Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 HAZİRAN 2008 CUMA 10 O I S H A o l i ı r i l j i i î i l \ [email protected] KAVŞAK ÖZGEN ACAR Ankara, Başkentlerin Başkenti mi? 16 Kasım'da, ABD'nin Ankara Bü- yükelçiliği'ne James Jeffrey'nin (JJ) atanmasının söz konusu olduğunu yazmıştık. Yazımızın son cümlesi şöy- leydi: "Ağustos'u bekleyip Jeffrey'nin eski evinin bulunduğu Paris Cadde- si'nden, büyükelçilik ikametinin ol- duğu Iran Caddesi'ne gelip geleme- yeceğini göreceğiz." Kongre'de atamanın onaylanma- sında bir engelleme ile karşılaşmaz- sa, Jeffrey'nin yaz sonunda Ankara'da göreve başlaması kesin. Bu atamanın yalnız TC-ABD ilişkileri açısından de- ğil, Ortadoğu barış süreci için de önem taşıyacağına inanıyoruz. Isterseniz, JJ'yi kısaca tanıyalım. JJ, asker kökenli bir diplomat. 1969-76 yılları arasında Al- manya ile Vietnam'da ABD ordusunda piyade olarak görev yaptıktan sonra Dış- işleri Bakanlığı'na geçti. Bill Clinton'ın döneminde Ankara'daki Büyükelçiler Mark Paris ve Robert Pe- arson'ın yanında "2. Adam" sorumluluğunu 1999-2002 yılları arasında yüklendiğin- de yakından tanıdım. JJ, 3. kez Ankara'ya geliyor. llk kez 1985-87'de görev yap- mıştı. Incirlik Üssü'nün civ- civli günlerinde asker-dip- lomat şapkaları ile Adana Başkonsolosluğu'nu da yü- rütmüştü. Türkçe biliyor. Ankara'dan Tiran'a ilk kez büyükelçi atanmıştı. JJ, ABD tarihine "Borçla savaşyapan başkan" olarak geçen George V. Bush'un Irak'ı işgal etmesinden son- ra, 2005 ortalarına değin Bağdat'ta "2. Adam" olarak görev yaptı. Oradaki başansı ile Dışişleri Bakanı Condo- leezza Rice'ın sağ kolu ola- rak "Iran" da dahil "Yakın- doğu Işleri Müsteşar Yar- dımcısı" koltuğuna oturtuldu. On ay önce de Başkan'ın "Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcılığı" görevine getirilmişti. Bize göre bu atama, JJ'yi yalnız An- kara Büyükelçisi yapmakla kalmıyor. Pergelin sivri ucunu Ankara'ya koyup öteki ucuyla Tahran'dan başlayıp Şam'a kadar uzanan bir yay çizelim. Yayın içinde kalan ve Türkiye'nin üç komşusu Iran-lrak-Suriye'nin oluş- turduğu "terör hilaline" de "dolaylı bü- yükelçi" olarak geliyor. Bir başka de- yimle JJ, bölgedeki "başkentlerin başkenti" konumuna getirilecek An- kara'ya sanki "bölge büyükelçisi" gi- bi atanıyor. Kimi büyükelçi vardır, siyasa oluş- turmakta başkentini etkiler; kimi bü- yükelçi vardır, başkentten gelen yan- lış talimata bile "baş üstüne" der. Anımsarsınız Büyükelçi Mark Pa- ris döneminde TC-ABD ilişkileri do- ruğa çıkmış, Amerika tarihinde ilk Jeffrey. Türkoğlu. A. Silliman. kez bir ABD Başkanı bir yabancı ül- kede, -Türkiye'de- 5.5 gün kalma re- koru kırmıştı. Ardından gelen Robert Pearson'ı, Bush-Cneney ikilisinin şahinleri Irak'a müdahale muhtıra- sında güç durumda bırakınca Anka- ra-Vaşington arasında ipler kopmuş- tu. Bunun üzerine 5 numaralı şahin Erik Edelman Ankara'ya "birsömür- ge valisi" havasında gelmiş, işleri büsbütün karıştırdıktan sonra Penta- gon'un 3. koltuğuna geri dönmüştü. Bakû'dan yardımcısı ile "ikili" olarak Ankara'ya gelen bugünkü büyükelçi Ross Vilson ise kopan ipleri yeniden bağlama yolunda adımlar atmıştı. Bu adımlarda kuşkusuz karargâhtaki JJ'nin önemli katkısı da göz ardı edilemez. JJ'nin yanına "2. Adam" olarak, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs da dahil olmak üzere Güneydoğu Avrupa Işleri Müdür Yardımcısı Do- uglas A. Silliman geliyor. Silliman'ın şu anda ve An- kara'da dosyalarının en önemlisi hiç kuşkusuz "Kıbns sorunu" dur. ABD, Ankara'ya bir Hı- ristiyan büyükelçi atamışsa yardımcısının Yahudi, ya da bir Yahudi atamışsa yar- dımcısının Hıristiyan olma- sına özen gösterir. Bu kur- gu ABD'nin, TC-lsrail ilişki- lerinde "katalizör (kolaylaş- tırıcı)" rolünün bir gereğidir. Yeni gelecek 2 numaranın bu rolü oynarken, Ürdün'de 2002'deki görevinin CIA'nın "Istesyon Şefi" olduğunu da anımsayalım. Iki numaranın Ankara'nın "kolaylaştmcı" olarak yüklendiği Suriye- Israil görüşmelerine de kat- kısı beklenebilir. Türkiye'de de ABD si- yasa yapımına koşut bir yapılanma gözleniyor. Or- tadoğu ülkesi Türkiye'nin sekiz aydır Dışişleri Ba- kanlığı'nda Ortadoğu Ge- nel Müdürlük koltuğu boştu. Ür- dün'deki Büyükelçi eski sözcü Hü- seyin Demiröz bu göreve getirildi. Vaşington'da "2. Adam" sorumlulu- ğunu da yüklenmiş olan Demiröz'ün, JJ ile yoğun "diyaloglan" şaşırtıcı ol- mayacak. Ayrıca Iran'da başarılı bü- yükelçilik yapan Gürcan Türkoğ- lu'nun da Cumhurbaşkanı'nın dış siyasa danışmanlığını yüklendiği unu- tulmamalı. Böylece dış siyasada Ab- dullah Gül'ün etkisi sürecek de- mektir. ABD Büyükelçisi'nin konutunun Iran Caddesi'nde olduğunu söyle- miştik. Bakalım JJ, Iran Caddesi'nden her gün gide gele şimdi Suriye-lsrail benzeri bir ABD-lran görüşmelerini An- kara'nın şemsiyesi altında gündeme getirebilecek mi? Barış, Ankara'da Iran Caddesi'nden geçebilecek mi? ABD Laikliği Öne mi Çıkartıyor? Başkentin diplomatik "cocktail (ho- roz kuyruğu)" kulislerinde, "Bayram değii seyran değil, Dışişleri Bakanı Ali Babacan neden ABD'ye gitti? Neden programının iki gününün içeriği açık- lanmadı?" gibi sorular soruluyor. Babacan'ın dünkü programında Enerji Bakanı Samuel Bodman ve Hazine Bakanı Henry Paulson ile gö- rüşmeleri vardı. Ayrıca Başkan Yar- dımcısı Cheney ve Rice ile de görü- şecekti. Babacan'ın çantasındaki konular arasında, Irak petrolüne TC'nin de ya- tırımla katılması, bu ülkenin petrol ve doğalgazının Türkiye üzerinden Av- rupa'ya taşınması, PKK'ye yönelik ola- rak şimdiye değin yapılan sınır ötesi harekâtın değerlendirilmesi ve gele- ceğe yönelik planlamalar yer alıyordu. Babacan, iki ülke arasında 50 yıldır değişmeyen Kıbrıs sorunundaki son amacını, "Kıbns müzakereleri bu kez de başansız olursa bunun sonuçlan ol- malı" sözleri ile açıkladı. Suriye-lsra- il görüşmeleri ile Ankara'yı ABD için başkentlerin tarafsız başkenti konu- muna yükseltecek siyasal oluşum da gündemde. Kasım seçiminde ABD Kongresi'nde demokratlann sayısının artacak olmasının "Ermeni tasansı" ile ilişkilere gölge düşmesi olasılığı da bir başka gündem maddesi. Babacan'ın iki günlük programının açıklanmayışı ise kulislerde çeşitli varsayımlarla yorumlanıyor. Kimile- rine göre Babacan, AKP'nin Anaya- sa Mahkemesi'ndeki konumuna res- mi kurumlar dışında destek arayışla- rında bulunacak. Elimizde bu konuda geçerli veriler olmadığı için, basında- ki haberlerden yararlanmaya çalıştık. örneğin, salı günü Akşam gazetesi- nin 1. sayfasında "Bush ve Rice, AKP'nin kapatılrnasına karşı" başlığını gördükten sonra haberin devamı için 11. sayfayı açtığımızda haberde bu kez "Kapatma ABD'nin pek umurun- da değil" başlığını görünce şaşırdık! Birinci elden bir habere, Cumhuri- yet'te Vashington Muhabirimiz El- çin Poyrazlar'ın, Türk eşi Zeyno Baran ile Istanbul'da evlenen ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa'dan So- rumlu Müsteşar Yardımcısı Matthevv Bryza ile görüşmesinden ulaştık. Kısa bir süre önce "laiklik" kavramını önemsemeyip "AKP" yanlısı demeç- ler veren Bryza'nın ağız değiştirdiği- ni Poyrazlar da görmüş olacak ki AKP'nin kapatılrnasına yönelik dü- şüncesini sorduğunda, şu yanıtı aldı- ğını okuduk: "öncelikle bazı konularda tamfsız ol- madığımızı söylemeliyim. örneğin Türkiye'de Mustafa Kemal Ata- türk'ün döneminden bu yana süre- gelen laiklik ve hukukun üstünlüğünü kucaklayan demokrasi geleneği ko- nusunda tarafsız değiliz. Bu ilkelere bü- yük değer veriyor ve bunlan aramız- daki ortaklığın temeli olarak görüyoruz. Bu ilkelere zarar verecek herhangi bir şeyin olduğunu düşünmüyoruz. So- nuçta demokrasi, seçmenlerin ülkenin geleceğini beliriemesi anlamına gelir. (....) Din ve devletin birbirinden aynl- ması bağlamında, biz laikliği 'din öz- gürlüğü ve dinden özgüriük' olarak gö- rüyoruz. Türkiye ile çalışanlar, Türiti- ye'yi sevenler ve tarihini iyi bilenler de- mokrasi ve hukukun üstünlüğünün ya- nı sıra laikliğin temel önemini her za- man takdir ediyor." Demokratların siyahi Barack Hü- seyin Obama'nın başkan adaylığı kesinleşti. Barack'ın dış siyasa da- nışmanı ve Bryza'dan önce aynı kol- tukta oturan Richard Burt, 'Ya bi- zimlesin ya onlarlasın' siyasasını bı- rakıp yerine Türkiye 'yi danışılan bir ül- ke olarak göreceğiz" açıklamasını yaptı. Cumhuriyetçilerin adayı John McCain'in danışmanı Philip Gor- don ise bir konuşmasında 'Türkiye ile iyi ilişkilerin yeniden güçlendirilmesi öncelikli konumuz olacak. Türkiye'yiyi- tirmeyi göze alamayız" dedi. Hangisi başkan olursa olsun JJ'nin Ankara'ya bu bilinçle atandığı şu günlerde Babacan'ın ABD ziyaretin- de "AKP'nin geleceğine yönelik birikir- cik" sezinleniyordu. ABD, Irak'ta 50 üs istiyor Independent gazetesi, yürütülen gizli görüşmelerde, ABD'nin Irak'ta 50 askeri üs, Irak hava sahasmm denetimi ve Iraklıları tutuklama yetkisi istediğini yazdı Dış Haberler Servisi - ABD, Irak'ta 50 askeri üs, Irak hava sahasının de- netimi ve tüm Amerikan askerleri ile orduya çalışanlar için yasal dokunul- mazlık istiyor. ABD ile Irak arasında imzalanması beklenen Kuvvetler Statüsü Anlaş- ması (SOFA) için Bağdat'ta yürütülen gizli görüşmelerden sızan bilgilere göre, anlaşma Amerikan birliklerinin Irak'ta kalıcı olmasını sağlayacak. Ingiltere'de yayımlanan Indepen- dent gazetesinin haberine göre, SOFA anlaşmasıyla, Amerikan birlikleri, Bağdat yönetiıminden izin almadan Irak'ta askeri operasyonlar yürütebi- lecek ve Iraklıiları tutuklayabilecek. ABD yönetiıminden daha önce ya- pılan açıklamal arda, Irak'taki Ameri- kan askeri varhğını kalıcı hale getir- meyi hedeflernedikleri belirtilmişti. Ancak özellikle Iraklı gözlemciler, bu açıklamalanın taktik amaçh oldu- ğunu, anlaşma ııın sonuçlandırılması yaklaştıkça gerçek niyetlerin ortaya çıktığı yorumunu yapıyorlar. Irak'ta sonu belirsiz bir çatışma or- tamı yaratmasından endişe edilen an- laşmanın, ABD'de de siyasi sorunla- ra yol açabileceği belirtiliyor. Görev süresi kasımda bitecek olan ABD Başkanı George Bush, anlaşmanın ge- lecek ay sonuna kadar imzalanmasını istiyor. Anlaşmaya vanlırsa, Demokrat Par- ti'den başkan adaylığı kesinleşen ve başkan seçilmesi halinde Irak'tan çe- kilme vaadinde bulunan Barack Oba- ma zor durumda kalacak. Anlaşma Irak'ta ülkenin egemenli- ğine indirilmiş bir darbe olarak nite- lendirilirken, bölgede de tepki çekiyor. Iran'm dini lideri Ali Ekber Haşimi Rafsancani önceki gün yaptığı açık- lamada, SOFA'nm Irak'ta Amerikan işgalini kalıcı hale getireceğini söyle- yerek "Bu anlaşma Iraklıları Ame- rikalıların kölesi yapacak" dedi. Yakıt fiyatlarına protesto Hindistan'da hükümetin bir yıl içinde petrol ve yakıt Hyatlarını ikinci kez arttırma kararına tepki gösteren binlerce kişi, dün çeşitli kentlerde düzenledikleri gösterilerle hükümeti protesto etti. kumünist partilerin oluşturduğu Sol Cephe'nin çağrısıyla bir araya gelen göstericiler, Başbakan Manmohan Singh aleyhine slogan attı ve hükümeti simgeleyen kuklaları yaktı. Sol Cephe'nin düzenlediği grev nedeniyle ülkedeki üç eyalette birçok dükkân, okul ve işyeri kapatıldı, toplu ulaşım araçlarının faaliyetleri yavaşladı, birçok fabrikada da üretim durduruldu. (Fotoğraf: AFP) SÎVÎLLER KATLEDÎLMÎŞTÎ Hadisa 'da 6. askerde aklandı Dış Haberler Servisi - Irak'ta 2005 yüında 24 sivilin katledildiği Hadisa katliammdan sorumlu tutulan bir ABD askeri daha, çıka- nldığı askeri mahkeme tarafindan aklandı. Böylece, olaydan sorumlu tutulan 8 askerin 6'sı aklanmış oldu. Kaliforniya'da Pendleton Kampı'nda 28 Mayıs'ta başlayan davada, askeri mahkeme, yalan söylemeic ve adaletin işleyişini engel- lemekle suçlanan Tegmen Andrew Gray- son'ı (27) suçsuz buldu. Hadisa köyündeki olay, 19 Kasım 2005'te bir Amerikan aske- rinin devriye gezerken yol kenanna yerleş- tirilen bombanın patlaması sonucu ölümüy- le başlamıştı. Askerlerin avukatlanna göre, sivillerin evlerine saklanan direnişçiler ateş açmaya başlamış ve komutanlığın belirlemiş olduğu ateş açma kurallarına uygun bir ça- tışma çıkmıştı. Iddia makamıysa ortada di- renişçi falan olmadığı ve askerlerin ölen ar- kadaşlannın intikamını almak için 3 saat bo- yunca katliam yaptığı görüşünü savunuyor- du. Hatta mahalleye yaklaşan bir taksinin içindeki 5 kişiyi de öldürmüşlerdi. Ölenler- den 10'u kadın ve çocuktu. A ^ ^ 1979 havada tüy havada kuş havada kuş soluğu kokusu hava leylâk ve tomurcuk kokuyor ne anlar acılardan/güzel haziran ne anlar güzel bahar! CHP Gençlik Kollan Genel Sekreterirniz, dostumuz, yoldaşımız ERSİN ÇIT.DIR ı kaybettik. Eşitlik ve özgürlük mücadelesi için yaşamıştı Ersin, bu yolda veda etti hayata. Seni çok özleyeceğhc. CHP Bakırköy llçe GençUk Kolu havada tüy havada kuş havada kuş soluğu kokusu hava leylâk ve tomurcuk kokuyor ne anlar acılardan/güzel haziran ne anlar güzel bahar! CHP Gençlik Kolları Genel Sekreterirniz, dostumuz, yoldaşımız ERSİN ÇILDIR kaybettik. Eşitlik ve özgürlük mücadelesi için yaşamıştı Ersin, bu yolda veda etti hayata. Seni çok özleyeceğiz. CHP tstanbul ll Gençlik Kolları Elmek: [email protected] Faks: 0312. 442 79 90 GAYE ESLEN OZERKAN a veda mektubu Sevgili Gaye, Bize bu son verdiğin A4 notlardan bir şey anlamadık. Şimdi kimden ders notu fotokopisi bulacağız, hangi soruya nasıl cevap vereceğiz? Seni hiç unutmayacağız... BU 1E92 mezunları: Alemdar, Aytaç, Başyurt, Doğukargın, Edis, Meriç Aileleri 68'İN 40. YILINDA TAM BAĞIMSIZ TÜRKİYE İÇİN BİRLİĞ1 VAKFI Emperyalizme, faşizme ve gericiliğe karşı birlik, dayanışma ve mücadele yemeğinde buluşalım. 2008 YAZ BULUŞMASI GELENEKSEL 68'LİLER DAYANIŞMA YEMEĞİ 08 Haziran 2008 Açılış Konuşması: Vakıf Başkanı Sönmez TARGAN Sunuş Konuşması: Orhan BURSALI Yemek Müziği: Ismail KAYA - Viyolonsel, Ozan Nabi AKIN - Keman Özcan AK - Gitar, Feride GÜLHAN ve sürpriz sanatçılar Tarih : 08 Haziran 2008 Pazar Saat: 19.00 Yer : Armada Oteli - Ahırkapı Restoran Adres : Cankurtaran Çıkışı Sahil Yolu Eminönü-Ist. lletişim : 0532 325 85 90 - 0532 204 80 29 0536 208 06 48 - 0532 414 10 68 Yerimiz sınırlı olduğu için lütfen yer ayırtınız. NOT: Saal 14.00 - 18.00 arasında bir başka salonda 68'liler Birliği Vakfı Danışma Kurulu Toplantısı yapılacaktır. Toplantı izlenmeye açıktır.