Katalog

3 OCAK 2008 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EMEK ‘İKİNCİ İŞÇİ FİLMLERİ FESTİVALİ’ YAPILDI Trabzon Halkevi, “sendika.org’’ sitesi, KESK, Türkİş ve Yolİş sendikalarıyla Mimarlar Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası, Of Folklor Derneği ve Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Öğrenci Kolektifi işbirliğiyle düzenlenen festivalin açılış töreni, Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde yapıldı. Festivalin açış konuşmasını yapan Trabzon Halkevi Başkanı Sinan Kutay, Trabzon’un kültürel ve sanatsal birikimlerine katkı sağlamak için Türkiye’nin değişik illerinde de düzenlenen festivali Trabzon halkıyla buluşturduklarını ifade etti. Törende, Trabzon Halkevi müzik topluluğu bir konser verdi, KTÜ Öğrenci Kolektifi üyesi bir grup genç de piyes sahneledi. Törenin ardından festivalin ilk filmi olan ve sinema sanatçısı Hülya Koçyiğit’e 1975 yılında en iyi kadın oyuncu dalında Altın Portakal ödülü kazandıran “Diyet’’ adlı film izleyicilerle buluştu. 7 TPAO GÖLBAŞI TESİSLERİ’NDE EYLEM Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü (TPAO) Gölbaşı Tesisleri’nde 213 Petrolİş üyesi işçinin, “Çalışma sürelerinin askıya alındığı” gerekçesiyle dün işbaşı yapmalarına izin verilmemesinin ardından, işçiler ve sendikacılar eylem yaptı. Tesislerde basın açıklaması yapan işçiler, eylemlerinin genişleyerek devam edeceğini bildirdi. İşçiler “Yaşasın onurlu mücadelemiz” ve “Yasal haklarımızı istiyoruz” sloganlarını attı. Petrolİş Sendikası Ankara Şube Başkanı Mustafa Özgen, TPAO yönetiminin, “Dönemsellik arz eden sürekli iş sözleşmesi” adıyla yeni bir sözleşme hazırladığını belirterek, işçi olarak 213 kişinin işine son verdiğini kaydetti. İşçilerin tesislere gelmesini işgal olarak değerlendiren “Ben yaptım oldu” anlaşıyını kabul etmediklerini belirten Özgen, uygulamadan vazgeçilerek çalışanların tekrar işine başlaması için mücadele kararı aldıklarını kaydetti. Özgen, “Mücadelemiz yeni başladı. Sonuna kadar devam edecek” dedi. Açıklamanın ardından işçiler, bu sabah eylem için tekrar geleceklerini belirterek tesislerden ayrıldı. Eylem sırasında çevik kuvvet polisleri yoğun önlem aldı. ILO’LU DİPLOMATIN GÖZÜYLE PAKİSTAN Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) Arnavutluk, Bulgaristan, Kosova, Moldova, Romanya ve Ukrayna’da uygulanmakta olan çocuk işçiliğini ve trafiğini önleme programına başdanışmanlık yapan Ahmet Özırmak, ilk kişisel fotoğraf sergisini açıyor. 20042007 yılları arasında aynı görevle bulunduğu Pakistan’da kişisel arşivi için oluşturduğu fotoğraflar yarından itibaren 10 Ocak’a kadar Kadıköy Belediye Başkanlığı’nda sanatseverlerle buluşacak. Pakistan’da çektiği fotoğraflar bir anlamda Özırmak’ın diplomat gözüyle hayata bakışındaki duyarlılığı da yansıtıyor. Şenliklerle kutlanan yeni yıl Balıkesir, Kocaeli ve Bitlis’te grev ve protesto eylemleriyle karşılandı İşçiler için değişen birşey yok ürkİş’e bağlı Tek Gıdaİş Sendikası’nın örgütlenme kampanyası başlattığı gıda işkolu adeta kaynıyor. Birçok işletmede sendikalaşma çalışmaları sürerken bu çalışmaları engellemek isteyen işverenlerin işten çıkardığı işçilerin direnişleri devam ediyor. BalıkesirSusurluk’ta kurulu bulunan Yörsan işyerinde 400 işçinin başlattığı direniş, gıda işkolundaki hareketliliğin odak noktasında bulunuyor. Yörsan işçileri yılın ilk sa T ? Bir yanda Tekel’in özelleştirmesine karşı çıkan çalışanlar, bir yanda örgütlenme hakları elinden alınmak isteyen işçilerin direnişi... Yüzlerce işçi, yeni yıla protesto, grev ve eylemle girdi. gücümüzün, dinamizmimizin ve başarım düzeyimizin ölçüsünü göstermektedir. İnanıyoruz ki eylemler, direnişler ve aldığımız etkili sonuçlarla, geride bıraktığımız 2007 yılı, sendikal tarihe örgütümüzün üstün başarıları olarak geçecektir. Hedefimiz 2008 yılında çalışma tempomuzu ve etkinliğimizi bir kat daha arttırmak, gıda sektörünün yoksul ve sömürüye açık emekçilerinin sesi olmaktır” denildi. Gıda işkolunda özel işletmelerin yanı sıra bir büyük hareketlilik de Tekel işyerlerinde görülüyor. Tekel’in özelleştirilmesini protesto eylemleri çığ gibi büyüyor. 2007’nin son günlerinde İstanbul Cevizli’de ve Bitlis’te yüzlerce Tekel işçisi atlerine de direniş nöbetinde girdiler. Tek Gıdaİş’ten konuyla ilgili yapılan açıklamada da “Aynı anda pek çok yerde eylem ve direnişlerle sürdürdüğü mücadeleler, nin özelleştirmeyi protesto yürüyüşü yapmasının ardından, Tekel işyerlerinin bulunduğu diğer iller de hareketlendi. Tekel işçilerinin eylem zincirine yılın ilk gününde Tokat’taki Tekel işçileri de eklendi. “Tekel halkındır, satılamaz” diye slogan atan işçilere Tokat halkı da destek verdi. Tek Gıdaİş Sendikası yöneticilerinin verdiği bilgiye göre, Tekel’le ilgili protesto eylemlerine 12 Ocak’ta Bitlis’te gerçekleştirilecek mitingle devam edilecek. Paris’te keyifsiz Noel: Sarko zorda mı? Dr. NOYAN UMRUK OLEYİS’E BAĞLI 50 İŞÇİ Yeni yıla grevle girdiler ocaeli Üniversitesi bünyesindeki otel, restoran ve kantinlerde çalışan 90 işçiden, DİSK’e bağlı Türkiye Otel, Lokanta ve Eğlence Yerleri İşçileri Sendikası’na (OLEYİS) üye 50 işçi greve başladı. OLEYİS Genel Sekreteri ve Marmara Bölge Şube Başkanı Mehmet Emin Ünal, AA muhabirine, Kocaeli Üniversitesi’nde 10 aydır örgütlenme ve hak arama mücadelesi yürüttüklerini, toplam 90 işçinin çalıştığı Derbent Uygulama Oteli, İktisat Fakültesi Kantini, Öğ K renci Evi Kantini, Öğretim Üyeleri Restoranı, Tıp Fakültesi Hastanesi Kantini ve Tıp Fakültesi Öğrenci Kantini’nde grev başlattıklarını söyledi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan yetki belgesini aldıktan sonra toplu iş sözleşmesi sürecinin başlatıldığını ifade eden Ünal, rektörlüğün tutumunun görüşme sürecini tıkadığını, örgütlenmenin başladığı günden bu yana 75 işçinin taşeronlaştırma başta olmak üzere “çeşitli baskı ve yıldırma politikalarıyla’’ işten çıkarıldığını iddia etti. Asgari Ücretle Çalışanlar Derneği, Türkİş’in 2008 yılında uygulanacak asgari ücreti belirleyen Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararına muhalefet şerhi koymamasını protesto etmek için Türkİş Genel Merkezi’ne siyah çelenk bıraktı. (Fotoğraf: AA) “Reagan’ın Thatcher’ı varsa, Bush’un da Sarko’su var” diyor, Paris’te entelektüeller. Thatcher’ın İngiltere’de, Özal’ın 1980’lerde Türkiye’de giriştiği toplumsal değişim mühendisliğinin biraz gecikmiş versiyonunu Sarko, Paris’te sahneye koyuyor. Sosyal güvenlik reformu olarak ifade edilmesine karşın bu, aslında sosyal refah devletini, süratle piyasa devletine dönüştürerek ve de özellikle sermaye kesimini rahatlatacak olan bir restorasyon programı. Tabii bu gidişat, üç kesimi müthiş tedirgin ediyor: Öğrenciler, göçmenler, emekçiler. Öğrenciler, büyük ölçüde devlet denetiminde olan ülkede mevcut 85 üniversiteden 60’ında “özerklik” adı altında “özelleştirme ve paralılaştırma”ya karşı işgal ve boykotlara başladılar. Patlamaya hazır sosyal fıçı Göçmenler, banliyölerde, işsizlik, dışlanmışlık, fırsat eşitsizliği gibi nedenlerle her an patlamaya hazır bir sosyal fıçı durumundayken program, kısa sürede 25.000 göçmenin sınır dışı edilmesini öngörüyor; kasım ayı itibarı ile 18.000’e ulaşıldığı söyleniyor. Emekçiler açısından ise program, özellikle, SNCF (Ulusal D Yolu), RATP (Paris ve çevresi toplu taşıma), EDF (Elektrik), GDF (Gaz) kurumları ve bazı ağır işkolları çalışanları ile memur ve öğretmenleri daha çok etkiliyor. Grev hakkı kısıtlanırken emekli olanların kadroları yüzde 50 azaltılarak, istihdam hacmi daraltılıyor. Sağlık hizmetleri tedricen katkı payları ile paralılaştırılıyor. Fakat, film asıl emeklilik düzenlemelerinde kopuyor. Özel sektörde, emeklilik, 40 yıl çalışma süresini doldurmuş olmak koşulu ile 60 yaşında başlar; ancak, çok genç yaşta çalışma yaşamına girenler için daha erken emekliliği mümkün kılan istisnai hükümler mevcuttur. Kamu kesiminde ise 5060 yaş arasında bu mümkündür. Program, demiryolu, enerji, toplu ulaşım vb. işkollarında çalışan 1.6 milyonu aşkın “özel emeklilik rejimine tabi” kamu emekçisi için zorunlu çalışma süresini 37.5 yıldan 40 yıla çıkarıyor. Dahası, yıpranma sürelerinin kaldırılması (ne tesadüf, bizde olduğu gibi programın diğer bir sürprizi). 3 HAVAALANINDA GREV GÜNDEMDE İngiltere’de gözler alanlarda ngiltere’deki havaalanlarının birçoğunun işletmesini yürüten BAA şirketiyle iki ayrı sendikaya bağlı çalışanları arasında emeklilik hakları konusunda ortaya çıkan anlaşmazlığın çözülememesi halinde ocak ayı boyunca bir dizi grev yapılacağı bildirildi. Görüşmelerden de bir sonuç alınamaması halinde, çalışanların 7 ve 14 Ocak tarihlerinde 24’er saatlik iki, 17 Ocak tarihinde de 48 saatlik bir grev yapılacağı açıklandı. BAA tarafından işletilen havaalanlarından 7’sindeki grev, İ Londra’nın en büyük üç havaalanı olan Heathrow, Stanstead ve Gatwick ile Edinburgh, Glasgow, Aberdeen ve Southapmton gibi diğer bazı büyük alanları da kapsayacak. Grevlerin önlenememesi halinde, 1 milyon 300 bin yolcunun seyahat planlarının altüst olacağı ve BAA gibi havayolu şirketlerinin de ciddi kayıplara uğraması bekleniyor. Greve katılacak çalışanlar arasında itfaiye ekipleri, güvenlik görevlileri, bakım ve onarım servisleri de bulunuyor. Asgari ücretlilerden Türkİş’e siyah çelenk ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Asgari Ücretle Çalışanlar Derneği üyesi bir grup, Türkİş’in 2008 yılında uygulanacak asgari ücreti belirleyen Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararına muhalefet şerhi koymamasını protesto etmek için Türkİş Genel Merkezi’ne siyah çelenk bıraktı. Ellerindeki, “Hükümet misiniz, TİSK misiniz, işçi temsilcisi misiniz?’’ yazılı pankartlarla Türkİş Genel Merkezi önüne gelen gruptakiler adına basın açıklaması yapan Asgari Ücretle Çalışanlar Derneği Başkanı Kazım Çorap, “Bize verilen bu (günlük 56 YKr’lik) zam, yeni yılla başlayan zam yağmuruyla ulaşıma gelen zammı bile karşılamamaktadır’’ dedi. Çorap, şöyle konuştu: “Bize en çok hayal kırıklığını Türkiye’nin en köklü ve en büyük işçi konfederasyonu olan ve asgari ücretliyi temsilen komisyona giren Türkİş yaşattı. Öyle ki işçi temsilcisi olduğunu unutup sanki hükümet ya da işveren gibi bir tutum sergiledi. Komisyondan işçiyle alay eder gibi bir rakam çıktı, üstüne üstlük ‘Başarılamayanı başardık; ilk kez işveren hükümet ve işçi temsilcileri oy birliği ile karar aldık’ diyen Türkİş yetkilisi bu alayı koyulaştırdı.’’ GÖRÜŞ / ATİLLA ÖZSEVER* 2008’de Emeği Neler Bekliyor? Yeni bir yıla girdik. Bu yılın emekçiler açısından nasıl geçeceği, çalışma yaşamında ne gibi düzenlemelerin olacağı AKP hükümetinin özellikle 2008 Yılı Programı’nda yer aldı. 28 Ekim 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 288 sayfalık programda yer alan belli başlı konular şöyle: Esnek çalışma biçimlerinin yaygınlaştırılması önündeki engeller kaldırılacak. Bu amaçla 4857 sayılı İş Kanunu’nda değişiklik yapılacak. Tercümesi: Güvenceli istihdam giderek azaltılacak, işverenlere kısa süreli çalışma, geçici iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışma gibi olanaklar sağlayan, işten çıkarmaları kolaylaştıran düzenlemeler getirilecek. Sosyal diyalog geliştirilecek. Tercümesi: Sendikaların toplusözleşme, grev, protesto eylemi gibi mücadele araçlarını dışlayan ve etkisizleştiren mekanizmalar yaygınlaştırılacak. İstihdam üzerindeki prim yükü azaltılacak, özürlü istihdamındaki SSK işveren payını devlet üstlenecek, zorunlu olan eski hükümlü istihdamı kaldırılacak. Tercümeye gerek yok. Özel istihdam büroları daha etkin hale getirilecek, faaliyet alanları genişletilecek, bu amaçla 4857 sayılı yasada değişiklik yapılacak. Tercümesi: Devlet, iş bulma faaliyetlerini büyük ölçüde özel sektöre devredecek. KİT’lerle ilgili özelleştirmeler sürdürülecek, zarar eden işletme birimleri tasfiye edilecek, atıl istihdamın azaltılmasına yönelik tedbirler devam edecek. Tercümesi: Özelleştirmelere hız verilecek, kamudaki işçi sayısı azaltılacak. Sosyal Güvenlik Reformu Yasası yürürlüğe girecek, Sosyal Yardım ve Primsiz Ödemeler Kanunu çıkarılacak. Tercümesi: Emeklilik ve sağlık başta olmak üzere sosyal güvenlik haklarını budayan yasa yürürlüğe girecek. Sosyal devlet yerine sosyal sadaka anlayışını öngören, hak yerine iane anlayışını benimseyen mevzuat hayata geçirilecek. Kamu Yönetimi Temel Kanunu çıkarılacak. Tercümesi: Kamu çalışanları da güvencesiz bir duruma getirilerek işçiler gibi sosyal güvenlik hakları iyice kısıtlanacak. Peki bu koşullarda sendikalar ne yapacak dersiniz? Emek kesiminin 2007 yılında bütünsel düzeyde ciddi bir mücadele verdiği söylenemez. Ancak Havaİş’in tüm baskılara rağmen THY’deki oylamada greve “evet” demesi ve iyi bir sözleşme yapması, Haberİş’in Telekom’da ülke çapında 26 bin işçisiyle 44 gün başarılı bir grev sürdürmesi, Petrolİş’in Novamed grevinde azınlıkta olmasına karşın sendika hakkını kabul ettirmesi, mücadeleci sendikacılık açısından olumlu örnekleri oluşturdu. 2008’de daha zorlu geçecek olan emek mücadelesinin birlikteliği ve bütünselliği sağlaması dileğiyle… Uygulanmayan greve lokavt BURSA (AA) İşadamı Cavit Çağlar’a ait Nergis Holding’in, sözleşme sürecinde lokavt ilan etmesi üzerine, fabrikalara giremeyen işçiler tutanak tutturdu. Teksif Genel Sekreteri Mehmet Çakan, Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) Nergis Holding’de, 8 Temmuz 2007 tarihinde başlayan toplusözleşme sürecinin devam ettiğini belirtti. Çakan, fabrikada 1230 işçi çalıştığını kaydederek Kurban Bayramı’na 2 gün kala yıllık bakım ve onarım çalışmaları gerekçe gösterilerek çalışanların 2 Ocak’a kadar ücretli izne çıkarıldığını anımsattı. Çakan, şöyle konuştu: “Bize bu sabah (2 Ocak) ücretli işbaşı yapılacağı duyurulmuştu. Ancak ‘Bu iş yerinde lokavt vardır’ yazısı asıldı. Şimdi fabrika kapalı. İş hâkimlerine bir tutanak tutturacağız.’’ “Grev kararını aldık ama uygulamadık. İşverenin niye lokavt ilan ettiğine anlam veremedik. Böyle bir uygulama tarihte yok’’ diyen Mehmet Çakan, asıl sorunun sözleşme sürecindeki tıkanmadan kaynaklanmadığını ifade ederek “İşveren ‘Benim devlet ve TMSF ile sorunlarım var, bunları aşmak zorundayım’ diyor. Yani mesaj vermeye çalışıyor’’ diye konuştu. Sağırlar diyaloğu yaşandı Tabii, bu heyecanlı programa emekçilerden cevap geliyor. 7 sendika federasyonunun 18 Ekim’deki uyarı amaçlı toplu ulaşım grevini, kasım ortalarında 700 bin emekçinin yoğun katılımı ile iki hafta süren yoğun bir grev dalgası izliyor. Bu grevler Fransız ekonomisine 400500 milyon Avro’ya mal oluyor. Ancak Sarko, grevlere rağmen, henüz desteğini kendisinden çekmeyen tutucu orta sınıftan aldığı güçle rahat ve kararlı. Maden işçilerinin grevinde başarılı olan Thatcher’a atıfta bulunuyor. Sendika liderleri için “Onlar bizim kuşaktan, ben onları iyi tanırım” diyor. MEDEF (Şirketler Hareketi), programı “yapıcı” bulup, “yeni ve tarihi bir sosyal mimari” olarak alkışlarken LO (İşçi Mücadelesi) lideri Laguıiller “Bu, işçilere savaş deklarasyonudur” diyor. Konformistuzlaşmacı CFDT lideri Chereque “Reform eğitimsel bir süreçtir. Kısa zamanda birçok karmaşık konu çözümlenemez. Hükümet reforma hazır ise biz de savaşa hazırız” derken ülkenin en güçlü ve dirençli federasyonu CGT lideri Bernard Thibault’nun yüzü hiç gülmüyor; Sarko ile görüştükçe daha da asılıyor. Ne dersiniz? Sarko zor durumda mı? Galiba öyle. Çıkarları için çok ciddi mücadele etmesini bilen bir emekçi kesimi karşısında... Unutulmaması gerekir ki; 1995’te benzer bir program, 3 hafta süren kitlesel grevler sonunda istikbal vaat eden Alain Juppe’ü götürdü. Paris’ten sevgilerle... 1 Mayıs’ta ücretli izin hakkı kazandılar Gaziantep’teki Ankas Mühendislik’te toplusözleşme imzalandı. İşçiler yüzde 11 zam, izin, ikramiye gibi yan ödemelere ek olarak, evlenme, doğum, ölüm, çocuk, öğrenim, yemek, vasıta, askerlik gibi sosyal hakları da kazandılar. Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren Ankas Mühendislik işyerinde çalışan işçiler adına Birleşik Metalİş Sendikası (Birleşik Metalİş) toplu iş sözleşmesini imzaladı. İşçiler 1 Mayıs’ta da ücretli izin yapacaklar. 50 çalışanlı işyerindeki işçiler toplu iş sözleşmesiyle Eylül 2007 tarihinden itibaren ücretlerine yüzde 7 ücret zammı, 2008 Ocak ayında ortalama yüzde 11 oranında ikinci bir zam daha alacaklar. İkinci yıl, yıllık enflasyonun 3 puan üzerinde bir ücret zammı daha alınacak sözleşmeye göre, ayrıca Kurban Bayramı’nda işçilere net 75.00 YTL ödeme yapılacak. 7 Aralık’ta imzalanan toplu iş sözleşmesi ile Ankas işçileri ikramiye, bayram, izin, yakacak, ayakkabı parası gibi tüm işçilere ödenecek yan ödemelere ek olarak, evlenme, doğum, ölüm, çocuk, öğrenim, yemek, vasıta, askerlik gibi sosyal hakları da kazandılar. * Maltepe Üniversitesi öğretim görevlisi CUMHURİYET 07 K