Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 ARALIK 2009 CUMA 10 DIŞ HABERLER CMYB C M Y B dishab@cumhuriyet.com.tr 18 ARALIK 2009 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr İngiltere meclisinde ortanın so- lundaki İşçi Partisi’nin bir mil- letvekili ile 1969’da söyleşiyorduk. İngiltere için o tarihlerde geçerli olan rakipleri Tutucu Parti ile kendi partisini özetle şöyle kıyaslamıştı: “Tutucular iktidara gelir, har vurup harman savururlar. Ekono- mi altüst olur. Seçmen bizi gö- revlendirir. Biz de acı reçeteler uygulayıp durumu düzeltiriz. Ne var ki, Tutucuların yaptıklarını unu- tan halk son içtiği acı ilaca tepki göstererek, bizi alaşağı eder. Tu- tucular iktidara gelir, yine bildikle- rini okurlar. Belirli aralıklarla aynı doğrultuda bu demokrasi oyunu İngiltere’de süre gider!” Yunanistan’da ortanın sağındaki “Yeni Demokrasi Partisi” Başkanı Kostantin Karamanlis de İngiliz Tutucu Parti gibi har vurup harman savurdu. İktidarını sürdüremeyece- ğini anlayınca 4 Ekim’de “erken seçime” gitti. Seçimi ortanın solun- daki PASOK’un Başkanı Yeorgios Papandreu kazandı. Karamanlis, başbakanlıktan “gönüllü olarak se- ve seve” ve parti başkanlığından da “Oh! Bu beladan ucuz kurtul- dum” diyerek ayrıldı. AB Ölçütleri Torun Papandreu, klasik de- yişle “bir enkaz Yunanistan” tes- lim alarak bıçak sırtında yürüme- ye başladı! Enkazın boyutlarını üyesi olduğu Avrupa Birliği öl- çütleri ile kıyaslayalım. 1. Dış borç sınırı yüzde 60 ol- ması gerekirken yüzde 160’ı aştı. Toplam borç 300 milyar Avro idi. 2. Ulusal bütçe açığı için öngö- rülen yüzde 3 yerine yüzde 12 idi. 3. Faiz ise 2.5 yerine yüzde 10’larda… Yunanistan ürettiğinden fazlası- nı tüketiyordu. İşsizlik yüzde 10’a çıktı, büyüme hızı -1.7’ye düştü. Üstelik AB’den şimdiye değin 85 milyar Avro yardım aldığı, 2013’e uzanan son beş yıllık ödeme pla- nına göre 25 milyar alacağı halde borçlandıkça borçlandı. Bu kadar tüketime değil hazır para, AB yardımı bile yetmeyince, bütçede ve dış ticarette dev açık- lar kartopu gibi büyüdü. 1974’te askeri yönetimden demokrasiye geçişten bu yana en kötü kamu- sal açık verildi. Atina Borsası kasımdan bu yana yüzde 25.2 oranında düştü. Son beş günlük düşüş oranı yüzde 14. Önceki gün banka hisseleri yüzde 3.5 geriledi. Uluslararası iki kredi- lendirme kuruluşu bir hafta ara ile Yunanistan’ın notunu aşağıya çek- ti. Bu oluşumu Papandreu, “En bü- yük açığımız güvenirlilik açığımız- dır!” sözleri ile değerlendirdi. Tepkiler-Önlemler İlk tepki çöpçülerden geldi. İki haftadır Atina sokaklarını çöp yığın- ları doldurdu. Papandreu, “acı reçe- teden” söz edip, “Hepimizin keyfini kaçıracak önlemler alacağız!” açık- lamasını yapınca, keyfine düşkün Yunan halkı adına memurlar, öğret- menler, doktorlar, liman işçileri “ka- pitalizmin neden olduğu bunalımın faturasını çalışanların ödeyemeye- ceğini” anlatmak amacıyla dün bir günlük iş bırakma yoluna gittiler. Papandreu ilk önlemler arasın- da, kamu harcamalarında yüzde 10 kısıntı yapılacağını, 2 bin Av- ro’dan fazla aylık alan memurların maaşlarının dondurulacağını, yeni memur alınmayacağını, yurtdışın- daki turizm bürolarından üçte biri- nin kapatılacağını, yüksek düzey banka yöneticilerinin ikramiyeleri- ne yüzde 90 vergi uygulanacağını açıkladı. Ayrıca AB’nin öngördüğü bütçe açığı yüzde 12’den 2013’e kadar yüzde 3’e indirilecekti. Borç ödemek için her kapı çalına- rak 55 milyar dolar borç bulunacak- tı. Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Jean-Claude Trichet “Yu- nan hükümeti borç bunalımını aş- ması için cesur adımlar atmalı. İflas durumu yok” diyor. Yunanistan’ın önce AMB, Almanya, Fransa ve ABD’nin kapılarını çalması bekleni- yor. Yunanistan, Fransa, Almanya maliye bakanları buluştu. AB Desteği AB Komisyon Başkanı Manuel Barosso “Yunanistan’ın doğru kararlar alacağına inanıyoruz. Biz de bu kararları uygulamada yar- dımcı olacağız” dedi. Uluslararası para cambazı Ge- orge Soros, “AB, Yunanistan’ın iflasına izin vermez” derken Amerikan para çevreleri “Yunanis- tan Uluslararası Para Fonu’nun ka- pısını çalan ilk AB üyesi olabilir” yorumunu yapıyor. AB’lileri en çok, İzlanda ile başla- yan, İspanya’yı da bunalıma çeken bu ortamda Yunanistan için konuşu- lan “iflas olasılığı” tartışmasının Av- ro’nun değerinde ne ölçüde gedik açacağı, bunun kendi ekonomilerini ne ölçüde etkileyeceği korkutuyor. Karamanlis’in yerine seçilen An- donis Samaras, “Bu durum devam ederse 2010’da felaket kapıda!” di- yerek sanki ülkeyi bu duruma geti- ren partisi değilmiş gibilerden de- meçler veriyor. Papandreu ise felaket tellallığın- da daha da ileri giderek “Ya değişi- riz ya da batarız” diyor, “Her alanda ivedi ve yeni bir toplumsal sözleş- mede birleşilmesini” öneriyor. Komşu ve Türkiye… Yunanistan ile Türkiye arasında son 2-3 yılda yalnız dış ticarette değil, bankacılık alanında da önemli adımlar atıldı. Örneğin Fi- nansbank’ın yüzde 46’sını Yunan Ulusal Bankası satın aldı. PASOK, 2008’de yılda 500 bin Avro maaş, 800 bin Avro prim alan Takis Ara- poğlu’nu eleştirince, Finansbank’ın yüzde 46’lık patronu da istifa etti. Ayrıca, RFG Eurobank Tekfen’in yüzde 70’ini, Novabank Sitebank’ın yüzde 100’ünü almış, ancak Alfa- bank’ın Alternatif Bank’ı alması ön- lenmişti. Dolayısıyla İstanbul, bu ekonomik bunalımda kredileri ile Atina’yı destekleme durumunda ka- lacak. Kemerleri sıkma durumunda- ki Yunanistan’la ticaret 3.5 milyar Avro’dan 2.7 milyara düşecek. Da- ha şimdiden Yunan işadamlarının Türk şirketlerine ödemelerde gecik- meler başladı. Türkiye-Yunanistan arasında oluşturulmasına çalışılan (GT-30) Ortak Borsası da önemli öl- çüde olumsuz etkilenecek. Göründüğü kadarı ile Yunanis- tan’da şimdilik “iflas” söz konusu değil, ama AB üyelerine ve Türki- ye’ye bulaştıracağı “ekonomik domuz gribine” hazırlıklı olmak gerekecek! KAVŞAK ÖZGEN ACAR Ekonomik Domuz Gribi Komşuda! Maliki’ye istifa çağrõsõ Seçim yasasõnõ 2 kez veto eden Cumhurbaşkanõ Yardõmcõsõ Haşimi, Başbakan’õ artan saldõrõlarõ önleyememekle suçladõ ANKARA (AA) - Irak Cumhurbaşkanõ Birinci Yar- dõmcõsõ Tarık Haşimi, bu ayõn başõnda başkent Bağ- dat’ta düzenlenen saldõrõla- rõ önlemede hükümetin ye- terli güvenlik önlemlerini almadõğõ gerekçesiyle Baş- bakan Nuri el Maliki’nin is- tifa etmesini istedi. El Arabiya televizyonunun internet sitesinde yer alan ha- bere göre Haşimi, son bir ay- da büyük saldõrõlar düzen- lendiğini, bomba yüklü 5 araçla yapõlan son saldõrõda 127 kişinin öldüğünü hatõrla- tarak, güvenlik zaafõndan ötü- rü hükümeti suçladõ. El Ma- liki ise yaptõğõ açõklamada, saldõrõlarla ilgili olarak bir kez daha Suriye’yi suçladõ. Haşimi, daha önce seçim yasasõnõn birinci maddesini, mezhep çatõşmalarõndan ka- çan çoğunluğu Sünni olan yurtdõşõndaki Iraklõlara yete- rince söz ve temsil hakkõ ta- nõnmadõğõ gerekçesiyle iki kez veto etmiş, bu yüzden El Maliki ile aralarõnda tartõşma yaşanmõştõ. Daha sonra Irak meclisinde seçim yasasõ üze- rinde varõlan uzlaşmayla se- çim tarihi 7 Mart 2010 olarak belirlendi. Almanya Kunduz’u soruşturuyor ANKARA (A.A) - Alman Federal Meclisi’nin Savunma Komisyonu, 4 Eylül’de bir Alman komutanõn talimatõyla Afganistan’õn Kunduz bölgesinde düzenlenen ve çok sayõda sivilin hayatõnõ kaybetmesine yol açan saldõrõyõ araştõracak. Focus dergisi, komisyonun Kunduz bölgesinde iki tankere düzenlenen NATO hava saldõrõsõyla ilgili en az 1 yõl boyunca araştõrma yapacağõnõ duyurdu. Komisyona ifade verecekler arasõnda Başbakan Angela Merkel va Savunma Bakanõ Karl Theodor Guttenberg’in de bulunduğu belirtildi. ‘NATO Rusya’ya saldırmayacak’ Dış Haberler Servisi - Rusya’yõ ziyaret eden NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, “NATO asla Rusya’ya saldõrmayacak. Rusya’nõn da bize saldõracağõnõ düşünmüyoruz. Bu nedenle Moskova artõk Batõ’yõ tehdit olarak görmeye son vermeli” dedi. Rasmussen, Rusya’nõn Avrupa’da savunma alanõnda yeni bir düzenleme yapõlmasõ çağrõlarõna ise karşõ çõktõ. Minare resimleri Noel süslerinde Dış Haberler Servisi - Avusturya’da bir gençlik grubu, İsviçre’deki minare yasağõnõ protesto etmek için Noel süslerinde minare resimleri kullanõlmasõ kampanyasõ başlattõ. El Arabiya’nõn haberine göre, Facebook’ta yer alan kampanyaya yoğun destek var. Minare yasağõna karşõ Avrupa İnsan Haklarõ Mahkemesi’ne şikâyet başvurularõ da yapõlmaya başlandõ. Af yasasõ geçersiz sayõldõ. Pakistan Devlet Başkanõ’nõn yolsuzluk dosyalarõ yeniden açõlabilir Zerdari’ninkalkanõdüştüDış Haberler Servisi - Eski Pakis- tan Devlet Başkanõ ve Genelkurmay Başkanõ Pervez Müşerref tarafõndan yürürlüğe konulan ve 8 bin civarõnda- ki eski yetkili hakkõndaki soruşturma dosyalarõnõ rafa kaldõran Ulusal Uz- laşma Emri’nin Yüksek Mahkeme ta- rafõndan geçersiz sayõlmasõ nedeniyle, bu dosyalar yeniden açõlabilecek. Aftan yararlanarak seçilen Devlet Başkanõ Asıf Ali Zerdari’nin doku- nulmazlõğa sahip olmasõna karşõn, es- ki başbakanlardan Navaz Şerif liderli- ğindeki ana muhalefet partisi Pakistan Müslüman Birliği-N, Zerdari ve tüm ka- bine üyelerine “ahlaki sorumluluk gereği” istifa çağrõsõ yaptõ. Pakistan basõnõ da “zengin zümre- yi yargıdan koruduğu” gerekçesiy- le eleştirilen affõn iptal edilmesini olumlu karşõladõ. Zerdari’nin maka- mõndan yapõlan açõklamada ise kara- rõn siyasi olduğu savunularak istifaya gerek olmadõğõ belirtildi. Mali Hesap Sorma Bürosu tarafõndan mahkemeye sunulan raporda, eşi Bena- zir Butto’nun başbakanlõğõ dönemin- deki rüşvet olaylarõ nedeniyle “Bay yüz- de 10” diye anõlmaya başlanan Zerda- ri’nin dünyanõn çeşitli ülkelerindeki mal- varlõklarõnõn değerinin 1.5 milyar dolar ol- duğu kaydedilmişti. Müşerref’in 1999’da darbeyle işbaşõna gelmesinin ardõndan sürgün hayatõ yaşayan Butto - Zerdari çifti 2007 sonunda ülkeye dönmüş, Butto’nun suikasta kurban gitmesi son- rasõnda yapõlan seçimlerde Zerdari, Pa- kistan Halk Partisi’nin lideri olarak devlet başkanlõğõ koltuğuna oturmuştu. ABD’lilere vize verilmiyor ABD’nin İslamabad Büyükelçili- ği’nden bir yetkili ise 135 Amerikalõ as- keri ve sivil yetkilinin vize sorunlarõ ne- deniyle Pakistan’a yönelik milyarlarca dolarlõk askeri ve sivil yardõm prog- ramlarõnõn durmakta olduğunu söyledi. Amerikan gazetelerinde yer alan ha- berlere göre, ABD Büyükelçiliği, 500 ça- lõşanõn sayõsõnõ 800’e çõkarmak istedi, an- cak vize sorunlarõ nedeniyle bu gerçek- leşemedi. ABD’li yetkili, “Artık burada Amerikalıları istemiyorlar, Ameri- kalıların ne yaptığından emin değiller” diye konuştu. Vize süreleri uzatõlmayan veya hiç vize verilmeyenler arasõnda as- keri yetkililer, gizli servis ajanlarõ, alt dü- zey diplomatlar ve kalkõnma uzmanla- rõ olduğu belirtildi. Pakistan Yüksek Mahkemesi, Devlet Başkanı Zerdari ve yüzlerce üst düzey yetkiliyi yolsuzluk soruşturmalarından kurtaran af emrini geçersiz saydı. Muhalefet, adı milyonlarca dolarlık yolsuzluk dosyalarında geçen Zerdari’ye istifa çağrısı yaptı. Karar sevinç gösterilerine yol açtı. ABD YÖNETİMİ FRANSA Karzai’yi devirme planına ret Dış Haberler Servisi - Afganistan’da 20 Ağustos’taki seçimlerde yaygõn yol- suzluk olaylarõnõn ortaya çõkmasõ üze- rine, o dönemde Birleşmiş Milletler’in ülkedeki iki numaralõ ismi olan ABD’li Peter W. Galbraith’in, Devlet Başka- nõ Hamid Karzai’nin yerine başka bir ismin atanmasõ amacõyla bir plan yap- tõğõ ve Beyaz Saray’dan yardõm istedi- ği öne sürüldü. New York Times gazetesinin habe- rinde, BM’yi seçim yolsuzluğunu örtbas etmekle suçlayan Galbraith’in, planõ öğ- renen Karzai yönetiminin tepkisi üzeri- ne ülkeden ayrõlmak zorunda kaldõğõ be- lirtildi. Kâbil’deki ABD Büyükelçili- ği’nden bir sözcü de Galbraith’in, planõ ABD’li yetkililere sunduğunu doğrula- dõ ve planõn reddedildiğini kaydetti. TÜRKİYE’NİN İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ KARNESİ ZAYIF DALLAS (AA) - ABD’de, “Pew Din ve Toplumsal Hayat Foru- mu” tarafõndan yayõmla- nan bir rapora göre, dün- yada dinsel özgürlüklerin en çok kõsõtlandõğõ baskõ- nõn “çok yüksek” olduğu 10 ülke arasõnda Suudi Arabistan, Çin ve İran yer alõrken Türkiye bas- kõnõn “yüksek” olduğu ülkeler arasõnda yer aldõ. Raporda, 198 ülke, kõ- sõtlamalarõn “çok yük- sek”, “yüksek”, “orta” ve “düşük” olmasõna gö- re gruplara ayrõldõ. De- ğerlendirme, “Hükümet Kısıtlamaları Endeksi” ve “Toplumsal Düş- manlık Endeksi” üze- rinden yapõldõ. “Çok yüksek” gru- bunda Özbekistan, Mõsõr, Myanmar, Maldivler, Eritre, Malezya ve Brunei de bulunuyor. Nüfusunun çoğunluğu Budist olan Çin, Müslüman olan Uy- gur Türklerine uyguladõ- ğõ kõsõtlamalardan ötürü listeye girdi. Türkiye’nin yer aldõğõ “yüksek” grubundaki 33 ülke arasõnda Rusya, Yu- nanistan, Bulgaristan, Belarus gibi ülkeler de bulunuyor. Türkiye’nin bu grupta yer almasõnõn gerekçeleri arasõnda, Al- evilerin zorunlu din der- sine tabi tutulmasõ gös- terilirken Malatya’daki Zirve Yayõnevi’nde 2007’de biri Alman 3 Hõristiyanõn öldürülme- sine de değinildi. BROWN’DAN LİVNİ’YE ‘GELEBİLİRSİN’ GÜVENCESİ Dış Haberler Ser- visi - İngiltere Başba- kanõ Gordon Brown, ülkesindeki bir mah- keme tarafõndan, Gaz- ze saldõrõlarõ sõrasõnda savaş suçu işlediği ge- rekçesiyle hakkõnda tu- tuklama emri çõkarõ- lan İsrail muhalefetinin lideri, Kadima partisi başkanõ Tzipi Livni’yi telefonla arayarak “is- tediği zaman” İngil- tere’ye gelebileceğini söyledi. Livni’ye güvence ve- ren Brown, bu tür du- rumlarõn ortaya çõkma- sõna yol açan mevcut yasal prosedürlerin de- ğiştirilmesi için de hare- kete geçeceğini belirtti. Ziyaretini iptal etmişti İngiltere’de bir Ya- hudi kuruluşunun top- lantõsõna katõlmayõ planlayan Livni, hak- kõndaki kararõ öğre- nince, İngiltere’de tu- tuklanacağõ endişesiy- le ziyareti iptal ettiği bildirilmiş, İsrail hü- kümeti de mahkeme kararõna büyük tepki göstermişti. İsrail Dõşişleri Ba- kan Yardõmcõsõ Danny Ayalon da İngiltere’de konuyla ilgili yasal dü- zenleme yapõlmadan hiçbir İsrailli üst düzey yetkilinin bu ülkeyi zi- yaret etmeyeceği uya- rõsõnda bulunmuştu. Çözümyerine birbirlerini suçladõlarDış Haberler Servisi - Yaklaşõk 130 ülkeden lider- ler, yaklaşõk 2 haftadõr süren ve bugün sona erecek Bir- leşmiş Milletler İklim De- ğişikliği Konferansõ’na ka- tõlmak üzere Danimarka’nõn başkenti Kopenhag’a gider- ken, heyetler arasõndaki an- laşmazlõk sonucu görüşme- lerdeki tõkanma aşõlamadõ. Cumhurbaşkanõ Abdul- lah Gül’ün de katõldõğõ zir- vede, küresel bir iklim an- laşmasõ imzalanmasõna yö- nelik umutlar, yerini ülkeler arasõndaki karşõlõklõ suçla- malara bõraktõ. Çin tarafõ, he- yetlerin azgelişmiş ülkelere mali yardõm yapma ve gaz sa- lõmõ hedefleri konusunda “da- ha samimi” olmalarõnõ istedi. ABD Dõşişleri Bakanõ Hil- lary Clinton ise Çin’le sera ga- zõ salõmõnda şeffaflõk konu- sunda ortaya çõkan uzlaşmaz- lõğõn, yeni anlaşmayõ engelle- yebileceğini söyledi. Almanya Başbakanõ Angela Merkel de, “sanayileşmiş ül- kelerin herhangi bir vaadi olmadığını, ABD’nin de is- teksiz olduğunu” belirtti. Konferansta önceki gün ko- nuşma yapan Venezüella Dev- let Başkanõ Hugo Chavez, ge- lişmiş ülkelerin iklim değişili- ğiyle mücadelede siyasi irade ve istekten yoksun olduğunu söyledi. Bolivya Devlet Baş- kanõ Evo Morales de bazõ ço- kuluslu şirketlerin entrikalarõ yüzünden anlaşmaya varma- nõn zor olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanõ Gül, zirvede yaptõğõ konuşmada Türkiye’nin düşük karbon ekonomisine geç- mek yolunda temel altyapõyõ ta- mamlamak için çalõşmalarõnõ sürdürdüğünü kaydeden Gül, “Türkiye, 2012 yeni bir iklim rejimi içinde yer almaya is- teklidir” dedi. İklim Konferansı’nın sona ermesine saatler kala heyetler arasındaki tıkanıklık aşılamadı Dış Haberler Servisi - Fransa, Afga- nistan’da kendileriyle birlikte çalõşan Af- ganlar iltica talebinde bulunduklarõ takdirde kendilerine kolaylõk sağlanacağõnõ açõkla- dõ. Göçten sorumlu Bakan Eric Besson, hü- kümetin, Afganistan’da Fransõz ordusuna yardõmda bulunmuş, tercümanlõk yapmõş ve hayatlarõndan endişe duyduklarõ için baş- vuracak Afganlara, Fransa’ya iltica tale- binde bulunduklarõ takdirde özel muame- le göreceklerini söyledi. Besson, daha önce bazõ Afganlarõn Fransa’dan sõnõr dõşõ edilmesine de deği- nerek, kendileriyle işbirliği yapan Af- ganlara kolaylõk gösterilmesinin, bunun karşõlõğõ olmadõğõnõ savundu. Fransa’da si- vil toplum örgütlerinin yoğun tepkilerine rağmen, 9 Afgan, Paris’ten uçağa bindi- rilip sõnõr dõşõ edilmiş ve Afganistan’a gön- derilmişti. Karar hükümet içinde de tar- tõşmalara yol açtõ. Bu arada, ABD yönetiminin Afganis- tan’a takviye asker gönderme kararõ çer- çevesinde bu ülkeye gidecek 30 bin as- kerden ilk grup Afganistan’a vardõ. Afgan işbirlikçi kayırılacak Kopenhag’da dün de adil bir çözüm isteyen protestocular sokaklardaydı. Venezüella lideri Chavez de zirveyi eleştirenler arasındaydı. (Fotoğraflar: AFP /AP) Kolombiya’da gerilla örgütleri birleşiyor Dış Haberler Servisi - Kolombiya’daki en büyük iki isyancõ örgüt, ülkede ABD’nin desteklediği askeri güçlere karşõ mücadelede güçlerini birleştirme kararõ aldõ. Kolombiya Devrimci Silahlõ Kuvvetleri’nin (FARC), Ulusal Kurtuluş Ordusu ile (ELN) birleşecekleri açõklanarak, “Tek düşmanımız, Kuzey Amerika emperyalizmi ve onun oligarşik uşakları” denildi. Kolombiya’da 45 yõldõr hükümet ile gerillalar arasõnda iç savaş sürüyor. Papandreu bıçak sırtında yürüyor. Zerdari. (Fotoğraf: AP)