kü-
ba’dan Amerika’ya dünyanõn 28 şehrine
uçuş seçebilecek. Bu seçim sonrasõ, Pegasus
yolcularõ www.airberlin.com sitesine yön-
lendirilerek biletlerini satõn alabilecekler.