Katalog

CMYB C M Y B 12 KASIM 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER 7 GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ İrtica Örnekleri “Adalet ve Kalkınma Partisi’nin demokrasi anlayışı, Demokrat Parti iktidarının son yıllarındaki demokrasi anlayışı ile örtüşmeye başladı” demeye kalkarsanız, sözünüzü ağzınıza tıkamak için hazırda bekleyenler hemen ağızlarını açıyorlar. “Vay, sen ihtilal yandaşısın.” Oysa, öyle bir niyeti olmayanlar şu yanıtı bekliyor: “Hayır, öyle bir benzerlik asla yoktur.” Ama, diyemiyorlar. Şimdi önümüzde yeni bir örnek var. Adalet Bakanlığı bir yargıçla bir cumhuriyet savcısının meslekten ihracını istiyor. Nedeni hukuksal. Çünkü 1924 Anayasası değişti. Adalet bakanlarının, Emekli Sandığı Yasası’nın eski 38’inci maddesine göre, görülen lüzum üzerine yargıç ve cumhuriyet savcılarını emekliye sevk etme yetkileri ellerinden alınmış durumda. O nedenle de 1982 Anayasası’na göre sadece istekte bulunabiliyorlar. Bu nedenle de iktidarın görüşlerine aykırı düşen yargıç ve cumhuriyet savcılarının şimdilik görece de olsa siyasete karşı dokunulmazlıkları var. Son dönemdeki irtica örneklerinden biri de bu. “İrtica” sözcüğü yalnız dincilikle sınırlı geri dönüş isteklerini, geri dönücülüğü anlatmıyor. Ben genel anlamda kullanıyorum. (Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Sözlük - Ferit Devellioğlu). Gelelim ikinci irtica örneğine. Yürürlükte olan bir, “Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Yasa”mız var. Yasa, hukuksal sakatlıkları nedeniyle uygulanamadığı için spordaki şiddet de önlenemiyor. Yasanın değiştirilmesi şimdi yeniden gündeme getirildi. Ne hikmetse yasa taslak halinde iken 2003 yılının kasım ayında tartışmaya açılmıştı. 2009’da da aynı ayda değişiklik çalışmaları tartışılıyor. Ben yasa taslağı ile ilk eleştirileri 13 Kasım 2003 günü “Suçlu Yine Medya” başlığı ile bu köşede ele almışım. İkinci yazı da yasanın yürürlüğe girmesinin ardından (25.4.2004) çıkarılan yönetmelikle ilgili olarak 10 Mayıs 2004 günü “Bir Bu Eksikti” başlığıyla yayımlanmış. (Demokrasiye Kitakse - Remzi Kitabevi / Şubat 2005) 7 Kasım 2009’da Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Faruk Nafiz Özak, Emniyet Genel Müdürü Oğuz Kaan Köksal, Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Mahmut Özgener, federasyonun diğer yetkilileri, İçişleri ve Adalet Bakanlığı müsteşarları ile kulüp temsilcileri bir araya gelmişler. Altı maddelik ilkeleri kararlaştırmışlar. Gazete haberlerine göre bu kararlardan biri de şöyle özetlenmiş: “Cezalar sadece olay çıkaran taraftarlara ya da holiganlara değil, beyanat ve yazıları nedeniyle kulüp yöneticilerine, futbolcu ve antrenör ile medya mensuplarına da uygulanacak.” Peki, kararı kim verecek? “Özel yetkilendirilmiş mahkemeler.” Sanırsınız ki anayasanın basın ve ifade özgürlüğünü güvenceye aldığı söylenen maddeleri, gazetelerde çalışan gazetecilerin nasıl ve nerelerde yargılanacağını belirlemiş bir Basın Yasası, televizyon ve radyolar için belirlenmiş yayın ilkelerine aykırılıkları cezalandıracak Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ve suçları tanımlayan bir Türk Ceza Yasası yoktur. Anayasaya aykırı yasa yapmak serbesttir. Söz konusu yasanın taslağında yer alan “17’nci maddenin 2’nci fıkrasında yazılı eylemlerde bulunan gerçek kişilere (yani gazetecilere ve spor yorumcularına O.E.) Sulh Ceza Mahkemesi tarafından ilk seferde üç aydan altı aya kadar hapis, tekerrürü halinde altı aydan bir yıla kadar hapis ve bir milyar liradan beş milyar liraya kadar ağır para cezası verilir” bölümünün neden yasaya konulamadığını sanırım bilmiyorlar. Anayasaya aykırı yayın yasağını yasaya koymalarına karşın uygulanamadığını da görmezden gelmeyi tercih ediyorlar. Yargıya götürülmesi kişisel şikâyete bağlı kimi suçları kamu suçuna dönüştürmeye kalkışıyorlar. Medyadan kurtulmanın yöntemleri her zaman aranmış ama bulunamamıştır. Bu kez de öyle olacaktır. oerinc@cumhuriyet.com.tr Cumhuriyet’in ESTIMA’ya yaptõrdõğõ ‘Ailelerin Geçim Araştõrmasõ’ndan çarpõcõ sonuçlar Yurttaş borca battıİstanbul Haber Servisi - Her iki Türk ailesinden birinin borçlu olduğu belirlendi. Ailelerin geçi- minin her yõl daha da zorlaştõğõ, ai- lelerdeki çalõşan kişi sayõsõnõn ar- tan işsizlik nedeniyle düştüğü, aile- lerin yüzde 54.5’inin borçlu oldu- ğu, ailelerin yüzde 83.5’inin son 5 yõl içinde gelirlerinde olumlu bir gelişmenin yaşanmadõğõ ve ailele- rin yüzde 39’unun ise gelirlerinin azaldõğõ ortaya çõktõ. Cumhuriyet’in ESTIMA Araştõr- ma Şirketi’ne yaptõrdõğõ “Ailelerin Geçim Araştırması” çarpõcõ so- nuçlar ortaya koydu. Araştõrma, Türkiye genelini temsil eden 22 il- de 618’i kadõn, toplam 1204 katõ- lõmcõyla yüz yüze görüşmelerle gerçekleştirildi. Araştõrmaya göre ailelerin yüzde 83.5’inin gelirlerinde son 5 yõl içinde olumlu bir gelişme yaşan- madõ. Katõlõmcõlarõn yüzde 44’ünün “gelirlerinin son 5 yıl içinde değişmediğinin”, yüzde 39.5’inin ise “gelirlerinin azaldı- ğının” belirttiği ankette, “Gelirim arttı” diyenlerin oranõ ise yüzde 15.7’de kaldõ. Araştõrmada her iki aileden biri- nin aylõk gelirinin ise ailenin top- lam giderlerini karşõlamaya yetme- diği sonucuna ulaşõldõ. “Aylık geli- riniz, ailenin toplam giderini karşılamaya yetiyor mu” sorusu- na, katõlõmcõlarõn yüzde 56.5’i “yetmiyor”, yüzde 42.9’u “yetiyor” yanõtõnõ verdi. Borcu borçla kapatıyoruz Katõlõmcõlara yöneltilen “Aile- nizin borcu var mı? Borç tak- siti ödüyor musunuz” sorusuna verilen yanõtlar ise ailelerin her ikisinden birinin borçlu olduğu- nu ortaya koydu. Ka- tõlõmcõlarõn yüzde 54.5’i “Ailemizin borcu var, taksit ödüyoruz”, yüzde 45.1’i de “Ailemizin borcu yok, taksit ödemiyoruz” yanõtõnõ verdi. Araştõrmaya katõlan aileler, kendilerinden son zamanlarda borç isteyenlerin sayõsõnda da artõş olduğunu vur- guladõ. “Borç iste- yenlerde son za- manlarda artış var mı” sorusunu katõ- lõmcõlarõn yüzde 70.5’i “Evet”, yüzde 28.6’sõ “Hayır”, yüzde 0.9’u da “Fik- rim yok” şeklinde cevapladõ. Araştõrma bulgula- rõ, aile içinde işgücü- ne katõlõm oranõn da düştüğünü ortaya koydu. “Ailenizde kaç kişinin çalıştığını belirtir misiniz” sorusuna katõlõmcõlarõn yüzde 68.5’i “1 kişi”, yüzde 21.6’sõ “2 kişi”, yüzde 6.9’u “3 kişi”, yüzde 3’ü ise “4 kişi” ya- nõtõnõ verdi. Araştõrma, aile için- de işgücüne katõlõm ortalamasõ- nõn 1.47 olduğunu ortaya koydu. Araştõrma, ailenin aylõk giderle- rinin karşõlanmasõna ortalama 1.56 kişinin katkõda bulunduğu sonucunu verdi. “Ailenizin ay- lık giderlerinin karşılanması- na kaç kişi katkıda bulunu- yor” sorusuna katõlanlarõn yüz- de 62’si “1 kişi”, yüzde 26’sõ “2 kişi”, yüzde 8.1’i “3 kişi”, yüz- de 4.8’i de “4 kişi ve üzeri” ya- nõtõnõ verdi. Araştõrma, Türkiye gene- lini temsil eden 22 ilde 618’i kadõn, toplam 1204 katõlõmcõyla yüz yüze gö- rüşmelerle gerçekleştiril- di. Araştõrmaya göre her iki aileden birinin aylõk geliri toplam giderlerini karşõlamaya yetmiyor. Bütçe açõğõ borç ya da veresiyeyle kapatõlõyor. Araştõrmaya göre, aileler bütçe- lerindeki açõğõ da en çok aile bü- yüklerinden ya da arkadaşlarõndan borç alarak ve “veresiye” yazdõra- rak gideriyor. “Aylık aile bütçesi- nin açığını nasıl karşılıyorsunuz” sorusuna katõlõmcõlarõn yüzde 48’i “aile büyüklerinden/arkadaşlar- dan borç alarak”, yüzde 29.4’ü de “Veresiye”, yüzde 25.7’si “Banka kredisi”, yüzde 15.8’i “Çalıştığım kurumdan avans çe- kerek”, yüzde 15.4’ü “Aile biri- kimlerimizi bozdurarak”, yüzde 6.1’i “Çek, senet gibi finansal al- ternatiflerle giderleri taksitlen- direrek”, yüzde 4.9’u “Ek iş ya- parak”, yüzde 3.9’u “Kredi kar- tıyla”, yüzde 9.2’si de “Fikrim yok” yanõtõnõ verdi. Ailelerin aylõk gider kalemleri sõralamasõnda ise ilk üç sõrada “Kira gideri”, “Isınma elek- trik, su gideri”, “Taksitler ve borç ödemeleri” yer aldõ. Aile- lerin 100 liralõk gelirlerinin da- ğõlõmõ şöyle: “Ev kirası 30 TL”, “Isınma, elektrik, su 15.1 TL”, “Taksitler ve borç öde- meleri 10.6 TL”, “Okul eğitim giderleri 9.7 TL”, “Mutfak ve beslenme giderleri 7.8 TL”, “Giyim giderleri 7 TL”, “Ço- cukların giderleri 6.2 TL”, “Ulaşım giderleri 4.9 TL”, “Sağlık giderleri 4.3 TL”, “Di- ğer giderler 4.4 TL”. Her aileden bir kişi kazanıyor Tek geçim kaynağı maaş Gelirler kira ve taksitlere gidiyor Anket, Türk ailelerinin yarõsõn- dan fazlasõnõn, kira gibi ek bir gelire sahip olmadõğõnõ, tek dü- zenli gelirinin maaşlarõ olduğunu ortaya koydu. “Ailenizin aylık gelirini düşündüğünüzde, size saydığım düzenli gelir türleri arasında hangilerine sahipsi- niz” sorusuna verilen yanõtlar şöyle: Yüzde 53 “Çalıştığım şirketten maaş alıyorum”, yüz- de 46.6 “Emekli maaşı alıyo- rum”, yüzde 15.3’ü “Aile bü- yüklerinden/çocuklardan aylık mali destek alıyorum”, yüzde 13.9’u “Kira geliri alıyorum”, yüzde 6.7’si “Serbest meslek sahibiyim”, yüzde 6.7’si “Çeşit- li kurumlardan maddi destek alıyorum”, yüzde 3.9’u “Dul/yetim maaşı alıyorum”, yüzde 2.7’si “Hisse senedi ve al- tın gibi yatırım gelirlerim var”, yüzde 2.0’si “Mevduat, bono gibi faiz gelirlerim var”, yüzde 0,2’si “diğer”. Zonguldak’ta korkunç cinayet ZONGULDAK (AA) - Zonguldak’ta, 4 çocuk annesi Yeter T. (34) adlõ kadõnõn cesedi bir kömürlükte parçalara ayrõlmõş olarak bulundu. Yeter T’nin cesedi olay yerindeki incelemelerin ardõndan çuval içinde hastane morguna kaldõrõ- lõrken cesedin baş, kol ve bacaklarõnõn bir bölümü- nün bulunamadõğõ, katil zanlõsõnõn uzuvlarõ göm- müş olabileceği öne sü- rüldü. Kömürlükte motor- lu testere, el testeresi ve balta bulunurken polis olayla ilgili Yeter T’nin eşi Türkiye Taşkömürü Kurumu işçisi Cihangir T’yi (34) gözaltõna aldõ. ‘Dansöz’ düellosu: 2 ölü UŞAK (AA) - Uşak merkeze bağlõ Göğem Göleti yakõnõnda bulunan bir eğlence mekânõna gi- den Durmuş Yõldõrõm (29) ve Ferhat Şentürk (31), dansöze para takmak iste- di. İkili bu sõrada yan ma- sada oturan T.K. ve S.D. ile tartõştõ. Kent merkezin- de dansözlerin kaldõğõ Nur Otel’in önüne sabaha karşõ gelen iki grup, yeni- den tartõşmaya başladõ. Tartõşmanõn kavgaya dö- nüşmesinin ardõndan iki gruptakiler av tüfeği ve tabancalarla birbirine ateş açtõ. Çatõşmada, Yõldõrõm ile Şentürk olay yerinde yaşamõnõ yitirdi. Ağõr ya- ralanan T.K. ve S.D, has- taneye kaldõrõldõ. Almanya’da öldürülen kız SÖKE (AA) - Al- manya’nõn Paderborn şehrinde yaşarken evin- den kaçõrõlan ve cesedi bulunan 8 yaşõndaki Türk kõzõ Kardelen Kõraç’õn ka- til zanlõsõ Türkiye’de yar- gõlanacak. Alman polisi- nin Interpol’le kurduğu bağlantõ sonrasõ Aydõn’õn Didim ilçesindeki araç kontrolünde yakalanan ve çõkarõldõğõ mahkeme tara- fõndan tutuklanan katil zanlõsõ Ali K, 13 Kasõm Cuma günü, hâkim karşõ- sõna çõkacak. Maytaba kızdı, 2 kişiyi bıçakladı DÖRTYOL (AA) - Hatay’õn Dörtyol ilçesin- de evinin önünde maytap patlatõlmasõna sinirlenen Metin K. (40), tartõştõğõ Necati G. (42) ve Sinan B’yi (25) bõçakla yarala- dõ. Alõnan bilgiye göre, Metin K, evinin önünde maytap atõlmasõna sinirle- nerek Adem G. (19) ile tartõştõ. Olay yerinden ay- rõlan Adem G, bir süre sonra babasõ Necati G. ve akrabasõ Sinan B. ile dön- dü. Tartõşmanõn kavgaya dönüşmesi üzerine Metin K, Necati G. ve Sinan B’yi bõçakladõ. Yapay penis üretildi Dış Haberler Servi- si - Bilim insanlarõ yapay organ yapõmõnda dönüm noktasõ olarak görülen bir buluş gerçekleştirdi. Üro- loglardan oluşan bir bilim grubu ‘yapay penis’ üre- terek tavşanlarõn başarõlõ bir şekilde çiftleşmesini sağladõ. Yapay penisin yapõmõnda ‘doku mühen- disliği’ adõ verilen bir tek- nik kullanõldõ. Canlõnõn kendi hücrelerini kullanõp başka bir doku oluşturul- masõ yöntemiyle gerçek- leştirilen yöntem ilk kez tavşanlarda denendi. 6 ton çöp çıktı İstanbul Haber Servisi - Pendik’te bir apartmanõn bodrum ka- tõnda, yurttaşlarõn ihbarõ üzerine zabõta ekiplerin- ce inceleme yapõldõ. Po- lis desteğiyle yapõlan in- celemede evde 6 ton çöp bulundu. Belediyeden yapõlan açõklamada atõk maddelerden paraya çev- rilebilenlerin satõlarak gelirinin ev sahibine ve- rileceği belirtildi. İstanbul Haber Servisi - TMMOB Makina Mühendisleri Odasõ İstanbul Şube Başkanõ İlter Çelik, “Ters istikamette yapılan metrobüs yo- lunun her an olması muhtemel facialara altya- pı oluşturduğuna” dikkat çekti. İstanbul’da önceki gün meydana gelen metro- büs kazasõna ilişkin yazõlõ açõklama yapan Çelik, Merter’deki kazanõn yaptõklarõ uyarõlarda ne ka- dar haklõ olduklarõnõ gösterdiğini vurguladõ. Çe- lik, “Satın alma sırasında yapılan hata ve ku- ral tanımazlık, plansızlık sonucu, benzeri an- cak Türkiye’de görülebilecek, ters istikamette bir metrobüs yolu yapıldı. Bu durum dünkü (önceki gün) kazada olmayan ancak her an ol- ması muhtemel facialara altyapı oluşturmak- tadır. Güzergâhın ters olması kazanın boyutu- nu, riskini artıracak bir durumdur. Güvenlik şeritleri alınarak, metrobüse tahsis edilen yol hem motorlu taşıtlara ayrılan yolu daraltmış, hem de metrobüs yolundaki kaza olasılığını arttırmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İETT yetkilileri Avrupa ülkelerinin minyatür ölçekteki kentlerinde kullanılan demode bir sistemi İstanbul’a uydurmaya çalıştılar” dedi. Katılımcıların yüzde 54.5’i “Ailemizin borcu var, taksit ödüyoruz” dedi. Araştırmaya katılan aileler, kendilerinden son zamanlarda borç isteyenlerin sa- yısında da artış olduğunu vurguladı. “Borç isteyenlerde son zamanlarda artış var mı” sorusunu katılımcıların yüzde 70.5’i “Evet” şeklinde cevapladı. ‘Metrobüs faciaya davetiye çõkarõyor’ MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI