Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 23 AĞUSTOS 2008 CUMARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER AÇI MÜMTAZ SOYSAL Üniversite ve Meslek SINAVLAR, tercihler ve yerleşmelerden sonra orta- ya çıkan tablonun gençlerdeki beklentileri ne ölçüde karşıladığı zamanla belli olacak. Aynı tablonun ülkedeki gereksinimlere ne ölçüde uy- gun düştüğü de. Çünkü üniversite eğitimi ile meslek öğrenimi arasın- da genel olarak “bire üç” diye tanımlanan orana tam ola- rak yaklaşabildiğimiz söylenemez. Bu durumun so- rumluluğunu ortaöğretim sistemindeki dengesizliğe, ailelerin ve gençlerin yanlış değerlendirmelerine yükle- mek de doğru değildir. YÖK düzenlemesinin fakültelerle meslek yüksekokullarını aynı sepete koymasının da ay- nı çarpıklığı sürdürmekteki payı yadsınabilir mi? Gerçi bu konu yalnız Türkiye’ye özgü bir sorun da sa- yılamaz. Bilim ile meslek bilgisi arasındaki çizgi hiçbir yer- de ve hiçbir dönemde açık seçik çizilemedi. Özellikle sos- yal bilimlerde. Ama yine de zaten çok yüksek olan üniversite sayı- sına hemen bütün iller için yenilerinin eklendiği şu günlerde, sorun üzerine özenle eğilmekte yarar var. Ülkenin filanca köşesinde “üniversite açıyoruz” de- menin yerel kamuoyundaki beklentiyi karşılamak ve böy- lece siyasal rant sağlamak ötesinde ne anlamı ve nasıl bir sonucu olabilir? Açılan, gerçek bir üniversite midir, yoksa lise üstün- de öğretim kadrosu bile güçbela sağlanabilecek bir ku- rum mu? Amaç, gençleri aylaklıktan kurtarmak ve pratik yara- rı tartışmalı bir beklentiye sokmaktan mı ibarettir? Doğru olan, acaba mevcut üniversiteleri, ki gerçek an- lamda birer üniversite olup olmadıkları bile belli değil- dir, geliştirmek ve beklentileri o yoldan karşılamak mıydı? Bir ildeki mevcut üniversiteye bağlı meslek yüksekokullarını komşu illere dağıtarak biraz daha ferahlık sağlanamaz mıydı? Yoksa, sorunu bütünüyle yeniden ele almak ve Al- manya’ya ve biraz da Fransa’ya benzer biçimde, üni- versitelerden ayrı ve seçkin bir meslek yüksekokulları sis- temi kurmak mı daha doğrudur? Bu gibi soruları doğru dürüst sormadan, iktidara bağlı bir rektörler çoğunluğu oluşturarak ülke üzerindeki Fethullahçı ipoteği bir de yüksek öğrenim alanına sok- makla varılacak nokta, “çağdaş bir Ortaçağ karanlığı” ya- ratma çelişkisinden başka bir şey olamaz. Artık yeterince donanım ve deneyim kazanmış olması gereken bir toplum; cumhuriyetçi üniversiteleriyle, yüksek yargı kurumlarıyla, görev alanını aydınlık tutmak zorunda olan medyasıyla ve ülke güvenliğinin bu bo- yutuyla da ilgilenmesi gereken ordusuyla böyle bir so- nucu kabullenmesi beklenmemelidir. On yılda on beş milyon genç yarattığı haykırılan bir cumhuriyet seksen beş yılda yetmiş milyon sünepe ya- ratmış olabilir mi? [email protected] PENCERE Terör İzmir’de... PKK terör eylemlerini büyük kentlere taşıdı... PKK’nin merkezi ve temel üsleri Kuzey Irak’ta... Kuzey Irak Amerika işgalinde... Ne demek bu?.. Kuzey Irak’ta Türk askerinin başına çuval ge- çiren Amerikalı işin içinde demek... İzmir, Türkiye’nin en batısında koskoca bir li- man kenti... Bizim gazetenin dünkü manşetinde ne yazı- yordu?.. “Terör İzmir’de...” “Yol kenarında duran otomobildeki bomba patlatıldı: Polis, asker ve sivil 16 yaralı...” Peki, iktidarın patronları ne yapıyorlar?.. Başbakan RTE Kafkasya’ya barış getirip düzen vermek üzerine yurtdışında uç baba uçuyordu... Ne yapacakmış?.. Kafkas İstikrar Platformu oluşturacakmış... Ya da Kafkasya Planlaması?.. Hazret, Amerika ile Rusya’nın itişip takıştığı, et- nikçiliğin kol gezdiği Kafkasya’yı hale yola ko- yacak... Aklı başında biri RTE’ye demez mi ki: - Aslanım, sen şu Kafkasya’yı, Rusya’yı, Gür- cistan’ı, Azerbaycan’ı, Ermenistan’ı, Osetya’yı, Ab- hazya’yı, vb. bir yana bırak da önce kendi ülke- ni düzelt, barışa kavuştur, terörü önle, yurttaş- larının hayatlarını güvenceye bağla... Demek RTE’nin çevresinde aklı başında biri yok... Dün bu köşede AKP’nin CHP ile doğru dürüst bir diyaloğa girmesini önermiştim... AKP’nin tek çıkış yolu bu... Türkiye’yi öyle yarınlar bekliyor ki iktidarla anamuhalefetin ülkenin ulusal çıkarları üzerinde bütünleşmesi gerekiyor... AKP bir başına oynamayı yeğliyorsa, diyecek yok... Yarın ve öbür günlerin bilinmezliklerinde böy- le bir maceraya atılmak kendi bilecekleri iştir... Ama belli ki bölge çok karışacak... Karadeniz barış gölü mü olacak?.. Savaş denizi mi?.. İzmir’de kentin göbeğine bomba yerleştiren te- röre karşı AKP’nin doğru dürüst bir planı var mı?.. B ugün gelinen noktaya bakarak şaşõrmanõn, şoke olmanõn gereği var mõ acaba? Atatürk’ün ölü- münün ardõndan yaşanmaya başlanan süreçlerin birçok açõdan Cum- huriyet Devrimi’ni sonlandõrmayõ amaç- ladõğõ belli değil miydi? Yüzyõllar boyu bu toplumun dokularõna işlemiş dinci ve tutucu zihniyetin birkaç on yõlda sökülüp atõlmasõ nasõl beklenebilirdi ki? Söz ko- nusu zihniyet Cumhuriyetle birlikte tü- müyle yok olmadõ, karanlõklara çekilerek pusuya yatõrõldõ yalnõzca. Cumhuriyetin ilk yõllarõnda zaman zaman bazõ tarikatlar ve cemaatler çevresinde yoğunlaşan dev- rim karşõtõ dinci hareketler de bu yönde önemli veriler sunmaktaydõ. Çok partili yaşama geçişle birlikte ba- zõ siyasal çevrelerin güdümünde toplum içinde yeniden yaygõnlaşmaya ve etkin- leşmeye başlayan dini öğeler Türkiye’de yeni bir dönemin, karşõdevrim sürecinin başladõğõnõn önemli bir göstergesi olarak algõlanmalõdõr. Dolayõsõyla da çok parti- li yaşama geçiş Türk siyasal yaşamõnda gerçek anlamda bir demokratikleşme sü- recinin başlamasõ anlamõna alõnamaz. Eğer öyle olsaydõ, Cumhuriyetin de- ğerlerini yaymak ve yerleştirmek misyo- nu etrafõnda yapõlandõrõlmõş olan örgün (Köy Enstitüleri) ve yaygõn (Halkevleri) eğitim kurumlarõ ortadan kaldõrõlarak yerlerine imam hatipler ve Kuran kursla- rõ açõlmazdõ. Belli bir anlayõştaki eğitim- öğretim kurumlarõ ortadan kaldõrõlõrken tü- müyle ona karşõt bir anlayõşa dayalõ baş- ka bir kurumsal yapõlanmaya gidiliyordu. Bu, tam anlamõyla bir sistemsel dönüşü- mü ve değişimi ifade etmekteydi. O günlerden bu günlere gelineceği de açõktõ. Atõlan hiçbir adõm rastlantõsal de- ğildi. Son derece sistemli ve süreğen bir gidiş söz konusuydu. Bugün üniversite- lerde yaşanan rektör atamalarõnõ da hiç te- reddüt etmeden aynõ projenin bir parçasõ olarak görmek gerekiyor. Üniversitelerde türban yasağõ uygula- masõnõn sürmesini isteyen rektörlerin gö- revleri yenilenmezken, Atatürk ilkeleri- ne ve Cumhuriyetin değerlerine bağlõ öğretim üyelerine, diğer pek çok olumlu kriter hiçe sayõlarak, akademik ve idari li- yakat tümüyle göz ardõ edilerek rektörlük yapma şansõ tanõnmadõ. Bütün bunlar rastlantõ olmayõp her bir parça diğeriyle bütünleşen kapsamlõ bir projenin kon- jonktürel olarak dağõtõlmõş kesitleridir. 1980 askeri darbesi 1960 askeri müdahalesiyle bir süre ke- sintiye uğrayan sürecin, 1970’li yõllarda üniversite gençliği arasõnda başlatõlan gerginlik ortamõyla yeniden harekete ge- çirilerek gençlerin şiddet ve eylem alanõ- na yönlendirilmesi başka bir kulvardaki gidişat için istenilen kamuflajõ oluştur- muştu. 1980 askeri darbesiyle gelen bas- kõ ortamõ ve hemen arkasõndan başlatõlan neo-liberal politikalarla toplum bir uyu- şukluk ortamõna sürüklenirken bir kesim vardõ ki, yurtiçinde ve yurtdõşõnda uygu- lanan din ağõrlõklõ eğitimle yeni bir alan yaratarak geliyordu. Bu kesimin yeral- tõndan yerüstüne çõkmasõ ise topluma empoze edilen sözde demokratik ve söz- de özgürlükçü yönelimlerin de desteğiy- le gerçekleşmişti. Ve gelinen nokta bugün Adalet ve Kalkõnma Partisi’nin başak- törlüğünde hõzla gerçekleştirilmeye çalõ- şõlan geriye doğru değişim ve dönüşüm projesidir. Hayal dünyasında olanlar Daha ilginç olanõ ise aydõnlarõmõzõn önemli bir kesiminin demokratikliği sa- vunmak, özgürlükçü olmak adõna bütün bu gidişe bilinçlice ya da bilinçsizce destek vermesidir. Avrupa fonlarõndan ve Amerika’dan parasal çõkar sağlayan ba- zõ entelektüel çevreler bu projenin bilin- çli destekçiliğini yaparken asõl tehdit, ne- reye gitmekte olduğunu bilmeyerek bi- linçsizce bir kõsõr döngü içerisinde oradan oraya savrulan aydõnlarõmõz ve akade- misyenlerimizdir. İlginç olan ise bunu sol- culuk adõna, demokratik özgürlükler adõ- na, çeşitlilik adõna akõl almaz bir hayal dünyasõ içerisinde yapõyor olmalarõdõr. Zaman geçiyor Uyanmanõn zamanõ geldi artõk. Şöyle bir silkinip düşüncelerimizi, ideallerimizi, hedeflerimizi yeniden gözden geçirmenin zamanõ geldi de geçiyor bile. Sorun ba- şörtüsü sorunu değil, sorun üniversite so- runu, rektör atamalarõ sorunu da değil. So- run rejim sorunu. Birileri, bizleri çağdaş dünyanõn ay- dõnlõğõndan alõp kendi karanlõk dünyala- rõna sürüklemeye çalõşõyorlar. Nur Ver- gin’in çok doğru biçimde dile getirdiği üzere ithal dini yönelimlerle toplum, ya- bancõsõ olduğu bir yerlere doğru sürükle- niyor. Kendisine yabancõ olan, kendisinin ol- mayan bir yerlere sürüklendiği içindir ki içerisinde bulunduğu durumun korkun- çluğunun farkõnda bile değil. Bu, Cumhuriyetle birlikte başlatõlmõş olan aydõnlanma döneminin sonlandõrõl- masõ demektir. Bu, M. Kemal Atatürk’ün hedef gösterdiği çağdaşlaşma sürecinin durdurulmasõ anlamõna gelmektedir. Ge- tirilmek istenilen rejim için önce simge- sel düzeyde bir meşruiyet ortamõ sağla- nacak, ardõndan da asõl yapõsal süreçlerin oluşturulmasõna geçilecektir. İktidar partisinin son günlerdeki bütün ataklarõ ise Batõlõ emperyalist güçlerin de desteğiyle bu geri dönüşüm projesini bir an önce tamamõna erdirmektir. Ama bu- rada gözden kaçõrõlmamasõ gereken önem- li bir nokta şudur ki, bu geri dönüşüm pro- jesi hiçbir zaman eskiye tam olarak dönüş olmayacaktõr. Çünkü şimdi bu projenin ar- kasõnda Batõ emperyalizmi ve onlarõn öncelikli istekleri var. O da Türkiye’yi kendi köklerinden uzaklaştõrarak, dõştan dayatma dini, etnik, kültürel birtakõm öğelerle donatarak kimliksizleştirmek, uydulaştõrmak ve de bağõmlõ hale getir- mektir. Bir Geriye Doğru Dönüşüm ve Değişim Projesi Prof. Dr. Nazife GÜNGÖR Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi İktidar partisinin son günlerdeki bütün ataklarõ ise Batõlõ emperyalist güçlerin de desteğiyle bu geri dönüşüm projesini bir an önce tamamõna erdirmektir. Ama burada gözden kaçõrõlmamasõ gereken önemli bir nokta şudur ki, bu geri dönüşüm projesi hiçbir zaman eskiye tam olarak dönüş olmayacaktõr. Çünkü şimdi bu projenin arkasõnda Batõ emperyalizmi ve onlarõn öncelikli istekleri var.