Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ekonomi@cumhuriyet.com.tr
SAYFA CUMHURİYET 22 ARALIK 2008 PAZARTESİ
10 EKONOMİ
CMYB
C M Y B
Önceki Son Yılbaşı Haftalık Yıllık
SEKTÖR ENDEKSLERİ Kapanış Kapanış Değeri Fark% Fark%
IMKBULUSAL-100 24,937 26,205 55,538 5.09 -52.82
IMKBULUSAL-TÜM 24,674 25,847 53,307 4.76 -51.51
IMKBULUSAL-30 32,246 34,235 70,457 6.17 -51.41
IMKBULUSAL-50 24,976 26,294 55,549 5.28 -52.66
IMKBULUSAL-SINAİ 18,550 18,855 40,567 1.64 -53.52
IMKBGIDA,İÇECEK 33,447 30,903 53,220 -7.60 -41.93
IMKBTEKSTİL,DERİ 3,119 3,213 7,125 3.03 -54.90
IMKBORMAN,KAĞIT,BASIM 15,509 15,629 36,351 0.77 -57.01
IMKBKİMYA,PETROL,PLASTİK 13,445 14,291 30,345 6.29 -52.90
IMKBTAŞ,TOPRAK 24,175 24,947 54,939 3.19 -54.59
IMKBMETALANA 28,103 29,322 59,339 4.34 -50.59
IMKBMETALEŞYA,MAKİNA 10,916 11,168 36,941 2.31 -69.77
IMKBULUSAL-HİZMETLER 21,771 21,625 34,205 -0.67 -36.78
IMKBELEKTRİK 1,651 1,586 3,092 -3.91 -48.70
IMKBİLETİŞİM 21,361 20,378 31,891 -4.61 -36.10
IMKBULAŞTIRMA 6,923 7,224 14,201 4.36 -49.13
IMKBTİCARET 25,795 26,908 41,348 4.31 -34.92
IMKBTURİZM 3,278 3,321 8,477 1.31 -60.83
İMKBULUSAL-MALİ 34,411 37,476 83,822 8.91 -55.29
IMKBBANKA 50,572 55,629 119,972 10.00 -53.63
IMKBSİGORTA 48,083 50,257 119,204 4.52 -57.84
IMKBFİNANSALKİR.FAKTORİNG 5,236 5,419 13,694 3.50 -60.43
IMKBGAYRİMENKULY.O. 10,943 11,131 34,723 1.71 -67.94
IMKBHOLDİNGVEYATIRIM 16,718 17,708 43,983 5.92 -59.74
IMKBULUSAL-TEKNOLOJİ 4,425 4,574 10,491 3.36 -56.40
IMKBBİLİŞİM 2,979 3,011 6,647 1.07 -54.70
IMKBSPOR 50,150 49,876 41,521 -0.55 20.12
IMKBSAVUNMA 12,132 13,226 32,941 9.02 -59.85
IMKB2.ULUSAL 8,458 8,389 27,284 -0.81 -69.25
IMKBMENKULKIYM.Y.O. 8,035 8,576 16,429 6.73 -47.80
IMKBKURUMSALYÖNETİM 21,477 21,193 55,406 -1.32 -61.75
B O R S A A N A L İ Z
Hafta Kapanış Özvarlık Cari Fiyat Bilanço
Fiyatı Kârlılığı PD/DD F/K NA Likidi tesi
Hafta Kapanış Özvarlık Cari Fiyat Bilanço
Fiyatı Kârlılığı PD/DD F/K NA Likidi tesiSektör Bazında Sektör Bazında
GÖZUCUYLA
TÜRKEL MİNİBAŞ
Resesyonun Ardı
Deflasyon mu?
turkmini@superonline.com
www.turkelminibas.net
Geçen hafta, uluslararası medyada
2009’un olası ekonomik koşulları üze-
rine başlayan tartışmalarda, 2008’de
mali piyasaları vuran krizin, giderek
tüm ekonomiyi etkilemeye ve 2009’a
bu sürecin damgasını vuracağı üzerinde
bir mutabakatın oluşmaya başladığı gö-
rülüyordu.
Eğer bu mutabakat haklıysa (ben
haklı olduğunu düşünüyorum), krizin ye-
ni bir aşamaya girmekte olduğu söy-
lenebilir. Bu aşamada, uluslararası ti-
cari ve mali ilişkiler ve ülkelerin içindeki
bölüşüm ilişkileri, dolayısıyla sınıf çe-
lişkileri üzerinde basınçların giderek, si-
yasi sonuçlar da yaratarak artması
beklenebilir.
Geçen hafta ABD oto endüstrisi-
ni kurtarmak için açıklanan 17 milyar
dolarlık yardım paketi ve Yunanis-
tan’da üçüncü haftasına girmeye
hazırlanan isyan, bu yeni aşamanın
özelliklerini yansıtan iki “semptom”
olarak okunabilir.
‘Elveda serbest piyasa’
Bu hafta The Economist’te “Elveda
serbest piyasa” başlıklı ilginç bir yorum
var. The Economist’e göre, “Bir ku-
şaktan daha uzun bir süredir ilk kez, kü-
resel bütünleşme sürecinin iki motoru
-ticaret ve sermaye akımları- aynı anda
geri vitese takıyorlar”. Diğer bir deyiş-
le, dünya ekonomisinde, mal ve finan-
sal yatırım piyasaları hızla daralıyor. Öy-
leyse finans ve sanayi sermayesi grup-
ları (çoğu kez bütünleşmiş oldukları için
kolaylıkla “finans kapital” kavramını
kullanabiliriz) bu daralma içinde ayak-
ta kalabilmek için, etkileyebildikleri
devletlerin kaynaklarına iç ve dış poli-
tika inisiyatifine giderek daha çok baş-
vurmaya başlıyorlar. Serbest piyasa,
açık pazar, yerini “can pazarı” kaygısı-
na bırakıyor. The Economist de bu ne-
denle korkuyor: Korumacılık, rekabet-
çi döviz politikaları, sanayi, ihracat
destekleri, dünya pazarını 1930’larda ol-
duğu gibi parçalayabilir.
Aslında yeni dönemde, devletlerin
üzerinde zıt yönlerden gelen iki basınç
oluşuyor: Biri, gittikçe artan işsizliğin ge-
tirdiği siyasi kaygıların basıncı. İkinci-
si, özel sektörün, geçen hafta dile ge-
tirmeye başladığı “bu ücretler çok es-
neksiz” yakınmalarının aksi yönden
gelen basıncı.
İşsizliğin siyasi bir sorun olmasını en-
gellemenin bir yolu iç pazarı dış reka-
bete karşı korumak, iç talebi destek-
lemek iken, iş çevrelerinin talepleri
emekçilerin tepkilerinin denetim altın-
da tutulmasını gerektiriyor.
Geçen hafta ABD’de açıklanan oto
endüstrisi kurtarma paketi, bu karma-
şık süreci çok güzel temsil ediyordu. Bi-
rincisi bu, serbest piyasa ilkelerini bir ke-
nara atan bir destekleme paketi. Neo-
liberal modele göre, bu üç otomotiv şir-
keti, rakiplerinin rekabetine terk edilmeli,
sermayelerinin ve de piyasalarının da-
ha verimli ve etkin sermaye gruplarının
eline geçmesi dert edinilmemeliydi.
Ama bu rakipler Alman ve Japon şir-
ketlerinden oluşuyor. ABD yönetimi
de hem kendi ulusal oto sanayisini si-
yasi rakiplerine kaptırmak, hem de
250 binden fazla kızgın işçiye, aileleri-
ne hesap verme riskiyle yüz yüze gel-
mek istemiyor; bu yüzden serbest pi-
yasa kurallarını ihlal ederek, diğer fir-
maların “hakkını yiyerek” oto endüstri-
sini desteklemeye karar veriyor.
Ama yönetim, aynı anda paketle
birlikte, oto işçilerinin ücretlerinde bü-
yük kesintilerin yapılması, sendikaların
emeklilik ve sağlık fonlarına katkı ola-
rak nakit yerine şirket hisselerini kabul
etmesi koşullarını getiriyor. Böylece
sendikalarla şirketin çıkarı birbirine
bağlanırken sendikalar, işçilerle karşı
karşıya gelmeye zorlanıyor.
Prof. Grugman’ın da birçok kez
vurguladığı gibi, geçen büyüme döne-
minde, ABD işçisinin ortalama reel
ücreti artmadı. Buna karşılık, şimdi iş-
sizlik hızla artarken, geçen hafta Blo-
omberg’den, Amity Shlaes’in günde-
me getirdiği “farklı” bir 1929 yorumu,
depresyonun sorumluluğunu, o za-
man düşmemekte direnen işçi ücret-
lerine ve buna göz yuman yönetimle-
re çıkarıyor. Büyük Muhafazakârlar ki-
tabının yazarı Martin Hutchinson da
geçen hafta Prudentbear’daki köşe-
sinde benzer bir 1929 yorumunu sa-
vunuyordu. Sermaye devletten yal-
nızca mali destek değil işçi ücretleri-
ni düşürmek için de yardım istemeye
başlıyor.
‘Yunan sendromu’
Yunanistan’da eylemler üçüncü haf-
taya girmeye hazırlanırken 800 lise, 200
üniversite işgal altında, göstericiler za-
man zaman TV, televizyon binalarını,
hükümete yakın gördükleri sendikala-
rın merkezlerini işgal ediyorlar.
Protesto eylemleriyle, Hava Kontrol
Görevlileri’nin, kamu sektörü ulaşım iş-
çilerinin, doktorların, hastane perso-
nelinin, öğretmenlerin, üniversite pro-
fesörlerinin, sendikaların mitinglerinin de
çakışması, muhalefetin fiilen bir anti-
kapitalist cephe oluşturmaya başladı-
ğını düşündürüyordu. Göstericilerin
“Kahrolsun kan, yoksulluk ve özel-
leştirme hükümeti” gibi sloganlarla gi-
derek somut siyasal taleplere ve he-
deflere (hükümete) yönelmekte oldu-
ğunu gösteriyor.
Eylemler yaygınlaştıkça muhalefetin,
SSCB döneminden kalma komünist
partisi (KKE), sendika bürokrasileri gi-
bi kurumlarının artık işlevsizleşmenin
ötesinde, muhafazakârlaşmış olduğu-
nu, yeni şekillenmelerin gerekliliğini
de gözler önüne seriyor. Özellikle,
KKE liderliğinin, iş çevrelerinin, “Artık
sabrımız taşıyor” yorumlarıyla çıkan
yayınlarının Avriani’nin ön sayfasında
“Polis düzeni, demokrasiyi koruyamı-
yorsa vatandaşlar ve KKE bu görevi
üstlenmelidir” ( WSWS, 20/12/08) çağ-
rıları ibret verici örnekler oluşturuyor.
Göstericilerin, “Atina’da kıvılcım, Pa-
ris’te yangın, Devrim geliyor” gibi ey-
lemleri Avrupa’ya yaymak istediklerini
gösteren sloganları henüz abartılı bu-
lunsa bile, The Independent gazetesi-
ne konuşan bir Fransız hükümet gö-
revlisine göre eylemler, Avrupa Birli-
ği’nde bir “Yunan sendorumu” oluş-
turdu.. yönetimlerce dikkatle izleni-
yor. Çünkü bu eylemlere yol açan
hoşnutsuzluklara hemen her AB ülke-
sinde rastlamak olanaklı.
Fransa’da lise öğrencileri Sarkozy
hükümetinin eğitim reformuna karşı so-
kağa çıkınca, hükümetin hemen geri
adım atması da bu yüzden. The Inde-
pendent’in aktardığına göre Sarkozy’nin
bir danışmanı, “Öğrenci liderleri artık de-
netimi kaybetmiş durumdalar.. varoş-
lardan çok daha radikal unsurların, aşı-
rı solun etkileri eylemlere sızmaya baş-
ladı” diyormuş. Buna karşılık Inde-
pendent’in Paris muhabiri, öğrencile-
rin “Fransa’nın siyasal sistemine, kapi-
talizme ve küreselleşmeye karşı hoş-
nutsuzluklarını” dile getirdiklerini akta-
rıyor.
Hükümet geri adım attı, ama göste-
riciler, “Sarkozy Brüksel’in ve ABD’nin
emrinde, eğitim bütçesinden alıp, ban-
kalara vermek istiyor” diye düşünü-
yorlarmış. Diğer bir deyişle, Atina ve
Fransa’da göstericilerin, dolaysız, tekil
olaylardan hareketle büyük sıçramalar
yaparak sistemin tümüne ilişkin kimi
saptamalar yapmaya başladıkları ve ey-
lemlerin yayılma eğilimi taşıdığı göz-
lemleniyor.
AB liderliği ve iş çevreleri endişe-
lenmekte haklılar. Çünkü başlarken,
işaret ettiğim gibi krizin bu aşamasın-
da, işletmeler ayakta kalabilmek için bir
taraftan işçi çıkarmaya devam ederken,
öte taraftan işçi ücretlerini düşürmeye
çalışırlarken gelecek tepkileri hükü-
metlerin göğüslemesini isteyecek gibi
görünüyorlar. Bu var olan sermaye bi-
rikiminin duyarlılıklarına göre şekillen-
miş olan, sendika bürokrasilerinin, mu-
halefet liderlerinin duruşlarının, siyasal
söylemlerinin sorgulanmaya başlanmış
olması da yeni bir döneme girildiğinin
bir başka işareti...
Kriz ve İki ‘Semptom’
DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ / ERGİN YILDIZOĞLU / LONDRA erginy@tr.net http://erginyildizoglu.blogspot.com
Endekslerin önceki ve bu haftaki cuma günü kapan›ş değerleri baz al›nm›şt›r.
MADENCİLİK
ParkElek.Madencilik 0.84 18.95 0.57 44.84 0.34 1 3 . 4 7
GIDA,İÇKİVETÜTÜN
Altõnyağ 0.42 -5.62 0.92 -1.82 -0.03 - 2 . 4 7
ÜlkerBisküvi 1.67 9.28 0.57 6.50 0.24 4.08
Banvit 1.33 1.03 1.02 0.27 -0.01 0.35
CocaCola 6.60 17.17 1.55 10.16 0.68 8.07
ErsuGõda 0.29 1.11 0.50 1.15 0.01 0.88
FrigoPakGõda 0.50 -44.90 0.98 -13.76 -0.30 -10.48
KentGõda 22.90 8.21 2.59 4.88 0.87 3.88
KerevitaşGõda 7.50 3.90 -2.57 0.44 -1.03 0.46
KonfrutGõda 1.56 2.21 0.57 1.31 0.19 0.84
KristalKola 0.54 1.26 0.33 1.85 0.01 0.95
MerkoGõda 1.94 -71.72 7.53 -9.90 -0.38 - 5 . 8 3
PõnarEtVeUn 2.07 12.27 0.42 11.31 0.79 8.70
PenguenGõda 0.49 -6.68 0.94 -3.27 -0.09 - 2 . 1 0
PõnarSu 2.52 10.91 0.58 12.14 0.50 7.72
PõnarSüt 2.42 9.67 0.40 7.03 0.76 6.31
ŞekerPiliç 0.78 -38.96 0.63 -7.13 -0.51 - 9 . 1 9
TatKonserve 1.18 4.44 1.06 1.41 0.02 1.24
T.Tuborg 0.81 -362.34 3.04 -68.92 -1.12 -46.97
Tukaş 0.34 -95.85 0.59 -30.46 -0.53 -14.97
Vanet 1.42 -0.44 2.37 -0.31 0.00 - 0 . 1 6
DOKUMA,GİYİMEŞYASIVEDERİ
AkalTekstil 0.56 4.16 0.19 8.48 0.13 3.29
AkõnTekstil 0.83 -7.09 0.19 -8.01 -0.44 - 4 . 5 1
Aksuİplik 0.53 -29.67 0.30 -18.53 -0.84 - 9 . 3 1
Altõnyõldõz 2.72 -9.50 0.77 -7.38 -0.16 - 3 . 7 3
ArsanTekstil 0.64 -14.11 0.26 -18.77 -0.49 - 7 . 7 2
Bossa 2.03 8.74 0.75 11.98 0.31 7.01
CeytaşMadencilik 1.48 -5.08 0.74 -25.88 -0.13 - 4 . 6 4
Derimod 1.92 8.06 0.80 2.37 0.33 2.45
DesaDeri 0.37 -0.59 0.28 -0.50 0.27 - 0 . 3 4
Edipİplik 2.25 -16.11 0.86 -24.92 -0.46 - 4 . 0 3
Gedizİplik 0.45 -7.24 0.13 -97.61 -0.35 - 5 . 1 2
İdaş 0.99 -49.15 0.27 -31.14 -2.35 -13.35
KarsuTekstil 0.36 -1.45 0.17 -1.69 -0.07 - 0 . 9 3
Kordsa 1.18 8.18 0.35 5.95 0.13 4.39
LüksKadife 1.41 -6.43 1.23 -10.97 -0.11 - 4 . 0 7
MenderesTekstil 0.20 -7.75 0.18 -8.49 -0.08 - 4 . 4 2
MensaMensucat 0.29 -3.41 0.31 -13.69 -0.03 - 1 . 3 3
Metemteks 0.27 -24.16 0.60 -69.49 -0.16 -13.40
Söktaş 2.40 2.47 0.28 2.97 0.42 1.10
Yataş 0.70 -2.50 0.22 -1.26 0.00 - 0 . 8 8
Yünsa 0.58 -6.79 0.24 -3.77 -0.24 - 2 . 8 0
ORMANÜRÜNLERİVEMOBİLYA
AlkimKağõt 1.40 4.87 0.79 6.49 0.09 3.53
DoğanGazetecilik 1.42 5.84 0.58 5.80 0.13 4.28
Gentaş 0.80 4.40 0.51 7.86 0.08 4.02
KelebekMobilya 0.40 10.16 1.04 6.75 0.03 4.54
BakAmbalaj 1.73 4.28 0.29 2.96 0.37 2.42
DoğanBurda 1.18 12.27 0.59 7.00 0.34 8.29
DuranDoğanBasõm 2.78 -6.19 2.86 -1.04 -0.31 - 1 . 0 5
IşõklarAmbalaj 0.27 -8.82 0.36 -17.64 -0.01 - 1 . 6 9
Kaplamin 3.78 -3.13 0.58 -2.45 -0.24 - 2 . 2 9
Kartonsan 55.00 7.42 1.05 10.68 5.08 6.55
KozaMadencilik 0.84 13.97 0.60 22.24 0.25 8.00
Olmuksa 4.12 2.11 0.81 2.05 0.15 1.73
TireKutsan 8.85 -39.37 6.23 -11.34 -0.70 - 8 . 5 8
VikingKağõt 0.32 -226.38 2.14 -21.75 -0.45 -15.50
KİMYA,PETROL,KAUCUKVEPLASTİKÜRÜNLERİ
Aksa 1.22 4.56 0.21 4.26 0.20 2.77
AlkimKimya 3.52 14.81 0.73 15.14 0.77 9.72
Aygaz 1.89 12.77 0.36 7.48 0.91 7.73
Bagfaş 60.50 45.41 0.99 24.83 31.30 2 7 . 0 9
Brisa 32.00 10.01 0.56 7.41 8.37 5.92
DevaHolding 6.45 -18.69 1.37 -23.10 -1.06 - 8 . 3 6
EİSEczacõbaşõİlaçSõnai 0.86 2.36 0.28 6.31 -0.02 2.01
EgeGübre 23.60 11.47 0.40 9.04 8.11 5.29
Good-Year 5.70 4.27 0.25 1.88 1.23 2.55
GübreFabrik. 22.30 97.45 1.39 32.24 16.35 1 7 . 8 1
Hektaş 0.58 14.56 0.47 19.02 0.17 1 2 . 0 9
Marshall 6.10 13.17 0.54 9.12 1.64 8.72
Petkim 4.66 -3.64 0.66 -2.79 -0.35 - 2 . 7 4
PetrolOfisi 2.74 8.63 0.52 1.87 0.68 3.59
Pimaş 1.38 -0.98 0.36 -0.72 0.12 - 0 . 4 2
AdvansaSasa 0.24 -5.09 0.19 -4.84 -0.21 - 3 . 0 4
SodaSanayii 0.91 8.46 0.42 8.24 0.16 4.98
SelçukEczaDeposu 1.35 14.06 0.93 3.60 0.28 5.48
TurcasPetrol 2.47 12.66 0.62 164.51 0.72 1 2 . 3 7
DyoBoya 0.21 -23.21 0.72 -8.28 -0.12 - 4 . 5 7
TAŞ,TOPRAĞADAYALISANAYİ
AdanaÇimento(A) 2.98 17.58 1.43 39.61 0.98 1 6 . 3 8
AdanaÇimento(B) 1.80 17.58 0.86 39.61 0.69 1 6 . 3 8
AdanaÇimento(C) 0.32 17.58 0.15 39.61 0.10 1 6 . 3 8
AfyonÇimento 500.00 7.98 1.08 13.45 49.32 6.74
Akçansa 2.28 13.73 0.56 17.09 0.67 9.01
AnadoluCam 1.02 10.91 0.51 9.08 0.23 4.87
BatõsökeÇimento 0.70 1.87 0.21 4.86 0.07 1.70
BatõÇimento 5.05 6.08 0.91 8.12 0.47 4.26
BoluÇimento 1.01 16.68 0.65 24.40 0.33 1 5 . 3 2
BursaÇimento 4.58 22.20 2.02 15.09 0.61 1 3 . 7 4
Çimbeton 7.80 -14.38 0.42 -6.36 -2.44 - 9 . 5 3
Çimentaş 3.72 1.69 0.39 3.31 0.39 0.98
Çimsa 3.00 11.25 0.50 19.43 0.85 8.03
DenizliCam 1.80 -6.30 0.42 -6.18 -0.39 - 3 . 4 4
EczacõbaşõYapõ 0.87 -11.83 0.76 -4.70 -0.39 - 2 . 6 5
EgeSeramik 0.38 -4.08 0.22 -4.38 -0.13 - 2 . 4 2
GöltaşÇimento 18.60 8.74 0.50 16.12 -3.25 6.44
HaznedarRefrakter 0.93 0.31 0.70 0.11 0.01 0.10
İzocam 8.65 22.09 1.52 16.74 1.82 1 7 . 3 3
KonyaÇimento 36.00 8.34 0.56 19.45 7.85 7.18
KütahyaPorselen 0.86 2.58 0.28 1.96 0.01 1.61
MardinÇimento 3.06 26.50 1.34 35.07 0.87 2 2 . 9 8
NuhÇimento 9.60 18.42 1.76 22.70 1.33 1 4 . 5 5
TrakyaCam 0.91 11.42 0.40 18.18 0.31 8.06
UşakSeramik 0.43 4.83 0.24 2.12 0.02 1.40
ÜnyeÇimento 2.43 23.90 0.92 37.72 0.82 2 0 . 1 7
METALANASANAYİ
BorusanMannesmann 5.40 17.19 0.58 5.46 2.08 5.05
Burçelik 20.30 -5.88 1.76 -1.88 0.17 - 1 . 7 8
BurçelikVana 0.50 -18.19 0.82 -20.02 -0.18 -10.52
Çemtaş 0.66 15.25 0.30 14.49 0.37 1 3 . 6 6
ÇelikHalat 1.94 22.46 0.78 10.91 0.50 1 1 . 2 8
DemisaşDöküm 0.59 11.74 0.22 7.33 0.28 6.59
ComponentaDökümcülük 4.30 14.85 1.34 7.51 0.47 9.09
Erbosan 4.10 16.56 0.41 10.03 1.67 7.97
EreğliDemirÇelik 3.96 20.50 0.64 25.14 1.38 1 2 . 3 5
FenişAlüminyum 2.60 15.74 1.56 8.71 0.22 6.63
İzmirDemirÇelik 1.44 32.75 0.42 11.69 1.40 1 8 . 4 0
Kardemir(A) 0.57 32.09 0.45 26.38 0.47 2 0 . 8 0
Kardemir(B) 0.57 32.09 0.45 26.38 0.47 2 0 . 8 0
Kardemir(D) 0.46 32.09 0.36 26.38 0.47 2 0 . 8 0
Sarkuysan 1.26 7.10 0.28 1.07 0.31 2.54
METALEŞYAVEMAKİNAGEREÇYAPIM
AlarkoCarrier 6.00 7.59 0.33 7.53 1.64 5.70
AnadoluIsuzu 2.78 8.92 0.35 4.43 1.10 5.36
Arçelik 1.78 5.40 0.34 2.21 0.24 1.61
GrundigElektronik 0.38 -48.76 0.63 -11.11 -0.43 - 8 . 5 6
BoschFrenSistemleri 37.25 -15.48 4.54 -2.60 -0.86 - 4 . 3 0
BSHEvAletleri 19.40 12.42 1.54 4.33 2.42 4.86
DitaşDoğan 1.20 -1.81 0.45 -1.80 -0.13 - 1 . 2 0
EgeEndüstri 4.96 14.40 0.37 7.02 2.22 6.81
EmekElektrik 0.28 238.10 -10.44 7.88 0.08 7.56
EminişAmbalaj 2.82 -17.27 1.23 -11.70 -0.50 - 6 . 2 8
F-MİzmitPiston 7.15 43.95 3.56 52.28 0.95 4 2 . 9 9
FordOtosan 4.24 20.81 0.80 6.56 1.54 1 2 . 4 7
GersanElektrik 0.71 9.92 0.59 5.23 0.13 7.47
İhlasEvAletleri 0.62 -9.24 0.73 -13.21 -0.05 - 4 . 7 2
KarsanOtomotiv 0.74 -24.68 0.85 -11.57 -0.20 - 8 . 9 2
KarelElektronik 0.81 8.92 0.26 10.14 0.37 5.60
KlimasanKlima 4.96 11.88 2.11 4.94 0.09 4.24
MutluAkü 0.85 7.19 0.41 3.78 0.31 3.72
Parsan 0.74 15.66 0.23 26.07 0.53 1 1 . 1 7
TürkPrysmianKablo 1.70 9.07 0.50 2.55 0.68 4.13
T.DemirDöküm 2.42 -33.33 1.47 -6.17 -0.74 - 4 . 6 8
VestelBeyazEşya 1.11 9.25 0.43 4.74 0.27 5.29
DİĞERİMALATSANAYİİ
AdelKalemcilik 3.00 31.67 0.45 21.67 1.53 1 5 . 1 0
GoldaşKuyumculuk 0.77 5.83 0.35 0.39 0.19 1.60
ServeKõrtasiye 0.53 2.57 0.40 3.15 0.04 1.84
ELEKTRİK,GAZVESU
AkEnerji 6.10 14.86 0.87 15.13 1.11 9.15
AksuEnerji 1.69 2.75 0.43 123.21 0.15 2.48
AyenEnerji 1.14 15.74 0.70 39.34 0.29 6.74
ZorluEnerji 2.01 -26.93 0.88 -10.39 -0.65 - 1 . 6 8
İNŞAATVEBAYINDIRLIK
BorovaYapõ 0.21 -12.44 0.61 0.02 - 8 . 8 3
Enkaİnşaat 5.25 17.06 1.51 11.03 0.78 6.88
TOPTANTİCARET
DoğuşOtomotiv 1.79 -7.50 0.46 -1.84 -0.22 - 2 . 6 9
İntema 2.41 14.00 0.72 0.79 0.04 1.48
SankoPazarlama 1.58 4.31 0.58 1.56 0.14 2.46
PERAKENDETİCARET
AFMFilm 10.05 -39.11 8.91 -13.78 -0.41 - 9 . 9 8
BİMBirleşikMağ. 32.75 37.92 10.16 2.92 1.65 1 0 . 1 1
BoynerMağazacõlõk 0.47 10.59 0.75 1.83 0.11 2.42
Carrefoursa(A) 7.80 32.86 0.79 22.91 3.76 2 1 . 4 0
Carrefoursa(B) 7.05 32.86 0.72 22.91 3.76 2 1 . 4 0
TescoKipa 3.90 -11.05 0.85 -8.33 -0.75 - 4 . 1 0
Migros 13.50 12.65 1.56 5.15 3.41 6.87
Milpa 0.51 -13.24 1.02 -0.11 - 3 . 9 1
VakkoTekstil 0.35 -8.69 0.47 -6.86 -0.06 - 5 . 2 5
TURİZM
FavoriDinlenmeYer. 1.22 -22.33 0.15 -472.77 -1.46 - 7 . 8 9
MarmarisAltõnyunus 5.80 0.11 0.77 0.56 -0.60 0.09
MartõOtel 0.35 11.13 0.32 29.66 -0.01 4.91
NetTurizm 0.58 -91.21 0.65 -582.84 -0.50 -30.94
Tek-ArtTurizm 0.40 -2.51 0.83 -6.27 -0.03 - 1 . 9 9
ULAŞTIRMA,HABERLEŞMEVEDEPOLAMA
Çelebi 6.75 28.24 1.23 15.82 1.39 1 3 . 7 7
TürkHavaYollarõ 5.05 25.96 0.34 15.12 4.37 1 0 . 1 5
ReysaşLojistik 0.82 4.48 0.38 2.68 0.08 1.48
Usaş 0.84 18.91 0.41 38.45 -0.12 1 4 . 9 6
HABERLEŞME
Turkcell 8.40 23.34 2.33 28.39 1.06 1 5 . 7 9
TürkTelekom 3.50 32.62 2.43 21.67 0.00 1 3 . 2 0
TIBBİVEDİĞERSAĞLIKHİZMETLERİ
AcõbademSağlõk 5.60 -8.67 4.51 -3.34 -0.12 - 2 . 4 8
SPORHİZMETLERİ
BeşiktaşFutbolYat. 1.33 -0.74 3.82 -0.57 -0.15 - 0 . 0 5
FenerbahçeSportif 45.00 4.14 9.61 73.00 2.31 3.60
GalatasaraySportif 120.00 7.93 1.27 207.90 37.06 6.29
TrabzonsporSportif 7.40 3.06 4.32 45.28 0.95 1.59
BANKALARVEÖZELFİNANSKURUMLARI
Akbank 4.70 13.39 1.26 0.64 1.81
AlbarakaTürk 2.13 15.30 0.97 0.44 2.04
AlternatifBank 0.77 14.58 0.62 0.21 1.72
Denizbank 4.14 9.03 1.52 0.34 1.01
FortisBank 0.75 9.03 0.44 0.17 1.52
Finansbank 4.30 11.03 2.31 0.27 1.25
GarantiBankasõ 2.58 16.00 1.24 0.41 1.77
İşBankasõ(A) 20,310.00 13.33 5,698.00 47.93 1.42
İşBankasõ(B) 660.00 13.33 185.16 2.40 1.42
İşBankasõ(C) 4.06 13.33 1.14 0.60 1.42
T.KalkõnmaBank. 2.76 6.38 0.92 0.25 3.23
T.S.K.B. 0.84 13.60 0.57 0.33 1.94
T.EkonomiBank. 0.80 11.06 0.63 0.16 1.06
Tekstilbank 0.46 2.51 0.43 0.05 0.35
VakõflarBankasõ 1.18 10.27 0.53 0.32 1.14
YapõveKrediBank. 2.13 17.06 1.57 0.25 1.69
HalkBankasõ 4.60 21.09 1.33 0.98 1.91
SİGORTAŞİRKETLERİ
Aksigorta 2.47 0.56 0.37 0.16 0.43
AnadoluSigorta 0.90 14.99 0.49 0.32 6.63
AnadoluHayatEmek. 1.36 9.24 1.03 0.19 0.95
AvivaSigorta 7.70 16.59 4.70 0.30 4.29
GüneşSigorta 1.26 8.77 0.95 0.12 2.97
YapõKrediSigorta 4.24 16.27 1.14 0.65 6.97
RaySigorta 1.17 -2.98 1.60 -0.08 - 0 . 7 1
FİNANSALKİRALAMAVEFACTORİNGŞİRKETLERİ
GarantiFaktoring 1.58 13.54 0.71 8.96 0.39 0.66
FinansFin.Kir. 1.18 13.19 0.41 37.31 0.54 2.95
İşFin.Kir. 0.50 24.36 0.34 0.42 5.11
TekstilFin.Kir. 0.32 13.69 0.15 40.71 0.39 5.58
CreditwestFaktoring 1.84 16.69 1.19 0.35 3.20
YapõKrediFin.Kir. 1.30 16.15 0.88 42.39 0.33 3.46
VakõfFin.Kir. 1.21 4.29 0.70 5.59 0.11 0.60
HOLDİNGLERVEYATIRIMŞİRKETLERİ
AlarkoHolding 1.63 3.75 0.51 4.24 0.22 1.89
BorusanYat.Paz. 2.58 8.10 0.71 0.44 8.09
DoğanHolding 1.03 4.36 0.39 1.77 0.14 1.68
EczacõbaşõYatõrõm 2.07 0.49 0.22 0.21 -0.07 0.47
GSDHolding 0.38 5.10 0.21 0.12 0.65
İhlasHolding 0.22 -18.14 0.23 -21.75 -0.19 - 6 . 8 9
KoçHolding 2.58 35.14 0.50 9.11 2.16 5.55
NetHolding 0.30 21.05 0.81 49.63 0.23 7.07
ŞişeCam 1.05 10.73 0.38 10.28 0.36 5.03
İşGirişim 1.59 13.09 0.31 67.36 0.69 1 2 . 8 6
TAVHavalimanlarõ 3.40 3.05 1.31 1.70 -0.05 0.67
SabancõHolding 3.20 21.77 0.62 34.85 1.19 2.12
VakõfGirişim 4.68 5.07 0.96 0.22 5.03
YazõcõlarHolding 4.86 17.69 0.55 29.77 1.68 4.80
GlobalYat.Holding 0.24 -7.83 0.21 -17.03 -0.06 - 2 . 5 2
TekfenHolding 2.96 15.52 0.63 12.25 0.92 7.70
BİLİŞİM
ArenaBilgisayar 1.14 12.34 0.49 0.94 0.51 3.01
AlcatelLucentTeletaş 0.79 9.34 0.86 1.70 0.06 2.15
EscortComputer 0.87 -1.33 0.46 -1.71 -0.03 - 0 . 9 3
AnelTelekom 2.13 9.37 1.16 12.65 0.19 4.23
IndeksBilgisayar 0.92 4.85 0.59 0.61 0.16 1.31
LinkBilgisayar 1.09 -5.00 1.00 -10.88 -0.09 - 4 . 3 5
LogoYazõlõm 0.92 -1.36 0.63 -3.20 0.15 - 1 . 1 5
NetaşTelekom. 11.10 3.28 0.39 5.07 0.73 2.12
SAVUNMA
Aselsan 2.66 11.09 0.59 12.18 0.79 3.56
GAYRİMENKULYAT.ORT.
AkmerkezG.M.Y.O. 23.40 32.37 2.90 75.59 3.43 2 9 . 1 8
AlarkoGMYO 7.45 6.89 0.24 80.36 2.00 5.77
AtakuleG.M.Y.O. 0.71 7.65 0.34 28.39 0.30 7.60
DoğuşGEGMYO 0.44 0.23 0.31 4.91 0.12 0.19
İşGMYO 0.66 4.23 0.33 65.31 0.12 4.00
NurolGMYO 1.16 1.51 0.24 31.47 0.56 1.48
SağlamGMYO 0.38 1.08 0.36 31.49 0.01 0.58
SinpaşGYO 1.57 0.50 0.24 12.50 0.10 0.40
ÖzdericiGMYO 0.59 11.40 0.44 166.76 0.20 4.68
VakõfGMYO 0.95 8.77 0.27 56.86 0.39 8.74
PeraGMYO 0.26 -3.95 0.25 0.03 - 2 . 9 9
YapõKrediKorayGMYO 0.60 -6.74 0.23 -10.60 -0.20 - 4 . 6 1
MENKULKIYMETLERYATIRIMORT.
AkYat.Ort. 0.71 -10.89 0.30 -4.54 -0.23 -10.52
AlternatifYat.Ort. 0.39 -11.75 0.26 -3.21 -0.17 -11.47
AtaYat.Ort. 0.41 -30.77 0.45 -12.04 -0.28 -27.93
AtlantisYat.Ort. 0.36 -95.55 0.38 -16.73 -0.92 -82.33
AtlasYat.Ort. 0.55 -76.32 0.45 -1.91 -0.90 -70.50
AvrasyaYat.Ort. 0.32 -71.17 0.50 -1.14 -0.47 -68.86
BaşkentYat.Ort. 0.54 -5.65 0.51 -0.11 -0.06 - 3 . 6 0
BumerangYat.Ort. 0.37 -10.30 0.40 -7.96 -0.11 -10.18
DenizYat.Ort. 1.00 -6.22 0.37 -15.49 -0.07 - 6 . 0 3
EczacõbaşõYat.Ort. 0.45 -11.15 0.27 -3.32 -0.10 - 9 . 5 2
GedikYat.Ort. 0.58 -24.32 0.64 -0.37 -0.19 -21.04
EuroYat.Ort. 0.71 3.01 0.61 0.11 0.06 2.86
EuroTrendYat.Ort. 0.65 6.47 0.59 0.15 0.00 5.96
EVGYat.Ort. 0.48 -36.90 0.49 -0.30 -0.39 -35.44
EgeliCo.Yat.Ort. 0.40 -42.69 0.49 -2.74 -0.31 -42.41
FinansYat.Ort. 0.71 -36.56 0.62 -4.94 -0.43 -36.27
GarantiYat.Ort. 0.32 -11.61 0.34 -4.79 -0.08 -11.58
HedefYat.Ort. 0.43 -9.84 0.56 -3.05 -0.09 - 9 . 8 1
İnfoYat.Ort. 0.32 -25.25 0.41 -0.20 -0.21 -17.09
İnfotrendYat.Ort. 0.48 2.66 0.46 0.02 0.05 2.64
İşYat.Ort. 0.53 -3.82 0.40 -2.19 -0.01 - 3 . 7 1
M.YõlmazYat.Ort. 0.40 -71.43 0.55 -4.36 -0.52 -57.85
MarbaşBTipiYat.Ort. 0.91 7.03 0.76 1.47 0.13 7.02
MetroYat.Ort. 0.47 -73.71 0.84 -1.04 -0.43 -55.57
MerkezBTipiYat.Ort. 0.89 -7.45 1.00 -0.07 -0.10 - 5 . 4 7
OyakYat.Ort. 0.34 -15.71 0.36 -0.55 -0.17 -15.67
TSKBYat.Ort. 0.39 -13.35 0.37 -16.38 -0.12 -12.97
TaçYat.Ort. 1.11 -28.81 0.47 -10.71 -0.61 -26.64
TaksimYat.Ort. 0.53 -58.26 1.15 -0.37 -0.41 -48.07
TacirlerYat.Ort. 0.40 -22.56 0.49 -0.97 -0.22 -22.49
VakõfYat.Ort. 0.65 -19.93 0.36 -4.39 -0.34 -18.84
YatõrõmFin.Yat.Ort. 0.40 -25.66 0.35 -5.90 -0.32 -25.00
VarlõkYat.Ort. 0.81 -21.30 0.78 -1.26 -0.20 -21.14
YapõKrediYat.Ort. 0.47 -11.80 0.28 -3.39 -0.14 -10.93
ARACIKURUMLAR
İşY.Men.Değ. 0.83 12.45 0.37 0.14 0.38 2.30
İKİNCİULUSALPAZAR
LafargeAslanÇimento 41.50 6.10 1.77 5.10 2.44 3.19
AltõnyunusÇeşme 1.91 -0.97 0.43 -6.89 -0.13 - 0 . 8 4
BerdanTekstil 0.61 60.09 -0.22 21.65 1.64 1 4 . 7 5
BisaşTekstil 0.33 59.69 0.47 37.37 2.47 1 5 . 4 8
BirlikMensucat 0.41 -40.13 0.30 -18.53 -0.71 -11.00
CeylanGiyim 1.12 -95.36 1.80 -14.53 -0.58 -18.30
Dardanel 0.23 -11.82 -0.03 -29.41 -0.59 -26.81
Doğusan 0.66 -7.90 0.92 -105.95 -0.07 - 6 . 5 3
EgeProfil 1.48 6.94 0.92 4.24 0.15 2.69
IpekMatbaacõlõk 0.57 22.47 0.44 22.09 0.32 7.55
PetrokentTurizm 21.90 19.17 1.77 14.58 0.88 6.33
SönmezPamuklu 0.48 -24.42 0.50 -52.32 -0.16 -21.82
SönmezFilament 0.29 -17.84 0.28 -36.87 -0.25 -16.48
MetemturOtelcilik 0.86 -40.84 0.78 -511.38 -0.60 -12.38
ŞekerFin.Kir. 0.28 18.57 1.02 0.06 1.16
MertGõda 0.52 -23.47 0.84 -10.82 -0.17 - 7 . 8 7
SilverlineEndüstri 0.46 0.32 0.43 0.22 -0.01 0.18
FonFin.Kir. 3.90 15.25 0.32 1.88 5.03
YENİEKONOMİPAZARI
ArmadaBilgisayar 0.60 -6.37 0.40 -0.66 -0.04 - 1 . 4 7
DatagateBilgisayar 1.21 1.76 0.71 0.18 0.12 0.59
Plastikkart 1.50 4.14 1.46 3.98 0.02 3.41
KURUMSALYÖNETİM
AsyaKatõlõmBankasõ 1.18 12.26 0.81 0.27 2.12
AnadoluEfes 9.55 16.75 2.05 12.12 0.79 7.19
DoğanYayõnHol. 0.65 -1.76 0.30 -1.06 -0.05 - 0 . 5 3
DentaşAmbalaj 0.41 -16.04 0.38 -13.25 -0.03 - 6 . 6 9
HürriyetGzt. 0.65 9.40 0.36 10.04 0.19 3.95
TofaşOto.Fab. 1.15 13.92 0.48 4.30 0.44 4.81
Tüpraş 15.80 27.23 0.94 4.66 5.88 1 0 . 7 8
TürkTraktör 3.80 26.11 0.70 11.92 1.87 8.97
Otokar 8.15 25.93 1.28 11.14 2.66 9.10
Şekerbank 1.07 13.21 0.46 0.34 1.56
Vestel 0.78 -11.77 0.12 -3.94 -0.45 - 2 . 9 7
YveYGMYO 0.53 -6.09 0.71 -395.74 -0.06 - 5 . 9 4
GÖZALTIPAZARI
BoyasanTekstil 0.18 33.99 3.27 3.40 -0.01 2.88
ÇbsBoya 0.19 -15.62 -0.07 -35.14 -0.63 -27.59
EGSG.M.Y.O. 0.29 0.58 0.16 132.18 0.26 0.45
Egeplast 0.69 -50.77 -1.02 -8.48 -0.51 - 8 . 0 1
EsemSporGiyim 0.43 -20.80 0.84 -41.88 0.01 - 4 . 0 5
MakinaTakõm 0.18 39.60 -0.34 29.88 -0.29 7.28
MazharZorluHolding 0.35 -29.22 -0.18 -7.55 -0.92 - 6 . 9 4
OkanTekstil 1.35 -54.46 1.75 -0.37 -32.00
ÇBSPrintaş 0.20 -13.14 0.17 -34.35 -0.23 - 4 . 1 3
SelçukGõda 0.34 -56.57 0.95 -127.37 -0.25 -26.07
TranstürkHold. 0.20 22.76 -0.20 17.06 -0.29 3.63
Tümteks 0.20 -25.40 -0.28 -79.27 -0.19 -114.41
Ücretliler
enflasyona yenildi Geçen hafta “Göz Ucuyla”ya “Deflasyon tehlikesi
büyürken...” başlığını atarken böyle bir tanı için er-
ken mi diye epey düşünmüştüm. Haftası geçmeden
TÜSİAD’dan resesyon uyarısı ve iç talebin canlan-
dırılması istemi gelince, erkenci olmadığımı gördüm.
Malum, resesyon dediğiniz; ekonominin durgun-
luğa girmesi. Yani, büyümenin yavaşlaması, yatı-
rımların azalması… Derken yurtdışı ve yurtiçi sipa-
rişlerin iptali... Kısacası, talebin daralması sonucu sa-
tışların azalması.
İşveren gözlüğüyle baktığınızda: Daralan talep ne-
deniyle satışlar düştüğünden kâr oranları da hızla ge-
rilemeye başlamakta. İşveren de en kolaycı çözüm
olan emek faktörünü küçülterek durgunluğa da-
yanmaya çalışmakta. Böylelikle hem vergi indirimi,
teşvik, düşük faizli kredi gibi destekleri çabuklaştır-
mak için hükümetler üzerinde baskı oluşturma ola-
nağını yakalamakta! Hem de globalizmle gelen es-
nek üretim ve yönetim biçimleri için gerekli zemine
grev benzeri karşı duruşlarla karşılaşmadan kavuş-
muş oluyorlar.
General Motors’un, Ford’un yaptığı gibi önce ça-
lışanların işten çıkartılması, kâr oranlarını korumak için
devletten bekledikleri desteği bulamadıklarında da
en büyük silahları olan fabrikaları kapatma kozunu
oynamaları, bunun global boyuttaki son örnekleri!
Resesyon nedeniyle fiyatların yarın düşeceği bek-
lentisinin giderek artması, deflasyon riskini hiç de kü-
çümsememek gerektiğini göstermekte. TÜSİAD
Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ’ın iç talebin can-
landırılması gereğinin altını defalarca çizmesinin
temelinde de aynı kaygının yattığı kesin.
Öte yandan iç talebin canlanması, fiyatlar kadar
para politikasına da bağlı. Yani, faiz oranlarındaki ge-
rileme bireyleri tasarruf yerine tüketime yönlendire-
bilir. Ne var ki, para politikalarının iç talep üzerinde
canlandırıcı etki yapabilmesi:
? geleceğe dair belirsizliklerin ortadan kalkması-
na;
? piyasanın şeffaf, yani yatırımcının farklı yatırım
seçenekleri arasında karar verirken temiz bilgiye sa-
hip olmasına;
? hükümet üyelerinin en azından cumhurbaşka-
nı ile başbakanın ekonomik söylemlerinde tutarlılık
ve bütünlük sergilemelerine;
? dayanıklı mal ve hizmet fiyatlarının ve satış şart-
larının tüketiciyi satın almaya özendirmesine bağlı.
Faiz oranlarındaki gerilemenin iç talebi nasıl te-
tikleyeceğinin en önemli göstergelerinden biri, tabii
ki tüketici güven endeksi. Gelin görün ki kasımda en-
deks yüzde 7.22 azalarak 68.88’e geriledi. Gelecek
dönemde yarı dayanıklı tüketim mallarına yönelik har-
cama yapma düşüncesini gösteren endeks yüzde
3.29 azalarak 92.46’ya… Gelecek dönemde daya-
nıklı tüketim malı satın alma ihtimali de yüzde 6.67
azalarak 14.87’ye gerilemiş durumda.
Kısacası, Merkez Bankası’nın 1.25 puanlık son fa-
iz indiriminin iç talebi canlandırmasını beklememek
gerek.
Kaldı ki, ekonomideki yavaşlamanın iç talep üze-
rindeki etkisini ve… 2009’un nasıl seyredeceğini ya-
kalayabilmek için 2008’in gerçekleşen verilerine
şöyle bir bakmak bile yeterli. Örneğin:
? Büyüme hızı 2008’in üçüncü çeyreğinde yüz-
de 0.5’e indi. Reel sektörün “sıfır” büyüme beklen-
tisi böylelikle gerçekleşmemiş oldu, ama… Sıfır ya
da negatif büyüme hızlarına henüz ulaşılmamış ol-
ması, resesyon riskini yine de ortadan kaldırmamakta.
Zira, üçüncü çeyrekte kamu harcamaları ve yatırımları
beklenenin üstünde arttı. Kamu harcamalarının yüz-
de 18.4, kamu yatırımlarının da yüzde 22.2 oranın-
da artması, büyümedeki hızlı gerilemeyi frenledi.
? Sanayi üretim endeksinde 3 aydır süren gerile-
me imalat sanayiine ekimde yüzde 10.3 olarak
yansıdı. İmalat sanayiinin sadece 1 ayda yüzde 10.3
gerilemesi, büyümedeki yavaşlamanın süreklilik ka-
zanma olasılığını arttırdı! Hükümetin hâlâ bunu
2009 bütçesine yansıtmaması ise, muhtemeldir, bi-
zim kadar IMF’nin de cevabını beklediği sorular ara-
sında yer almakta!
? Merkez Bankası’nın yatırım anketine göre ima-
lat sanayii yatırımları da 2007’ye göre cari fiyatlarla
yüzde 34.3 azalmış.. 2009’da gerçekleşmesi bek-
lenen yatırım harcamalarının artış oranı da şimdiden
yüzde 10.6 düşmüş durumda. Bu da istihdam art-
tırıcı söylemlerin iyi niyetten öteye geçmeyeceğini;
istihdam artmadığı sürece iç talebin canlanamaya-
cağını göstermekte!
Uzun lafın kısası, reel sektörün özellikle de büyük
ölçekli üretici ve ihracatçılar resesyon uyarısı yaparken
AKP’nin demodelikten kurtulup “kriz değdi-değmedi”
tartışmalarını rafa kaldırma zamanı çoktan geçti! Ama,
gelin de bunu Başbakan’a anlatın!
1ABD Doları:
1.4609 AvustralyaDoları
5.3017 DanimarkaKronu
1.0985 İsviçreFrangı
7,7788 İsveçKronu
88.96 JaponYeni
1.2269 KanadaDoları
6.9877 NorveçKronu
3.7516 SuudiArabistanRiyali
1Avro: 1.4053 ABDDoları
1İng.S: 1.5016 ABDDoları
1KuveytD.:3.6417ABDDoları
Kamu işçisi ve asgari ücretli, fiyat
artõşlarõna yetişemiyor. Üç
memurdan ikisi dövizle borçlanõyor
Ekonomi Servisi - Dev-
let Planlama Teşkilatõ
(DPT) tarafõndan hazõrlanan
rapora göre maaş ve ücret
artõşlarõ nedeniyle son 2
yõlda işçiler reel olarak ka-
yõp yaşarken, memurlar ka-
zançlõ çõktõ. Bu yõl sonunda
da memur maaşlarõnõn reel
olarak artacağõ, kamu işçi-
si ücreti ile asgari ücretin re-
el olarak gerileyeceği tah-
min ediliyor. DPT, ekono-
mideki 2007 ve 2008 yõlõ
gelişmeleri, 2009 yõlõna iliş-
kin makro ekonomik he-
defler ve asgari ücreti ilgi-
lendiren gelişmelerle ilgili,
kamu, Türk-İş ve TİSK
temsilcilerince Asgari Üc-
ret Tespit Komisyonu’nda
değerlendirilmek üzere bir
rapor sundu.
Rapora göre son yõllarda
ücretli kesim arasõnda ka-
zancõ reel olarak en fazla ar-
tan memurlar oldu. Memur
maaşlarõ 2006’da reel olarak
yüzde 6.2, 2007’de yüzde
3.9 oranõnda arttõ. Kamu iş-
çisi ücreti ise 2006’da reel
olarak yüzde 2.7 geriler-
ken, 2007’de yüzde 3.1 ora-
nõnda arttõ. Ücretli kesim
içerisinde reel olarak kaybõ
en fazla olan grubu asgari
ücretliler oluşturdu. Asgari
ücretteki reel gerileme
2006’da yüzde 0.9, 2007’de
yüzde 0.7 oldu.
Bu yõl nominal olarak or-
talama net memur maaşla-
rõnõn yüzde 17.7, kamu işçi
ücretlerinin yüzde 9.6 oran-
larõnda arttõrõldõğõna işaret
edilen raporda, reel olarak
memur maaşlarõnõn yüzde
6.7 artacağõnõn, kamu işçi
ücretlerinin ise yüzde 0.7 ge-
rileyeceğinin tahmin edildiği
bildirildi. Rapora göre 2008
sonunda maaş ve ücretler-
deki reel gerileme en fazla
asgari ücrette olacak. Net as-
gari ücret bu yõl reel olarak
yüzde 1.5 gerileyecek.
Taksitle ölmeyelim kampanyası
İstanbul Haber Servisi -
Tüketiciler Birliği, kredi
kartlarõ borçlarõnõn yasal dü-
zenlemeyle yeniden yapõ-
landõrõlmasõ amacõyla “Tak-
sitle Ölmeyelim, Taksitle
Ödeyelim” adlõ imza kam-
panyasõ başlattõ. Tüketiciler
Birliği Genel Başkanõ Na-
zım Kaya, 15 milyon yurt-
taşõn cebinde 43 milyon kre-
di kartõ bulunduğunu belir-
terek, “Kart borçlarının
yasal düzenlemeyle yeni-
den yapılandırılması ve
ödeme kolaylığının sağ-
lanması gerekiyor” dedi.
Galatasaray’da bir araya gelen tüketiciler, “Geleceğimizi değil, ödemelerimizi tak-
sitlendirelim” dövizleri taşıdı. (Fotoğraf: MEHLİKA AKGÜN)
MEMUR DÖVİZ BORÇLUSU
Kamu Çalõşanlarõ Hak Sendikalarõ
Konfederasyonu’nun (HakSen) yaptõğõ ankette
memurlarõn yüzde 65’inin döviz borcu bulunduğu
belirlendi. Ankete göre memurlarõn yüzde 35’inin döviz
borcu bulunmazken, yüzde 65’inin bankalara ve
akrabalarõna döviz borcu bulunuyor. Memurlarõn yüzde
6’sõ 1 dolar ile 500 dolar arasõnda, yüzde 8’i 500-1000
dolar arasõnda, yüzde 8’i 1000-2 bin dolar arasõnda
borcu bulunduğunu söylerken, yüzde 11’inin 2 bin-3 bin
dolar arasõnda, yüzde 32’sinin de 3 bin dolar ve
üzerinde borcu bulunuyor.
Finansbank: TL’ye geçiş eğitimi
Ekonomi Servisi - Finansbank, Yeni Türk Li-
rasõ’ndan (YTL) Türk Lirasõ’na (TL) geçiş ha-
zõrlõklarõ kapsamõnda çalõşanlarõna eğitim veri-
yor. Bankadan yapõlan açõklamada, bankanõn,
yeni yõlda tedavüle girecek TL banknot ile TL
ve Kr madeni paralarla ilgili çalõşanlarõna eği-
tim verdiği kaydedildi.
Eurobank Tekfen: 3 yeni şube
Ekonomi Servisi - Eurobank Tekfen 2008
bitmeden 3 şube açõlõşõnõ daha gerçekleştirdi. İs-
tanbul’da Mecidiyeköy ve Ümraniye şubeleri,
Ankara’da ise Balgat şubesi ile birlikte şube sa-
yõsõnõ 42’ye çõkaran Eurobank Tekfen, 2009’da
da şubeleşme çalõşmalarõnõ sürdürecek.
MERKEZ BANKASI KURLARI 22 ARALIK 2008
DÖVİZ EFEKTİF
CİNSİ ALIŞ SATIŞ ALIŞ SATIŞ
1 ABD Dolarõ 1,5084 1,5157 1,5073 1,5180
1 Avustralya Dolarõ 1,0308 1,0375 1,0261 1,0437
1 Danimarka Kronu 0,28449 0,28589 0,28429 0,28655
1 Avro 2,1198 2,1300 2,1183 2,1332
1 İngiliz Sterlini 2,2642 2,2760 2,2626 2,2794
1 İsviçre Frangõ 1,3710 1,3798 1,3689 1,3819
1 İsveç Kronu 0,19284 0,19485 0,19271 0,19530
1 Kanada Dolarõ 1,2298 1,2354 1,2252 1,2401
1 Kuveyt Dinarõ 5,4479 5,5197 5,3662 5,6025
1 Norveç Kronu 0,21546 0,21691 0,21531 0,21741
1 S. Arabistan Riyali 0,40328 0,40401 0,40026 0,40704
100 Japon Yeni 1,6926 1,7038 1,6863 1,7103
1 Yeni İsrail Şekeli 0,39214 0,41225
(AP)