Katalog

ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - AKP’nin “gece yarısı önerge- siyle” Meclis’ten geçirdiği ve Cum- hurbaşkanõ Abdullah Gül’ün de aynen onayladõğõ yasanõn iptali ve yürür- lüğünün durdurulmasõ için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma kararõ alan CHP, pazartesi günü genel merkezde Meclis grubunu toplayarak, bu konuda “grup kararı” alacak. CHP Genel Saymanõ Mustafa Öz- yürek, yasalarla ilgili Cumhurbaş- kanõ’nõn onay veya tekrar görüşülmek üzere Meclis’e iade yetkisi bulundu- ğuna dikkat çekerek, bunun dõşõnda Cumhurbaşkanõ’nõn “telkin ve te- mennilerinin” hiçbir hukuki değeri olmadõğõna işaret etti. Gece yarõsõ ope- rasyonuyla geçirilen bu düzenleme- nin anayasanõn 145. maddesine açõk- ça aykõrõ olduğunu, bunu bütün say- gõn hukukçularõn da dile getirdiğini kaydeden Özyürek, “Cumhurbaş- kanı’nın önüne bu yasayla tarihi bir fırsat gelmişti. Türkiye’nin cum- hurbaşkanı olabilirdi ama bu şan- sını kullanmamış ve AKP’nin Cum- hurbaşkanı olmayı tercih etmiş- tir” görüşünü dile getirdi. Gül’ün bir iki yasa dõşõnda AKP çoğunluğunun kabul ettiği yasalarõ hep onayladõğõ- nõ, AKP’den gelen atama kararlarõnõn hiçbirini geri çevirmediğini belirten Özyürek, “Ne yazık ki şu anda cum- hurbaşkanlığı makamı AKP’yi temsil eden bir makam haline gelmiştir” di- ye konuştu. Gül’ün yasanõn onayõ için “AB’ye uyumu” gerekçe göstermesinin de gerçekçi ol- madõğõnõ belirten Özyürek, AB ülkelerinin bir- çoğunda askeri yargõ bulunduğunu ve askeri yer- lerde işlenen suçlarõn da askeri yargõ tarafõndan sonuçlandõrõldõğõnõ ifade etti. AB’nin isteğinin Türkiye’de “adil yargılanmayı sağlamak” ol- duğuna işaret eden Özyürek, şu görüşleri dile ge- tirdi: “Siz yargı bağımsızlığı için bir tek adım atmayacaksınız. HSYK’nin başkanı siyasi bir kişi olan Adalet Bakanı olmaya de- vam edecek, o kurulda adalet bakanlığı müs- teşarı üye olmaya devam edecek, hâkimlerin, savcıların denetimini, teftişini adalet mü- fettişlerine vereceksiniz... Bunlar dururken AB’ye uyum diye askeri mahkemenin yetki- lerini kaldırmak tamamen kandırmacadır. AB ve AİHM’nin isteği sivillerin aseri yargıda yargılanmamasıdır ki o düzenleme yapılmıştır ve kimse de itiraz etmemiştir.” MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural ise Meclis’te düzenlediği basõn toplantõsõnda Cum- hurbaşkanõ Gül’ün “tereddütlü onayı”nõn te- reddütleri gideremediği gibi, daha da artõrdõğõ- nõ söyledi. Cumhurbaşkanõ’nõn yasayõ onaylar- ken, “ivedilikle” tereddütleri giderecek dü- zenleme yapõlmasõ yönündeki görüşüne de sert tepki gösteren Vural, “Sayın Cumhurbaşka- nı, parlamentonun üzerinde adeta bir otorite gibi talimat vermektedir. Sayın Cumhur- başkanı, anayasadan kaynaklanan yetkinizi kullanın ama TBMM’ye talimat vermeyin” dedi. Vural, Gül’ün düzenlemenin tereddüt do- ğuracağõnõ düşünüyorsa, o zaman anayasa ge- reği Meclis’e iade yetkisi kullanmasõ yolunun bulunduğunu kaydetti. Eskişehir Bağõmsõz Milletvekili Tayfun İç- li ise düzenlediği basõn toplantõsõnda bu yasanõn, AKP’ye yeni bir kapatma davasõ açõlmasõna ve bu partinin kapanmasõna yol açacağõnõ ileri sür- dü. İçli, “Bu yasa, anayasanın değişmez hü- kümlerine ve 11. maddesine aykırıdır” dedi. CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 10 TEMMUZ 2009 CUMA 4 HABERLER DÜNYADA BUGÜN ALİ SİRMEN Kimse Kanmıyor Cumhurbaşkanı Gül, daha önce çeşitli kez be- lirttiğimiz gibi, askere sivil yargı yolunu açan ya- sayı fazla bekletmeden onayladı. Kendisinden ak- sine bir davranış bekleyenler yanılmışlar, daha doğ- rusu Sayın Gül’ün konumu konusunda aldan- mışlardır. Gül, AKP’nin Cumhurbaşkanıdır ve o partinin bu kadar önem verdiği rejim değişikliğinin kilometre taşlarından biri olan bir girişimde, veto yetkisini kul- lanması beklenmemeliydi. Yine aynı şekilde Abdullah Gül’ün TCK ve CMK’deki son değişiklikleri şartlı olarak onayla- dığı da doğru değildir. Cumhurbaşkanı yasayı ya onaylayacak ya da ve- to edecekti, önceki günkü onaydan sonra, yasa- nın Meclis’e gidip, yeniden görüşülmesi zorunlu- luğu yoktur, onay verilmiştir. Eğer Cumhurbaşkanı yasanın kimi kaygıları gi- derecek şekilde yeniden düzenlenmesini istemiş olsaydı, yeniden görüşülmek üzere geri gönderirdi. Ama öyle yapılmamış, yasa yerindelik öğesi de göz önünde bulundurularak incelendikten sonra onaylanmıştır. Bu durumda getirilen temennilerin hukuki bir anlamı yoktur. Kimi gazetelerin ileri sürdükleri gibi, bu yasa de- ğişikliği için hükümet veya onay için Çankaya ta- rafından ileri sürülen ya da kimi gazetelerin id- dialarının aksine değişikliğin gerekçesinin AB düzenine uymak kaygısı olduğu savı da kabul edi- lemez. AİHM’nin eski yargıcı Rıza Türmen’in de hafta içinde Milliyet’te çıkan yazısında belirttiği gi- bi, AİHM konuya yargının tarafsızlığı ve bağımsızlığı açısından yaklaşmaktadır. Bu duruma esas bakılması gereken, son deği- şikliğin bağımsızlık ve tarafsızlık öğeleridir. Bun- dan böyle, kimi suçlardan sanık asker kişilerin as- keri mahkemeler yerine CMK’nin 250. maddesi ge- reğince özel yetkilerle donatılmış ağır ceza mah- kemelerinde yargılanmalarının tarafsızlık ve ba- ğımsızlık kriterleri açısından ne sonuç vereceğini görmek isteyenlere Ergenekon davasını örnek ola- rak göstermek yeter. Bir husus yanlış anlaşılmasın, askeri mahke- melerin yetki alanlarının daraltılmasına bir itirazı- mız yok, itirazımız, özel yetkili sivil ağır ceza mah- kemelerinin de, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkeleri açı- sından daha güvenceli olmadıklarıdır. Askeri mahkemelerin büyük sakıncalarını “ge- çiş dönemleri”nde görmüş olan bir toplum, şim- di sivil denen dönemde aynı sakıncalı uygulama- ları sivil mahkemelerde görünce, sorunun özünün, askeri mahkeme sivil mahkeme ayrımından çok, asker olsun sivil olsun, yargının bağımsızlığı ve ta- rafsızlığında olduğunu çok iyi anlamış bulun- maktadır. Yargının bağımsızlığı ve de tarafsızlığı konusunda güvenceler getirecek hiçbir düzeltme yapmayıp, yargıyı hem kendine ram etmek, hem de siyasal- laştırmak açısından elinden geleni ardına koy- mayan bir iktidarın son değişikliklerinin ve buna verilen onayın ardındaki gerekçelere bu durumda kimse kanmamaktadır. Çoğunluk haklı olarak, kaygının AB standartla- rına uymak olmayıp, “ben istediğim suçları ken- di mahkememde yargılayabilmeliyim” olduğunu an- lamaktadırlar. Durum böyle olunca, yapılacak düzenlemenin tekrar eski hale dönmek değil, ama sivil yargıda bağımsızlığı ve tarafsızlığı gerçekten sağlayacak türden güvenceler getirmeye yönelik olmasının ge- rekli olduğu kolayca anlaşılmaktadır. Sivil mahkemelerin tarafsızlık ve bağımsızlığını yaşama geçirecek düzenlemeler yapılmadıkça, or- tam sağlanmadıkça, demokrasinin özlediği düzene ulaşılamayacaktır. Bunlar yapılmadıkça yetkili mahkemenin aske- ri veya sivil olmasının bir farkı olmaz ki... Unutmayalım ki, Hitler’in mahkemeleri askeri de- ğil, sivillerdi. Bu arada AKP’nin yandaş medyası mensupla- rının büyük bir çelişkisine de değinmemek elde de- ğil. Asker kişilerin kimi suçlarda sivil mahkemeler- de yargılanmasını savunan bu kişiler, Albay Dur- sun Çiçek’in tahliyesi konusundaki karar üzerine niye bu kadar yaygara koparıyorlar ki? Onu tah- liye eden mahkeme askeri değil sivildi. asirmen@cumhuriyet.com.tr AKP CEPHESİ: Gül’ün tavsiyesi emir değil ANKARA/İSTAN- BUL (Cumhuriyet) - Cumhurbaşkanõ Abdul- lah Gül, askerlerin sivil mahkemelerde yargõlan- masõna ilişkin yasayõ onaylarken tereddütlerin giderilmesi için yasal dü- zenlemelerin yapõlmasõnõ istedi. Ancak AKP hü- kümeti bu konuya çok sõcak yaklaşmõyor. Baş- bakan Recep Tayyip Er- doğan ilk açõklamasõnda, “Değerlendirip gerekli adımı atacağız” dedi. AKP’nin, CHP’nin Ana- yasa Mahkemesi’ne ya- pacağõ başvurunun sonu- cunu bekleyeceği dile ge- tirilirken AKP Grup Baş- kanvekili Bekir Bozdağ, Gül’ün tavsiyesinin hü- kümet tarafõndan değer- lendirileceğini, ancak bu- nun bir emir olmadõğõnõ söyledi. CHP’nin yasayõ Ana- yasa Mahkemesi’ne gö- türeceğinin anõmsatõlma- sõ üzerine Bozdağ, bu- nun demokrasiyi Anaya- sa Mahkemesi’ne taşõya- rak yargõlatmak anlamõna geleceğini ileri sürdü. Devlet Bakanõ ve Baş- bakan Yardõmcõsõ Bülent Arınç ise “Bu konuda bazı tereddütler olması halinde, Silahlı Kuvvet- ler’in disiplin anlayışı ve buna bağlı sebeplerle bu konuda ek düzenle- meler yapılması gerek- tiğini” ifade etti. Yasanõn iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuracak CHP’den tepki var ‘Gültarihifõrsatõkaçõrdõ’ ASKERİ DİKKATE ALMADI ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cum- hurbaşkanõ Abdullah Gül, askerlerin sivil mahkemelerde yargõlanmasõna ilişkin yasayõ onaylarken; TSK ve hukukçularõn düzen- lemenin anayasanõn “askeri yargı” başlõk- lõ 145. maddesine aykõrõ olduğu yönündeki itirazlarõnõ dikkate almadõ. Gül, AKP hü- kümetinin düzenlemenin AB tarafõndan is- tendiği yönünde kendisine sunduğu raporu esas alõrken TSK’nin yasayla kõşlaya siya- set gireceği, emir-komuta zincirinin bozu- lacağõ yönündeki endişelerini ise göz ardõ etti. Gül, hükümetin raporunda yer alan 2008 yõlõ AB Katõlõm Ortaklõğõ B e l g e - si’ndeki “ a s k e r i m a h k e - melerin yet- kisinin as- keri perso- nelin as- kerlikle il- gili görevle- rine hasre- dilmesi” ifade- sine dikkat çekti. Ancak AB ilerleme ra- porlarõnda sivillerin askeri suçlar nedeniy- le askeri mahkemelerde değil sivil mahke- melerde yargõlanmasõ yönünde ifadeler bu- lunurken askerlerin sivil mahkemelerde yargõlanmasõna ilişkin doğrudan bir tavsiyede bulunulmuyor. Adalet Bakanlõğõ’nõn Katõ- lõm Ortaklõğõ Belgesi’ne dayanak hazõrladõğõ yargõ reformu taslağõnda da askerlerin sivil mahkemelerde yargõlanmasõna ilişkin bir dü- zenleme yer almõyor. Gül’ün AKP’nin yasa değişikli- ğine gerekçe gösterdiği 353 sayõlõ Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargõlama Usu- lü Yasasõ’nõn “genel görev” başlõklõ 9. maddesindeki “As- keri mahkemeler kanun- larda aksi yazılı olmadık- ça, asker kişilerin askeri olan suçlarıyla bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görev- leriyle ilgili olarak işledik- leri suçlara ait davalara bak- makla görevlidirler” hükmünde yer alan “kanunlarda aksi yazılı olmadıkça” ifadesine vurgu yapmasõ dikkat çekti. Genelkurmay Başkanlõğõ, Gül’e sundu- ğu raporda, söz konusu anayasa maddesi- nin “Askeri yargı, askeri mahkemeler ve askeri disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler, askeri kişi- lerin, askeri olan suçlarıyla bunların askeri kişiler aleyhine ve askeri mahal- lerde yahut askerlik hizmeti ve görev- leriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla yükümlüdürler” hükmüne dikkat çekmişti. Genelkurmay ayrõca, yasanõn askeri mahallerin masu- niyetini bozacağõ, TSK’nin emir-komu- ta zincirini olumsuz etkileyeceği, kõşlaya siyasetin girmesine neden olacağõ, uy- gulamada askeri yargõyla sivil yargõ ara- sõnda yetki çatõşmasõ yaratacağõna dikkat çekmişti. Gül, askerlerin bu itirazlarõnõ dikkate al- mazken yalnõzca hükümete tavsiyede bu- lunmakla yetindi. Haftalõk olağan görüşme yapõlmadõ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yasaya ilişkin görüşlerini ve kay- gõlarõnõ daha önce Köşk’e rapor halinde ileten Genelkurmay’õn bek- lentileri, onayla birlikte karşõlanmamõş oldu. Genelkurmay’õn, Köşk’e gönderdiği raporda, “Değişiklikle kõşlaya siyasetin gir- mesinin yolunun açõlacağõ, değişikliğin AB ile ilgili düzenlemelerle ilgili olmadõğõ” vurgulanmõştõ. Ayrõca Genelkurmay Başkanõ Or- general İlker Başbuğ’un Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül ile dün ger- çekleşmesi gereken haftalõk olağan görüşmesi de yapõlmadõ. Gül’ün onayladõğõ askerlerin sivil mahkemelerde yargõlanmasõna ilişkin yasanõn iptali ve yürürlüğünün durdurulmasõ için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma kararõ alan CHP, pazartesi günü genel merkezde Meclis grubunu toplayarak “grup kararõ” alacak. 21 MECLİS ÜYESİ DE AYRILDI İstanbul Haber Servisi - Şişli Bele- diye Başkanõ Musta- fa Sarıgül, 21 bele- diye meclis üyesi ile birlikte Demokratik Sol Parti’den (DSP) istifa etti. Sarõgül, te- mellerini attõğõ “Tür- kiye Değişim Hare- keti”nin, yurttaşlarõn beklentilerini karşõla- mayõ hedeflediğini söyledi. Sarõgül, Şişli Bele- diyesi’nde dün dü- zenlediği basõn top- lantõsõnda, partisin- den istifa kararõnõ ka- muoyuna açõkladõ. DSP’nin kurucusu merhum Bülent Ecevit’in değerleri ile partili yurttaşlarõna olan gönül bağõnõn süreceğini belirten Sa- rõgül, Türkiye’nin içinde bulunduğu en temel iki sorunun da “işsizlik” ile “ku- tuplaşma” olduğunu söyledi. Herkesin birbirini kucakladõğõ, gelişmiş mutlu bir Türkiye için yola çõktõğõnõ vurgu- layan Mustafa Sarõ- gül, önümüzdeki gün- lerde gelişmeler için geniş açõklamayõ ya- rõn davetli olduğu Kastamonu Daday’da yurttaşlarla paylaşa- cağõnõ anlattõ. Sarõgül DSP’den istifa etti Mustafa Sarıgül