Katalog

[email protected] SAYFA CUMHURİYET 10 ARALIK 2008 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ CMYB C M Y B [email protected] Son 80 yılın en büyük küresel kri- zinden Türkiye’nin etkilenmemesi ka- çınılmazdı. Nitekim bugün 70 milyon nüfus kurbanlık koyun gibi hüküme- tin ağzından çıkacak önlemler pake- tini bekliyor. Hükümet ise büyük ümit- lerle ve yegâne kurtarıcıymış gibi IMF ile anlaşmayı... Kurbanlık koyunlar gibi bekleyen in- sanımız ve ülkeyi yönetenler bir yan- dan da insanlık dışı görüntülerle kur- ban kesmeyi ihmal etmiyor... Kriz aynı kriz; tüm dünyada ekono- mi daralıyor; fabrikalar, işyerleri ka- panıyor, üretimler kısılıyor, insanlar iş- siz kalıyor, tüketim zorunlu ya da psikolojik olarak erteleniyor... Kriz aynı kriz; ancak her ülkenin yö- netiminin aldığı önlemler farklı. Kimi- leri kurbanlık koyun olmayı kabul et- miyor. Almanya, Çin, Fransa, Hindis- tan, Rusya, İngiltere ve diğerleri... Hepsi de durgunluğa karşı mücade- le için kendi planlarını açıkladılar. Hepsinin kendine özgü bir mantığı ve ritmi var.. Örneğin politikalarına ve tavrına ne kadar karşı olursam olayım Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin krize karşı aldığı önlemler takdirle karşı- lanmaya değer. “Krize karşı yanıtımız yatırım. Geleceği bugün için feda et- meyeceğiz” diyen Sarkozy ekim ayın- da yasalaşan bankalara yönelik pa- ketin ardından geçen hafta sonu da Fransa’nın GSMH’sinin yüzde 1.3’üne denk gelen 26 milyar Avro’luk yeni bir önlem paketi açıkladı. 2009 yılındaki durgunluk ve işsizlikle mücadele için ortaya konan paketin iki ayağı bulu- nuyor. Bunlardan ilki yani 10.5 milyar Avro’luk kısmı; işletmeleri özellikle de KOBİ’leri rahatlatmak amaçlı. An- cak pakette şu vurgu da ihmal edil- miyor: Devlet bir süre sonra bu verdiği borcu vergi ve KDV olarak tahsil ede- cek. Paketin 11.5 milyar Avro’luk ikinci ayağı ise hızla kamu yatırımlarını ya- şama geçirmek.... İngiltere’nin paketi 23.5 milyar Av- ro tutarında ve 2011 yılına kadar ge- çerli: KDV oranlarını düşürmek; sos- yal konut inşaatları gerçekleştirmek ve KOBİ’lere ödeme kolaylıkları sağla- mak... Şimdilik 5 milyar Avro’luk paket açıklayan İtalya ise daha çok sosyal bir planı devreye sokmuş: Orta ve or- tanın altı ailelere ayda 40 Avro’luk bir kart dağıtarak bununla elektrik ve gı- da ihtiyaçlarını karşılamalarına katkı- da bulunmak; düşük gelirlilere vergi is- tisnası; işsizlik fonunun finansmanını arttırmak; başlıca önlemler arasında. Önümüzdeki 2 yıl için Almanya’nın ayırdığı rakam 32 milyar Avro: Oto- motiv sektöründe hem yeni araçlara, hem çevreci araçlara ciddi biçimde vergi indirimleri getiriliyor; KOBİ’lere yardımlar arttırılıyor; konutlarda ener- ji tasarruflu yatırımlara ve iyileştirme- lere maddi destek veriliyor; demiryo- lu ve otoyol yatırımları hızlandırılıyor. Avrupa’nın krizden bugüne kadar en fazla etkilenen ülkesi İspanya ise ağustos ayında açıkladığı 16 milyar Avro’luk önlem paketine kasım so- nunda 11 milyar Avro daha ekledi. Bu rakam daha çok vergi indirimlerinde kullanılacak... Küresel ekonomik krizin boyutları ve ne kadar süreceği bilinmiyor; kimi iddiaya göre bu önlem paketleri de kü- resel durgunluğun karşısında yetersiz kalacak, kimilerine göre 2009 ortala- rında yavaş yavaş bir toparlanma başlayacak. Ancak şurası bir gerçek ki devletler artık yeniden ekonominin bir numaralı aktörü. Kilit sözcük ise “Geleceği bugünkü krize feda etmemek”. Eğer yalnızca “günü kurtarma” ya da “kendi iktidarını garantiye alma” olgusu ülkeleri yönetenlerin öncelikleri ara- sında ilk sırayı hâlâ koruyorsa o ülke- nin geleceği çoktan feda ediliyor de- mektir... Bugünün çocuklarına, yarının gençlerine böyle ağır bir bedel ödet- meye kimin ne hakkı var? Kurbanlık koyun gibi bekleyenlere duyurulur.... Merkezi Almanya’da bulunan ERV, ERGO İsviçre Sigorta AŞ iş- birliğiyle Türkiye’de faaliyet göstermeye başladõ. Sek- törde 101 yõllõk deneyimiyle hizmet veren ERV Sigor- ta, sunduğu “Simit” alternatifleriyle, tüketiciye çe- şitli olanaklar sağlõyor. “Simit” seçenekleri, sigor- talõyõ seyahatlerde akõllarõna gelmeyen aksilikler, iptal, ani bir sağlõk sorunu, çevreye zarar verecek bir kaza anõ gibi durumlarda, nerede olursanõz olun yardõmcõ oluyor. Üç kõtada 20’den fazla ülkede faa- liyet gösteren, küresel seyahat sigorta firmasõ ERV, dünyanõn en büyük reasürans şirketlerinden biri olan Münih Re’nin bünyesinde çalõşmalarõnõ sür- dürüyor. Krizle birlikte yeni sigorta türleri yaygõnlaşõrken kamu da koruyucu önlemler geliştirmeye başladõ ERV’DEN YENİ SEYAHAT SİGORTASI OYAK Emeklilik resmen ING’nin oldu. ING, geçen haftanõn son iş günü itibarõyla OYAK Emeklilik’in satõnalma işlemlerinin tamamlandõğõnõ açõkladõ. Açõklamada ING Group’un, alõm işleminin tamamõnõ kendi mevcut iç kaynaklarõndan finanse edeceği ve OYAK Emeklilik’in 2009’dan itibaren ING Sigorta markasõ altõnda yeniden konumlandõrõlarak faaliyetlerini sürdüreceği belirtildi. ING, Türkiye’nin en büyük altõncõ bireysel emeklilik şirketi olan OYAK Emeklilik’i toplam 110 milyon Avro’luk bir bedel karşõlõğõnda satõn alacağõnõ, 17 Haziran 2008 tarihinde ilan etmişti. OYAK EMEKLİLİK RESMEN ING’NİN Türkiye’de sigorta şirketlerinin çağrõ merkezi kullanõm oranlarõ ve bu ala- na olan ilgileri henüz sõnõrlõ olmakla birlikte, giderek yükselen bir ivmeye sahip bulunuyor. IMI Conferences için J. Morton Institute tarafõndan ger- çekleştirilen “Türkiye Çağrõ Merkezi Pazarõ 2008” araştõrmasõ, finans sek- törüne yönelik önemli bulgular ortaya koyuyor. Bankalar, diğer finans ku- ruluşlarõ ve sigorta şirketlerinden oluşan finans sektörü, toplam çağrõ mer- kezi sektörü içerisinde çağrõ merkezi adedi ola- rak yüzde 14.4’lük paya sahip bulunuyor. Bankacõlõk dõşõndaki diğer finans kurumlarõnõn ve sigortacõlõk şirketlerinin çağrõ merkezle- rinden dõş kaynak kullanõmõ yoluyla aldõklarõ hizmetin oranõysa geçen yõldan bu yana yüz- de 12 artõş göstermiş bulunuyor. ÇAĞRI MERKEZLERİNİ ARAYAN ARAYANA Kriz, sigortalõya özeni arttõrdõ B‹LG‹ TOPLUMUNA DO/RU / ÖZLEM YÜZAK Geleceği Bugüne Feda Etmek...Ya da Etmemek... Sony8binkişiyi işten çõkaracak Ekonomi Servisi - Japon elek- tronik firmasõ Sony, küresel ekonomik krizle mücadele kar- şõsõnda yeniden yapõlanma çer- çevesinde, 8 bin kişiyi işten çõkartacak. Sony’nin, bazõ ya- tõrõmlardan çekilerek ve istih- dam azaltarak, 1.1 milyar dolar tasarruf yapmayõ planladõğõ be- lirtiliyor. Dünya çapõnda 160 bin çalõşanõ bulunan Sony’nin, işten çõkaracağõ kişiler işgücü- nün yüzde 5’ine tekabül ediyor. Japonya ‘derin’ durgunlukta Ekonomi Servisi - Japon ekono- misi derin durgunluğa girdi. Japonya’nõn, temmuz-eylül dö- neminde, yõllõk bazda yüzde 1.8 oranõnda küçüldüğü bildi- rildi. Öte yandan, önceki gün büyük yükseliş gösteren Tokyo borsasõ, dün hafif yükselişle kapandõ. Nikkei Endeksi, yüz- de 0.80 oranõnda değer kaza- narak 8.395.87 puandan ka- pandõ. Vorkink:Türkiye önlem almalõ ANKARA (AA) - Eski Dünya Bankasõ Türkiye Direktörü An- drew Vorkink, Türkiye’nin, piyasalarda yeniden güven sağ- lamasõ için bazõ önlemler almasõ gerektiğini söyledi. Gecikmiş önlemlerin daha az etkili ola- cağõnõ ifade eden Vorkink, “Türkiye’nin, IMF ile bir an- laşma yapması önemli. FED ve Avrupa Merkez Bankası gi- bi kurumlarla likidite konu- sunda işbirliği sağlaması, is- tihdam piyasasında esneklik sağlayıcı reformları gerçek- leştirmesi önem taşıyor” dedi. 330 bin kişi numara taşõdõ ANKARA (AA) - Bilgi Teknolo- jileri ve İletişim Kurulu 2. Baş- kanõ Galip Zerey, cep telefon- larõnda numara taşõnabilirliği uygulamasõnõn başladõğõ 9 Ka- sõm’dan bu yana geçen bir aylõk sürede 330 bin abonenin nu- marasõnõn taşõndõğõnõ söyledi. Zerey, “Operatörlerin, numara taşınabilirliği uygulamasına paralel düzenlediği kampan- yalar nedeniyle abonelerin fatura bedeli düşüyor” diye konuştu. Çapkõn eşe 3N kurnazlõğõ ANKARA (AA) - Turkcell’in çö- züm ortağõ, Teleses Yönetim Kurulu Başkanõ Recep Uzelli, 3N’li telefonlar için geliştirile- cek yazõlõmlarla çapkõn eş veya sevgililerin yakayõ ele vermele- rinin güç olduğunu söyledi. Ya- põlabileceklerin en başõnda ise 3N’li telefonu kullanan kişinin arka fonu değiştirmesinin müm- kün olmasõ geliyor. Böylece, kişi olduğunu söylediği yerde görünecek. Ancak, kendisi baş- ka bir yerde bulunabilecek. YapõKredi’den kâğõt tasarrufu Ekonomi Servisi - Yapõ Kredi Bankasõ’nõn, kâğõt tasarrufu ça- lõşmalarõ ve yõlbaşõnda takvim, ajanda gibi müşterilere yönelik promosyon malzemelerini üret- tirmeme kararõ sayesinde, 55 bin ağacõ kesilmekten kurtardõğõ bil- dirildi. Yapõ Kredi Genel Müdü- rü Tayfun Bayazıt, araştõrmala- ra göre, ofis ortamõndaki bir ki- şinin yõllõk kâğõt tüketiminin 7 ağaca, 17 bin kişinin tüketiminin ise bir ormanõn yok olmasõna ne- den olduğunu söyledi. T üm dünyayõ sarsan ve etkile- rinin en az iki yõl süreceği ön- görülen kriz, sigorta sektö- ründe de köklü değişimlere yol açõ- yor. Söz konusu krizden güçlü çõk- mak isteyen şirketler bir yandan sermaye yapõlarõnõ güçlendirmeye çalõşõrken bir yandan da kamu si- gortalõyõ korumaya dönük önlemler geliştirmeye başlõdõ. Martin&Martin Sigorta ve Rea- sürans Brokerliği Yönetim Kurulu Başkanõ Can Ateş, dünyada ve Türkiye’de krizle birlikte yaşan ge- lişmeleri, çözüm yollarõnõ ve sigor- talõlarõn böylesi dönemlerde artan gereksinimlerinin neler olduğu ko- nusunda Cumhuriyet’in sorularõnõ yanõtladõ. Son dönemdeki küresel krizin Türk ve yabancı sigorta sektörü- ne etkisi ne şekilde oldu? Ülkelerin sağlõklõ büyüyebilmeleri için sigorta bir anlamda emniyet sü- babõ vazifesi görüyor. Bunun en son örneği, Fed Lehman’õ kendi kade- riyle baş başa bõrakõrken iki katõ bir maliyetle bir gece operasyonu ile AIG’ye 85 milyar USD ödenek ya- rattõ. 2009’da dünyada özellikle si- gorta ve reasürans şirketlerinin ka- pasitelerinde bir azalma olabilir. Kapasitelerin azalmasõ ise berabe- rinde sigorta risk fiyatlarõnõn muh- temel artõşõna sebep olacak. Önü- müzdeki dönemin çok iyi monitor edilmesi gerekiyor. Özellikle son dö- nemlerin yükselen yõldõzlarõ dedi- ğimiz ve sigorta sektörü açõsõndan ciddi bir prim yaratan, inşaat, gay- rimenkul ve enerji sektöründe bazõ daralmalar görüyoruz. Bireyler de el- lerindeki mal varlõklarõnõ tekrar ye- rine koymakta ciddi sõkõntõ yaşaya- bilecekleri için sigorta, kriz zama- nõnda daha önemli bir rol oynuyor. Martin&Martin bu gelişmeler karşısında nasıl önlemler aldı? Biz, müşterilerimize önümüzdeki dönem karşõ karşõya kalabilecekle- ri riskleri anlatõyoruz ve beraberin- de nasõl bir sigorta modeli oluştu- rulmasõnõn uygun olacağõ konusun- da karşõlõklõ fikir alõşverişinde bu- lunuyoruz. Kriz önlemleri arasında sorun- ları çözecek yeni sigorta paketle- ri var mı? Örneğin, Politik Risk Sigortasõ, Ti- cari Kredi Sigortasõ, Fi- nansal Riskler Sigor- talarõ krizde çok önem kazanõyor. Bugüne kadar ül- kemizde finansal risk (ticari risk) sigortasõ yaptõran şirket sayõsõ yok denecek kadar az iken şimdi kriz sonrasõ sayõ hõzla artõyor. S E K T Ö R D E N . . . Avrupa Sigorta ve Reasürans Fede- rasyonu (CEA), “ Finansal Krize İlişkin Sekiz Temel Mesaj” bir rapor ya- yõmladõ. Rapordaki öneriler şöyle:  Avrupa sigorta pazarõ, krize güç- lü bir konumda girerek, krizin sis- temde devam eden şoklarõna karşõ es- nekliğini korudu. Sigorta şirketleri or- taya çõkan kredi darlõğõna doğrudan maruz kalmadõ.  Şirketlerin varlõk ve sorumluluk yönetimi sigorta sektörünü finansal çalkantõnõn olumsuz etkilerinden ko- rudu.  Kriz, kurumlarõn uygun bir dene- time gereksinimi olduğunu ortaya koydu.  Risk yönetimi bütün finansal ku- ruluşlarda geliştirilereke güçlendi- rilmeli.  Karmaşõk ürünlere yönelik daha iyi bir bilgilendirme yapõlmalõ. Bugüne kadar pek tercih edilmeyen ya da hiç kullanõlmayan Politik Risk Sigortasõ, Ticari Kredi Sigortasõ, Finansal Riskler Sigortalarõ krizde çok daha fazla önem kazanmaya başladõ. Uluslararası sektörde konuyla ilgili neler yapıldı? Özellikle Amerika ve Batõ Avrupa’da bizdekine benzer tedbirler alõnõyor. Tõp- kõ finansal marketlerde olduğu gibi bizim sektörümüzde de ayrõşmalar gözlemli- yoruz. Sigorta şirketlerinin finansal yapõ- larõ, hasar ödeme güçleri en az sigorta primleri kadar önem arz etmeye başladõ. Sigorta şirketlerini denetleyen kanun ya- põcõ otorite, radikal yöntemler izlemeye ve sigortalõyõ korumaya yönelik önlemler geliştirmeye başladõ. AIG Amerika’nõn da zor duruma düşmesinin temelinde bu var zaten. Birçok ülkede sigorta şirketlerinin ve brokerlerin daha sõkõ denetimi ve bu- nunla ilgili bağõmsõz düzenleyici, kontrol edici kurumlar oluşturulmasõ söz konusu. Son dönemde, sermaye yapõlarõnõ güç- lendirme anlamõnda, Avrupalõ bir şirketin Amerikan şirketinden hisse aldõğõnõ ve/ve- ya tam tersini görmeye başladõk. Sigorta müşterisinin krize iliş- kin psikolojisi nasıl? Ne tür talepler alıyorsunuz? Birçok müşterimiz kendilerini daha güvende hissetmek için hem mevcut po- liçelerini daha kapsamlõ hale nasõl geti- rebiliriz diye bize danõşõyor, hem de da- ha önceden yüksek maliyeti yüzünden sõ- cak bakmadõklarõ ek teminatlarõ bugün po- liçelerine eklettiriyor. HDI Sigorta Genel Müdürü Altaner, önümüzdeki yõl prim girdisinde azalma olacağõna dikkat çekti: Rekabet giderek yoğunlaşacak T ürk sigorta sektörünün 2008’in ilk 10 ayõnõ gerek trafik tarifesinin serbestleşmesi, gerekse trafik tespit tutanağõ, bilgilendirme, acenteler yönetmeliği gibi yeniliklerden dolayõ yo- ğun bir çalõşma temposu içerisinde ge- çirdiğini belirten HDI Sigorta Genel Müdürü V. Hasan Altaner, “Önü- müzdeki iki aylık dönemde, şirketle- rin öngördükleri hedefleri tuttura- bilmek adına daha yoğun bir rekabet içinde olacağını gözlemliyoruz” dedi. Altaner, genellikle her yõlõn son üç ay- lõk döneminde yoğunlaşan fiyat reka- betinin bu yõlõn ikinci üç aylõk dönem- den itibaren artarak devam ettiğini açõkladõ. Sektöre yeni giren şirketlerin pazar payõ baskõlarõ nedeniyle önü- müzdeki günlerde rekabetin daha da ar- tarak devam edebileceğine dikkat çeken Altaner, “Bu hususun son çeyrekte prim girdilerini ve teknik neticeleri olumsuz olarak etkileyeceği açıktır. Ekonomik büyüme tüm dünya ile birlikte ülkemizde de daralma eğili- mine girdi” dedi. A IG Sigorta, “Mesleki Sorumlu- luk Sigortasõ” branşõnda bir il- ki gerçekleştirerek avukatlara özel bir sigorta ürününü pazara sunu- yor. AIG Avukat Mesleki Sorumluluk Si- gortasõ ile avukatõn geçmiş 5 yõl için- de ve poliçe döneminde yaptõğõ unut- ma ve hatalardan dolayõ poliçe döne- minde müvekkillerinin maruz kaldõğõ fi- nansal zararlar teminat altõna alõnõyor. “AIG Avukatlar Mesleki Sorumluluk Si- gortasõ” pazardaki en geniş teminatlõ ve en rekabetçi mesleki sorumluluk si- gortasõ ürünüdür. Son 5 yõl içinde si- gortalõlarõn yaptõğõ, ancak henüz fark etmediği hatalardan dolayõ poliçe dö- nemi içerisinde oluşabilecek tazmi- natlar bu sigorta ile teminat altõnda ola- caktõr. “Mesleki sorumluluk teminatõ” ile sigortalõlarõn kasõtlõ olmayarak yaptõklarõ hata, ihlal, hatalõ veya ya- nõltõcõ beyan verme, ihmal sonucu gö- rev aksatma veya mesleki hizmeti ye- rine getirememe, gizliliği ihlal gibi ne- denlerden dolayõ müvekkillerinin talep edebilecekleri tazminatlara karşõ ko- ruma söz konusu teminatlar içinde. Avrupalõ şirket zarar görmedi ‘Tasarruflarõnõzõ riske atmayõn’ Yapõ Kredi Emeklilik Genel Müdürü Giray Velidedoğlu, krizle bir- likte sigortalarõnõn tasar- ruflarõnõ riske atmamala- rõ gerektiğini dikkat çeki- yor. Velidedeoğlu’na gö- re, krizin sektöre etkisine bakõldõğõnda, kişiler kõsa vadeli kreti kartõ borcu ödemek, araba almak gibi gereksinimleri karşõlamak için sistemden ayrõlõyor. Ekonomik ne- denler adõ altõnda tanõmlanabilecek bu sonuç, tüm ülkelerede benzerlik gös- teriyor. Bireysel emeklilik sisteminin ürünü olarak tasarrufu ön palana çõ- karmasõnõn bu konuda en önemli fak- tör olduğunu düşünüyor. ‘Bütçenize göre ihtiyacõnõzõseçin’ Krizin her ülkeyi farklõ oranlarda ve biçimler- de etkilediğini dile getiren Türkiye Sigorta ve Reasü- rans Şirketleri Birliği Ge- nel Sekreteri Erhan Tun- çay, Türkiye’de tüketici- nin öncelikli olarak bütçe- sine göre ihtiyaçlarõnõ be- lirlemesi gerektiğini söyledi. Tunçay’a göre, ihtiyaçlar belirlenirken riskler dikkate alõnmalõ, sigorta yaptõrarak el- de edilecek yararlar düşünülmeli. Bu konularda sigorta şirketleri, acenteler ve banka şubelerine danõşmalõ. Can Ateş Müvekkile sigorta güvencesi