Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
17 EKİM 2008 CUMA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr
CMYB
C M Y B
BIÇAK SIRTI
EROL MANİSALI
Amerika ve TSK’nin
Görüş Ayrılıkları
ABD’nin Türkiye ve Ortadoğu’ya yönelik politi-
kaları, 2000’li yıllarda daha da netleşmeye başla-
dı. Açık ve örtülü politikaları gerçekleşen uygula-
maları göz önüne aldığımızda bunu, kuşkuya
meydan vermeyecek bir biçimde görebiliyoruz.
Öte yandan TSK’nin BOP, Kürdistan, mikro mil-
liyetçilik, laiklik, sosyal devlet, dinci oluşumlar,
AB süreci, Türkiye’nin bütünlüğüne yönelik po-
litikalar, Atatürkçülük ve Kıbrıs konularındaki gö-
rüşleri de biliniyor. TSK; bazen “resmi açıkla-
malarıyla, bazen yarı resmi beyanlarıyla”, kimi za-
man da fiili tutumu ile görüşlerini kamuoyuna ve
ilgili kurumlara yansıtmaktadır.
ABD’nin politika, uygulama ve tutumu ile
TSK’ninkileri karşılaştırdığımız zaman çok önem-
li ayrılıkların ortaya çıktığını görüyoruz. Bunların
başlıcalarını aşağıda sıralayalım;
1) Ilımlı İslam (siyasal İslam) ve dinci yapılan-
malar konusundaki farklar çok büyük.. ABD
Türkiye’de,“Ilımlı İslam devletini” resmi politika-
sı haline getirmiştir.
Köktendinci siyasal partiler aracılığı ile Cum-
huriyetin çağdaş değerleri yerine,“İslamcı de-
ğerleri ve yapılanmayı” tercih ettiğini açık olarak
göstermiştir. Bu seçenek, “ABD, İngiltere ve İs-
rail’in” ortak tutumunu yansıtır.
ABD ve İngiltere’nin “telkinleri ile”, Avrupa Bir-
liği de 2004’ten beri bu çizgiye iyice yakınlaştı.
ABD’nin siyasallaşmış İslam (Ilımlı İslam) mo-
deline,TSK şiddetle karşı çıkmaktadır. NATO için-
de, “nesnel ve teknik anlamda Batılılaşmak iste-
yen TSK”, ABD’nin “öznel olarak İslamcı tercihi
karşısında” zorlanmaktadır. (*)
2) TSK, ABD’nin BOP’sine karşıdır. Özellikle
2003-2008 döneminde Bağdat’ta ve Irak’ın ku-
zeyinde izlenen Amerikan politikalarının,“Türki-
ye’yi hedef almaya başlaması karşısında”, TSK’de
rahatsızlık artmıştır.
BOP’nin esasında, Lozan’ı ve Türkiye Cumhu-
riyeti’ni hedef almakta oluşu, bu rahatsızlığı de-
rinleştirmektedir. Washington; Ankara’yı Irak’ın ku-
zeyindeki ayrılıkçı oluşumu tanımaya ve onu des-
teklemeye zorluyor. TSK, buna karşı tavır alıyor.
3) ABD PKK’nin siyasallaşmasını ve DTP’nin “ka-
bullenilmesini” istiyor.TSK aynı görüşte değildir.
Çekiç Güç’te değişim
4) Pentagon Çekiç Güç’ün daha kapsamlı ha-
le getirilmesini istiyor. Buna karşılık TSK, Çekiç
Güç’ün kabulünün büyük hata olduğunu açık açık
söylemeye başladı (Büyükanıt’ın 2003 ve
2007’deki konuşmaları).
5) ABD Ankara’dan NATO çerçevesinde asker
istiyor. Afganistan, Lübnan, Baltık ve Afrika’da kul-
lanmak amacıyla yapılan bu taleplere TSK kar-
şı çıkıyor. Lübnan kararı TSK’ye rağmen AKP ta-
rafından Meclis’ten geçirildi.
6) “AB sürecine” karşı TSK’nin duruşu AKP,
Brüksel ve Washington’dan farklı.
- Büyükanıt Nisan 2007’de yaptığı konuşma-
larda,“AB’nin Türkiye’ye karşı bölücü ve ayrıştı-
rıcı politikalar izlediğini” ifade etti. İlker Başbuğ
ise, “AB Türkiye için bir amaç değil sadece bir
araçtır” dedi (Eylül, 2008).
7 Mart 2002’de, “AKP’nin iktidar hazırlıkları,
ABD tarafından yapılırken” MGK Genel Sekreteri
Orgeneral Tuncer Kılınç tarihi açıklamasını
yaptı: “AB bizi bölecek, dış politikada denge ge-
rekiyor” dedi.
7) ABD İran’a saldırı konusunda, “Ankara’nın
kendi yanında olmasını” istiyor. TSK ise buna kar-
şı çıkıyor.
8) Kıbrıs konusunda, TSK’nin ABD planlarına
sıcak bakmadığını iyi biliyoruz.
AKP ile dengeleme
TSK üzerinde önemli bir oyun oynanmaktadır.
- Bir yanda ABD, TSK’yi “içerde AKP ile sı-
kıştırmak istiyor”.
- Dışardan da Talabani, Barzani ve PKK’yi kul-
lanıyor.
- Ayrıca, “AB süreci” ile TSK’yi etkisiz duruma
getirmeye çalışıyor.
Kamuoyu yoklamalarına bakıldığında halkın bü-
yük çoğunluğunun TSK’ye destek verdiği görülür.
“Güvenilirlik açısından” TSK en ön sırada bu-
lunuyor. Buna karşılık halkın yüzde 90’ı, ABD’nin
Ortadoğu ve Türkiye operasyonlarına karşı.
ABD (ve AB) açısından çözüm “TSK’nin güve-
nirliğinin ortadan kaldırılmasından geçiyor”. Bölgede,
“haritaların değiştirilmesinin ve Amerikancı sivil
darbelerin yapılmasının önündeki en büyük engel ola-
rak”, TSK’yi görüyorlar. İşte bu nedenlerle;
- Siyasal İslam TSK’yi hedef almış durumda
- “AB süreci” ile TSK köşeye sıkıştırılıyor
- Talabani, Barzani ve PKK kullanılarak TSK yıp-
ratılıyor.
ABD’nin Türkiye planları ile TSK’nin tutumu ara-
sındaki farklar ülkemizdeki kutuplaşmaları de-
rinleştiriyor. Çünkü bir kesim, Amerikan planla-
rının savunucusu durumuna gelmiş bulunuyor.
(*) Erol Manisalı, “Batı’nın Yeni Türkiye Politi-
kası”, Cumhuriyet Kitap, 2008
www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali
Dış Haberler Servisi - Venezüella Devlet
Başkanõ Hugo Chavez, “yoldaş” diye ses-
lendiği ABD Başkanõ George Bush’un “sos-
yalizme dönüşünü” kutladõ.
Katõldõğõ bir konferansta sosyalizmin ya-
rarlarõnõ anlatan Chavez, kõsa bir süre ön-
ce ABD yönetiminin Amerikan banka-
larõnõn hisselerini satõn alma planõnõ or-
taya atan Bush’la dalga geçerek, “Yol-
daş Bush artık benim de sol tara-
fımda duruyor” şeklinde konuştu.
Chavez, ABD Başkanõ’nõn daha ön-
ce ulusallaştõrma politikalarõ nedeniyle ken-
disini sürekli olarak eleştirdiğini, ancak çaresiz
kalõnca kendisinin de sosyalist politikalara ge-
çiş yaptõğõnõ ifade etti.
Daha önce ABD Başkanõ’na “ayyaş” diyen
Chavez, Bush’un olup bitenler hakkõnda hiçbir
fikrinin olmadõğõnõ, yalnõzca danõşmanlarõnõn söz-
lerini “papağan” gibi tekrarladõğõnõ savundu.
Chavez kapitalizmi de şeytan olarak niteledi.
Öte yandan İran Cumhurbaşkanõ Mahmud
Ahmedinejad, küresel mali krizin kapitaliz-
min sonunu getirdiğini söyledi. Çöküşün ne-
deni olarak kapitalistlerin Tanrõ’yõ ve dindarlõğõ
yok saymasõnõ gösteren Ahmedinejad, “Çok
yakında ahlaksızların yerini dindarlar ala-
cak” ifadesini kullandõ.
‘Liberal demokrasinin iflası’
İran’õn dini lideri Ayetullah Hamaney ise
mali krizle beraber liberal demokrasi anlayõ-
şõnõn iflas ettiğini; kapitalizmin de, Sovyetler’in
çöküşüyle yok olan Marksizmle aynõ kaderi
paylaşacağõnõ vurguladõ.
Hugo Chavez, mali krize karşõ banka
hisselerini satõn alma planõ yapan
Bush’la dalga geçerek, çaresiz kalõnca
sosyalist politikalara yöneldiğini söyledi.
‘YoldaşBushbendendesolcu’
Venezüella Devlet Başkanı Chavez, ABD Başkanı’nın mali krize karşı önlemleriyle alay etti
Son karşılaşma sert geçti
ELÇİN POYRAZLAR
WASHINGTON - ABD’de 4
Kasõm’daki başkanlõk seçimleri ön-
cesinde Demokrat Parti adayõ Ba-
rack Obama ile Cumhuriyetçi
rakibi John McCain üçüncü ve
son kez canlõ yayõnda karşõ karşõ-
ya geldi. New York eyaletinde
Hofstra Üniversitesi’nde yapõlan
son başkanlõk tartõşmasõnda aday-
lar başta ekonomi olmak üzere
enerji, sağlõk sistemi, kürtaj, eğitim
gibi iç politika konularõnda kozla-
rõnõ paylaştõ. Obama karşõsõnda an-
ketlerde geride kalan McCain ol-
dukça saldõrgan bir tutum alõrken
Obama’nõn soğukkanlõ kalmaya
çalõştõğõ gözlendi. Önceki tartõşma
programlarõna kõyasla son tartõşma
çok daha sert bir havada geçti.
‘Ben Bush değilim’
McCain, Obama’nõn kendisini
ABD Başkanõ George Bush’un
ekonomik politikalarõnõ sürdür-
mekle suçlamasõna açõkça sinirle-
nerek “Ben Başkan Bush değilim.
Bush’a karşı yarışmayı o kadar is-
tiyorsanız dört yıl önce aday ol-
manız gerekirdi. Ben bu ülkenin
ekonomisine yeni bir yön verece-
ğim” şeklinde çõkõş yaptõ.
McCain ayrõca Vietnam Savaşõ
döneminde radikal bir grubun üye-
si olan William Ayers ile Oba-
ma’nõn ilişkisini gündeme getirerek
“Bu ilişkinin derecesini bilme-
miz gerekiyor” dedi. Obama, Ayers
ile ilişkisi olduğu savlarõnõ yalan-
layarak Ayers’in eylemlerini yaptõğõ
sõrada kendisinin 8 yaşõnda oldu-
ğunu söyledi. Obama “Kampan-
yama asla dahil olmadı ve bana
Beyaz Saray’da danışmanlık yap-
mayacak” diye konuştu. McCain
ise Obama’nõn siyasi kariyerini
Ayers’õn “oturma odasında” baş-
lattõğõnõ ileri sürdü.
Ekonomik krizi aşmaya yönelik
her iki aday da sunduklarõ planõ sa-
vunurken, vergi politikalarõ, bütçe
açõğõ, kamu harcamalarõ ve sağlõk
sistemi konusunda birbirlerini eleş-
tirdiler. Obama ABD’nin Büyük
Buhran’dan bu yana en büyük ma-
li krizi yaşadõğõna dikkat çekerek or-
ta sõnõfa yönelik herhangi bir kur-
tarma paketinin hazõrlanmadõğõ
eleştirisini getirdi. McCain ise 700
milyar dolarlõk kurtarma paketinin
300 milyarlõk bölümüyle ev sahip-
lerinin mortgage borçlarõnõn devlet
tarafõndan satõn alõnmasõ gerektiği-
ni söyledi. McCain tartõşmada Oba-
ma’nõn Ohio’da miting yaptõğõ sõ-
rada vergi politikalarõndan endişe
duyduğunu söyleyen “Su tesisatçısı
Joe”yu sõk sõk gündeme getirdi.
Seçim kampanyalarõndaki saldõr-
gan söylemin gündeme geldiği tar-
tõşma programõnda iki aday da bir-
birini “negatif kampanya” yap-
makla suçladõ. Obama, Cumhuri-
yetçilerin mitinglerinde seçmenlerin
kendisi için “terörist” “öldürün
onu” şeklinde bağõrdõklarõnõ ve
McCain’in başkan yardõmcõsõ adayõ
Sarah Palin’in bunlarõ durdurmak
için bir şey yapmadõğõnõ söyledi.
Kendi mitinglerine gelen insanlarõ
vatansever olarak niteleyen ve on-
larla gurur duyduğunu söyleyen
McCain ise “çizginin dışına çı-
kanları da reddettiğini” belirtti.
Anketler farklı
Başkan yardõmcõlarõnõn yete-
neklerine yönelik bir soruda McCa-
in, Palin’in kadõnlar için örnek
alõnacak bir kişi olduğunu söyle-
yerek “o bir reformcu” diye ko-
nuştu. Obama, Palin’in başkan ol-
maya hazõr olup olmadõğõ yönün-
deki soruya “Buna Amerikan
halkı karar verecek” dedi. McCa-
in Obama’nõn başkan yardõmcõsõ
adayõ Joe Biden’õn pek çok açõdan
yeterli olduğunu, ancak dõş politi-
ka ve ulusal güvenlik konularõnda
hatalõ olduğunu söyledi.
İstenmeyen hamileliği engelleme
konusunda farklõ görüşleri savu-
nanlarõn ortak bir alan bulmasõ ge-
rektiğini ifade eden Obama, “Kim-
se kürtaj yanlısı değil” diye ko-
nuştu. Doğmamõş bebeklerin hak-
kõnõn korunmasõ gerektiğini söyleyen
McCain ise Obama’yõ “aşırı kürtaj
yanlısı” olmakla suçladõ.
CNN televizyonunun anketine
göre izleyicilerin yüzde 58’i tartõş-
mayõ Obama’nõn yüzde 31’i McCa-
in’in kazandõğõnõ düşünüyor. Ancak
Drudgereport adlõ internet sitesin-
de yüzde 71’le McCain tartõşmanõn
galibi olurken, Obama yüzde 28 ora-
nõnda destek toplayabildi.
New York eyaletinde Hofstra Üniversitesi’nde yapõlan
son başkanlõk tartõşmasõnda adaylar iç politika
konularõnda kozlarõnõ paylaştõ. McCain, Demokrat başkan
adayõnõ “aşõrõ kürtaj yanlõsõ” olmakla suçladõ.
Eko-teröristler
geri döndü
Dış Haberler Servisi - Kanada’nõn
British Colombia ve Alberta eyalet
sõnõrlarõ arasõndaki Dawson Creek
kasabasõ yakõnlarõndan geçen
doğalgaz boru hattõna düzenlenen
bombalõ saldõrõ, bölgede daha önce
de petrol ve doğalgaz çõkarma
faaliyetlerine karşõ düzenlenen “eko-
terör” eylemlerini gündeme getirdi.
Cumartesi gecesi meydana gelen
patlamada EnCana şirketine ait boru
hattõnõn bir kõsmõ tahrip olurken,
patlamanõn olduğu yerde yaklaşõk 2
metre derinlikte çukur açõldõ. Boru
hattõnõ geçici olarak kapatan şirket
saldõrõda doğalgaz sõzõntõsõnõn
meydana gelmediğini duyurdu.
Kanada polisi, saldõrõnõn 1990’lõ
yõllarda bölgedeki boru hatlarõna
düzenlediği saldõrõlarla adõnõ duyuran
“eko-terörist” Wiebo Ludwig
taraftarlarõnca düzenlendiğinin
sanõldõğõnõ bildirdi. Saldõrõ öncesinde
yerel gazetelere gönderilen imzasõz
mektupta, “Zehirli gazlarla
ailelerimizi tehdit eden teröristlerle
anlaşmayacağız” ifadelerinin ve
bölgedeki tüm petrol ve doğalgaz
faaliyetlerinin durdurulmasõ talebinin
yer aldõğõ belirtildi. 1985’te
“modern hayatın karmaşasından
uzakta” bir Hõristiyan topluluğu
kurmak amacõyla Alberta kasabasõna
taşõnan Ludwig, 1990’larõn başõnda
petrol ve doğalgaz şirketlerinin
bölgede çalõşmaya başlamasõndan
sonra, çevreye yayõlan hidrojen
sülfürün toprağõ ve insanlarõ
zehirlediğini belirterek protesto
eylemleri başlatmõştõ.
KANADA’DA BORU
HATTINA SALDIRI
(REUTERS)
Haider’in mirası tartışma yarattı
Dış Haberler Servisi - Trafik kazasõnda
hayatõnõ kaybeden Avusturyalõ aşõrõ sağcõ lider
Jörg Haider’in 15 milyon Avro’luk mirasõnõn
nasõl paylaştõrõlacağõ, tartõşmalara neden oldu.
Bazõ hukukçular, Kaernten eyaletinde 1600
hektar ormana sahip olan Haider’in mirasõnõn
üçte birinin, özel bir vasiyetname bõrakmamasõ
halinde kõzlarõ Cornelia ve Ulrike’ye kalacağõnõ
belirtirken, bazõ hukukçular da mirasõn
tümünün eşi Claudia’ya kalacağõnõ savunuyor.
Talat: Eşit ortaklık istiyoruz
Dış Haberler Servisi - KKTC
Cumhurbaşkanõ Mehmet Ali Talat, Kõbrõslõ
Türklerin yeniden tehlikeye düşmeyeceği bir
çözüm peşinde olduklarõnõ vurguladõ. Talat,
dün İstanbul’da Galatasaray Üniversitesi’nde
katõldõğõ konferansta, çözüm sürecinde taraflar
arasõndaki siyasi eşitliğin önemini vurgulayarak
karar alma sürecine etkin katõlõmõn kendileri
için vazgeçilmez olduğunu belirtti.www.cumokistanbul.org
Aydınlanmacı Cumhuriyet ve Halkçı Demokrasi
amacının yerine Amerikancı BOP’un
faşizmini yerleştirmek isteyenlerin
“ERGENEKON” SAFSATASI,
CUMHURİYETÇİLERİ YILDIRAMAZ,
AYDINLIĞI KARARTAMAZ...
20 EKİM 2008 SABAHI
HAYDİ SİLİVRİ’YE!
DOSTLARIMIZLA BİRLİKTE
YAPACAĞIMIZ
ORTAK BASIN AÇIKLAMASIYLA
PROTESTO EDİYORUZ!
SEN GELMEZSEN BİR EKSİĞİZ
Tarih: 20 Ekim 2008 Saat 06.45
Kalkış Noktası: Kadıköy Haldun Taner Önü
Buluşma: İkitelli TEM Çıkışı
Gişelerde Saat 08.00
Hedef: Saat 09.00 Silivri Özel Tip Cezaevi Önü
İletişim: 0536 739 02 29 - 0534 773 70 67
0505 815 10 17
CUMOK İSTANBUL ÇAĞRISI