Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 OCAK 2008 CUMA 6 HABERLER Bakanlar Kurulu elektronik BİR BAKIMA SERVER TANİLLİ E Estonya Başbakanı Andrus Ansip. stonya Başbakanı Andrus Ansip bizi Bakanlar Kurulu’nun kapısında karşıladı. 52 yaşındaki Ansip gururla Estonya Bakanlar Kurulu’nun nasıl tamamen elektronik ortamda çalıştığını anlatıyor. Sistemi anlatırken hep aynı vurguyu yapıyor, “Bu sistem çalışıyor.” Genç ve güler yüzlü bir politikacı Ansip, her bakanın önünde bir dizüstü bilgisayar olduğunu gösteriyor ve ekliyor: “Korkacak bir şey yok. Basit bir iş ve gördüğünüz gibi çalışıyor. Ayrıca unutmayı ve kaybetmeyi de ortadan kaldırdığı için çok önemli.” Bakanlar Kurulu masasının üzerinde her koltuğun önünde bir bilgisayar ve mikrofondan başka bir şey yok. Ama başbakanın yanında oturum açarken ve kapatırken kullandığı tokmak duruyor. Ansip’e yeni sistemle bu tokmağa gereksinimi olup olmadığını soruyoruz. Bir fare “tık”ı ile bu işi halledebileceğini söyleyince tokmağı eline alıp sallıyor ve gülerek yanıtlıyor: “Hayır, bu önemli. Kimi za man çok işe yarıyor.” Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı tanıdığını ve iyi bir futbolcu olduğunu söyleyen Ansip, kendisinin de iyi bir kayak maratoncusu olduğunu belirtiyor. Türkiye ile olan ilişkilerden bahsederken de özellikle turizm üzerinde duruyor. Türkiye’de geçirdiği tatili anlatıyor ve turizm alanındaki işbirliğinin gelişmesi gerektiğine vurgu yapıyor. Estonya’nın bağımsızlığını kazanmasının ardından yaptığı sıçramayı anlatırken elektronik ve internet alanında yaşadıkları gelişmelerin önemine değiniyor. İnternet üzerinden gerçekleştirilen seçimlere katılımın giderek artacağını söyleyen Ansip, okulların hepsinin internete bağlı olduğunu ve ülkenin büyük kentlerinin tamamında kablosuz bedava internet bağlantısı olduğunu belirtiyor. Bankacılık işlemlerinin büyük çoğunluğunun internetten yapıldığını ifade eden Ansip, vergi sisteminin de internetten yürütülmesi konusunda çok başarılı sonuçlar aldıklarını vurguluyor. Çukurova Kitap Fuarı’ndan... TÜYAP’ın Çukurova Kitap Fuarı, geçen salı günü, Adana’da gerçekten anlamlı ve heyecanlı bir törenle açıldı. Fuar, bir Eğitim Fuarı ile birlikte idi. Bu güzel olayı destekleyenler de var: Türkiye Yayıncılar Birliği, Çukurova Fuarcılık AŞ işbirliği ve Adana Büyükşehir Belediyesi başta geliyor. TÜYAP Kültür Fuarları Genel Koordinatörü ve seçkin yazarlarımızdan Deniz Kavukçuoğlu, açış konuşmasında, “120 yayınevi ve sivil toplum kuruluşunun katılımıyla düzenlenen fuar kapsamında söyleşi, panel ve şiir dinletisi gibi 63 etkinlik ve imza gününde 300 yazar kitapseverlerle buluşacak” derken fuarın heybetli görünüşünü çiziyordu. Onun arkasından Doğan Hızlan, anlamlı sözleriyle, kitap fuarlarının derununda neleri taşıdığını belirtirken, olay bir kez daha canlanıyordu. Açılışta son iki konuşmacı olarak, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak ve Adana Valisi İlhan Atış konuştular. Her ikisi de Adana’nın fuarla ne tür bir kazanım içinde olduğunu ustaca belirttiler. Şunu da eklemeliyiz: Bu iki seçkin ve aydın yönetici de, Adana için bir kazançtır ve şanstır. Açılışın arkasından, fuar, heybetli bir yapının içinde etkinliğine başladı. Her şey, bu kentten çıkan Yaşar Kemal’e, Orhan Kemal’e ve daha nice yazar ve aydınımıza layık biçimde, akışını sürdürüyor. Binlerce okur fuara akıyor... ? 15 Ocak, Nâzım Hikmet’in doğum tarihidir; büyük şair, bu hesapça 106 yaşında. Kutluyoruz. Şair, Kerem Gibi adlı şiirinde şöyle diyordu: Hava toprak gibi gebe Hava kurşun gibi ağır Bağır, bağır, bağır, bağırıyorum Koşun kurşun eritmeye çağırıyorum... Kerem’e dönmüş değil miyiz okurlar? ? Bir anlamlı anış da Rıfat Ilgaz için. Edebiyatımızın koca çınarı Rıfat Ilgaz Cide’de doğmuştur. Cide de, Kastamonu’nun ilçesidir. Vefanın yüceliği: Kastamonu Valiliği’nin de önayak olmasıyla, Kastamonu Meslek Okulu ile Çınar Yayınları, 1012 Mayıs 2006 tarihlerinde, Kastamonu’da Rıfat Ilgaz Sempozyumu düzenlediler ve o toplantıda okunan 96 bildiri de Rıfat Ilgaz Sempozyumu adlı bir kitapta toplanmış. Dev bir eser! Ona omuz verenleri kutluyoruz... ? Fuarı vesile sayıp okurlara kimi yayınlardan bahsedeceğim: Önce nefis bir antoloji: Tarsuslu Yazarlar ve Sanatçılar Antolojisi. Aratos Yayınları. Tarsus’un nice zenginliklerinden biri de bu! Okurların tanımasını isterim. Pencere Yayınları’ndan iki önemli eser: Heinz Dieterich, 21. Yüzyılın Sosyalizmi; Alki KiriakiduNestoros, 12 Ay, Halkbilim. Sait Faik Hikâye Armağanı. Eserin adı, içeriğini haber veriyor... Usta eleştirmenlerden Semih Gümüş’ün yeni bir eseri: Eleştirinin Sis Çanı, Can Yay. Evrensel Yayınlar’dan: 1) Değerli şairlerimizden Ataol Behramoğlu’nun yeni bir şiir kitabı: İki Ağıt. 2) Tasos Avgerinos, Sefiller Kervanı. 3) Arif Berberoğlu, Emek, Din ve İnsan. 4) Ahmet Say, Kocakurt; Güneşin Savrulduğu Yerden (Bingöl Hikâyeleri); İpek Halıya Binen Kedi; Mozart, Mozart’ın Anısına. Akis Kitap Yayınları’ndan, Ben Yüksel Mertoğlu’nun bir romanı: Atatürk’ten Özür Diliyorum. Yüksel Mert / Beşir Emmioğlu’nun kaleminden, Kuran Aydınlığında Büyü Bozma. Cumhuriyet Kitapları’ndan yeni çıkanlar: Sevgi Özel’den Dilleri Uzun; Zeynep Oral’dan O Güzel İnsanlar; Mustafa Balbay’dan Heyecan Yaşlanmaz; Serdar Kızık’tan Alışma; Alev Coşkun’dan Hasan Âli Yücel; Faik Bulut’tan Batı ve Laiklik; Deniz Som’dan Hey Anadolu; Hikmet Çetinkaya’dan Soros’un Çocukları; Mehmet Faraç’tan Söyleyin Anama Ağlamasın; Çetin Yiğenoğlu’ndan Üç Bin Yıllık Kavga. Erol Manisalı’dan AKP, Ordu, Amerika Üçgenindeki Türkiye, Truva Yayınları’ndan. Sayılarla estonya milyon 300 bin nüfuslu Estonya, bilişim teknolojilerini çok iyi kullanan bir ülke. Ülkede yaşayanların yüzde 62’si internet kullanıcısı. Evlerin yüzde 42’sinde bilgisayar var ve bunların yüzde 83’ü internete bağlı. İşyerlerinin yüzde 95’i internete bağlı. Bankacılık işlemlerinin yüzde 88’i internet üzerinden yapılıyor. Ülkede 1100 noktada kablosuz internet bağlantısı bulunuyor. Bunların hepsi kamuya açık alanlar. Eğer soğuktan yılmazsanız, bir parka gidip rahatça internete bağlanabiliyorsunuz. Trenlerde bile aynı bağlantıyı bulabiliyorsunuz. Estonya’daki seçmenlerin yüzde 80’inin kimlik kartı elektronik. Bizim ehliyetlere benzeyen kimlik kartında bir yonga var. Burada tüm yurttaşlık bilgileriniz, kan grubunuz gibi detaylar bulunuyor. Bu kartı aynı zamanda toplu taşıma araçlarında, bizim deyimimizle kontör yükleyerek kullanabiliyorsunuz. 2007 senesinde yapılan seçimlerde 31 bin 61 kişi internet üzerinden oy kullanmış. Ülkedeki seçmen sayısı ise 897 bin 243. İnternet üzerinden oy kullanmaya iseçim diyorlar. Çünkü zaten seçimlerin değerlendirilmesinin elektronik ortamda yapıldığını yani eseçimin yeni bir şey olmadığını, iseçimin ise bundan farklı bir şey olduğunu vurguluyorlar. İseçim sırasında sabah bilgisayarın başına oturuyorsunuz ve oyunuzu kullanıyorsunuz. Ancak fikrinizi değiştirirseniz önceki oyunuzu iptal edip yeniden oy kullanma hakkınız var. Bu işlem gün boyu sürebiliyor. Kısacası siz oy kullandığınız gün içinde fikrinizi istediğiniz kadar değiştirebiliyorsunuz. Sistem, bizim gibi kararsız seçmenin bol bulunduğu ülkeler için ideal gibi görünüyor. İseçim sandık başına gidilecek günden üç gün önce başlıyor. Eğer kullandığınız ioydan hâlâ memnun değilseniz, bu kez sandık başına gidip kâğıt oy atıyorsunuz. Bu kez de daha önce kullandığınız ioy iptal ediliyor. 2007 seçimlerinde oy kullanan 31 bin 67 kişiden 789’u fikrini değiştirip yeniden ioy atmış; 32 kişi de kâğıt oy atarak fikrini değiştirmiş. Estonyalıların tatil seçenekleri arasında Türkiye önemli bir yer tutuyor. İki ülke arasında henüz düzenli uçak seferlerinin olmayışı, belki de Türkiye’ye gelecek Estonyalı turist sayısının artmasına engel oluyor. Estonya Dışişleri Bakanı Paet internetten her alanda yararlandıklarını söyledi 1 Düşmanı bile sanal MEHMET SUCU stonya Dışişleri Bakanı Urmas Paet ile Dışişleri Bakanlığı’nda buluştuk. 34 yaşındaki Paet, genç yaşına karşın iyi bir diplomat olduğunu söyleşi boyunca hissettirdi. Asıl mesleği gazetecilik olan Paet, evli ve iki çocuk sahibi. TürkiyeEstonya ilişkilerinin daha da geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Paet, sorularımıza şu yanıtları verdi: Estonya’da yapılan son seçimlerde, 30 bin kadar seçmen internet üzerinden oy kullandı. Bu sayı sizi tatmin etti mi? Geçen yıl mart ayında yapılan genel seçimlerde ilk defa elektronik oylama yöntemini kullandık. Ancak 2005 yılındaki yerel seçimlerde de elektronik oylama yöntemini kullanmıştık. Dolayısıyla seçimlerde esasen ikinci kez bu imkânı kullanmış olduk. Bu yönteme başvurmamızın temel sebebi, topluma, vatandaşlara seçimlere katılma imkânı sağ Estonya Dışişleri Bakanı lamaktı. Bilgisayar ve internet kullanı Urmas Paet, gazetemizin mı, seçim günü kendi bölgelerinde buYazıişleri Müdürü lunamayan seçmenlerin oy kullanaMehmet Sucu’nun bilmelerine imkân sağlıyor. Aslınsorularını yanıtladı. ATO SİBER da son genel seçimlerde umduğuSAVUNMA MERKEZİ muzdan çok daha fazla seçmen Ülkenizdeki Sovyet anıinternet üzerinden oy kullandı. tını sökünce Rusya’nın cidBeklentimiz 10 bin kadar seçdi bir tepkisiyle karşılaşYapılan anketler halkın üçte ikisinin Irak’taki askerlerinizin dönmesini istediğini menin internet üzerinden oy vemıştınız. Hatta Rus intergösteriyor. Bugüne kadar iki askeriniz Irak’ta yaşamını yitirdi. Askerlerinizi Irak’tan receği yönündeydi, fakat yaknet korsanlarının siber çekmeyi düşünüyor musunuz? laşık 30 bin kişi internetten oy saldırılarına maruz kalParlamentomuz, Irak’taki birliklerimizin görev süresini 2008 yılının sonuna kadar uzatkullandı. Seçimlerin ioylama dınız... Nasıl bir savunma kararı aldı. Irak’ta yaklaşık 40 askerimiz var. Elbette her ülkede halkın büyük kısmı kısmıyla ilgili herhangi bir probma uyguladınız? savaşa karşıdır. Irak’taki misyonumuzla ilgili olarak halka sorarsanız, tabii ki üçte iki lem veya şikâyet yaşanmadı ve Geçen nisan ve mayıs ayçoğunluğun buna karşı olduğu cevabını alırsınız. Fakat bu aktif bir tutum değildir. SiUlusal Seçim Komitesi sonuçlarında maruz kaldığımız ze sorulursa, elbette savaşa karşı olduğunuzu söylersiniz. Bu bağlamda, konu topluları çok tatmin edici buldu. siber saldırılar, bizim için mumuzda veya siyasetimizde büyük bir mesele değildir. Ayrıca, konunun bir de ahde, diğer ülkeler ve hükümetlaki yönü bulunmaktadır. Diğer bir deyişle, 2003 yılında operasyona katılmış buOYLAMA GENÇLER ler için de iyi bir tecrübe ollunan Estonya’nın askerlerini şimdi, bu aşamada geri çekmesi için iyi gerekİÇİN CAZİP’ du. İnternet üzerinden neler olaçelerinin olması gerekir. İşte bu ahlaki arka plan nedeniyle, Irak’taki ortak Sizce ioylama yurttaşları siyabileceğini; farklı elektronik sislarımıza, Irak hükümetinin taleplerine ve BM’nin ülkeye istikrar kazansetten uzaklaştırır mı? temlere, internete/bilgiyasara dadırma kararına saygı göstermemiz icap etmektedir. Hükümetimiz İoylamanın yurttaşları siyasetten uzakyalı sistemlere zarar vermenin aslınve daha sonra parlamentomuzun çoğunluğu, birliklerimizi laştırdığını düşünmüyorum. Çünkü, deda ne kadar kolay olduğunu diğer ülbu aşamada geri çekmek ve oradaki görevimizi olummokratik ülkelerde genç kuşaklar esasen sikeler de görmüş oldu. Söz konusu saldılu anlamda sonuçlandırmamak için iyi bir neyasetle pek fazla ilgilenmiyorlar. Seçimlere karılardan sonra, Tallin’deki Siber Suçlarla den görmemiştir, görmemektedir. tılmıyorlar, sandığa gitmiyorlar. Diğer taraftan, yeMücadele Merkezi’ni güçlendirmekle işe başni teknolojileri, bu bağlamda da eoylama yönladık. Geçen yıldan bu yana anılan merkezi geilave temini kullanmak genç kuşak için daha cazip geliştiriyoruz. Yaklaşık 10 NATO üyesi ülke, uzmanimkân daha liyor. Bu itibarla, ioylamanın, siyasetin ve oy larını göndermek veya göndermeyi kabul etmek sunmuş oluyor. Çünkü mevcut imkânlardan bir kullanmanın önemine, bu konudaki hissiyata bir suretiyle söz konusu merkeze ilgi gösterdi. Biz, şey eksilmiyor, aksine bir imkân daha eklenmiş çeşit zarar verdiğini düşünmüyorum. Çünkü geanılan merkezin resmi olarak NATO’nun Siber oluyor ve istediğinizi yapmakta serbestsiniz. Örleneksel yöntemler de halen kullanımda. Eğer Suçlarla Mücadele Merkezi (NATO Siber Savunneğin ben oyumu sandıkta kullandım. gerçekten sandıkta oy kullanmak istiyorsanız, ma Merkezi) statüsünü kazanmasını hedefliyo Bir anlamda internet üzerinde oynanan yapmakta özgürsünüz. Bu anlamda, ioylama bir ruz. E bir oyun, bir sanal ülke olan “Second Life”ta büyükelçilik açtınız. Bunun size ne gibi yararları oldu? Sanal elçinizden memnun musunuz? Second Life’ta bir büyükelçilik açma planımız ve daha sonra büyükelçiliğin açılış haberi tüm dünyada değişik gazetelerde haber oldu. Bu elbette ki bizi memnun etti. Konuya ilişkin haberler her yerde reklamımızı yapmış oldu. Sizin de konudan haberdar olmanız, bu adımın ilk beklentilerimizi halihazırda karşıladığını göstermektedir. Geçen haftalarda Second Life’taki büyükelçiliğimizde bazı konferanslar verdik, sanat sergisi açtık. Second Life gerçekten canlı bir ortam. Bu nedenle bakanlığımızdan bir görevli söz konusu siteyi takip ediyor, bize yöneltilen soruları yanıtlıyor. Elbette bu uygulamayı geliştirmek istiyoruz. Estonya ve Eston toplumunun değişik veçheleri hakkında çeşitli seminerler vermek, sergiler açmak, çeşitli bilgileri paylaşmak istiyoruz. N IRAK’TAKİ ASKERİ VARLIĞIMIZ AHLAKİ ‘İ ‘Türkiye Estonya’da popüler’ İki ülkenin kültürel ilişkileri ve turizm konusundaki düşünceleriniz neler? Türkiye, Estonlar için çok önemli bir turizm adresidir. Eston turistlerin tercihi açısından geçen yıl Türkiye, bazı aylarda ikinci, bazı aylarda birinci sıradaydı. Bu açıdan Türkiye belirli aylarda Yunan Adalarıyla, yılın geneline bakıldığında ise Mısır ile rekabet halindedir. Türkiye, Eston turistlerin tercihi açısından çok iyi bir konumdadır. TÜRKİYE’YE AB DESTEĞİ Estonya hükümetinin Türkiye’nin AB üyelik süreci konusundaki tavrı nedir? Türkiye’nin AB üyeliği konusunda Estonya’nın tutumu çok açık olmuştur: AB’nin açık kapı politikasını destekliyoruz. Yani, Avrupa’daki her ülke, gerekli kriterler karşılandığında, AB’ye katılma imkânına sahip olmalıdır. Bu Türkiye için de geçerlidir. AB ile Türkiye arasındaki müzakerelerin dengeli biçimde ve olumlu sonuçlarla devam etmesini; müzakerelerin bir süre sonra olumlu şekilde sona ermesini; gerekli kriterler karşılandığında Türkiye’nin AB’ye katılabilmesini arzu ediyoruz. ‘V İZESİZ GEÇİŞ İSTİYORUZ’ Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan meslektaşlarımızla ele aldığımız, benim de mevkidaşım Sayın Ali Babacan ile görüştüğüm bir konu var: Vize konusu. Türkiye’nin yakın gelecekte Eston vatandaşlarına vize muafiyeti getirilmesi yönünde bir karar almasını memnuniyetle karşılarız. Halihazırda, örneğin Leton vatandaşları Türkiye’ye vizesiz gi debilirken Eston vatandaşları vizesiz gidemiyor. Türk hükümetinin Eston vatandaşlarına vize muafiyeti getirme kararı alacağını ümit ediyoruz. Diğer taraftan, elbette Estonya’yı ziyaret eden Türk vatandaşlarının sayısının artmasını da arzu ediyorum. Çünkü bildiğiniz gibi Estonya 21 Aralık tarihinde Schengen vize bölgesine dahil oldu. Bu, özel olarak Eston vizesine başvurmadan, Schengen vizesi ile Estonya’yı ziyaret edebilmek anlamına da gelmektedir. Schengen sisteminin Türklerin Estonya’yı ziyaretlerini kolaylaştıracağını tahmin ediyorum. Örneğin Nordik ülkeleri ziyaret etmekte olan Türkler, Estonya’ya daha kolayca geçebileceklerdir. Ülkemizi ziyaret eden Türklerin sayısının artmasını arzu ediyoruz. ‘K Kültürel bağlara gelince.. Kültürel bağlar hayÜLTÜREL BAĞLAR AKTİF’ li aktif durumda, ancak elbette daha da geliştirmek için her zaman bir imkân vardır. Örneğin, Tallin’de düzenlenen çok iyi bir film festivali var ve son iki yıldır festivalde birinciliği Türk filmleri kazanıyor. Geçen aralık ayında da, önceki yılda da Türk filmi birinci oldu. Bu nedenle, Türk filmleri Estonya’da popüler ve iyi neticeler elde ediyor lar. Türk müziği ve gelenekleri için de aynı durum söz konusu. Mesela birkaç ay önce bir grup Mevlevi dervişi gösteri yapmak için Estonya’ya geldi. Tüm gösterilerde salonlar tamamen doluydu ve bilet bulmak imkânsızdı. Edebiyat için de aynısı geçerli. Örneğin, Orhan Pamuk’un “Kar” adlı eseri Estonya’da çok popüler; bu kitabın Estonya’da çok seveni var. Pamuk’un Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmasının ardından söz konusu kitap Estoncaya da çevrildi. Bu bağlamda, Türk kültürü ve toplumu hakkındaki bilgi ve anlayış düzeyi artıyor.Ayrıca, turizm hakkında konuştuğumuzda, görüyorum ki gittikçe artan sayıda Eston vatandaşı Türkiye’nin nasıl geliştiğini, son yıllarda yaşanan gelişmeleri kendi gözleriyle görebiliyor. Bu çok önemlidir. Özellikle AB genişlemesi bağlamında, toplumun tutumunu doğrudan etkilemektedir. Kültür konusunda hatırladığım bir diğer husus, 2010 yılında İstanbul, bir yıl sonra 2011’de de Tallin Avrupa’nın kültür başkenti olacak. Bu alanda da işbirliği yapmak ve tecrübeleri paylaşmak anlamında iyi imkânların bulunabileceğini düşünüyorum. CUMHURİYET 06 K