Katalog

CMYB C M Y B C İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına İLHAN SELÇUK Yayõn Kurulu: İlhan Selçuk (Başkan), Emre Kongar (Başkan Yardımcısı), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şük- ran Soner, İbrahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsilcisi: Mustafa Balbay Ahmet Rasim Sok. No: 14 Çankaya 06550 An- kara Tel: (0312) 4423050 Faks: (0312) 4423010 İzmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H. Ziya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: (0232) 4411220, Faks: (0232) 4418745 Adana Tem- silcisi: Çetin Yiğenoğlu, İnönü Cd. 5 S. Aksoğan İş H. Kat 1 Tel: (0322) 3631211, Faks: (0322) 3631215 Antalya Temsilcisi: Ahmet Oruçoğlu Cumhuriyet Mey- danõ Yõldõz Ap. B Blok No: 80/5 Tel: (0242) 2480057 Faks: (0242) 2430509 İdare Müdürü: Hüseyin Gürer Mali İşler: Bü- lent Yener Satõş: Fazilet Kuza Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardõmcõsõ: Nazende Pal Tel: (0212) 251 98 74 -75 /251 98 81 -82 Faks: (0212)251 98 68 Re- zervasyon: (0212) 343 72 74 Faks: 212 343 72 53 Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yeni Gün Haber Ajansõ Basõn ve Yayõncõlõk A.Ş, Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2. 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 Yaygõn süreli yayõn Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt İstanbul Dağıtım: YAYSAT Doğan Medya Tesisleri Hoşdere 34850 Esenyurt İstanbul 9 KASIM 2009 İmsak: 5.08 Güneş: 6.37 Öğle: 11.55 İkindi: 14.34 Akşam: 17.01 Yatsõ: 18.22 İstihbarat: Cengiz Yıldırım Ekonomi: Hasan Eriş Dõş Haberler: Özgür Ulusoy Kültür: Celal Üster Spor: Arif Kızıl- yalın Düzeltme: Abdullah Ya- zıcı Bilgi-Belge: Edibe Buğra Genel Yayõn Yönetmeni: İBRAHİM YILDIZ ?Yazõişleri Müdürü: Güray Öz (Sorumlu) ?Miyase İlknur (Ek Yayõnlar) ? Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara ÇÜNKÜ? Amerikan Kültür Derne?i Dil Okullary?nda synyflar, en kysa sürede açylyr, e?itime ba?lamak için uzun süre beklemezsiniz. ÇÜNKÜ? Amerikan Kültür Derne?i Dil Okullary, AVRUPA DYL PORTFOLYOSU?na uyumlu e?itim verir. (AVRUPA DYL PORTFOLYOSU, Avrupa Birli?i?ne üye ülkelerde yabancy dil e?itimini belli bir program içinde standart hale getirmi?, tek ortak yabancy dil ö?retim sistemidir.) ÇÜNKÜ? Devam durumunuz yeterli ise, geçemedi?iniz her kuru, ÜCRETSYZ OLARAK tekrar alabilirsiniz. ÇÜNKÜ? Amerikan Kültür Derne?i Dil Okullary?nda, aldy?ynyz toplam ders sayysynyn % 30?u oranynda ÜCRETSYZ konu?ma dersleri alabilirsiniz. ÇÜNKÜ? Amerikan Kültür Derne?i Dil Okullarynda, % 80 YNDYRYMLY 2.yabancy dil e?itimi alabilirsiniz. ÇÜNKÜ? Amerikan Kültür Derne?i Dil Okullary?nda, ö?rencili?iniz boyunca LATYN DANSLARI, GÜZEL KONU?MA ve DYKSYYON gibi aktiviteleri ÜCRETSYZ ve synyrsyz olarak alabilirsiniz. Yngilizce ö?renin! Dünya ile ayny dili konu?un. Soru ve yanıtlarla domuz gribi D omuz gribi; pandemik influenza A (H1N1) virüsünün neden olduğu domuz, kuş ve insan grip virüslerinin bir karõşõmõ olarak karşõmõza çõkmõş olan yeni grip türü. İlk defa Mart 2009’da Meksika’da insanlar arasõnda görülmeye başlayan grip salgõnõ hõzla dünyaya yayõldõ ve hatõrlanacağõ üzere Dünya Sağlõk Örgütü (DSÖ) 11 Haziran 2009’da pandemi (faz 6) alarmõ verdi. Geçen dönem güney yarõ kürede görülen hastalõk, kõş mevsiminin gelmesiyle birlikte son haftalarda kuzey yarõ kürede yayõlmaya başladõ. Dünya Sağlõk Örgütü’nün verilerine göre 25 Ekim 2009 itibarõyla laboratuvarda doğrulanmõş 440 bin H1N1 vakasõ bulunurken, 5 bin 700 ölüm gerçekleşti. Acaba virüs mutasyona uğrayacak mõ? Aşõlar güvenli mi? Kimler aşõ olmalõ? Nasõl önlemler alõnmalõ? İşte tüm dünyada insanlarõn kafalarõndaki sorular ve bu sorulara verilen yanõtlar.... ? Domuz Gribi nasıl bulaşır? Mevsimsel gripten farklõ değildir. Kişiden kişiye ağõz, burun ve göz yoluyla bulaşõr. Hapşõrõk, öksürük ve hatta tokalaşma yoluyla geçen virüs kişinin solunum sistemini doğ- rudan etkiler. Ateş, öksürük, boğazda yan- ma, vücutta ağrõ, baş ağrõsõ, üşüme, yorgunluk ve halsizlik görülür. Toplu ulaşõm, sportif ve kültürel etkinlikler gibi insan kitlelerinin bir arada olduğu me- kânlarda virüsün yayõlmasõ daha hõzlõ ola- bildiği gibi öpüşmek ve tokalaşmakla virü- sün bir insandan diğerine geçeceğini göz ar- dõ etmemek gerekir. ? Domuz gribine yakalanırsam bu çok mu kötü? Yalnõz domuz gribi değil, bütün griplerde ölümle sonuçlanma riski vardõr. Normal grip vakalarõyla, ani ateş, kas ağrõ- sõ, boğaz ağrõsõ ve kuru öksürük gibi benzeri belirtileri bulunan domuz gribi, bunlarõn dõşõnda, aşõrõ kusmaya ve ishale ne- den olabiliyor. ? Toplumun en risk altında olan kesimleri hangile- ri? H1N1 özellikle as- tõm ve diyabet gibi kro- nik hastalõklarõ bulunan kişilerle, hamile ka- dõnlar açõsõndan son derece tehlikeli kabul edilmektedir. Bugüne kadar 6 aylõktan 24 ya- şõna kadar çocuklarda ve gençlerde en fazla yayõl- dõğõ görülmüştür. Sağlõk çalõşanlarõ ve çocuk bakõcõ- larõ da risk altõndadõr. ? Neden 65 yaşın üzerindeki kişiler için büyük tehdit değil? Hastalõk 65 yaş üzerinde- ki kişilere kolay bulaşma- maktadõr. Bunun 1918’de meydana gelen büyük salgõn ile ilgili olduğu düşünülüyor. 1918’de meydana gelen grip salgõnõndaki virüs bugünkü virüse çok benziyor. O virüs 1950’lere kadar dolaştõğõ için 65 yaş üzerindeki kişilerin kõsmi bağõşõklõk geliştirdiği kabul ediliyor. ? Hangi ilaçlar alın- malıdır? Ateş düşürücü ve ağrõ ke- sici ilaçlar alõnabilir. Belirti- lerin ortaya çõkmasõndan iti- baren 48 saat içinde alõndõğõ takdirde antiviral Tamiflu ve Relenza isimli ilaçlar da H1N1 virüsü üzerinde etki- lidirler. Ancak doktora danõ- şõlmadan bu ilaçlar alõnma- malõdõr. Görülen vakalarõn çoğunda hastalar antiviral kullanmadan iyi- leşmişlerdir. ? Grip belirtileri göstermeden vi- rüs bir başkasına taşınabilir mi? Virüsün bulaşma dönemi, klinik belirtile- rin ortaya çõkmasõndan önceki 24 saattir. Do- layõsõyla teşhis konulduktan sonra hasta ile bir gün önce temasa geçmiş kişilerin de uya- rõlmasõ gerekmektedir. ? Maske kullanılmalı mı? Eğer hasta iseniz kullanmanõz tavsiye edilir. Ancak bu maskelerin tek kullanõmlõk olmasõna ve ağõz ve burunu da kapatacak şe- kilde takõlmasõna özen gösterilmelidir. ? Elleri ne sıklıkla yıkamalı? Mümkün olduğunca en sõk ve en özen- li şekilde ellerin yõkanmasõ gerekmektedir. Tabii bunu bir takõntõ haline getirme- den... Özellikle yemekleri hazõrlamadan ve yemeden önce, lensleri çõkarõp takmadan önce el yõkamak çok önemlidir. El yõka- ma yöntemi de önemlidir: Sõvõ sabunlar ve eğer mümkünse virüslere karşõ koruyucu sabunlar tercih edilmelidir. Yõkanan eller kişiye özel bir havlu ile kurulanmalõdõr. Ev dõşõnda ise kâğõt havlu tercih edin. ? Hastalık ne kadar sürüyor? Hastalõğõn normal seyri bir ila 3 hafta ara- sõnda değişmektedir. Virüsten kaynakla- nan solunumla ilgili sorunlar 5-7 gün sü- rerken şiddetli öksürük ve yorgunluk gibi semptomlarõn geçmesi daha uzun sürmektedir. ? Nasıl önlem almalı? Kişisel hijyene dikkat başta gelmektedir. Okullarda hij- yene, özellikle el hijyenine maksimum önem veril- meli, eller sõk sõk yõkan- malõdõr. Küçük yaş grup- larõnda eğer çocuklarõn sõk sõk ellerini yõkama- larõ sağlanamõyorsa al- kollü el dezenfektan- larõ kullanõlmalõdõr. Okullarda, çocuklarõn bir arada bulunmalarõ- nõn zorunlu olmadõğõ sõnõf dõşõ faaliyetler sõ- nõrlanmalõdõr. Ne kadar çok farklõ gruptan çocuk bir araya getirilirse riskin o kadar artacağõ unutul- mamalõdõr. Okul gezileri sõ- nõrlanmalõdõr. ? İnsan kaç kere domuz gribi geçirebilir? Bir yõl içinde birden fazla do- muz gribi geçirme olanağõ yok; çünkü ilk enfeksiyondan son- ra beden o bağõşõklõğa kendini hazõrlar. ? Hastalıkta ne yapmalı? Hastanõn evde dinlenmesi ve bol sõvõ tüketmesi sağlan- malõ. Belirtiler dikkatle izlen- meli ve gerekirse bir doktor ça- ğõrõlmalõ. Başkalarõna bulaş- masõnõ önlemek için hasta ay- rõ bir odaya alõnmalõ ve en az 7 gün boyunca maske takma- dan odasõna girilmemeli. Kul- landõğõ eşyalar (tabak, bardak, çarşaf, örtü v.s) ayrõlmalõ ve ay- rõ yõkanmalõ. Hastanõn kul- landõğõ sabun da diğer ev hal- kõnõn kullandõğõndan ayrõ tu- tulmalõ. LE MONDE GAZETESİNDEN DERLEYEN: ÖZLEM YÜZAK İlk defa 2009 Mart’õnda Meksika’da görülen domuz gribi ile ilgili merak edilenler... ? Aşılar nasıl üretiliyor? Yeni grip virüsü türleri tespit edildiği zaman, ilaç şirketlerine aşı üretiminde kullanacakları vi- rüsleri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) temin ediyor. Aşı üreticileri öncelikle döllenmiş ta- vuk yumurtalarına ana virüs enjekte ediyor. Bu aşamada farklı virüs türlerinin birbi- rinden ayrı işleme tabi tutul- ması gerekiyor. Daha sonra ise virüs, yumurtanın içindeki embriyo zarının dışında çoğalmaya bırakılıyor. Üç gün sonra da virüs içeren sıvı, yumurtadan ayrıştırılıyor. Sıvının içinde bulunan ve yüksek bulaşıcılık özelliğine sahip olan vi- rüsler öldürülüp, birçok farklı işlemden geçirilerek kullanıma hazır hale getiriliyor. Ardından aşı için hazırlanan farklı virüs tip- leri bir aşı kokteylinde birleştiriliyor. Mevsimsel gripten farklı değil ama.. ? Tek bir aşı mı var? ABD ve Avrupa’da üretilen iki tip aşõ var. Bu iki tip aşõnõn etken maddeleri birbirinden farklõ. Bi- rinde zayõflatõlmõş canlõ virüs var, diğeri ise ölü virüs içeriyor. Aşõlar içerisinde üç önemli mad- de var. Bunlardan birisi, antijen denilen vücutta esas bağõşõklõğõ sağlayacak olan virüsün parça- sõnõ içeren kõsõm. İkinci madde ise ABD’de olmayan ve Avrupa’da olan adjuvan denilen ve aşõnõn bağõşõklõk yapma gücünü arttõran madde. Adjuvanlarõn çok nadir olarak alerjik reaksiyonlara yol açtõğõ, bazõ romatolojik hasta- lõklar gibi istenmeyen yan etkilere yol açtõğõ öne sürülüyor. Bu ne- denle de ABD’de hukuki olarak sorumlu tutulan çok sayõda da- va olduğu için bu maddenin aşõ- lara konulmasõna izin verilmiyor. Avrupa Birliği’nde adjuvanlõ aşõlar yõllardõr uygulanõyor ve ciddi bir yan etki, halihazõrda bil- dirilmiş değil. ? Aşıların yan etkileri var mı? Domuz gribi aşõsõnõn mevsimsel influenzadan daha fazla bir yan etkisi ol- duğu bugüne kadar tespit edilmedi. Ancak aşõ ye- rinde hafif kõzarõklõk, aşõ yerinin hafif ağrõmasõ gi- bi etkileri olabiliyor. Buna karşõlõk ciddi yan etkiler çõkmasõ olasõlõğõ son de- rece düşük ve mevsimsel grip aşõsõnda beklenen yan etki oranõndan daha fazla değil. Ancak dünyada ilk kez böyle büyük bir kitle- sel aşõlama faaliyeti ola- cağõ için milyonda bir ya da daha nadir görülen yan etkilerin de ortaya çõkma olasõlõğõ da ihmal edilmi- yor. Kanser yaptõğõna da- ir söylenceler kesinlikle doğru değil. ? Aşıyı öneriyor musunuz? Aşının faydası, olası yan etkinin yaratacağı zarardan çok daha büyüktür. Yan etki olabileceği endişe- siyle aşı yaptırma- mak büyük hata olur. Aşının alternatifi has- talığa yakalanmaktır. Bunun sonuçları ise daha kötü olabilir. ? Kimler aşı olmalı? 65 yaş altı tüm nüfusun belli bir ön- celik sırasına göre aşılanması gerekmekte- dir. 6 ay - 24 yaş arasındaki kişiler, hami- leler, altta yatan kronik hastalığı olanlar, hastalıkla öncelikli karşılaşabilecek hiz- met grupları ilk olarak aşılanmalı. Erdoğan: ABD’deki aşõ farklõ Ukrayna’da domuz gribinden ölümler nedeniyle sokaklarda bir çok maskeli insan görmek mümkün. Bazıları bunu daha da abartmış görünüyor. (AP) İstanbul Haber Servisi - Başbakan Tayyip Erdoğan, TRT’de yayõmlanan bir programda do- muz gribi aşõsõna ilişkin “ABD’nin kullandığı aşılarda farklı şeyler olduğu, bize gelende farklı şeyler olduğu belirtiliyor. Zorlayıcı ol- mamalıyız. Yan etkileri, faydaları anlatılmalı. Önüne gelen istediği gibi konuşmamalı” diye konuştu. Erdoğan, Sağlõk Bakanõ Recep Akdağ ile konuyla ilgili görüşmelerine dikkat çekerek “Ağırlıklı olarak bu aşının yan etkilerini an- latmasını istemiştim. Her şeyi anlat. Ama an- lattıktan sonra da ‘faydasõ zararõndan daha faz- ladõr’ ilkesinden hareketle, en azından çocuk- larla ilgili ebeveyn istiyorsa aşı yaptırsın.” ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türki- ye’de domuz gribinden yaşamõnõ yitirenlerin sayõsõ 27’ye çõktõ. Aşõya ilişkin tartõşmalar hâlâ sürerken Sağlõk Bakanlõğõ dün yaptõğõ açõklamada çeşitli illerde domuz gribine ya- kalanan 26, 52 ve 60 yaşõndaki üç erkek ile 2 yaşõnda bir kõz çocuğu olmak üzere 4 kişinin daha öldüğünü açõkladõ. Böylece, ölen ço- cuklarõn sayõsõ 8’e, erişkinlerin sayõsõ 13’e, 50 yaşõn üstündeki kişilerin sayõsõ 6’ya çõktõ. 4 KİŞİ DAHA YAŞAMINI YİTİRDİ DOMUZ GRİBİ AŞISININ YAN ETKİLERİNİN ANLATILMASINI İSTEDİ