Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 30 EYLÜL 2009 ÇARŞAMBA 14 EKONOMİ CMYB C M Y B NAVİGON TÜRKİYE PAZARINDA Navigon navigasyon cihazlarõnõn Türkiye’deki satõş ve pazarla- ma operasyonlarõnõ üstlenen Nortec Eurasia’nõn Genel Müdü- rü Hasan Çolakoğlu, “Türkiye navigasyon pazarõnõn potansiyeli 1 milyar Avro olacak diye düşünüyoruz. Bu pazarõn 4’te birine talibiz” dedi. Çolakoğlu, ekim ayõ içerisinde pazara sürülecek olan navigasyon cihazlarõndan 1 yõl içerisinde 10 bin adet sa- tõş hedeflediklerini bildirdi. Çolakoğlu, Türkiye’de değişkenlik arz eden yollar sebebiyle haritalara bir güven eksikliği oldu- ğunu, sürekli güncellenen harita bilgileri sayesinde bu güven eksikliğini kõracaklarõnõ belirtti. Çolakoğlu, Navigon navigasyon cihazlarõnõn 299 liradan 1199 liraya kadar değişik fiyatlarla pi- yasaya sürüleceğini bildirerek, 1 yõl ücretsiz harita güncellemesi ve 2 yõl garanti kampanyalarõnõn olduğunu ifade etti. IBM: YAZILIM TALEBİ ARTTI IBM Türk Yazõlõm Satõş Müdürü Server Tanfer, krizin şir- ketleri düşünmeye teşvik ederek rekabetçi olabilmeleri için hizmet kalitelerini arttõrmak zorunda bõraktõğõnõ söyle- di. Ekonomik krizin, kurumlarõn iş yapma biçimlerini de- ğiştirerek arayõşlara yönelmesine sebep olduğunu ve bunun yazõlõm sektörüne geri dönüşünün ilgi ve talep patlamasõ şeklinde yaşandõğõnõ söyledi. 2010’da en hõzlõ gelişmenin veri etrafõnda ola- cağõnõ belirten Tanfer, dünyanõn her geçen gün daha akõllõ hale geldiği, her şeyin akõllõ gelece- ğe hazõrlanõrken IBM’in de sektörün ihtiyaçla- rõna cevap verecek çalõşmalar yürüttüğünü sözlerine ekledi. LOGITECH’TEN YENİ ÜRÜNLER Bilgisayar çevrebirimleri üreticisi Logitech Türkiye Satõş ve Pazarlama Müdürü Mustafa Uyar, yeni ürün- leri düzenlediği toplantõ ile tanõttõ. piyasaya sunduğu yeni bilgisayar mousu Logitech Darkfield Lazer İz- leme teknolojisi ile artõk cam ve çok parlak yüzey- lerde kullanõlabiliyor. Tek bir Logitech Unifying re- ceiver altõ adet Logitech mouse ve klavyeyle eş- leştirilebiliyor. Logitech’in yeni uzaktan kumandasõ Harmony 900, dolap kapaklarõnõn arkasõnda giz- lenmiş ev eğlence cihazlarõnõ kontrol etmeyi de sağlõyor. Logitech iki yeni iPod hoparlör dock’u; Logitech Rechargeable Speaker S315i ve Logitech Portable Spea- ker S125i’yi geliştirdi. Opet’ten akaryakõt alan THY’den mil kazanacak Türkiye Refah İzleme Anketi’ne göre, ekonomik kriz nedeniyle ailelerin dörtte üçünün gelirleri düştü Hiç bu kadar fakirleşmemiştik Ekonomi Servisi - Türk Hava Yollarõ (THY) ve Opet, tarafõndan başlatõlan ortak mil kampanyasõyla, Opet’ten, Opet Kart veya diğer parolu kartlarla akaryakõt ve otogaz alõşverişi yapanlar, Mi- les&Smiles hesaplarõna mil kazanarak bedava uçabilecek. Kampanyanõn başlamasõ ne- deniyle düzenlenen toplantõda konuşan THY Genel Müdürü Temel Kotil, THY’nin, yõllõk 26 milyon yolcu ve her yõl yaklaşõk yüzde 15 büyüyen yapõsõyla Avrupa’nõn lider ha- va yolu şirketi olduğunu söy- ledi. Kotil, THY’nin 1.7 mil- yon Miles&Smiles üyesi bu- lunduğunu, üyelerin her yõl arttõğõnõ belirterek, “Opet’ten, Opet Kart ve tüm parolu kartlarla akaryakıt ve oto- gaz alan Miles& Smiles üye- leri, her 1 TL’lik alışverişleri için 1 bonus mili kazana- caklar. Opet’ten yaptıkları harcama ile kazandıkları bedava milleri gidiş-dönüş veya tek yön uçuşlarda kul- lanarak, diledikleri yere be- dava uçabilecekler” dedi. Opet Genel Müdürü Cüneyt Ağca da ortak mil anlaşmasõ- nõn 2011 sonuna kadar devam edeceğini ve kart sahiplerinin akaryakõt aldõkça mil kazana- caklarõnõ söyledi. İnşaatta istihdam da üretim de alarm veriyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İnşaat sektöründe istihdam yõlõn ikinci çeyre- ğinde yüzde 25.3, üretim ise yüzde 21 azaldõ. Türkiye İstatistik Kuru- mu’nun 2005 yõlõnõ baz alarak açõkladõğõ yõllõk endeks veri- lerine göre, 2009’un ikinci çeyreğinde geçen yõlõn aynõ dönemine göre inşaat sektö- ründe çalõşõlan saatte yüzde 21.9 düşüş yaşanõrken ciro yüzde 6.4, brüt ücret-maaş da yüzde 7.6 azaldõ. Bina in- şaatõ sektörü istihdam endek- si yüzde 33.7 azalarak 73.7’ye, bina dõşõ inşaat sek- törü istihdam endeksi de yüz- de 11.2 azalarak 106.9’a ge- riledi. Bina inşaatõ sektörü üretim endeksi yüzde 27.8 azalarak 90.9’a düşerken, bi- na dõşõ inşaat sektörü üretim endeksi yüzde 10.4 artarak 156.6’ya yükseldi. Ekonomi Servisi - Dünya- nõn en büyük ağõr ticari araç üreticilerinden biri olan ve 43 yõldõr Türkiye’de üretim yapan MAN’õn Türkiye’deki yönetimi, artõk tamamen iki Türk yöneticiye emanet. Ankara tesislerinde ürettiği araçlarõ 41 ülkeye ihraç eden MAN Türkiye, yõllardõr ‘‘sa- tış ve satış sonrası hizmet- ler’’ tarafõnda (MAN Kamyon ve Otobüs Ticaret AŞ) Türk yönetici bulunduruyordu. Ancak yapõlan son ata- mayla MAN’õn, Türki- ye’deki, üretim ayağõ da (MAN Türkiye AŞ), Mü- nür Yavuz’a emanet edildi. MAN’da son üç yõldõr üst düzey yöneticilik görevini yürüten MAN Kamyon ve Otobüs Ticaret AŞ Üst Yö- neticisi (CEO) Kazım Tun- cay Bekiroğlu, Türk yöneti- cilere olan güvenin tesis edil- mesinde, başarõlõ bir yönetim süreci geçirmelerinin büyük önem taşõdõğõnõ ifade etti. Buna bağlõ olarak ilk defa üretim kanadõ Yürütme Ku- rulu Başkanlõğõ’na da bir Türk yöneticinin atanmasõ sürecine katkõ sağladõklarõnõn altõnõ çi- zen Bekiroğlu, “Man Türki- ye dünyanın en büyük sı- kıştırılmış doğalgazlı (CNG) otobüs filosunu Ankara Bü- yükşehir Belediye’sine ka- zandırdı. Bunları Türki- ye’de ilk defa üreterek bu- güne kadar toplam 900 araç teslim etti. Hollanda’ya da 217 adet CNG’li belediye otobüsü satarak başarısını perçinledi.” İspanya’da üst düzeyin maaşlarõ donduruldu MADRİD (AA) - İspan- ya’da Zapatero hükümetinin, ekonomik krize karşõ aldõğõ önlemler kapsamõnda ülke ta- rihinde ilk kez, Kraliyet Aile- si’nin bütçesi dondurulurken Başbakan Zapatero, bakanlar ve üst düzey yargõ organlarõ için de aynõ uygulama yapõldõ. Hükümetin meclise sundu- ğu 2010’un genel bütçesine gö- re, parlamenter monarşi ile yönetilen İspanya’da ilk kez Kraliyet Ailesi’nin yõllõk büt- çesinin dondurulmasõ dikkati çekti. 2008’de yüzde 4.5, 2009’da yüzde 2.7 oranõnda ar- tõş alan Kraliyet Ailesi, 2010’da 2009’da olduğu gibi yõllõk 8.9 milyon Avro’luk bütçeye sahip olacak. 2008’den bu yana aylõk 7 bin 665 bin Avro olmak üzere yõllõk 91 bin 982 Avro maaş alan Zapate- ro’nun 2010’da da aynõ maa- şõ almasõ öngörülüyor. Ekonomi Servisi - Eko- nomik kriz en çok yoksul aileleri vurdu. Daha düşük gelir ve daha yüksek işsiz- liğin yaşandõğõ Adana, An- kara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli merkezinde yaşayan ailelerin çoğunluğu bo- ğazlarõndan bi- le kõsmak zo- runda kaldõ. TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankasõ tarafõndan or- taklaşa gerçekleştirilen ve 2 bin 100 aile üzerinde uygula- nan “Türkiye Refah İzleme Anketi’ne” göre, ailelerin ne- redeyse dörtte üçü Ekim 2008 ile Haziran 2009 arasõnda ge- lirlerinin düştüğünü bildirdi. Geliri düşen ailelerin kriz dö- neminde yüklü borç altõna gir- diği görülürken yoksul ailele- rin krizle baş edebilmek için çocuklarõn gõda tüketimlerini de kõstõğõ dikkat çekti. Ankete göre kentlerde yaşayan ailele- rin gelirlerindeki düşüşe uyum sağlamak için çeşitli yollara başvurduğu görüldü. Öncelik- le, aileler daha ucuz gõda ve gõ- da dõşõ ürünlere yöneldiler, an- cak aynõ zamanda gõda tüketi- minin miktarõnda da tasarrufa gittiler. Yaygõn olarak başvu- rulan diğer yollar ise sosyal et- kinliklere yapõlan harcamalarõn kõsõlmasõ, gõda ürünlerini ken- dilerinin üretmesi ve ulaşõm ter- cihlerinin değiştirilmesi oldu. Anketin gerçekleştirildiği dö- nemde, katõlõmcõlarõn üçte bi- ri elektrik-gaz-su faturalarõnõ ödeyemez duruma düştü ve yüzde 9’unun en azõnda geçi- ci süreyle de olsa faturalarõnõ ödeyemediklerinden dolayõ bağlantõlarõ kesildi. Kentlerde yaşayan yoksul ailelerin çoğu gelirlerini ve giderlerini denkleştirebilmek için kom- şularõndan, dostlarõndan, ai- lelerinden, toplumlarõndan ve kamu programlarõndan destek aldõklarõnõ bildirdi. Bu gelirle geçinilmez Özellikle yoksullar ve orta sõ- nõf olmak üzere, aileler geçi- nebilmek için yüklü bir borç- lanma altõna girdi ve yeni alõ- nan borçlar toplam aylõk gelir- lerinin yarõsõna ulaştõ. Bazõ ai- leler ile yapõlan derinlemesine görüşmeler, bu destek ağlarõnõn daralmakta olduğunu gösterdi ve en yoksul aileler yaklaşõk beşte birinin her türlü destek- ten yoksun kaldõklarõnõ belirt- ti. Dünya Bankasõ Türkiye Ül- ke Direktörü Ulrich Zachau, “Özellikle kayıt dışı sektörde çalışanlar ve kendi işini ya- panlar olmak üzere çalışan- ların da birçoğu işleri olma- sına rağmen gelirlerinde dü- şüş olduğunu bildirdi” dedi. Bu düşüşlerden en fazla yok- sullarõn etkilendiğini ifade eden Zachau, bu şehirlerdeki en yoksul aileler arasõnda, on ai- leden dokuzunun daha düşük gelirle başa çõkabilmenin yo- lunu bulmak zorunda kaldõk- larõnõ bildirdiğini ifade etti. UNICEF Türkiye Daimi Tem- silcisi Reza Hosseini, “Önem- li bulgulardan birisi, yoksul ailelerin ebeveynlerinin ne- redeyse yarısının çocukları- nın gıda tüketimlerini kısmak zorunda kaldıklarını bildir- mesidir. Bu ekonomik geri- limin yoksul aileler için de- vam edip etmediğini çok ya- kından takip etmemiz gere- kecek” diye konuştu. TEPAV Direktörü Güven Sak ise “Anket, krizde etki- lenen aileleri desteklemek için uygulanabilecek en iyi sosyal politikaların neler ol- duğu konusunda hükümet, sivil toplum, üniversiteler ve genel kamuoyu arasında bir diyalog ihtiyacı bulunduğunu ortaya koymaktadır” yoru- munu yaptõ. ÇOCUKLARIN HARÇLIKLARINDAN BİLE KISTIK Ekonomi Servisi - Millward Brown’un, “Çocuk ve harçlık” araştõrmasõna göre kriz döneminde ebeveynlerin çocuk harçlõklarõndan da tasarrufa yöneldiğini ortaya koydu. Araştõrmaya göre, Türk ailelerinin yüzde 60’õ, küresel krizle birlikte çocuklarõna ver- dikleri harçlõk miktarõnda artõş yapmadõ. Ba- zõ aileler ise verdikleri harçlõklardan da tasar- rufa giderek çocuklarõna geçen seneye oran- la daha az miktarda harçlõk vermeye başladõ. Araştõrmada: “Her 10 çocuktan 6’sının ge- çen yıl aldığı harçlık miktarında değişiklik olmazken her 10 çocuktan 2’si de geçen yı- la oranla daha az harçlık alıyor” denildi. TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankasõ’nõn anketine göre yoksul ailelerin neredeyse tamamõ elektrik-gaz-su faturalarõnõ ödeyemez hale geldi. Geliri düşen aileler kriz döneminde yüklü borç altõna girdi. Yoksul aileler krizle baş edebilmek için çocuklarõn gõda tüketimlerini bile kõstõ. Borçlar bini aştı Daha düşük gelir ve daha yüksek işsizlik Adana, Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli merkezindeki ailelerin çoğunluğunun yaşamlarõnõ etkiledi. İşsizlik oranı yüksekFatura ödeyemiyorlar ROBERT ZOELLICK Zengin ülkeler yoksulları dışlamamalı AB’nin raporuna göre kriz Hitler döneminden bile daha hõzlõ gelişti Avrupa derinden sarsıldı WASHINGTON (ANKA) - Dünya Bankasõ Başkanõ Robert Zoellick, G20 ülkelerinin, dõşarõda kalan 160 ülkenin sesini duymazdan gelemeyeceğini söyledi. Geçen hafta Pittsburgh’da karar- laştõrõldõğõ gibi, G20’nin ileri sana- yileşmiş ülkeler ve yükselen güçler arasõnda uluslararasõ ekonomik iş- birliği için üst düzey bir forum ha- line gelmesi gerektiğini, ancak bu- nun tek başõna bir komite olama- yacağõnõ kaydeden Zoellick, “G20’nin, ülkeler ve uluslarara- sı kurumlar ağı üzerinden faali- yet gösteren bir ‘Yönlendirme Grubu’ gibi hareket etmesi gere- kir. Sorunlar arasındaki bağlan- tıları tespit edebilir ve karşılıklı çı- kar unsurlarını geliştirebilir. Bu sistem hiyerarşik ve bürokratik bir sistem de olmamalıdır. Ko- nular gündeme getirildikten son- ra diğer müzakere grupları, ulus- lararası rejimler veya küresel ve bölgesel kurumlar yoluyla takip edilebilir” dedi. Ortak görüş geliştiriyorlar AB’nin krize göreceli olarak hõz- lõ bir şekilde uyum sağladõğõnõ, Avrupa kurumlarõnõn bu durum- dan daha güçlü bir şekilde çõkabi- leceğini kaydeden Zoellick, “Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri bu kriz- den özellikle ağır bir şekilde et- kilendi ve bu ülkelerin sorunları halen devam ediyor” dedi. Zoellick AB ve Türkiye’nin, or- tak gelecekleriyle ilgili ortak bir gö- rüşü geliştirmeye çalõştõklarõnõ da ifade ederek, “Henüz geliştirebil- miş değiller, geliştirmeye çalışı- yorlar. Nüfusu yaşlandıkça Av- rupa aynı zamanda göçmenlerin entegrasyonu sorunuyla da uğ- raşacak” dedi. Avrupa Birliği’nin hazõrladõğõ rapora göre kriz şu anda dip yapsa da 2010’da ekonomik iyileşme yavaş olacak. ANKARA (ANKA) - Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, yaşanan ekonomik krizin 1930’lardaki ekonomik krizden daha hõzlõ geliştiğini açõkladõ. AB Komisyonu Ekonomik ve Mali İlişkiler Genel Direktörlüğü tarafõn- dan hazõrlanan “Avrupa’da Eko- nomik Kriz: Nedenleri, Sonuçları ve Yanıtları” başlõklõ raporda, olay- lar zincirinin Avrupa’da 1930’lardan bu yana en derin durgunluğu hazõr- ladõğõ belirtilerek, “Ekonomik bü- yümeye ilişkin tahminler aşağı yönlü rekor adımlarla revize edil- di. Daralmanın şu anda dip yaptı- ğı görülse de, 2010’da ekonomik et- kinlikte az miktarda hızlanma bek- lentisiyle GSYİH’nin 2009’da Av- ro bölgesi ve genel olarak AB’de yüzde 4 düşeceği tahmin ediliyor” denildi. 103 sayfalõk raporda şu ifa- deler de yer aldõ:  Ani finansal baskõnõn derecesi, dün- ya ticaretindeki düşüşün sertliği, var- lõk fiyatlarõ ve ekonomik etkinlik söz konusu olduğunda, şimdiki kriz, Büyük Buhran sõrasõndakinden daha hõzlõ gelişmiş bulunmaktadõr.  2009 tahminlerine göre iyileşme, 2010’daki durgun büyümeyle bir- likte görece yavaş olacaktõr.  Avro bölgesinde potansiyel büyüme 2009 ve 2010’da 0 ile yüzde 1 ara- sõnda artõ olarak hesaplandõ, potan- siyel büyümede iyileşme izleyen yõl- larda ise sadece yüzde 1.5’e ulaşacak.  2010 yõlõ için işsizlik tahminleri ara- sõnda en düşüğü yaklaşõk yüzde 8 ile Kõbrõs Rum Kesimi, en yükseği ise yaklaşõk yüzde 20.5 ile Estonya için yapõldõ. AB ortalamasõnõn ise yüzde 11 olmasõ bekleniyor. Kanada’da da yoksulluk büyük bir sorun olarak görülüyor. Kanada’nın British Colum- bia eyaleti evsizlere daha sıkı kurallar getirecek yeni bir yasa taslağı üzerinde tartışıyor. Kriz en fazla yoksullarõ vurdu WASHINGTON (AA) - Resesyonun et- kisiyle ABD’de yoksulluk geçen yõl hõzlõ bir yükselişle yüzde 13.2’ye ulaşarak, 11 yõlõn en yüksek seviyesine çõktõ. ABD’de resesyon, en fazla orta sõnõf ve yoksullarõ etkilerken, işten çõkarmalarõn ha- nehalkõ bütçelerini tarumar etmesi yüzünden en zenginler ve en yoksullar arasõndaki ge- lir uçurumu daha da arttõ. ABD İstatistik Bürosu’nun verilerine gö- re, 2008’de, yõlda 138 bin dolardan fazla ka- zanan Amerikalõlarõn oluşturduğu en zengin yüzde 10’luk kesim, yõllõk 12 bin dolar ge- lirle yoksulluk sõnõrõnda ya da bu sõnõrõn al- tõnda yaşayan Amerikalõlardan 11.4 kat da- ha fazla kazandõ. Bütün gruplarda hanehal- kõ geliri azaldõ, ancak geliri en keskin düşenler orta gelirli ve yoksul Amerikalõlar oldu. Or- talama gelir geçen yõl 52 bin 163 dolardan 50 bin 303 dolara gerileyerek, 1997’den bu ya- na en düşük seviyesine indi. Uzmanlar, ekonomideki resesyonda işten çõkarma dalgasõnõn gelir uçurumunu derin- leştirmesinin hanehalklarõnõn bütçelerini ha- rap ettiğini, en zengin Amerikalõlarõn yöne- tici ödemelerinde azalma görülebilirken ge- lir basamağõnõn en altõnda bulunanlarõn işsiz kaldõğõnõ söyledi. En fazla gelir eşitsizliğin- de Atlanta, Washington, New York, San Fran- cisco, Miami gibi kentler başõ çekerken, var- lõklõ mahallelere sahip Pittsburgh, Cleve- land’de de keskin gelir eşitsizliği bulunuyor. Kotil ve Ağca programla tüketicilerin kârlı çıkacağını söyledi. MAN Türkiye yönetimi tamamen yerelleşti