Katalog

CMYB C M Y B 25 HAZİRAN 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EMEK 7ekonomi@cumhuriyet.com.tr Sendikalar özel istihdam bürolarının bağımsızlaştırılmasına karşı çıktı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hü- kümet ve işçi ve işveren konfederasyonla- rõ yöneticilerinin katõlõmõyla gerçekleştiri- len Üçlü Danõşma Kurulu toplantõsõnõn ar- dõndan açõklama yapan Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanõ Ömer Dinçer, bütün sendikalarõn ve bakanlõklarõnõn, sendikal haklarla ilgili kanunun önümüzdeki ILO top- lantõsõna kadar çõkarõlmasõ konusunda “bü- yük bir umut ve arzu” taşõdõğõnõ söyledi. Dinçer, özel istihdam bürolarõnõn mes- leki faaliyet olarak geçici iş ilişkisi kura- bilmesi, Alt İşverenlik Yönetmeliği ve Sen- dikalar ile Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt kanunlarõnda yapõlmasõ düşünülen değişiklik çalõşmalarõnõn ILO kararlarõ çerçevesinde gözden geçirilmesi konula- rõnõ ayrõntõlõ biçimde ele aldõklarõnõ belirtti. Özel istihdam bürolarõnõn geçici iş ilişki- si kurmasõyla ilgili işçi sendikalarõnõn, bu konunun uzun vadede çalõşma hayatõnõn kalitesini bozacağõ ve sosyal barõşa olum- suz katkõ yapacağõ yönünde görüş belirt- tiklerini ifade eden Dinçer, işçi sendika- larõnõn bu düzenlemenin gerekli olmadõğõ ve mevcut iş kanunundaki düzenlemeyle devam edilmesi gerektiğini dile getirdik- lerini kaydetti. Dinçer, alt işverenlik ko- nusunu, işveren konfederasyonunun yar- gõya intikal ettirdiğini anõmsatarak, yargõ süreci devam ederken uygulamada bazõ so- runlar çõktõğõnõ söyledi. Hem bu sorunlarõ çözmek, hem de bu so- runlarõ yargõnõn süreci sonlandõrmasõna ge- rek kalmadan kendi aralarõnda görüşerek çözmek konusunda tartõşmalar yürüttük- lerini anlatan Dinçer, “Bakanlığımız ko- nuyla ilgili bir taslak hazırlayacak ve sendikalarımız bu taslak üzerinden ko- nuyla ilgili görüşlerini bize ulaştıra- caklar. Bu görüşlerden sonra meseleyi somutlaştırmaya karar verdik” dedi. GÖRÜŞ ATİLLA ÖZSEVER (*) Kamu İşçisinde Eylem Kıpırtısı Kamu kesiminde yaklaşık 250 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sü- rüyor. Yıl başından bu yana sürdürülen gö- rüşmelerde henüz bir sonuç yok. 15 yıl ön- ce kamuda 700 bin işçi için sözleşme yapı- lırken bugün bu sayı 250 bine kadar düştü. 2007’de 320 bin idi, Telekom ve diğer özel- leştirmeler nedeniyle sayı iyice azaldı. Türk-İş, yüzde 20 zam isterken AKP hü- kümeti birinci ve ikinci altı aylar için yüzde 3, üçüncü ve dördüncü altı aylar için ise yüzde 2.5 oranında zam öneriyor. Türk-İş, 900 lira civarında olan en düşük ücretin 1.230 liraya çıkmasını talep ederken hükümetin iyileştir- me teklifi sadece 25 lira. Kamuda ortalama brüt ücret 1.700 TL. Kıdemli işçilerin emek- liye ayrılması ve yeni alınan işçilerin de asgari ücret üzerinden çalışması sonucu kamuda ücret ortalaması giderek düşüyor. Ayrıca ver- gi dilimleri nedeniyle 15 Ocak’ta alınan ma- aş, 15 Aralık’ta iyice düşmüş oluyor. 1994 ve 2001 krizleri işçiler açısından ciddi reel kayıplara yol açtı, 2008 krizinin fa- turasının da yine çalışanlara yüklenmesi ar- tık kabul edilebilir bir durum değil. Bu krizde işçi sınıfının hiç “günahı” yok. Kapitalist fir- maların aşırı kâr hırsı ve rant peşinde koşması, krizin temel faktörlerini oluşturuyor. Aslında tüm krizler kapitalist sistemin doğasından kay- naklanan krizler, “aşırı üretim krizi” ya da baş- ka bir ifade ile “eksik tüketim krizi”. O nedenle kamu çalışanlarının, diğer tüm emek kesiminin satın alma güçlerini arttırmaya yönelik talepleri, bir anlamda kriz koşulları- nın çözümünde de olumlu rol oynayacak. An- cak hükümet, IMF ile anlaşmadan da IMF programını uyguladığından para muslukları- nı emek kesimi için iyice sıkıyor. Türk-İş yönetiminin uzunca bir süre hare- ketsiz kalması sonucu taban hareketlendi, İs- tanbul ve Ankara’daki Şubeler Platformu bir iki eylem yaptı, hem hükümeti ve hem de yö- netimi uyardı. Bu haftaki toplu görüşmeler- den olumlu bir sonuç alınamaması halinde Türk-İş’in atağa kalkacağı belirtiliyor. Özel- likle Petrol-İş, Harb-İş, Tez Koop-İş gibi sendikaların öncülüğünde bir dizi eylemlilik başlayacak. Bu arada çeşitli sol, sosyalist partilerle Türk- İş ve DİSK’e bağlı bazı sendikaların “İşten at- malar yasaklansın” başlığı altında bir komi- te oluşturdukları ve bu girişimi bir imza kampanyası ile yaygınlaştıracakları belirtildi. Kamu sözleşmelerinde önemli bir direnç gösterilmezse kıdem tazminatının gaspı, İş- sizlik Fonu’nun daha fazla işveren lehine kul- lanılması, sosyal güvenlik ve sağlık harca- malarının emekçilerin sırtına yüklenmesi, ucuz işgücüne olanak sağlayan esnek ça- lışma ve özel istihdam bürolarının yaygın- laşması fazlasıyla gündeme gelecektir. (*) Dr. Maltepe Üniversitesi atillaozsever@ttmail.com Hem sendikalarõn tepkilerinin yoğunlaşmasõ hem de AKP’nin sessizliği Türk-İş’i eyleme zorladõ Hükümetle yapõlan görüşme- lerden olumlu bir sonuç çõkma- masõ işçinin öfkesini arttõrdõ. İş- çilerden ve sendikalardan gelen tepkilere daha fazla karşõ koya- mayan Türk-İş Yönetim Kurulu bir dizi eyleme imza atmaya ha- zõrlanõyor. Kamu kesimi çalõ- şanlarõnõn yakõndan bildiği gibi 6 Şubat’ta başlayan toplu iş söz- leşme görüşmeleri istenen hõzda ilerlemiyordu. Çünkü hükümet önerdiği yüzde 3’lük zammõn ötesine geçmek istemiyor. Gö- rüşmelerin uzamasõ işçilerin öf- kesine neden olurken başkanlarõn büründüğü sessizlik de işçiyi umutsuzlandõrõyordu. Önceki gün basõna duyurul- madan yapõlan görüşmeden de bir sonuç çõkmamasõ, sonunda Türk- İş’i de harekete geçirdi. 81 ilde yürüyüş Toplusözleşmeden sorumlu Devlet Bakanõ Hayati Yazıcı ile önceki gün bir araya gelen Türk- İş Başkanõ Mustafa Kumlu, Ya- zõcõ’nõn yeni bir öneri getirme- mesi üzerine, kamu kesiminde üyeleri olan sendikalardan oluşan Kamu Kesimi Koordinasyon Ku- rulu’nu bugün toplantõya çağõrdõ. Türk-İş yönetim kurulunun top- lantõya bir dizi eylem önerisiyle gideceği, koordinasyon kurulu- nun da onayõnõn alõnmasõnõn ar- dõndan bir eylemlilik sürecinin başlayacağõ belirtildi. Kamu Kesimi Koordinasyon Kurulu’nun da onay vermesi ha- linde yapõlacak eylemler arasõn- da 81 ilde AKP il merkezlerine toplu yürüyüşler yapõlarak bura- larda geniş katõlõmlõ basõn açõk- lamalarõ, işe bir saat geç gitme, iş- yerlerini terk etmeme yer alõ- yor. Ankara’da geniş katõlõmlõ bir miting düzenlenmesi de planla- nan eylemler arasõnda yer alõyor. Türk-İş, Kamu Kesimi Koordinasyon Kurulu’nu toplantõya çağõrdõ. Toplantõda 81 ilde AKP il merkezlerine yürüyüş, işe geç gitme ve miting gibi eylem kararlarõnõn alõnmasõ bekleniyor. Madenciler şubatta başlayan görüşmelerde herhangi bir sonuca varõlamamasõndan şikâyetçi Duyarsızlığın sonucu grev olur Genel Maden İşçileri Sendikasõ (GMİS) Genel Başkanõ Ramis Muslu, kamu iş yerlerinde çalõşan yaklaşõk 300 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri ile ilgili olarak hükümetin duyarsõz bir tavõr sürdürdüğünü öne sürerek “Eğer hükümet duyarsız tavrını sürdürürse, 60 günlük yasal sü- re içinde grev tarihimizi belirle- yip greve çıkacağız” dedi. Muslu, sendika binasõnda dü- zenlenen GMİS Genişletilmiş Baş- kanlar Kurulu Toplantõsõ’nda yap- tõğõ konuşmada, Türkiye Taşkö- mürü Kurumu’nda (TTK) çalõşan işçileri kapsayan toplu iş sözleşme görüşmelerine 6 Şubat’ta başla- dõklarõnõ, genellikle ücretlerle ilgi- li maddelerin çoğunluğunda an- laşmaya varõlamadõğõnõ söyledi. Kamu işyerlerinde çalõşan yak- laşõk 300 bin işçiyi kapsayan top- lu iş sözleşmesi görüşmelerinin sürdüğünü anlatan Muslu,“Toplu Sözleşme Koordinasyon Kurulu, sendikaların ücret teklifini hü- kümete sundu. Hükümet de ken- di karşı teklifini verdi. Türk-İş olarak bu ücreti kabul etmediği- mizi açıkladık. Biz, haklı oldu- ğumuz durumlarda her şart al- tında sonuna kadar mücadele eder ve haklarımızı alırız. Top- lusözleşme görüşmelerindeki ya- sal süreç gereği, TTK toplu iş söz- leşmesinde, 17 Haziran’da grev kararını aldık. Noter aracılığıy- la kararı ilgili yerlere ulaştırdık ve iş yerlerimize astık. Eğer hü- kümet duyarsız tavrını sürdü- rürse 60 günlük yasal süre için- de grev tarihimizi belirleyip gre- ve çıkacağız. Sözleşme görüşme- lerinin masa başında bitirilme- sinden yanayız, kavga etmek is- temiyoruz. Ama geçmişte olduğu gibi kavgaya zorlanırsak, kav- gadan kaçmayacağımızı da her- kesin bilmesini istiyoruz” dedi. Muslu, Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA) çalõşanlarõna yö- nelik toplu iş sözleşmesi görüş- melerinden de olumlu sonuç alõ- namadõğõ ve ara bulucu sürecinin tamamlandõğõnõ vurgulayarak “MTA’da da yarın grev kararı- nı alacak ve gerekli duyuruları yapacağız. Bizim taleplerimiz afaki değildir. Her isteğimizin sağlam dayanakları var” diye konuştu. Hükümetin çözüm için adõm atmamasõndan yakõnan madenciler, durumun böyle devam etmesi halinde 60 günlük yasal süre içinde greve çõkacaklarõ uyarõsõnda bulundu. YÜZDE 10’U VERECEK İşveren zam vermeyi unuttu Türkiye genelinde yapõlan bir araş- taya göre, şirketler kriz nedeniyle bu yõlõn ikinci yarõsõnda eleman çõkar- mayõ düşünmüyor ancak zam yap- mayõ da planlamõyor. Prometheus Danõşmanlõk şirke- tince İstanbul, İzmit, Tekirdağ, İzmir, Manisa, Ankara, Antalya, Denizli, Gaziantep, Bursa, Bolu, Eskişehir, Konya, Malatya ve Adana’da faali- yet gösteren 300 şirkette 1 Mayõs- 15 Haziran 2009 tarihleri arasõnda “2009 yıl ortası istihdam ve ücret- ler” konulu bir araştõrma yapõldõ. Araştõrmada, yabancõ sermayeli, ya- bancõ-yerli ve yerli sermayeli şir- ketlerde beyaz yakalõ çalõşanlar ele alõndõ. Araştõrmaya göre, ücret artõş dönem sayõsõ açõsõndan “yõlda bir ar- tõş (yõlbaşõ)” diyen işletmelerin ora- nõ yüzde 70 olurken, yõlda iki artõş di- yenlerin oranõ yüzde 20 ve “üç veya dört kez” diyenlerin oranõ yüzde 10’da kaldõ. Temmuz 2009 ücret artõşõ planlarõnõ belirten şirketlerden yüzde 65’i “temmuzda ücret artı- şı yapmayacağız”, yüzde 25’i “po- zisyonlarına göre düzeltmeler ya- pacağız” ve yüzde 10’u “ücret ar- tışı yapacağız” dedi. Türk-İş’e bağlõ Belediye-İş Sendikasõ’na üye bir grup işçi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nce sendika değiştirmeye zorlandõklarõ ve görevleri dõşõnda işlerde çalõştõrõldõklarõ iddiasõyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesi önünde yaptõklarõ oturma eylemine yeniden başladõ. Belediye-İş Sendikasõ Eğitim, Basõn-Yayõn Genel Sekreteri Bayram Özkan, . 74 gündür mücadele ettiklerini belirterek, “Kocaeli Büyükşehir Belediyesi çağrılarımıza cevap vermiyor. İstediğimiz işçilerin sendika seçerken baskı ve zulüm olmadan kendi istekleriyle karar vermeleridir” dedi. Petrol-İş Sendikasõ, dünya kapitalizminin krizini bahane ederek sermaye sahiplerinin işçinin işine, ekmeğine saldõrõsõna karşõ çalõşma hak- kõnõ savunmak ve işsizlikten korunmak için bir eylem hattõ oluşturmak amacõyla İşçi Fo- rumu’nda bir araya geldi. Yapõlan konuşma- larda, gerçeklerin, resmi sa- yõlardan çok daha vahim ol- duğuna dikkat çekilerek her ailede işini kaybetmiş ya da uzun süredir aradõğõ halde iş bulamayan bir ya da birkaç kişi olduğu hatõrlatõldõ. He- nüz bir işi olanlarõn, gerile- yen ücretlerle, işten çõkarõl- mõş arkadaşlarõnõn da yerine, daha uzun sürelerde çalõş- maya zorlandõğõnõn belirtildiği forumda, ücret artõşlarõnõn enflasyonun yol açtõğõ kayõplarõ bile karşõlamadõğõ vurgulandõ. Vakıfbank’ta görüşmeler uyuşmazlıkla sonuçlandı Vakõfbank’ta yaklaşõk 9 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri uyuşmazlõkla sonuç- landõ. AA muhabirinin aldõğõ bilgiye göre, Türk-İş’e bağlõ Banka ve Sigorta İşçileri Sen- dikasõ (BASS) ile Vakõfbank yönetimi arasõn- da yürütülen 19. Dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde anlaşmaya varõlamadõ. BASS Genel Başkanõ Turgut Yılmaz, işveren tem- silcilerinden gelen “sıfır zam” önerisine an- lam veremediklerini söyledi. Yõlmaz, “Bu ka- rarın gerekçesini ‘önümüzü göremiyoruz’ di- ye sunuyorlar. Oysa bankanın yakın za- manda yaptığı kârlılık açıklamaları var. Bugüne kadar kamu kesimi toplu iş sözleş- mesi çerçeve protokolünün üzerinde zamlar alıyorduk. Bu dönemse hükümetin önerdiği rakamı bile önermediler. Bırakın bu raka- mı ‘sõfõr zam’la karşı karşıya kaldık” diye konuştu. Yõlmaz, ekonomik haklarõn dõşõnda “kazanılmış hakların geriye götürülmesine yönelik” tekliflerle karşõlaştõklarõnõ da anlattõ. Bakanlık çalışanı fazla mesai istiyor Bağõmsõz Büro-Sen, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a fazla çalõşma ücretleri ile ilgili mektup gönderdi. Mektupta, Bütçe Kanunla- rõnda Yer Alan Bazõ Hükümlerin İlgili Kanunu ve Kanun Hükmünde Kararnamelere Eklen- mesi ile Bazõ Kanun ve Kanun Hükmünde Ka- rarnamelerde Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun Tasarõsõ’nõn Başbakanlõk personeline fazla çalõşma ücreti öngören 24’üncü maddesi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda tasarõ metnin- den çõkarõldõğõ anõmsatõlarak başka Başbakan- lõk olmak üzere Bakanlar Kurulu’nun ve Baş- bakanlõk’õn iş ve işlemlerini mesai mefhumu gözetmeden çoğu kez 15-16 saat çalõşarak yü- rüten, hafta sonu ve resmi tatil günlerinde de çalõşmak zorunda kalan Başbakanlõk persone- line fiili çalõşmasõna karşõlõk fazla çalõşma üc- reti ödenmesi gerektiği kaydedildi. İşçilerle yapılan görüşmelerde olumlu adım atmayan hükü- met, diğer kesimlere karşı da duyarsız davranıyor. Toplu pazarlık hakkını kullanmak is- teyen KESK ve Eğitim-Sen de hükümeti toplu pazarlık yap- maya çağırıyor. Birkaç gün önce KESK Genel Başkanı Sa- mi Evren, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve bütün iş- kollarından sorumlu bakanları toplusözleşme masasına çağı- rarak, çağrının karşılıksız kal- ması halinde yanıtlarının “grev” olacağını açıklarken Eğitim-Sen de parlamentoda soruna çözüm aradı. Türki- ye’nin birçok ilinden gelen KESK üyeleri, Maltepe GMK Bulvarı’nda toplanarak Baş- bakanlık merkez binasının al- tındaki otobüs ve dolmuş du- raklarının bulunduğu alana yürüdü. Konfederasyon üyele- ri, yürüyüş sırasında “KESK’e dokunma”, “TİS yoksa grev var” yazılı dövizler taşıdı. AKP çalışanı görmek istemiyor Petrol-İş: İşten atılmalar yasaklansın, işsize iş! Artõk söz alanlarda söylenecek Belediye işçisi yeniden oturma eyleminde Bursa’da AKP’li Büyükşehir Belediyesi tarafõndan bir yõl önce sendikalõ olduklarõ için işten çõkarõlan işçiler hukuk mücadelesini kazandõ. Yargõtay, 370 gündür direnen TÜMTİS üyesi işçilerin işe iade edilmesine karar verdi. Bursa Büyükşehir Belediyesi’nde geçtiğimiz yõl Haziran ayõnda sendikalõ olduklarõ için işten çõkarõlan işçiler, hukuk mücadelesini kazandõ. AKP’li Büyükşehir Belediyesi’ne bağlõ Bursa Ulaşõm AŞ‘nin (BURULAŞ) taşeron şirketi Evin Taşõmacõlõk AŞ tarafõndan sarõ belediye otobüslerinde çalõşan 133 işçi, sendika üyesi olduklarõ gerekçesi ile işten atõlmõştõ. Bursa’da direnen şoförler kazandı TRT çalışanları ve Haber-Sen’den protesto TRT çalõşanlarõ ve KESK’e bağlõ Haber-Sen üyeleri, Yurt Haberleri Servisi muhabiri ve Haber-Sen Merkez Yönetim Kurulu (MYK) üyesi Osman Köse’nin TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin tarafõndan açõğa alõnmasõnõ protesto ettiler. Sendika üyeleri TRT Genel Müdürü Şahin’i ve uygulamalarõnõ alkõşlar ve õslõklar eşliğinde protesto ederken, Haber-Sen Genel Başkanõ Ali Yõlbaşõ, emekçiden, halk- tan yana yayõncõlõk yapmaya çalõşan sendika üyelerinin TRT yönetiminin haksõz uygulama- larõyla karşõ karşõya kaldõğõnõ söyledi. “Şimdi sendikamõzõn yöneticilerini disiplin cezalarõna çarptõrõyorlar, sürgüne gönderiyorlar, hatta görevden uzaklaştõrõyorlar” görüşünü dile ge- tiren Yõlbaşõ, baskõlarõn ve engellerin KESK ve Haber-Sen’i asla yõldõramayacağõnõ belirtti. Yunan gazeteciler bir günlük grev yaptı Yunanistan’õn en köklü basõn kurumlarõndan Elefteros Tipos gazetesinin kapanmasõnõ pro- testo etmek için basõn mensuplarõ bir gün greve gitti. Atina Gazeteciler Sendikasõ (ES- HİA), tüm üyelerinden, önceki gün saat 17.00’den dün 17.00’ye kadar yapõlacak gre- ve katõlmalarõnõ istedi. ESHİA, Elefteros Ti- pos gazetesinin kapanmasõyla 450 basõn çalõ- şanõnõn işsiz kalacağõna dikkati çekti. Sendi- kanõn çağrõsõnõ duyuran Atina Haber Ajansõ da saat 17.00’ye kadar çalõşmalarõnõ durdur- du. Çağrõ ülkenin basõn yayõn organlarõnda olumlu karşõlanarak bir günlük greve çõkõldõ.