Katalog

4 HAZİRAN 2008 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA ekonoml@cumhuriyet.com.tr 13 TÜSÎAD'ın büyüme raporuna göre Türkiye'nin uzun dönemli büyüme oranında düşüş eğilimi söz konusu Üretmemek işsizlik getirdi ANKARA/İSTANBUL (Cumhuriyet) - Türk Sa- nayicileri ve Işadamlan Derneği (TÜİSAD) Yöne- tim Kurulu Üyesi Ali Ki- bar, üretim kapasitesinin geliştirilmesinde yaşanan sorunlann, cari açığı artır- masınm yanmda istihdam yaratmaya ve enflasyonla mücadeleye sekte vurdu- ğunu dile getirdi. Kibar, büyümenin büyük bir ağır- lıkla yatınmlar yoluyla sağ- lanmasının, iş gücü ve ve- rimlilik artışının ise ol- dukça yetersiz olmasınm • Kibar, salt fiziki yatınm faaliyeti ile yüksek büyüme performansının sürdürülebilirliğinin mümkün olmadığını dile getirdi. sürdürülebilir büyümenin önünde engel oluşturdu- ğunu söyledi. TÜSÎAD ve Merkez Bankası'nın ortaklaşa ha- zırladığı "Türkiye Eko- nomisinde Büyüme Di- namikleri Raporu"nu de- ğerlendiren Ali Kibar, Tür- kiye ekonomisinin son 20 yıldaki ortalama potansiyel büyüme hızmın yüzde 4 olarak tespit edildiğini be- lirterek bunun vasat bir performansa işaret ettiğini aktardı. Rapora göre, Türkiye ekonomisi, 1950 sonrası en yüksek büyüme hızla- rından birine 2002-2007 yıllan arasında ulaştı. An- cak Türkiye'nin uzun dö- nemli büyüme oranında ise sürekli bir düşüş eğilimi gö- rülüyor. Büyüme oranın- daki zayıflık ile nüfus ora- nındaki yüksek artış dik- kate ahndığında Türkiye ekonomisinde sağlanan uzun dönemli refah artışı- nın sınırlı düzeyde kaldığı görüldü. Raporda, 1980-2007 yıl- lan arasında yıllık ortalama yüzde 4.5 artan sermaye bi- rikim hızının Türkiye'nin uygulamış olduğu politi- kalarm gelişmiş ülkeleri yakalama ve kalkınma açı- larından yetersiz olduğuna dikkat çekildi. İSTİHDAMDA TEHLİKE SİNYALİ Ekonominin yavaşlamasıy- la birlikte hizmet sektörünün istihdam yaratma gücünü yi- tirdiğini belirten TÜSÎAD, "Bu gelişme, tarım dışı sek- törlerde yaratılabilecek top- lam istihdam açısından teh- like sinyalidir" değerlendir- mesini yaptı. TÜSÎAD, TÜÎK'in açıkla- dığı tarafından açıklanan Ha- nehalkı îşgücü Anketi 2008 Ocak-Şubat-Mart dönemi so- nuçlanyla ilgili bir açıklama yaptı. Türkiye genelinde işgü- cüne katıhmın sınırlı olduğu kaydedilen açıklamada şu gö- rüşlere yer verildi: "Erkek- lerde, işgücüne katılım ora- nı yüzde 69.6 ile sabit kalır- ken kadınlarda yüzde 23.4'ten yüzde 22.8'e gerile- nıişlir. Ekonomik yavaşlama, öncelikle kadınlarm işgücü piyasasından çıkmasına ne- den olmaktadır." TOBB'UN CARİ AÇIK, ÎSTÎHDAM VE BÜYÜME FORMÜLÜ: 'Ekonomiksorunlann çö'zümü Japonya'da' F1RAT KOZOK ANKARA - TOBB Başkanı Rifat Hisarcık- lıoğlu, Türkiye'nin dün- yanm en büyük ikinci eko- nomisine sahip olan Ja- ponya'ya ihracatının 1988'den bu yana hiç art- madığını, hatta geriledi- ğini söyledi. Japon yatı- nmlarının Türkiye'nin en temel 3 sorunu olan cari açık, istihdam ve sürdü- rülebilir yüksek büyüme- de kullanılabileceğini be- lirten Hisarcıklıoğlu, Cumhurbaşkanı Abdul- lah Gül'ün Japonya gezisi sırasında bu ülkenin ya- bancı yatırımlannı yöne- ten 6 büyük şirketle gö- rüşeceklerini söyledi. Hi- sarcıklıoğlu, Cumhurbaş- kanı Gül'ün 80 işadamı ile birlikte gerçekleştirdiği Japonya gezisi konusunda bir grup gazeteciyle soh- GAZİANTEP'E YENİ KREDİ HATTI BEKİR ŞAHİN GAZtANTEP - Türkiye'nin son 5-6 yıl içinde ekonomide önemli aşamalar kay- dettiğini belirten Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ulrich Zachau, Dünya Banka- sı-Türkiye ortakhk stratejisinin önümüzdeki 4 yılı kapsayacağını açıkladı. Gaziantep'te çeşitli kûruluşlan ziyaret eden Zachau, ye- ni bir kredi hattı açılacağını belirterek şunlan söyledi: "Önümüzdeki 3-4 yü içinde Türk bankaları da Gaziantep'teki işletmelere, bu kredi hattından sağla- nacak finansmanı sağlayacaktır" dedi. bet toplantısı düzenledi. Japonya'nın yalnızca 2007'de73milyardolar- lık yurtdışı yatınmı yap- tığını belirten Hisarcıklı- oğlu, "Türkiye'ye gelen yabancı yatırım artıyor aıııa inıalat sanayine ya- tırım yok. 2006 yılı iti- barıyla Türkiye'de sı- firdan yatınm yok, mev- cut değerlerimiz alını- yor" diye konuştu. Hi- sarcıklıoğlu, Japonlann ise yatınmlannın yüzde 49.3'ünün imalat sanayi- sine dönük olduğuna dik- kat çekti. Hisarcıklıoğlu'nun ver- diği bilgiye göre 5 Hazi- ran'da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve TOBB Başkanı Hisarcıkhoğlu, Murabeni, Itochu, Mitsui, Mitsubishi, Sumimoto, Sojitz firmalannın tem- silcileriyle kahvaltı yapa- cak. Toplantıya Toyota ve Tsusho firmalan da ka- tılacak. Japonya'yla tica- ri ilişkilerde rakamsal he- def koymak için erken ol- duğunu kaydeden Hisar- cıklıoğlu, "Japonlar bir iş için 22 kez düşünüp ka- rar verirler" dedi. 300 GRAM EKMEK 85 YKR'DEN SATILACAK Istanbul'da ekmeğe zam tstanbul Haber Senisi - Istanbul Fı- nncılar Odası, 5 Haziran'dan inbaren ek- meğe yaklaşık olarak yüzde 10 oranın- da zam karan aldı. Odaııın açıkladığı ra- kamlara göre 300 gram ckmek 85 YKr'den 350 gram ekmek 1YTL, bir ki- lo ekmek ise 2.85 YTL'den satılacak. Istanbul Fırıncılar Odası Başkanı Fahri Özer, 5 Mart'ta yürürlüğe giren / "Türk Kodeksi Ekmek ve Ekmek Çe- / şitleri Tebliği" hükümlerini anımsata- rak ekmek zammına ilişkin şu bilgi- leri verdi: "Bu tebliğe göre, 5 Ha- ziran itibarıyla ekmek en az 300 gram ağırlıktan başlaya- rak, 50'şer gram arttırıla- rak piyasaya sunulacak. İs- tanbul'da 300 gram ekmek 85 YKr, 350 gram ekmek 1 YTL, bir küo ekmek de 2.85 YTL'den satışa sunulacak" dedi. Istanbul'da ekmek zammımn her zaman sorun ha- line gelmesinin nedeninin popülist po- litikalar olduğunu söyleyen Özer, "Ek- meği neyle pişiriyorum, neyle dağı- tıyorum? Buğday krizi var. Önlemi- ni neden almadınız? Toprak Mah- sulleri Oiîsi, Tarım ve Köyişleri Ba- kanlığı önlenüni niye almadın? Benim fırıncımın tarlası mı var?" diyerek zamlan savundu. Doğalgaza, benzine zamlara itiraz edilmemesine karşın ek- mcğe zamma itirazlarda bulunulduğu- nu vurgulayan özer, Istanbul'da ekmeğe fazla zam yapılmasının sorum- lusunun finncılar değil, beledi- yeler olduğunu ileri sürdü. özer, şunlan kaydetti: " Kimin parasıyla kiminle rekabet ediyorsun? Dün- yanııı hiçbir yerinde esna- fıyla rekabet eden kurum yoktur. Siz devletsiniz, sizin göreviniz denetim yapmaktır, tüc- carlık değildir." Özer, lstanbul'un yaklaşık 13 milyon nüfusunun kişi başına ekmek tüketimi- nin 400 gram olduğunu dile getirerek, "tstanbul'da 300 gramdan hesaplar- sak 17 milyon ekmek ihtiyacı var. An- cak İstanbul'da halk ekmek dahil 5 bi- nin üzerinde fırın var. tstanbul'daki fırınlar yüzde 25-30 kapasiteyle çah- şıyor" şeklinde konuştu. Domates Rus sınırına takıldı GÜRSU KUNT/AHMET ŞEFİK ANTALYA/TRABZON - Türkiye'den ithal ettiği yaş meyve sebze ürünlerinde böcek ve kim- yasal madde saptadığını gerekçe gösteren Rusya, 7 Haziran itibanyla bazı maddelerin ahmında sı- nırlamaya gitmeye hazırlanıyor. Haberin duyul- masıyla birlikte özellikle domates fiyatı bir anda ya- nya düştü. Daha bir hafta öncesine Antalya toptancı halinde, kilosu 1 liradan işlem gören sera ürünü do- matesin fiyatı 60 kuruşa, 1.60 liradan işlem gören salkım domatesin fiyatı ise 80 kuruşa kadar düştü. Bolivya'dan kamıdaşttrma atağı Latin Amerika'da Vene- züella'yla başlayan enerji sektöründeki kamulaştır- ına hamlesi Bolivya ile de- vam ediyor. Bolivya Dev- let Başkanı Evo Morales, kilit önenıe sahip ekono- mik sektörlerde yeniden devlet kontrolünü sağla- mak amacıyla aldığı ka- mulaştırma kararlarına bir yenisini ekledi. Petrol ve telekomünikasyon alan- larında faaliyet gösteren bazı şirketleri kamulaştı- ran Bolivya, önemli petrol ve doğalgaz boru hatla- rından bazılarını yöneten Transredes şirketini de kamulaştırdı. Karar, şir- ketin Aııu'i ikalı ortağınuı lıisse- lerini satmamakta direnmesi üze- rine alındı. Kamulaştınlan Tran- sredes şirketi Bolivya'nın doğal- gazını Brezilya ve Arjantin'e ulaştırıyor. Bolivya'nın enerji sektörü, 1990'larda özelleştiril- miş, sektörüıı yüzde 50'si ya- bancı şirketlere devredilmişti. TSK MEHMETÇIK VAKFINDAN İHALE İLANI • 1. TSK Mehmetçik Vakfı tarafından 2008 yılı Kurban Bayramında; Vakıf Yetkilileri ve Noter denetiminde, Veteriner Hekim ve Din Görevlisi nezaretinde Vekâleten Kurban Kesimi yapılacaktır. 2. İhale, aşoğıda belirtilen 20 ihale bölgesinde, her bölgede bir ilde kesim yapılacak şekilde, Kapalı Teklif Açık Artırma / Eksiltme Usulü ile TSK Mehmetçik Vakfı Genel Müdürlüğünde (Nasuh Akar Mah. 22'nci Sok. No:28 Balgat/ANKARA, TEL: 0 31 2 284 19 70) 25 Haziran 2008 Çarşamba günü Saat 10:00'da gerçekleştirilecektir. 3. Mühürlü ve İmzalı Şartname ile Teklif Mektubu örneği, 02 - 09 Haziran 2008 tarihleri arasında mesai saatleri dohilinde (09:00-17:30) TSK Mehmetçik Vakfı Genel Müdürlüğünden 200,00 YTL karşılığı temin edilebilecektir. İhaleye girmek isteyen firmalar/işletmeler şartnameyi alırken noter tasdikli bir adet Ticaret Sicil Belgesini de elden teslim edeceklerdir. 4. İhaleye girilebilmesi için gerekli belgeler şartnamede belirtilmiştir. Şartnamede belirtilen belgeleri içeren yeterlilik dosyaları en geç 17 Haziran 2008 Salı günü saat 17:30'a kadar TSK Mehmetçik Vakfı Genel Müdürlüğüne teslim edilecektir. 5. Yeterlilik Dosyalarının incelenmesini müteakip, sonuçlar ilgili firma/işletmelere en geç 20 Haziran 2008 tarihine kadar bildirilecektir. Belgelerinin yeterli olduğu bildirilen firmalar/işletmeler, geçici teminatlarını en geç 24 Haziran 2008 Salı günü Saat 14:00'e kadar Vakıf Maliye Şube Müdürlüğüne, Teklif Mektuplarını ise 25 Haziran 2008 Saat 10:00'a kadar TSK Mehmetçik Vakfı Genel Müdürlüğü İhale Komisyon Başkanlığına elden teslim edeceklerdir. Posta ile yapılan başvurular ile şartname esaslarına uymayan teklif mektuplarına işlem yapılmayacaktır. Verilen teklif mektupları ihale sonunda iade edilmeyecektir. 6. TSK Mehmetçik Vakfı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi değildir. İhaleyi iptal etmekte veya ihaleyi dilediğine vermekte serbest ve yetkilidir. 7. İhale Konusu aşağıda belirtilmiştir. KONU Vekâleten Kurban Kesimi Faaliyeti TAHMINİ KURBAN ADEDİ : Her Bir İhale Bölgesi İçin 10.000 (onbin) adet İHALE YAPILACAK BÖLGELER İHALE BOLGE NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1/ 18 19 20 KAPSADIĞI İLLER Edirne, Kırklareli, Istanbul Sakarya, Kocaeli, Zonguldak Bilecik, Bolu, Düzce Çanakkale, Balıkesir, Tekirdağ Bursa, Yalova, Kütahya Izmir, Manisa, Aydın, Muğla Eskişehir, Afyon, Uşak, Denizli Burdur, Isparta, Antalya, Karaman Ankara, Konya, Kırıkkale, Aksaray, Niğde Çankırı, Karabük, Bartın, Kastamonu Çorum, Samsun, Sinop, Amasya, Ordu Tokat, Yozgat, Kırşehir, Nevşehir Kayseri, Sivas, Kahramanmaraş, Gümüşhane, Giresun Adana, Osmaniye, Mersin Gaziantep, Kilis, Hatay Malatya, Elazığ, Adıyaman, Tunceli, Erzincan Urfa, Mardin, Şırnak, Hakkari, Siirt Diyarbakır, Bingöl, Batman, Muş Van, Ağrı, Bitlis, Ardahan, Kars, Iğdır Erzurum, Artvin, Rize, Trabzon, Bayburt KESİLMESİ PLANLANAN KURBAN SAYISI 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET 10.000 ADET - Firmalar bir veya birden fazla ihale bölgesi için teklif verebileceklerdir. - Vakıf, yukarıda belirtilen miktarların % 50 (Yüzde elli) oranına kadar fazlasını veya dilediği kadar noksanını ihale etmeye serbest ve yetkilidir. EKONOMİ POLİTİK ERİNÇ YELDAN 'Enflasyon Hedeflemesi' ve Ötesi Küresel piyasalarda ham petrol fiyatlarının va- ril başına 150 dolara yaklaşması ve gıda fiyatla- rındaki hızlı sıçramalarsonucunda enflasyon teh- didi yeniden iktisat yazınının ana gündemine oturmuş durumda. Dünya enflasyonist bir sar- mala hızla sürüklenirken, aynı zamanda da ge- lişmiş Batı ekonomilerinde yaşanan durgunluk ve finansal kriz ortamı nedeniyle makro ekono- mik istikrarı sağlayacak politika demetinin ne ola- cağı konusunda tam bir kaos yaşanmakta. Bir yandan enflasyon tehdidine karşı "daraltıcı" po- litikaların uygulanması konuşulurken, diğer yan- dan da ekonomileri canlandırıcı genişleyici poli- tikalara gereksinim duyulmakta. Bu şartlar altın- da "yeni" merkez bankacılığı hedeflerinin nelerol- ması gerektiği sorusu yanıt bekliyor. Oysa daha birkaç ay öncesine kadar her şey ne kadar basitti; muhafazakâr (ortodoks) iktisat anlayışı "seçeneksiz" olduğunu savladığı "en- flasyon hedeflemesi" kavramına sıkı sıkıya sarıl- mış; merkez bankalarına fiyat istikrarını hedefle- mekten başka hiçbir görev tanımayarak, makro- ekonomiktüm sorunların piyasa "oyunculannın" "rasyonel" ve "akılcı" kararlarıyla kendiliğinden çözüleceği savına kör bir inançla bağlanmıştı. Ancak 2007'nin sonbahar aylarından bu yana küresel finans piyasalarında yaşanan çalkantılar bir sosyal bilim olarak iktisadın hiçbir dogmaya ve kör inanca sığmayacak kadar zengin olduğu- nu sergilemekteydi. Gerçek şu ki, kapitalizmin mevcut finansal küreselleşme sürecinde fiyat is- tikrarını sağlamış olmanın tek başına makro is- tikrarı sağlamaya yetmeyeceği; döviz ve diğer menkul kıymet piyasalarında istikrar sağlama- dan fiyat istikrarının da sağlanamayacağı görü- şü haklı çıkmış durumdaydı. Zirasadece fiyat is- tikrarı ile sınırlandırılmış bulunan bir para politi- kasının günümüz küresel finans ve döviz piya- salarındaki istikrarsız yapı altında başarılı olma olanağı yoktu. Bu gerçekler altında sadece enflasyon hedef- lemesini gözeten muhafazakâr merkez bankacı- lığı yerine ne gibi seçenekler geliştirilebilir? Ortodoks enflasyon hedeflemesi stratejisine almaşık bir seçenek, Arjantin, Meksika ve Bre- zilya ekonomilerinin 2000 sonrası deneyimlerin- den yola çıkarak Roberto Frenkel, Jaime Ros ve Lance Taylor gibi yapısalcı gelenekten gelen iktisatçılar tarafından önerilmektedir. Adı geçen iktisatçılar modern merkez bankacılığının sade- ce enflasyon hedeflemesi ile sınırlandırılmaya- rak, bunun da ötesinde, döviz piyasasında sabit ve rekabetçi bir reel kur hedeflemesini de içeren, daha kapsamlı bir para politikası oluşturulması- nı önermektedir. Yani, alternatif görüşe göre mer- kez bankaları sadece fiyat istikrarını değil, döviz fiyatının reel değerini de gözetmelidir. Reel kur hedeflemesinin, bir yandan (ülkemizin de en önemli sorunu haline dönüşmekte olan) cari Iş- lemler açığının oluşmasına engel olurken, diğer yandan da emek yoğun ihracatı özendirerek is- şizliğin azaltılmasına yardımcı olacağı düşünül- mektedir. Dolayısıyla merkez bankaları enflasyonla mü- cadele hedefinden vazgeçmeden, döviz piyasa- sında rekabetçi birreelkuru da hedefleyerek eko- nominin acil sorunlarının çözümüne daha aktif olarak katkıda bulunmalıdır. Bu hedefe ulaşmak için merkez bankaları ekonominin diğer birimle- ri ile koordineli olarak çalışmalı ve gereğinde ser- maye hareketlerini daha aktif olarak yönlendir- meli, spekülatif ve borçlanmayı özendirici un- surlarından arındırmaya çalışmalıdır. Enflasyon hedeflemesine daha teknik ve soyut düzeyde almaşık bir başka seçenek ise Mark Setterfield ve Louis-Philippe Rochon gibi post-Keynesgil iktisatçılar tarafından geliştiril- miştir.f) Setterfield ve Rochon, enflasyon hede- finin rastgele bir rakama değil, emek üretkenli- ğindeki artışa odaklanması gerektiğini önermek- te; ve bu hedefin bölüşüm açısından emeğin ka- zanımlarını sürdürecek ve ulusal gelirden aldığı payı koruyabilecek bir seçenek olduğunu sa- vunmaktadır. Her iki seçenek de öncelikle analitik bir kurgu- ya dayanmakta ve "yanlışlanabilir" birer önerme olarak "bilimsel" bir araştırmanın asgari koşulla- rını yerine getirmektedir. Ortodoks neoliberal ik- tisat yazınının enflasyon hedeflemesi politikala- rında kör bir inançla savunulan yıllık yüzde 3 ya da yüzde 4 rakamlarının ise bilimsel hiçbir daya- nağı yoktur. İktisat yazını bu tür kör dogmaları çoktan aşmış, küresel finans piyasalannda ya- şanan bu yeni kriz dalgası altında merkez ban- kalarının istikrar aletlerinin neler olması gerekti- ğini gerçekçi bir şekilde tartışmaya başlamıştır. 0 Mark Setterfield ve Louis-Philippe Rochon, "Interestrates, income distribution andmonetary policy dominance: Post-Keynesians and the 'fa- ir rate' of interest", Journal of Post Keynesian Economics, 30, 1, 13-42 (2007) DÜNYADAN KISA KISA... Rusya 'mn doğalgaz tekeü Gazprom, Güney Av- rupa 'ya doğalgaz sevkinde kendisiyle rekabe- te hazırlanan Azerbaycan'/« doğalgazına ah- cı olabileceğini bildirdî. Gazprom Başkanı Alexei Miller, "Azerbaycan, GAZPROM Rusva mn dogal ortağıdır ve ortak çıkarları vardır" dedi.S H C I C D H F A I I TürkmenİStan 'm başkenti Aşkabat 'ta belediye otobüslerine ve troleybüslere yüzde 2 bin oranın- da zam yapıldı. Serbestpiyasa ekonomisine geçen Aşkabat 'ta daha önce 1 dolara 280 defa otobüse bi- nen yolcular, yeni zamla birlikte 1 dolara 14 top- lu taşıma bileti alabilecek. Güttey Kore Yüksek Mahke- mesi, Hyundai Yönetim Kurulu Başkanı Chııng Mong-koo hak- kında, zimmetinepara geçirmek suçundan verilen 3 yıl tecilli ha- pis cezasını onayladı. Chung, 5 yıl boyunca yasaları ihlal etme- diği sürece hapse girmeyecek.